Morgunblaðið - 17.06.1979, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ1979
Frá
Seltjarnarnesi
í tískuhús
stórborganna
Á þessum síðustu ok verstu
tímum er ríkisstjórnin að drepa
iðnaðinn eins on allt annað, ok
allar ríkisstjórnir hafa reyndar
Kert á undan þessari. Snjallir
forkólfar hinna ýmsu hópa segja
frá að allt framtak sé kæft hér í
fæðinnu, verkalýðurinn sveltur o(í
stórt séð sé ekki hæjít að tóra hér
á þessu eymdarinnar skeri. Svo
hefur raunar verið um áratuKÍ, en
þó flytjast fáir burt. Þejíar málum
er svo háttað er vafalaust slæm
pólitík, (jott ef það jaðrar ekki viö
landráð, að senja frá iðnfyrirtæki,
sem nenKur vel o« forstjórum sem
eru ánæKÖir með aöstöðuna. Slíkt
fyrirtæki er raunar til hér rétt
undir bæjarveKK höfuðbortíarinnr,
Prjónastofan Iðunn á
Seltjarnarnesi. Auk þess að fram-
leiða mikið fyrir innlendan
markað, selur Iðunn prjónavörur
til útlanda, framléiddar úr inn-
fluttum efnum.
Prjónastofan Iðunn er um 45
ára Kömui ok hefur (íenKÍð í
ííet;num mar(;háttaða þróun og
staðið af sér allar ríkisstjórnir á
þeim árum. Fyrirtækið er nú til
húsa í eitíin stórhýsi á
Seltjarnarnesi, er best búið
tækjum allra prjónastofa í
landinu, að sö(ín eifjendanna,
hefur um þrjátiu starfsmenn og
framleiðir eins 0(í fyrr satíði flíkur
úr innfluttu efni 0(í selur í útlönd-
um. Þetta þótti forvitniletít 0(í
farið var á stúfana að leita nánari
frétta.
Vörumerki
í efsta sæti
„Þettar fór að líða að því að
E.F.T.A. aðildin varð raunhæf,
varð okkur ljóst að við (íátum ekki
orðið mikið stærri á innlendum
markaði: við seljum árlejía flík á
fjórða hvern Islendin(í,“ sagði
Njáll Þorsteinsson framkvæmda-
stjóri. Hann stjórnar fyrirtækinu
ásamt konu sinni, Lovísu Marinós-
dóttur. „Okkar vaxtarbroddur til
að þetta t;eti allt snúist 0(í eftir-
spurnin haldist, er að leita að
mörkuðum utan Islands."
— Stöðu(;t heyrist að illa sé búið
að iðnaði hérlendis oí; hann fíötú
því á enf;an hátt keppt við
erlendan. Eruð þið ekki með ykkar
starfi að reka þetta ofan í þá sem
kvarta?
— É(í veit það nú ekki. En
snúum okkur heldur að út-
flutninjínum. Við lærðum fljótt að
við urðum að vera með dýr efni of;
rétt hannaðar flíkur fyrir markað
hvers kaupanda. Þar úti er það
sama uppi á teninf;num Of; hér, að
þar vill hver verslun hafa einka-
sölu á því vörumerki, sem hún
seiur. Það þýðir ekki að ætla að
dreifa vörunni í marfíar verslanir
á sama svæði. Þetta er það sem
gerist hér, allar þessar tískubúðir
Áslaug vinnur við að sauma iista og kraga á peysur og vesti í mjög
fullkomnum vélum. Sigrún verkstjóri tyllti sér niður til að rétta henni
hjálparhönd.
Karlsmannaföt
á heimsmælikvarða
— Þér genfíur betur að selja
þínar tískuvörur í heimsbor(;um
erlendis en hér. Hvað veldur þeim
hufísunarhætti að fólk vill heldur
kaupa innflutt en íslenskt?
— Ék held að þetta sé f;amall
íslenskur óvani, sef;ir Lovísa. Á
árunum eftir striðið voru mikil
viðskiptahöft hér á landi og
fenjíust aðeins lélen efni til fata-
gerðar. Fötin voru þá gróf og
leiðinleg. Þeir sem komust til
útlanda og keyptu föt þar, voru
betur klæddir en aðrir og sú trú
þess tíma að útlendur fatnaður
taki íslenskum fram, er furðu
lífseigur.
— Er það rétt að íslensk fram-
leiðsla seljist mun betur hér, sé
hún skreytt með erlendu vöruheiti
heldur en ef íslenskt merki er á
henni?
— Já, það er alveg rétt, svara
bæði í einu og Njáll bætir við: en
ég held að þetta sé ekki séríslenskt
fyrirbæri. Stemmningin er
yfirleitt svona hvar sem er í
heiminum. En svo er annað, sem
ekki má gleyma þegar borin er
saman við íslensk og erlend
framleiðsla. Þá er það besta
erlenda börið saman við meðallag-
ið eða jafnvel það lakasta íslenska.
Það eru kannski tíu þúsund
prjónafyrirtæki í heiminum, en
þau sem bera af eru kannski innan
við eitt hundrað og það eru þau
sem flytja framleiðslu sína til
annara landa.
— Teljið þið að við eigum þá
ekki fataframleiðendur hér sam-
keppnisfæra við það besta sem
gerist hjá öðrum þjóðum?
— Jú, segir Lovísa,
karlmannafataframleijð'sla hér
gefur ekkert eftir því besta
erlendis,
— Já og svo auðvitað peysurnar
ykkar? segir spyrill í fáfengilegri
von um að vera skemmtilegur og
hlýtur að launum meðaumkvunar-
bros beggja.
og táningabúðir eru að leita að
sérstöku merki fyrir sig. Það er
það sem er erfiðast fyrir okkur að
stríða við, þar kemur hvorki til
verðspursmál né hönnun, fyrst og
fremst eru það vörumerki.
— Urðuð þið þá að auglýsa upp
merkið ykkar erlendis, áður en þið
komust þar inn á markað?
— Eftir þennan tíma, sem við
höfum verið í útflutningi, held ég
að við séum meira virt þar úti
heldur en hér heima. Ég vil engan
veginn fordæma þessa verslunar-
hætti. Fólk segir að verslanirnar
eigi að hafa íslenska framleiðslu á
boðstólum, en þær túlka bara
óskir viðskiptavina sinna og hafa
það til sölu, sem þeir vilja kaupa.
Texti og myndir:
Sigurjón Valdimursson
Mikið veltur á að vel sé unnið
niðursokkin í vinnuna.
— Jú, það má kannski segja það,
sumt af þeim hefur staðist ágæt-
lega samkeppnina.
Fengu strax
dágóðár pantanir
— Hvernig var upphafið að
ykkar útflutningi, og er ekki dýrt
og erfitt að komast inn á þessa
erlendu markaði?
— Okkur bauðst bás á sýningu í
Danmörku, hann losnaði fyrir-
varalítið og við gripum tækifærið.
Við sýndum það sem við áttum og
höfðum framleitt fyrir íslenskan
markað. Við fengum strax dágóð-
ar pantanir og þær héldu áfram að
koma. Það er jú dýrt að taka þátt í
við sníðaborðið, enda er Ester
erlendum sýningum, sem launaður
starfsmaður fyrirtækisins er á,
hann borgar þá helming af kostn-
aði. Hins vegar borgar hann ekki
ef erlendir umboðsmenn annast
kynningu á sýningunni. Ég vil
undirstrika að við hefðum ekki
ráðist í þetta hefðum við ekki
vitað hvað Iðnrekstrarsjóður
st.vrkir þetta mikið.
Við lærðum svo á markaðinn,
t.d. hvaða efni ganga best; við
framleiðum mest úr belgísku
garni, gerviefni blandað með ull.
Nú og svo erum við líka með mjög
góð tæki. Við höfum alltaf reynt
að endurnýja þau á réttan hátt
fyrir þau markmið sem við stefn-
um að.
Lovísa við skrifborðið.
Lánamálin
í góðu lagi
— Hvernig gengur að fá lán til
vélakaupa?
— Við þurfum ekkert að kvarta
undan því, við höfum alltaf fengið
lán eins og okkur hefur borið.
Iðnlánasjóður lánar helming og
það sem á vantar höfum við fengið
lánað hjá seljendum vélanna.
— Setur gjaldeyriseftirlitið ekki
hömlur á slíkar lánatökur er-
lendis?
— Ekki svo að það sé óviðun-
andi. Við höfum alltaf getað end-
urnýjað eftir þörfum.
— Þið teljið þá að lánamálin
standi þróun í þessum iðnaði ekki
fyrir dyrum?