Morgunblaðið - 20.08.1980, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. ÁGÚST 1980
13
Fjórðungsþing Vestfjarða:
Fiskveiðar voru
aðalmál þingsins
að síður brugðust forsvars-
menn BSRB og ASÍ við með
þeim hætti, sem lengi verður í
minnum hafður (ólögleg verk-
föll og útflutningsbann). En
það eru „hljóðir og hógværir
menn“, sem nú fara fyrir
„stéttabaráttunni", ef litnir
eru í ljósi atburðanna frá 1978.
Ólögleg verkföll
og útflutningsbann
Um mánaðamótin febrúar/marz
1978 vóru í gildi samningar
milli fjármálaráðuneytis og
BSRB. sem giltu fram á
sumarið 1979 — og til þess
tíma höfðu samtökin ekki
verkfallsrétt. Verkfallsheimild
ASÍ var einnig umdeild. Ef
aðildarfélög ASÍ hefðu sagt
upp samningum fyrir febrúar-
lok 1978 gátu þau boðað til
verkfalls frá og með 1. apríl.
Engu að síður boðuðu bæði
BSRB og ASÍ til ólöglegra
verkfalla fyrstu dagana í marz.
Hér var gengið á grundvallar-
atriði í okkar þjóðfélagsbygg-
ingu: ólöglegum verkföllum
beitt gegn rétti Alþingis til
lagasetningar. Mikil andstaða
var innan launþegahreyfingar-
innar gegn þessum verkfölium.
En það er fróðlegt að hugleiða,
það nú að sú forysta, sem þá
réð slíkum ráðum, er sú sama
og nú á „biðleik" eina í taflinu.
Útflutningsbannið er kapituli út
af fyrir sig. Áhrif þess á
markaðsstöðu og samkeppn-
isstöðu freðfisks vóru mjög
neikvæð. Högg að rótum út-
flutnings, eins og allt er í
pottinn búið í íslenzkum þjóð-
arbúskap, er ekki verjanlegt.
Það er gott að afstaða „foryst-
Siilurit 1:
Kaupmáttur kauptaxta júll‘77
júli *80 (jan. 1977 100)
Súlurit 2: ~
Kaupmáttur kauptaxta eftir
„Kjararánslögin” og nú (jan, '77-
100)
Súlurit 3:
Kaupmáttur Kauptaxta 1. árs-
fjórðung 1978 og 1 ársfj. 1980 (jan
1977 100)
(tfr Alþýðublaðinu
16. ágúst 1980).
unnar" er ekki jafn „hraðfryst"
1980 og 1978.
Allur þessi gauragangur var
gerður undir kjörorðinu:
„Samningana í gildi". I verk-
fallshvatningu stjórnar BSRB
segir: „Það er sjálf tilvera
stéttarsamtaka okkar sem er í
húfi. Stöndum órofa vörð um
samtök okkar ... sameinumst
um kröfuna: Samningana i
gildi"!
Samningar í
gildi 1980?
Björn Arnórsson, hagfræðingur
BSRB, sagði í viðtali við Mbl.
fyrir fáum dögum: „Það vant-
ar mjög mikið á, að við náum
með þessum samningum þeim
kaupmætti. sem var eftir sól-
stöðusamningana 1977. Við
launin. sem eru i dag, þurfum
við 24—25% hækkun til að ná
þeim kaupmætti. sem var eftir
samningana 1977. Allir eru
sammála um að þessi mismun-
ur er mikill...“
Og hvern veg eru „samningar
settir í gildi“ 1980? Mbl. hefur
eftir formanni BSRB 14. þ.m.:
„Kristján sagði, að beinar
launahækkanir væru á bilinu 1
til 5%, en með reglulegum
tilfærslum eftir 4 ár, sérstak-
lega frá 6. til 10. flokks, og
viðbótarreglu um tilfærslur í 5
neðstu flokkum, þá væri hægt
að meta heildarhækkanir þess-
ara flokka á 7 til 8%.“ Síðan
kemur einn „félagsmálapakk-
inn“ enn, sem efalítið felur
sitthvað jákvætt í sér fyrir
ríkisstarfsmenn a.m.k. í orði,
þó erfitt sé að meta slíkt, enda
framkvæmdin eftir — og hún
skiptir jú mestu.
Það sem stingur þó fyrst og
fremst í augu er hin gerbreytta
afstaða BSRB 1978 og 1980.
Fullyrða má að ef hliðstæða
afstaða hefði ríkt hjá ASÍ og
BSRB hið fyrra árið og nú
væri öðru vísu um að litast,
bæði í efnahagslífi og stjórn-
málalífi þjóðarinnar. „Samn-
ingar eru ekki settir í gildi“ nú
með ólöglegum verkföllum og
útflutningsbanni. Það er þvert
á móti samið um 1 til 5%, þó 24
til 25% skorti upp á „samninga
í gildi“, að dómi hagfræðings
BSRB.
Kaupmáttur
1978 og 1980
í júlímánuði sl. hafði kaupmátt-
ur kauptaxta lækkað um 8%
frá sama tíma liðins árs. Líkur
benda til að kaupmáttur kaup-
taxta miðað við árið í 'heild
(1980) verði a.m.k. 6% lægri en
hann var á sl. ári. Kaupmáttur
miðast við „sólstöðusamninga"
1977 hefur rýrnað um 16%;
sbr. leiðara Vísis sl. föstudag. I
því sambandi má minna á, að
Alþýðubandalagið sagðist axla
stjórnarábyrgð í byrjun þessa
árs til þess „að'vernda kaup-
máttinn", enda eru „kosningar
kjarabarátta“ og allt það. Sig-
hvatur Björgvinsson, alþm.,
staðhæfðir í Álþýðublaðinu 16.
ágúst sl. að „kaupmáttur kaup-
taxta í júlímánuði 1980 sé 13
stigum lægri en hann var á
sama tíma 1977, 11 stigum
lægri en 1978 og 8 stigum lægri
en 1979. Er kaupmáttur því
verulega lægri en hann hefur
verið á sama tíma sl. 3 ár — og
langtum lægri en hann var á
síðustu tveimur stjórnarárum
Geirs Hallgrímssonar, „kaup-
ránsstjórnarinnar" svokölluðu.
Það er fróðlegt að hafa þetta í
huga samhliða aðgerðum ASÍ
og BSRB á árinu 1978 sem
lítillega var að vikið hér að
framan. Og bera saraan við
koppalognið nú. Annað tveggja
er, að „afstaðan" nú er viður-
kenning á því, að ranglega hafi
verið staðið að málum 1978, —
eða, að eitthvað annað ræður
ferð en kjaralegir hagsmunir
viðkomandi launþega.
BolunKarvík 18. ágúst 1980.
FJÓRÐUNGSþlNG Vestfirð-
inga 1980, var haldið i Bolung-
arvik dagana 16. og 17. ágúst sl.
Þingið hófst með setningar-
ávarpi stjórnarform. Fjórðungs-
sambandsins ólafs Kristjáns-
sonar, skýrslu hans, og
framkv.stj. Jóhanns T. Bjarna-
sonar.
Forsetar þingsins voru kjörnir
Kristín Magnúsdóttir, Bolung-
arvík, og Jón Ólafur Þórðarson,
ísafirði. Ritarar Hilmar Jónsson,
Patreksfirði og Sturla Halldórs-
son, ísafirði.
Aðalmál þingsins var umræða
um Fiskveiðar, fiskiðnað og
markaðsmál. Framsögumenn
voru Steingrímur Hermannsson,
sjávarútvegsráðherra, og Guð-
finnur Einarsson, forstjóri, Bol-
ungarvík.
Framsaga ráðherra var byggð
á 5 grundvallaratriðum þ.e.
Verndun fiskistofna. — Mark-
aðsmál. — Gæði hráefnis og
vinnsla þess. — Samræming
fiskveiða. — Fjárhagsgrundvöll-
ur fiskvinnslu-fyrirtækja og Út-
gerðar.
í framsögu Guðfinns Einars-
sonar, sem var mjög ítarlega
rakti hann sögu fiskveiða, kom
inn á rekstur fiskvinnslunnar og
útgerðar, sérstaklega ræddi Guð-
finnur hugmynd að breytingu á
fiskveiðiárinu og taldi að það
gæti ekki farið saman við alman-
aksárið. Þá vakti Guðfinnur at-
hygli á minnkandi hlutdeild
Vestfirðinga í veiðum þorsks, og
nefndi sem dæmi að á sl. ári hafi
hlutdeild Vestf. verið 5.8% minni
en árið áður á sama tíma og
hlutdeild Faxaflóasvæðisins hafi
aukist allt að 50%.
Á milli 60—70 manns sóttu
Þingið sem fulltrúar og gestir.
Ályktað var um fjármál
fræðsluskrifstofu Vestfjarða.
Fiskveiðimál, Skipulagsstofnun
fyrir Vestfirði, og var kosin 3ja
manna starfshópur til að skila
áliti til næsta þings. Fjallað var
um álit Verkaskiptanefndar ríkis
og sveitarfélaga og Hrafnseyrar-
nefnd og öllum þeim er unnið
hafa að uppbyggingu á Hrafns-
eyri þökkuð giftudrjúg störf. Þá
lýsti þingið ánægju sinni yfir vel
heppnaðri Hrafnseyrarhátíð
hinn 3. ágúst sl.
I stjórn til næstu tveggja ára
voru kosnir: Guðmundur H. Ing-
ólfsson, Isafirði, Ólafur Krist-
jánsson, Bolungarvík, Edvard
Sturluson, Suðureyri, Karl M.
Loftsson, Hólmavík og Gunnar
R. Pétursson, Patreksfirði. Frá-
farandi formaður Ólafur Krist-
jánsson baðst undan endurkjöri
og var Guðmundur H. Ingólfsson,
Isafirði kjörinn formaður til
næstu tveggja ára. Gunnar.
Leiðrétting
I blaðinu í gær segir að litirnir í
gosmekkinum og hreyfingin minni
á Kristsmynd Gerðar í Skál-
holtskirkju. Hér hafa orðið penna-
glöp, því að sjálfsögðu átti að
standa „Kristsmynd Ninu í Skál-
holtskirkju“.
STALHF
SINDRA
Fyrirliggjandi i birgðastöð
ÁLPLÖTUR
Hálfhert efni í þykktum
frá 0,80 mm — 6,00 mm
Plötustæröir 1200 mm * 2500 mm
Borgartúni 31 sími27222
STALHF
SINDRA
Fyrirliggjandi í
STANGAAL
Fjölbreyttar stæröir og þykktir
VINKILÁL FLATÁL
LlLLL
SÍVALT ÁL
ALPRÓFÍLAR
□0 □ LZ]
Borgartúni31 sími27222
- sí.