Morgunblaðið - 02.07.1978, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. JÚLÍ 1978
41
þeirra höfðu sagt að Nikita væri
lausaleiksbarn, að hann ætti
engan föður og móðir hans væri
auðsjáanlega „léttúðug kona".
„Útskýrið það fyrir mér“, skrifar
frú Petrova, „hverjir þessir siða-
postular geta verið sem breiða út
óhróður um mig“.
Fleiri konur skrifuðu bréf í
svipuðum mæðutón. Alexandra
Polichtchouk segir að eftir að hún
hafi heyrt fýrirlesara einn útskýra
að aðeins sex konur af hverjum tíu
í heimahéraði hennar gætu fundið
sér eiginmann, spyrji hún L'itera-
tournaia Gazeta að því hvort þær
fjórar „sem afgangs séu“, eigi að
gefast upp við ástina og varpa frá
sér voninni um að verða nokkurn
tíma mæður. Enn önnur Gaiina
Oudatsova að nafni, frá Minsk,
krefst hreint og beint réttarins til
að halda framhjá manni sínum,
þar sem hún eigi ekkert sameigin-
legt með þeim sem hún eigi
lagalega séð að deila lífi sínu með.
Lúxusgripurinn
eiginmaður
Frægur uppeldisfræðingur,
Leonis Guikovitski, blandaði sér í
umræðuna til að reyna að sætta
hin gagnstæðu sjónarmið. Til að
afla sér fylgis meðal þeirra er
studdu fjölskylduna lýsti hann því
yfir að: „hið eina form sem
marktækt sé á samskiptum
þeirra sem elskist sé hjónabandið
og sameining hagsmuna og vilja“,
en hinsvegar, og ræðir þá um
„fólksdreifingarvandamálið" í So-
vétríkjunum, lýsir hann afdráttar-
laust yfir að enginn eigi að vera
dæmdur til einangrunar í ásta-
málum. Hvernig er hægt að leysa
þetta vandamál?
Leonid Guikovitski stingur upp
á nokkrum lausnum sem bæði eru
stórtækar og „sniðugar". Hann
segist þekkja konu í Vilno í
Lettlandi, sem elskaði kvæntan
mann í Leningrad sem hún sá ekki
nema tvisvar eða þrisvar á ári.
Samt sem áður var hún hamingju-
söm og leitaði ekki eftir öðrum
ástarsamböndum. Hún bað ekki
um annað en að fá að eignast barn
með sínum heittelskaða. Hvers
vegna koma aðrar konur sér ekki
í svipaða aðstöðu? „Fólksdreifing-
arsjúkdómurinn“ gerir það hvort
eð er að verkum að þær hafa litla
möguleika til þess að finna nokkuð
betra. Það sem skiptir máli að áliti
Guikovitskis er það að þær ákveði
að eignast börn sem þjóðfélagið
hafi bráða þörf fyrir.
Þar sem þessi uppeldisfræðing-
ur er mjög skilningsríkur gagn-
vart einstæðum mæðrum ályktar
hann að meirihluti sovéskra
kvenna óttist það að lenda í slíkri
aðstöðu. Allt hið félagslega um-
hverfi þrýstir á þær að æskja
stöðu löglegrar eiginkonu; með
öðrum orðum, leita sér að eigin-
manni svo fljótt sem auðið verður.
Það væri þá þessi asi á að ganga
í hjónaband sem væri orsök hinna
tíðu skilnaða. Og þessi asi er svo
mikill að áliti Guikovitskis, að
fyrir unga sovéska konu sem væri
sér meðvitandi um karlmannafæð-
ina, væri eiginmaður vinningur,
og hver sem svo staða hans í
þjóðfélaginu væri, munaðarvara
lfkt og yfirhöfn úr vísundahúð
eða frönsk undirföt.“ Að sjálf-
sögðu eru þessi fljótræðishjóna-
bönd skammvinn eins og skýrslur
sýna. Þriðjungur hjónaskilnaða
sem skráðir eru, verða innan árs
frá hjónavígslu og annar þriðjung-
ur innan fimm ára.
Strangt siðgæðismat
Að sjálfsögðu koma einnig aðrir
þættir inn í þessa kreppu sem
hjónabandið er í: Húsnæðisvanda-
mál, skortur á stöðum sem henta
til félagslífs (rekstur tómstunda-
klúbba gengur illa og kaffihús eru
sjaldgæf), og samskiptin milli
hinna mismunandi aldurshópa
ganga erfiðlega. Allt þetta verður
að taka með í reikninginn, og oft
er minnst á það í greinum um
„fólksdreifingarsjúkdóminn".
Þannig skrifar verkakona ein að
fyrir utan verksmiðjuna hafi hún
aldrei tækifæri til að hitta karl-
menn, ekki aðeins vegna þess hvað
þeir séu fáir, heldur einnig vegna
þess að ekkert félagslíf sé til.
Önnur kona, sem neyðist til þess
að búa í íbúð tengdaforeldra sinna,
kvartar yfir því að þau líti alltaf
á hana sem þjónustustúlku.
Enn ein mótsögn: Hvað hina
efnalegu hlið varðar hefur sovéska
konan ef til vill náð lengra á
jafnréttisbrautinni en annars
staðar í heiminum. Að vísu á hún
erfiðara með það en karlmaðurinn
að komast til æðstu metorða, en að
meðaltali sér hún sjálfri sér álíka
vel farborða og hann. Konur eru í
meirihluta í Sovétríkjunum og
þær leggja til meira en helming
alls vinnuafls í landinu. I iðnaði er
hlutur þeirra 48%, 44% í landbún-
aði og þær eru 75% vinnuafls í
þjónustugreinum. Þær eru næst-
um einráðar á sviði heilsugæslu
(85% vinnuafls), og á sviði kennslu
72%. Þetta þýðir að heimasitjandi
konur, sem eru efnahagslega
háðar eiginmönnum sínum, eru
sjaldgæf fyrirbrigði sem ekki
fyrirfinnast nema á „hæstu stöð-
um“. Allar hinar, hvort sem þær
eru giftar eða ógiftar, vinna úti og
geta sjálfar séð sér farborða. Það
kemur meira að segja stundum
fyrir að þær fela fyrrverandi
eiginmanni umsjá barnanna við
skilnað og samþykkja að greiða
honum meðlag.
Það er skiljanlegt að við þessar
aðstæður verður æ erfiðara að
fylgja eftir hinni opinberu línu, er
eingöngu byggir á fjölskyldunni og
ströngu siðgæðismati. í þessari
siðgæðiskreppu eru fleiri barns-
fæðingar hið eina sem skiptir máli
fyrir Brésnév, vegna þess að sú
fólksfækkun sem nú á sér stað,
einkum í Rússneska lýðveldinu,
getur haft alvarlegar afleiðingar
fyrir efnahag Sovétríkjanna.
Fyrir konurnar er hér auðvitað
um að ræða eitthvað sem er ennþá
mikilvægara og sem ristir ennþá
dýpra, og sú spurning vaknar
hvort afneitun þeirra á „drottnun
karlmannsins" og „feðraveldis-
kerfinu" sé ekki boðberi breytinga
sem einn dag muni ef til vill verða
á öllum sviðum hins „stíflaða"
þjóðfélags.
(Úr „Le Nouvel Observateur“)
AÐRAR ÍSLENSKAR
□ Megas: Nú er ég kæddur
□ Ási í Bæ: Undrahatturinn
□ Brunaliðiö: Úr öskunni í eldinn
□ Melchoer: Silfurgrænt llmvatn
□ Lummurnar: Um land allt
□ Vilhjálmur Vilhjálmsson: Hana nú
□ Mannakorn: í gegn um tíðina
ÞUNGT ROKK OG ÞRÓAÐ
□ Peter Gabriel: Nýja platan
□ Motors: Approved by
(Ein besta rokkhljómsveit sem lengi hefur komið fram)
□ Steve Hillage: Green
□ Tangeren Dream: Cyclone
□ Gang: Expose II
□ Jethro Tull: Heavy Horses
□ Frankie Miller: Double Trouble
(Frábær rokksöngvari)
□ Rolling Stones: Same Girls
□ UK: UK
□ Bruce Springsteen: On the Dark Edge
□ Thin Lizzy: Live and Dangerous
□ o.fl. o.fl.
JAZZ ROKK
ÝMISLEGT
□ Darts: Everyone plays darts
□ Darts: Darts
□ Leo Sayer: Thunder in my heart
□ Billy Joel: The Stranger
□ Supertramp: Allar
□ Ýsmir: Disco Stars
□ Ýmsir 40 No 1 Hits.
□ Ýmsir: Feelings
□ Ýmsir: Juke Box
□ Umberto Tozzi: Ti Amo
0 Sailor: Graetest Hits
□ Barry Manilow: Even Now
□ Barry Manilow: Live
□ Ðee Gees o.fl.: Saturday Night Fever
□ Eric Clapton: Slow Hand
□ Sweet: Level Headed
□ o.fl. o.fl.
MJÚKT ROKK
□ Bonnie Tyler: Natural Force
□ Bob Dylan: Street lllegal
□ Gerry Rafferty: City to City
□ Randy Meisner: Randy Meisner: Randy Meisner
(Fyrrverandi limur í Eagles)
□ Lindisfarne: Back and Fourth
(Byrjaðir aftur og aldrei betri)
□ Kenny Loggins: Night Watch
(Splunkuný plata)
□ Maddy Prior: Woman in the Wings
(Söngkona Steeleye Span með sóló)
□ Joe Walsh: But Seriausly Folks
□ Dave Mason: Mariposa de Oru
□ Ry Cooder: Jazz
□ Bellamy Brothers: Beautiful Friends
□ Seals & Crofts: Takin it Easy
□ Alpanso Johnson, Billy Cobbham, Steve Khan og Tom
Scott
(já ímyndiö ykkur bara)
□ Stanley Clarck: Modern Man
□ Al Dimeola: Casino
□ John Mclaughlin: Electric Guitarist
□ Seage Duke: Don’t let go
□ National Health: National Health
□ George Benson: Breezin
□ Bob James: Heads
NÝJA BYLGJAN
□ Boomtown Rats: Tanic far the troops
□ Dire Straits: Dire Straits
(3 af bestu hljómsveitum sem þróast hafa út frá því sem
nefnt er „new have“)
□ Generation x: Generation x
□ Strangles: Black & White
□ Pez band: Pez band
□ Blondie: Platic Letters
□ Blondie: Fyrsta plata þeirra
□ qqq: qqq
□ xTC: xTC
□ Buzzcocks: In another Kitchen
□ Nick Lowe: Jesus of Cool
□ Elvis Costello: Costello: This Years Model
□ Television: Adventure
FRÁ STIFF RECORDS
□ lan Dury: New Boots Panties
□ Mickey Jubb: Mickey Jubb (verð 3.550.-)
□ Ýmsir Stífir?: His freates Stiffs
□ Aðrir Stífir: Bunnchof Stiffs
□ Enn Aðrir: Live Stiffs (verð 3.550.-)
□ Wreckless Eric: Wreckless Eric
□ Elvis Costello: My aim is true
Einnig geysilegt úrval af kassettum.
Eins og þetta harot sýnir er geysilegt úrval af allskyns plötum hjá okkur núna,
sem áöur.
Og pér er auövitað jafnvelkomiö aö kíkja inn eöa hringja og tryggja pér þær
plötur sem hugurinn girnist.
Hljómdeild
Karnabæjar
Laugavegi 66, s. 28155,
Glæsibæ, s. 81915.
Austurstræti 22, s. 28155.
Krossið við þær plötur sem óskað er, sendið okkur listann
og við sendum samdægurs til baka í póstkörfu.
Heimilisfang,
Heíldsölubirgöir Steinar h.f.
Nafn