Morgunblaðið - 26.08.1979, Blaðsíða 14

!
14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. ÁGÚST 1979
Rætt viÖ Dórótheu Grísladóttvir
— Nú er lítið íLeirunni
— kannski tveir búendur.
Stærsta túnið sem var um-
hverfis Stórhól hefur verið
lagt undir fótboltavöll! En
um aldamótin og fyrr þeg-
ar ég man fyrst eftir mér
voru þarna meira en tutt-
ugu og fimm býii. Mannlíf-
ið var fagurt — þótt það
væri fábreyttara en nú.
Það hefur mér alltaf fund-
izt og þótt ég hafi nú átt
mitt lögheimili á Snæfells-
nesi í sextíu og fimm ár,
hef ég aldrei fest þar ræt-
ur — ég hef verið í Leir-
unni íhuganum.
Hún er 93ja ára gömul,
létt og kvik í hreyfingum,
snögg upp á lagið, með
fallegt andlit og ung augu
og hún segir að eini elli-
gallinn sé, að hún sé ögn
farin að missa heyrn, en
svo sem ekki að ráði til
baga.
Dóróthea býr á Hólkoti í
Staðarsveit. En öðru hverju legg-
ur hún land undir fót að
heimsækja ættingja sína víðs veg-
ar. Nýkomin úr dvöl í Sandgerði
hjá dótturdóttur sinni og stödd
hjá sonardóttur sinni, þegar ég
heimsótti hana á dögunum.
Hún býr með syni sínum í
Hún sýslar við að gera blóma- og
klippimyndir á tíunda tutjnum
og fór að semja lög um attrætt
Hólkoti og síðustu árin hefur hún
fengizt við að gera myndir sér til
dægrastyttingar, hún gerir klippi-
myndir og hún safnar blómum,
þurrkar og límir þau upp. Hún er
nýbýin að gera nokkrar blóma
körfumyndir, af því að hún fann
svo ljómandi gott randagras til að
nota í körfurnar og flestar þessara
mynda hefur hún gefið vinum og
ættingjum.
Og Dórótheu er fleira til lista
lagt; hún hefur samið nokkur lög
og kann þó ekki nótur. Dóttir
hennar skrifaði lögin upp og tvc
þeirra bárust til Carls Billich og
hann raddsetti þau, en að öðru
leyti hefur þessi iðja Dórótheu
ekki farið hátt. Við sum laganna
gerði Dóróthea texta sjálf.
Dóróthea var komin á efri ár
þegar hún sneri sér að þessari
sköpunariðju.
— Eg fæddist í Ráðagerði í
Leiru þann 15. júní 1886 og var
tíunda barn foreldra minna, segir
Dórothea. — Við vorum fimm sem
komumst upp — Isleifur, Elísabet,
Guðjón, Sveinólína og ég. Faðir
minn stundaði sjóinn eins og
aðrir, var lánsamur formaður og
hann gerði út tvö sexmannaför
þegar bezt lét. Þau fluttu að úr
Njarðvíkum, foreldrar mínir,
komu í Ráðagerði 1873, þá gekk
móðir mín með fjórða barnið,
ísleif. Hin þrjú voru dáin. Þau
voru allslaus foreldrar mínir, en
dugnaðarfólk og á heimili mínu
voru góð efni eftir því sem gekk og
gerðist. Faðir minn byggði mynd-
arlegt timburhús ekki löngu eftir
þau settust að, á tveimur hæðum.
Uppi voru tvö herbergi, annað 3
rúmlengdir og hitt tvær. Niðri var
kokkhúsið — eldhúsið var kallað
það meðan hlóðareldhúsin voru
enn við lýði. Þar var stofa, stærð-
ar búr og hol. Það var hrjóstur og
gras umhverfis, en faðir minn
reyndi að rækta í kringum sig.
Það var búbót flestum í Leirunni
að hafa matjurtargarða, menn
ræktuðu rófur og kartöflur og
flestir höfðu eina hvönn sér til
ánægju og skrauts og það er líka
svo góð af henni lyktin.
En allir höfðu atvinnu af sjón-
um, og allt var nýtt úr fiskinum,
meira að segja slosskúfurinn,
hann var settur í þró og síðan
notað til áburðar á túnin, enda
höfðu sumir eina kú og fáeinar
kindur.
Félagslíf í Leirunni var ágætt á
þessum árum. Sérstaklega á vet-
urna. Þá var oft líf og fjör.
Sýnishorn af myndum Dórótheu.
Blómakörfumynd