Morgunblaðið - 19.10.1980, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1980
59
Fleetwood og Aberdeen. Nú eru
fiskiskipin aðeins um 100 talsins
og aðeins fá þeirra veiða upp í
kostnað.
Eitt stærsta útgerðarfyrirtæki
Breta, British United Trawlers,
gerði út 145 úthafstogara árið
1974. í dag gerir það aðeins út 22
togara. Það kostar 4—5000 pund á
dag að reka slíka togara og verða
þeir að veiða um 30 tonn af makríl
eða 10 tonn af þorski og ýsu á dag
til að veiða upp í kostnaðinn.
En jafnvel eftir þorskastríðið
var hægt að segja að útgerðin í
Bretlandi stæði í blóma. Þá voru
veiðar ekki eins takmarkaðar og
nú, olíuverðið og launin voru og
viðráðanlegri. Sjómenn vildu þá fá
ný skip til að geta veitt enn meira
og þénað enn meira. Lán voru
tekin til skipakaupa og jafnvel
enn í dag koma ný skip, sem
pöntuð voru á þeim tíma. En
sífellt hækkandi vextir auk hinnar
slæmu stöðu útgerðarinnar hafa
nærri riðið skipakaupendunum að
fullu. Skoskir sjómenn, sem nú eru
einna best staddir allra sjómanna
á Bretlandseyjum, hafa fengið um
62 milljón punda lán á undanförn-
um árum til skipakaupa. Er það
svimandi há upphæð miðað við
það að skoskir sjómenn veiddu
aðeins fyrir andvirði 122 milljóna
punda á sl. ári.
samkomulagi um ýmis atriði í
fiskveiðistefnunni, meðal annars
hvað varðar möskvastærð, veiði-
tækin og friðunarreglur. I friðun-
arreglunum hafa nú verið viður-
kenndar þær reglur sem Bretar
settu um fiskveiðar á Norðursjón-
um í blóra við lög EBE. Takmörk-
uðu þeir veiðar á svæðinu vegna
þess hve mikið var af ungfiski í
afla báta frá þessu svæði á
undanförnum árum.
Frá höfninni í Fleetwood. Sjómenn fá ekki nægilegt fé ffyrir
aflann og skipin eru rekin meö halla vegna síhnkkandi
olíuverös og lágs fiskverös.
Makríl landaö í höfninni í Ullapool
Róttækra ad-
gerda er þörf
Um alla Evrópu reyna nú of
margir sjómenn á of mörgum
skipum að veia of fáa fiska. í
skýrslu sem breska þingið hefur
látið gera segir að „það sé ekki ein
einasta meiriháttar fiskihöfn í
Stóra-Bretlandi sem ekki eigi það
á hættu að lognast út af.“
Grípa verður til róttækra að-
gerða ef útgerðin á að halda lífi.
Sjómenn óttast að fiskveiðistefna
Efnahagsbandalagsins verði ekki
nema orðin tóm. Sumir álíta
jafnvel að hún hafi þegar verið
ákveðin bak við tjöldin er Thatch-
er fékk það samþykkt að dregið
yrði úr gjöldum Breta til EBE.
Óttast þeir að gengið hafi verið
svo nálægt útgerðinni, að gert sé
ráð fyrir að aðeins eitt útgerðar-
fyrirtæki fái rekstrarleyfi í fram-
tíðinni.
Breskir sjómenn hafa marg-
sinnis beðið um aðstoð frá ríkinu
og ekki fundist það nóg sem þeim
hefur verið skammtað. Alls hafa
útgerðin og sjómenn fengið um 30
milljónir punda í styrki í ár, 14
milljónum meira en lög EBE gera
ráð fyrir.
„Verðum að
berjast“
Sjávarútvegsráðherrar EBE-
ríkjanna hafa þegar komist að
„Þeir veittu okkur þarna smá
viðurkenningu. En þeir eiga eftir
að taka þeim mun meira frá
okkur," segir Harry Barrett, rit-
stjóri Fishing News. „Þegar regl-
urnar um fiskveiðikvótann og tak-
mörkun veiða hafa verjð settar,
verður farið að ræða skiptingu
aflans. Ef við verðum undir í þeim
samningaviðræðum þýðir það að
við verðum að berjast."
Enn á eftir að semja um sex
atriði í fiskveiðistefnu EBE,
hversu mikið verður leyft að veiða
á hinum einstöku fiskimiðum með
tilliti til vísindarannsókna, hversu
mikið hvert ríki fær að veiða,
hverjir fái aðgang að fiskveiðum
við strendur einstakra ríkja, regl-
ur um eftirlit með möskvastærð
og að ekki sé veitt meira en
kvótinn gerir ráð fyrir, skipulag á
ríkisstyrkjum til handa sjómönn-
um og útgerðarfyrirtækjum og
sameiginlegan sjóð til þess að
endurnýja skipaflotann og gera
ríkjunum kleift að breyta skipum
eftir aðstæðum hverju sinni.
Þar sem margir breskir útgerð-
armenn og sjómenn eru vissir um
að Bretar eigi eftir að fara illa út
úr þessum samningaviðræðum,
vilja þeir að breska stjórnin skeri
sig úr og setji sjálf á fót sjóð sem
borga eigi endurnýjun á skipastóli
Breta.
En stjórnin telur það vera
tilgangslaust að eyða milljónum
punda af peningum skattgreið-
enda til iðnaðar sem ekki getur
gert fjárfestingarákvarðanir langt
fram í tímann. Telur hún það mun
æskilegra að bíða eftir að slíkur
sjóður verði stofnaður gegnum
sameiginlega fiskveiðistefnu
EBE-ríkjanna.
Þýtt og •ndurtogt.
Fregnir um
óeirðir
staðfestar
Miinchen. 17. október. — AP.
ÚTVARPSSTÖÐ í Eistlandi, er
innlimað var í Sovétríkin fyrir 40
árum, staðfesti í dag, að „ungl-
ingar“ hefðu tekið þátt í óeirðum í
Tallin fyrr í mánuðinum. Réttar-
höld eru hafin í máli „óeirðar-
seggjanna", að sögn útvarpsins, en
ekki var getið um ástæður ólát-
anna. Óstaðfestar fregnir höfðu
borist til Vesturlanda af óeirðun-
um, og hermdu þær að um 2.000
unglingar, einkum menntskæl-
ingar, hefðu farið í mótmæla-
göngu og krafist þess að Eistland
yrði frjálst ríki og að sovézkar
hersveitir yrðu dregnar burt það-
an. Unglingarnir veifuðu eistnesk-
um þjóðernisfánum og mótmæla-
spjöldum. Um 150 unglinganna
voru teknir fastir.
Verkfallið
hjá Fiat
leyst
Komahorg. 17. október. — AP.
SAMNINGAMENN Fiat-verk-
smiðjanna og starfsmanna verk-
smiðjanna náðu í dag samkomu-
lagi um lausn deilunnar um upp-
sögn rúmlega 20.000 starfsmanna
verksmiðjanna. Samkvæmt því
dregur Fiat til baka fyrri ákvarð-
anir sínar um að segja upp 14.000
starfsmönnum í janúar gegn því
að verkalýðsfélögin fallist á rétt-
mæti þess að allt að 23.000 starfs-
menn verði jafnan í launalausu
leyfi allt til ársins 1983 vegna
samdráttar i bifreiðasölu.
Lítill
árangur
Washington. 17. október. — AP.
ÞRÁTT fyrir nýjar málamiðlun-
artillögur í deilu ísraela og Eg-
ypta um heimastjórn Palestínu-
manna varð lítill sem enginn
árangur af viðræðum samninga-
manna ísraela, Egypta og Banda-
ríkjamanna í dag. Hins vegar
neituðu bandarískir embættis-
menn því í dag, að nokkuð væri
hæft í þeim fregnum að Carter
forseti hyggðist fresta að boða
Anwar Sadat forseta Egyptalands
og Menachem Begin forsætisráð-
herra ísraels á sinn fund vegna
deilunnar þar til í janúar, en
fundurinn er fyrirhugaður í des-
ember, að sögn áreiðanlegra heim-
ilda.
Viðræður
hafnar
um vopna-
takmörkun
Gení, 15. uktóber. — AP.
BANDARÍSKIR og sovézkir emb-
ættismenn settust i dag að sam-
ningaborði í Genf um takmörkun
á kjarnorkuvopnum í Evrópu og
fóru viðræðurnar fram með mik-
illi leynd. Samningamenn beggja
ríkjanna forðuðust að gefa nokkr-
ar upplýsingar um viðræðurnar.
MYNDAMÓTHF.
FRENTMYNDAOKRÐ
AÐALSTRÆTI • SÍMAR: 17152- 17355