Morgunblaðið - 30.03.1980, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 30.03.1980, Blaðsíða 14
14 MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MARZ 1980 Sigfríður Georgsdótt- ir sextug á morgun í huga árda«atjarnarpúka á fimmtuKsaldri er hún ennþá Fríða á SkothúsveKÍnum, þó nær aldar- fjórðungur sé síðan hún flutti inná Bústaðaveg; ímynd þeirra kvenna íslenzkra er (íennum aldir hafa mætt óblíðum aðstæðum sínum af slíku sjálfsgeði að það ætti að vera bannað; slíkri óbifan- legri trú á forsjón og betri tíð einhverntíma seinna, sama hve- nær, að nútíma ungmenni, er fyndi til slíks æðruleysis sjálfs sín, myndi umsvifalaust ganga á fund tízkusérfræðings í sálar- eða geðflækjum og krefjazt innlagn- ingar fyrir sína hönd og nánustú vandamanna. Sigfríður heitir hún Georgsdótt- ir, ættuð úr Njarðvíkum suður; sextug á morgun, margfalt eldri að reynzlu en þó með slíku bragði og sinni, að hefði ég ekki aldur minn og elztu sona hennar að óþægilegu viðmiði, lýsti ég hvern ósannindamann er segði mér og það þó börn hennar séu tíu — öll uppkomin. Fram á miðjan sjötta áratug aldarinnar stóðu tvær byggingar við Skothúsveg vestan Tjarnar, báðar að lotum komnar og stungu um margt harkalega í stúf við umhverfi sitt. Annað, Skothúsveg- ur 9, var í upphafi íshús, Isbjörn- inn, sérkennilegt fiskverkunarhús af timbri, frá tímum ístöku á Tjörninni, rekið á undanþágum síðustu fiskverkunarárin; í lokin pakkhús og uppeldisstöð fyrir rottur, sem gjarna sprönguðu um nágrannabyggðina á vorkvöldum, engu óstoltari íbúunum allt upp í virðingarstiga forsætisráðherra þjóðarinnar. Hitt, Skothúsvegur 7, var íbúðarhús, kannski ekki svo mjög fornt, en alveg einstaklega illa viðhaldið; gert af steini á skrokk, en timbri allt innan. I þessu húsi höfðu reyndar búið ýmsir þekktir borgarar í gegnum tíðina. Sómahjónin Guðrún Þórð- ardóttir og Eggert heitinn Krist- jánsson stórkaupmaður bjuggu þarna á sínum fyrstu hjúskapar- árum; þar bjó í mínu minni til hárrar elli, Jóhann Ögmundur Oddsson, þekktur stúkumaður á sinni tíð og sporgöngumaður barnablaðsins Æskunnar; einnig Morthensbræður, og, á undan þeim, Svavar Gests. En, við upp- haf míns tímatals, um eða í stríðsbyrjun, hefir hrörnun sett sinn svip á húsið, sem muna má sinn fífil fegurri; það hefir fengið á sig þennan ömurlega leigihjalls blæ, sem færri þekkja nú nema af lestri bóka í kalstjörnustíl og söguhetja mín, afmælisbarnið Fríða á Skothúsveginum og sóma- karlinn maður hennar, Jón P. Einarsson, leigubílstjóri úr Vest- mannaeyjum suðraf, eru flutt þar inn í tvær kjallarakytrur vondar, með eldhússómynd innan og náð- hússaðgangi að utan, gegnum- gengu um þvottahús myrkt á húsinu bakverðu; á stundum munu jafnvel fjórfættir gestir úr íshús- inu, við hliðina hafa deilt með þeim íbúðinni, óboðnir upp um feyskið gólfið. Þau fluttu þarna inn með þrjá stráka sína, sinn á hverju ári, frá þriggja ára og niðurúr; níu voru börnin og það tíunda á leiðinni þegar þau fluttu inná Bústaðaveg sextán árum síðar og enn hafði ég ekki heyrt Fríðu kvarta — hins- vegar heyrði ég hana oft hlæja. Er ég hugsa til baka, tel ég mig aldrei hafa þekkt manneskju, sem hafði minni ástæðu til hláturs en Fríða, þessi sextán ár hennar á Skothús- veginum — nema kannski daginn sem hún fór. Þó býr mér í grun að hún hafi vatnað músum daginn þann — og Tjarnarinnar saknar hún enn. Á stríðsárunum, þrátt fyrir mikla vinnu, svo og á áratugnum næsta á eftir, vegna lítillar vinnu, mátti áhugafólk um barneignir vissulega halda á spöðunum til að endar næðu saman. Þetta var fyrir uppfinningu barnabóta og trygginga velferðarþjóðfélags uppá nútímasænsku; menn skrimmtu uppá sjálfa sig og stolt- ið — eða sögðu sig á bæinn. Það þótti þó ennþá til nokkurrar skammar og Jón á Skothúsvegin- um manna ólíklegastur til að berja þar á dyr. Er tjarnarpúka í barnsminni að með ólíkindum þótti svefnlétta mannsins; hann virtist við akstur allan sólarhring- Kodak filmur þegartaka á góðar myndir Kodacolor II FILM C135-36 n L Kodacolor II » ll-M 10110-201 1880 100ÁRAFAGREYNSLA 1980 Kodacoior II FII.M C 126-20 Gæðin eru í gulu Kodak pökkunum. HANS PETERSEN HF BANKASTRÆTI AUSTURVER GLÆSIBÆR S:20313 S:36161 S:82590 Umboðsmenn um allt land inn, en mun þó einstaka sinnum hafa náð að halla sér, því nær árlega bættist þeim barn. Hlutur Fríðu í framfleytingu þessa þunga heimilis verður vart tíundaður á blaði, en börnin báru óþreytandi eljusemi hennar vitni og þá ekki einsömul mergðin. Þau voru ævinlega hrein og sælleg, þó ekki inuni ávallt hafa verið kræs- ingar á borðum í magni; föt vel nýtt og gengu að erfðum niður aldursstigann, snyrtilega viðgerð. Myndi samanburður margri ein- birnis nútímakonunni óhagstæð- ur, þrátt fyrir þvottavélina, þurrk- arann og tölvustýrðu saumavélina — að ógleymdu dagheimilinu, sem verður að vera í hverfinu. Þrátt fyrir óblíðar ytri aðstæð- ur, eða kannski vegna þeirra, virkaði Fríða á okkur nágranna- strákana sem segull. Með barna- mergðina, óskyggð ytra glysi, var hún einskonar náttúrleg mömmu- ímynd hverju barni sem var og hafði alltaf tíma fyrir eitt í viðbót. Þótt margir okkar í samanburði væru fæddir með silfurskeið í munni — að minnsta kosti húðaða — sóttum við ekki síður í maga- rínsmurt heilhveitibrauð og mjólkurbland hjá Fríðu en smá- kökur og súkkulaði hjá vinnukon- um annarsstaðar; stundum var jafnvel snúður til hátíðabrigða, enda bezt bakkelsa í minningunni. Hún hafði þann eiginleika að tala ekki niður á börn, heldur við þau — og hún kunni öðrum betur að hlusta. Sennilega man tjarnarpúki hana þessvegna betur heldur en aðrar konur í öðrum húsum — og tengslin við hana og fjölskyldu hennar hafa aldrei rofnað, þó stundum líði fleiri ár milli funda. Mér hefur orðið tíðrætt um Skothúsvegsár Fríðu og að vonum. Fjölskylda mín var næstu grannar þeirra þessi ár, synirnir leikfélag- ar okkar bræðra og því mikill samgangur milli heimilanna, enda tel ég okkur silfurskeiðamunna hafa haft nokkurn þroska af uppeldiskynningunni við lífsbar- Kvennadeild Styrkt- aríélags lamaðra og fatlaðra: Bingó til styrktar Æfinga- stöðinni KVENNADEILD Styrktarfélags lamaðra og fatlaðra efnir á fimmtudag til bingós í Sigtúni til eflingar starfsemi Æfingastöðv- arinnar við Háaleitisbraut i Reykjavík. Þar standa nú yfir byggingar- framkvæmdir er miða að bættri æfingaaðstöðu, en stækkun henn- ar er mjög aðkallandi vegna sívax- andi þarfar á meðferð af völdum slysa og annarra orsaka. Rennur ágóði af bingóinu til tækjakaupa og vonast Kvennadeildin eftir góðum stuðningi almennings. áttu þessa dugmikla fólks; sírósa- dans var ekki lífið og tilveran og veður fleiri en lognmolla sólar í hádegisstað. Tjarnarpúki var við nám á erlendri grund þegar þau fluttu; þegar hann kom heim var slétt ferhyrnt moldarbeð á grunnstærð þar sem Skothúsvegur 7 hafði staðið og æskan bara saga til að muna. Eftir að þau Jón, með dyggri aðstoð þá allstálpaðra eldri barna sinna, flytja í nýtt eigið húsnæði að Bústaðavegi 105, árin líða með skini og skúrum, eins og gengur, og ungar skríða úr hreiðri, þykir Fríðu sem afköst séu ekki að baki og hún, sem ávallt hefur verið sívinnandi heima fyrir, fer út á vinnumarkaðinn að líta á heim- inn. Lífshlaup hennar segir til sín, henni er ekki um að deila trúnaði mörgum vinnuveitendum, frekar en öðrum mönnum en Jóni Einars- syni; hún ílengist hjá hinu ný- byggða álveri ISAL við Straums- vík og hefir starfað þar síðan — í 15 ár. Við upphaf starfa Fríðu hjá ISAL urðu nokkur þáttaskil í lífi hennar; þáttaskil sem tjarnarpúki og áhorfandi gegnum tíðina átti vart von á frá þeirri konu, sem aldrei heyrðst gera kröfur til annarra en sjálfrar sín; þeirri konu, sem tjarnarpúka virtizt fremur há æðruleysi en skortur þess að sætta sig við kyrrstöðu gengins hugsunarháttar um óum- breytileik ímyndaðra örlaga for- sjónar, sem segði einum að vera hér og öðrum þar; þeirri konu, sem lét aðra um þjóðfélagið en undi heima við börn á meðan þau vildu vera börn og flugu ekki úr hreiðri; þessi kona gerðist verkalýðssinn- uð og fór að gera kröfur — fyrir aðra. í dag er þessi kröfulausa vin- kona frá árum Tjarnarinnar virðulegur trúnaðarmaður stétt- arfélags síns á vinnustað; tals- maður hins bezta í aðbúnaði og afkomu starfssystra sinna. Ekki kæmi tjarnarpúka þó á óvart ef sjálf hefði hún gleymst í því fyrirtali — svona eins og af gömlum vana. Það er tilhlökkunarefni árdaga- aðdáanda að sækja Fríðu heim á sextugsafmælinu, 31. marz. En sennilega verður tjarnarpúka ekki boðið upp á snúð. Tómas Agnar Tómasson. Davis skri&tofu- stólar Hannaðir af Vico Magistretti. Stakur stóll, sem hallast og snýst, hækkar og lækkar og er á hjólum. Setan og bakið er hannað með tilliti til réttrar og þægilegrar setu, í hvaða stöðu sem er. Vönduð bólstrun með mjúku leðri eða litaglöðum áklæðum, sem auðvelt er að taka af og hreinsa. Komið og kynnist þessum frábærastól. 6 DeRadova Sérverslun með listræna húsmuni Borgartún 29 Simi 20640

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.