Morgunblaðið - 26.10.1980, Side 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. OKTÓBER 1980
Hann hóf útgerð tvítugur, og segist lítið mega vera að því að hugsa um lífið og tilveruna. Starfið á hug
hans allan. Hann heitir Kristinn Pétursson, og var á öðru ári í Vélskólanum þegar hann keypti sér þriggja
tonna trillu. Hann er fæddur og uppalinn á Bakkafirði, svo sem faðir hans Pétur Árnason. Móðir hans er
sunnlensk, Sigríður Guðmundsdóttir. Þeir eru fimm bræður, og Kristinn þeirra elstur.
Bakkafjörður
Bakkafjörður liggur til suðurs
innúr Bakkaflóa og við hann
stendur samnefnt kauptún,
Bakkafjörður. Þar búa nú um 130
manns. Það er líf á Bakkafirði á
sumrum. Þá landa þar stórir bátar
að norðan og austan. En með
haustinu dofnar yfir öllu. Það er
hafnleysið sem ræður því. Léleg
hafnaraðstaða á Bakkafirði stend-
ur í vegi allrar uppbyggingar í
plássinu. En hjá Bátalóni í Hafn-
arfirði eru nú tveir 25 tonna bátar
í smíðum fyrir Bakkfirðinga.
Kristinn Pétursson o.fl. eru eig-
endur annars bátsins. Hann á að
afhendast í febrúar, hinn nú um
áramótin.
— Hvað með hafnleysið, Krist-
inn?
— Á fjárlögum í fyrra, var
okkur úthlutað fé til þess að ráða
bót á hafnleysinu, 45 milljónum
króna, og Hafnarmálastofnun
hugðist koma upp bátalyftu fyrir
allt að 30 tonna báta, reyndar
hugsað sem bráðabirgðalausn, en
hefði samt gjörbreytt öllu fyrir
okkur á Bakkafirði. I sumar þegar
framkvæmdir áttu svo að hefjast,
fann stofnunin ótal annmarka á
lyftunni í notkun og vildi engar
framkvæmdir við höfnina á
Bakkafirði, fyrr en hafnaraðstað-
an öll hefði verið rannsökuð
gaumgæfilegar. Þessar rannsókn-
ir standa nú yfir, og það liggur
fyrir að úr rætist í hafnarmálum
okkar Bakkfirðinga á næsta ári,
1981.
Jú, þetta kom okkur mjög illa,
því það verður erfitt að athafna
sig með nýju bátana við óbreytta
hafnaraðstöðu, og ekkert annað
fyrir okkur að gera, heldur en
landa í nærliggjandi plássum,
Þórshöfn og Vopnafirði, þegar
veður hamlar löndun á Bakkafirði.
Deilur við SÍF
— Það var 1975. Eini fiskverk-
andinn á Bakkafirði, Hilmar Ein-
arsson, hætti rekstri af heilsu-
farsástæðum. Þá stofnuðum við,
10 sjómenn í Bakkafirði, hlutafé-
lagið Útver h/f og tókum við allri
fiskverkun í plássinu. Við leigðum
í tvö ár, en 1977 seldi Hilmar
okkur fiskverkunarstöðina. Ég
lauk vélstjóraprófi þetta ár. Það
var erfitt ár, 1977. Við lentum í
því, að kaupa koparmengað salt,
eins og fleiri, en fórum einna verst
útúr því. Það mál allt er nú í
höndum lögfræðings, og sér ekki
fyrir endann á því, enda flókið og
viðamikið mál.
Sé saltið koparmengað, er
reyndar ekkert sem gerist nema
það að fiskurinn verður gulskell-
óttur, þetta er einungis útlitsgalli.
Okkur tókst samt að selja þennan
fisk uppá eigin spýtur, fyrir jafn-
hátt verð og við annars hefðum
fengið fyrir gallalausan fisk seld-
an á vegum SÍF. Það voru aðilar í
Noregi sem við seldum og fram-
seldu þeir síðan fiskinn fullþurrk-
aðan til Parísar.
Jú, jú, það urðu útaf þessu
töluverð átök. Þegar SÍF vissi af
samningnum, vildi það ganga inní
hann, en við neituðum því alfarið.
Við höfðum nefnilega gert ansi
víðtækan samning við þessa
norsku aðila, m.a. um að kaupa af
þeim timburpalla o.fl. á hagstæðu
verði. Og fyrir rest samþykkti SÍF
þessa sölu okkar, eftir nokkurt
þref.
Verður að taka
til hendi í
markaðsmálunum
í þessu sambandi er ekki úr vegi
að fara nokkrum orðum um stöðu
Sumar á Bakkafirði og líf. Þá landa 11—40 tonna bátar frá Austur- og Norðurlandi á Bakkafirði. Niu
talsins sl. sumar.
Orrusta
á öllum
vígstöðvum
Rætt við Kristinn Pétursson
á Bakkafirði
Kristinn Pétursson
Vetur á Bakkafirði.
markaðsmála á íslandi í dag.
íslendingar verða að standa fast á
sínum mörkuðum erlendis og um-
fram allt að verja meiri vinnu til
markaðsmála heldur en gert er í
dag.
Þetta er allt of lokað eins og það
er nú í freðfisknum og saltfiskn-
um. Þú færð ekki að selja á
hagkvæmara verði en sölusamtök-
in, jafnvel þótt þú getir það! Það
er nauðsynlegt að útflutningsaðil-
ar starfi saman að sölumálum, og
eðlilegt að fyrirtæki í sjávarútvegi
standi saman að gerð sölu-
samninga. En solusamtök mega
aldrei verða einokunarsamtök,
þannig að aðilar séu bundnir í
báða skó og megi ekki, að viðlögð-
um sektnm, gera hagkvæmari
samninga þó þeir geti það. Hvort
sem það er Jóhanna Tryggvadóttir
eða einhver annar, skiptir ekki
máli, heldur hitt. að geti einhver
aðili boðið hagstæðara verð heldur
en fyrir er, þá er alger ósvífni að
stöðva slíkt.
Kanadamenn koma til með að
verða harðir keppinautar okkar í
framtíðinni og við verðum að
standa okkur í slagnum, ef við
eigum ekki að verða undir. Stefn-
an í markaðsmálum okkar íslend-
inga er ekki nógu markviss. Við
verðum að fá mjög hæfa menn til
starfa með mikla reynslu tii að
leggja okkur lið í markaðsmálun-
um. Það eru einungis nokkrir
menn sem ráðskast alfarið með
þetta. Það sem við þurfum eru
miklu fieiri menn til starfa, hæfir
menn með mikla reynslu, til þess
að leggja okkur lið í markaðsmál-
unum. Ef við ætlum ekki að missa
okkar hlut í framtíðinni verðum
við ævinlega að vera í fararbroddi.
Við erum nú kannski fimm árum á
undan Kanadamönnum og það
ríður á, að halda því forskoti.
Þad þykir gott ad
standa í skilum
Haustið 1978 tók ég við fram-
kvæmdastjórn fyrirtækisins af
bróður mínum, Bjartmari, sem þá
hóf háskólanám í viðskiptafræð-
um. Það má segja, að reksturinn
hafi sloppið fyrir horn, en það er
erfitt að reka fyrirtæki í sjávar-
útvegi í dag. Okkur hefur tekist að
standa í skilum, og það þykir nú
orðið gott að standa í skilum.
Það eru um 20 manns í vinnu
hjá okkur á sumrum. Og fram-
leiðsluverðmæti síðasta árs var
500 milljónir í grásleppuhrognum,
saltfiski og skreið.
Það eru auðug fiskimið í Bakka-
firði. Stutt að sækja bæði grá-
sleppu og þorsk, lítill olíukostnað-
ur. Og engin spurning hvort að
það myndi borga sig fljótt fyrir
þjóðarbúið í heild, fengjum við
viðunandi hafnaraðstöðu. Svo
Bakkfirðingar horfa með bjart-
sýni til framtíðarinnar og aukinn-
ar útgerðar frá Bakkafirði.
Veiðitakmarkanir
litlu bátanna
ósvífni
Þorskveiðitakmarkanir á bátum
undir tólf tonnum eru hrein og
klár ósvífni. Ástæðan er einfald-
lega sú, að náttúran sjálf tak-
markar sókn þessara báta kapp-
nóg. I ár hófst útgerð litlu bát-
anna í marsmánuði, en þegar við
vorum rétt byrjaðir, kom hálfs
mánaðar stopp um páskana og
þegar við vorum rétt komnir af
stað á nýjan leik, kom hálfs
mánaðar stopp í maí, síðan neta-
veiðibann í heilan mánuð frá 15.
júlí — 15. ágúst, og loks var öll
veiði bönnuð í tíu daga um versl-
unarmannahelgina.
Útkoman er semsé sú, að harka-
legasta veiðitakmörkunin er á
litlu bátana, en veiði þeirra hefur
sáralítið að segja fyrir ástand
þorskstofnsins!
íslenskir
fískifrædingar
Staðreyndin er sú, að það hefur
verið lítið sem ekkert mark tekið á
reyndum fiskimönnum, og það
sem er að koma á daginn núna, er
það að skipstjórnarmenn eru ekki
jafn vitlausir og fiskifræðingarnir
halda. Útreikningac eru nauðsyn--
legir, en það eru sjónarmið sjó-
manna líka.
Lífkeðjan í sjónum skiptir
mestu máli, og allt of litlar
rannsóknir hafa farið fram á
lífkeðjunni í sjónum umhverfis
ísland. Það er t.a.m. alls ekki
sannað, nema síður sé, að stærð
hrygningarstofnsins hafi allt að
segja um árangur klaksins. Skýr-
ast dæma um þetta, og íslenskir
fiskifræðingar ættu að þekkja það
manna best, er hrygning þorsksins
1976. Það er staðreynd, að þá var
hrygningarstofninn einn sá allra
minnsti sem verið hefur hér við
land, en þó heppnaðist klakið
þannig, að seiðaárgangurinn 1976
er einhver sterkasti seiðaárgangur
sem um getur síðan 1950. Sem
dæmi um stærð seiðaárgangsins
1976 má nefna, að árgangurinn
1973 þótti mjög sterkur og mæld-
ist um 1170 stig, en árgangurinn
1976 mældist 2737 stig, hvorki
meira né minna.
Þetta er athyglisverð staðreynd,
sem hefur ekki verið gefinn nægur
gaumur og sýnir svo ekki verður
um villst, að það er ekki beint
samband milli stærðar hrygn-
ingarstofnsins og útkomu klaks-
ins. Enda hafa útlendir fiskifræð-
ingar bent á, að í sumum tilvikum
kunni að vera nauðsynlegt að
grisja stóran hrygningarstofn svo
klakið lukkist, en það mál er
flóknara en svo, að hægt sé að fara
út í það hér.
Auðlindaskatturinn
Auðlindasköttun er einhver sú
vitlausasta hugmynd um stjórnun
fiskveiða sem nokkru sinni hefur
heyrst. Þeir aðilar sem predika
um auðlindaskatt virðast eiga það
sameiginlegt, að hafa ekki hunds-
vit á fiskveiðum og vinnslu. Þeir
vilja draga verulega úr veiðum til
þess að fá mikinn fisk síðar meir,
en þeim hefur láðst að hugsa um
það hver á að borða þann fisk.
Markaður fyrir fisk er ekki ótak-
markaður, og fiskframboð nokkuð
sem við getum ekki skammtað
okkur að vild. Svo ætti nú að vera
ljóst, að sjómaðurinn gengur
aldrei að fiskinum vísum í sjónum,