Morgunblaðið - 05.03.1981, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. MARZ 1981
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 51., 54. og 57. tölublaði
Lögbirtingablaðsins 1979 á Vatnsendabletti 102,
þinglýstri eign Guðlaugar Sigmarsdóttur, fer fram
á eigninni sjálfri fimmtudaginn 12. mars 1981 kl.
11.30.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 53., 56. og 59. tölublaöi
Lögbirtingablaösins 1979, á Vatnsendabletti 18,
þinglýstri eign Önnu Helgadóttur, fer fram á
eigninni sjálfri fimmtudaginn 12. mars 1981 kl.
10.30.
Bæjarfógetinn í Kópavogi.
Auglýsing um aðalskoðun
bifreiða f lögsagnarumdæmi
Reykjavíkur í mars 1981
Mánudagur 2. mars R-5100 til R.5500
Þriöjudagur 3. mars R-5501 til R.6000
Miðvikudagur 4. mars R-6001 til R-6500
Fimmtudagur 5. mars R-6501 til R-7000
Föstudagur 6. mars R-7001 til R-7500
Mánudagur 9. mars R-7501 til R-8000
Þriöjudagur 10. mars R-8001 til R-8500
Miövikudagur 11. mars R-8501 til R-9500
Fimmtudagur 12. mars R-9001 til R-9500
Föstudagur 13. mars R-9501 til R-10000
Mánudagur 16. mars R-10001 til R-10500
Þriöjudagur 17. mars R-10501 til R-11000
Miðvikudagur 18. mars R-11001 til R-11500
Fimmtudagur 19. mars R-11501 til R-12000
Föstudagur 20. mars R-12001 til R-12500
Mánudagur 23. mars R-12501 til R-13000
Þriöjudagur 24. mars R-13001 til R-13500
Miðvikudagur 25. mars R-13501 til R-14000
Fimmtudagur 26. mars R-14001 til R-14500
Föstudagur 27. mars R-14501 til R-15000
Mánudagur 30. mars R-15001 til R-15500
Þriöjudagur 31. mars R-15501 til R-16000
Bifreiöaeigendum ber aö koma meö bifreiöar sínar
til bifreiðaeftirlits ríkisins, Bíldshöföa 8 og veröur
skoöun framkvæmd þar alla virka daga kl. 08.00 til
16.00.
Festivagnar, tengivagnar og farþegabyrgi skulu fylgja
bifreiöum til skoöunar.
Viö skoðun skulu ökumenn bifreiöanna leggja fram
fullgild ökuskírteini. Sýna ber skilríki fyrir því aö
bifreióaskattur sé greiddur og vátrygging fyrir hverja
bifreiö sé í gildi.
Athygli skal vakin á því aö skráningarnúmer skulu
vera vel læsileg.
Samkvæmt gildandi reglum skal vera gjaldmælir í
leigubifreiöum sem sýnir rétt ökugjald á hverjum
tíma. Á leigubifreiöum til mannflutninga, allt aö 8
farþegum, skal vera sérstakt merki meö bókstafnum
L.
Vanræki einhver að koma bifreið sinni til skoðunar
á auglýstum tíma verður hann látinn sæta sektum
samkvæmt umferðarlögum og bifreiðin tekin úr
umferö hvar sem til hennar næst.
Bifreiöaeftirlitið er lokaö á laugardögum.
Lögreglustjórinn í Reykjavík
27. febrúar 1981.
Sigurjón Sigurðsson.
Áratugur drykkjarvatns og hreinlætis:
Hreint og ómengað
drykkjarvatn kemur
í veg fyrir sjúkdóma
Helmingur af íbúum jarðarinn-
ar og þrír af hverjum fimm íbúum
þróunarlandanna hafa ekki greið-
an aðgang að hreinu drykkjar-
vatni. Hjá enn fleiri eru hreinlæt-
ismálin í megnasta ólestri. Þetta
leiðir til mikilla mannlegra þján-
inga, bæði af völdum sjúkdóma og
fátæktar, sem fylgir í kjölfar þess
að fólk missir vinnuþrek vegna
heilsubrests. Sérfræðingar Sam-
einuðu þjóðanna eru þeirrar skoð-
unar, að sjúkdómar sem eiga
rætur að rekja til mengaðs
drykkjarvatns hafi það í för með
sér að árlega deyi 25 milljónir
manna, einkum börn, í þróunar-
löndunum.
Þetta er höfuðástæða þess, að
Sameinuðu þjóðirnar hafa lýst því
yfir, að áratugurinn 1981—1990
skuli helgaður drykkjarvatni og
auknu hreinlæti. Sameinuðu þjóð-
irnar hafa sett sér það markmið
að á þessum áratug skuli það
takast að útvega öllum jarðar-
búum hreint drykkjarvatn og
sómasamlega hreinlætisaðstöðu,
einkum að því er salerni og
frárennsli varðar.
Barnadauði
Rúmlega tveir milljarðar
manna, — eða rúmlega helmingur
íbúa jarðarinnar — búa í þróun-
arlöndunum. U.þ.b. 70% þessa
fólks býr til sveita og þar er
mestan vanda við að etja, að því er
varðar útvegun heilnæms vatns og
að því er önnur hreinlætisatriði
varðar.
Með fáeinum tölum er auðvelt
að sýna fram á við hvert ógnar-
vandamál hér er að etja.
Barnahjálparsjóður SÞ (UNI-
CEF) telur að u.þ.b. 15 milljónir
barna yngri en fimm ára deyi
árlega í þróunarlöndunum. Ein
meginorsök þessa gífurlega barna-
dauða er skortur á hreinlæti og
hreinu vatni. Ef alls staðar væri
nóg af hvoru tveggja mætti þegar
í stað draga úr barnadauða i
veröldinni um 50%.
Skv. skýrslum Alþjóða heil-
brigðismálastofnunarinnar
(WHO) má rekja um það bil 80%
allra sjúkdóma til mengaðs vatns,
eða skorts á hreinlæti. Arlega
deyja t.d. 6 milljónir barna í
þróunarlöndunum, vegna þess að
þau fá óstöðvandi niðurgang og
í Kaupmannahöfn
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
sama orsök á einnig þátt í dauða
18 milljóna annarra manna.
Alvarlegar
afleiðingar
Aðrir sjúkdómar sem berast
með vatni, hafa það í för með sér
að milljónir manna verða öryrkjar
alla ævi að hálfu eða öllu leyti. Ef
ekki fæst læknishjálp, leiða þessir
sjúkdómar oft til dauða.
Malaría veldur því t.d. að millj-
ón börn undir 2 ára aldri deyja á
ári hverju í Afríku sunnan
Sahara.
w
1981-1990
Augnsjúkdómurinn trachoma,
sem mjög oft leiðir til blindu, er
svo útbreiddur, að talið er að að
minnsta kosti 500 milljónir manna
þjáist af honum.
Talið er að u.þ.b. helmingur
allra íbúa þróunarlandanna eigi
við að búa, að á þá herji sníkil-
ormar af einhverri tegund.
Schystosomiasis (eða bilharzia)
sem herjar m.a. á maga, þarma og
lifur hefur það í för með sér, svo
nefnt sé aðeins eitt dæmi um
sjúkdóma af þessu tagi, að um það
bil 200 milljónir manna í 70
löndum, verða alvarlega veikir á
ári hverju.
Mannlegar og ekki síður efna-
hagslegar afleiðingar þessa eru
ekki smáar í sniðum. Að því er
hverja einstaka fjölskyldu varðar,
þá getur sjúkdómur, sem leiðir til
þess að fyrirvinnan verður
óvinnufær haft í för með sér
gífurlega erfiðleika. Þessi veikindi
koma sömuleiðis vissulega niður á
efnahagslifi viðkomandi landa. í
Indlandi er talið að sjúkdómar,
sem óhreint vatn veldur, hafi í för
með sér að árlega tapist 73
milljónir vinnudaga. Kostnaður af
völdum þessa í formi minnkaðrar
framleiðslu og lækniskostnaðar er
talinn vera um 600 milljónir
Bandaríkjadala á ári.
Langt að sækja vatn
Sú staðreynd, að þorpsbúar í
þróunarlöndunum verða oft að
sækja neyzluvatn i brunn, vatn
eða á, langt í burtu frá bústöðum
sínum, hefur einnig margvíslegar
neikvæðar afleiðingar í för með
sér.
Það tekur e.t.v. oft upp undir 6
klukkustundir að sækja vatni og
bæði það og að bera þunga byrði
langa leið, hefur það auðvitað í för
með sér að mikill tími og orka fer
í þetta, sem annars mætti nota á
hagnýtari og heppilegri hátt.
Venjan er sú, að það eru fyrst og
fremst konur og að nokkru leyti
börn, sem hafa með höndum það
hefðbundna hlutverk að sækja
vatn. Það myndi því ekki aðeins
koma konum og börnum, sem e.t.v.
hefðu þá meiri tíma til skóla-
göngu, til góða, heldur þjóðfélag-
inu öllu, ef unnt væri að breyta
þessu þannig, að vatnsból væru í
hverju þorpi, þar sem fá mætti
hreint og heilnæmt drykkjarvatn.
Um þetta þarf ekki að fara
mörgum orðum.
Mikil fjárfesting
Ef ná á þeim markmiðum, sem
sett hafa verið á þessum áratug,
þá táknar það að útvega verður
hálfri milljón manna á dag allan
áratuginn aðgang að nýjum sal-
ernum, nýju frárennsli, nýjum
brunnum, nýjum vatnsdælum,
nýjum vatnslögnum og svo fram-
vegis.
Þetta mun hafa í för með sér, að
gera verður feiknarlegt átak, bæði
alþjóðlega og í hverju landi fyrir
sig. Sé talað um tölur einar, þá
hafa sérfræðingar komist að
þeirri niðurstöðu, að til fjárfest-
ingar þurfi 30 milljarða dollara á
ári hvert þessara tíu ára. Það er
fimmfalt meira en nú er notað í
þessu augnamiði um víða veröld.
En er þetta mikið fé? Einn af
aðalframkvæmdastjórum AÞ, og
sá sem stjórnar þeirri starfsemi er
tengist þessum vatns- og hrein-
lætisáratug, Peter Bourne, hefur
nýlega látið svo um mælt, að það
sé auðvitað álitamál, hvort þetta
sé há upphæð, eður ei. Það fari
eftir því við hvað sé miðað. Til
dæmis sé nú varið 240 milljónum
dollara á dag (88 milljörðum á
ári) til þess eins að kaupa sígar-
ettur.
Ef þetta t.d. er borið saman við
þá 500 milljarða dollara sem
árlega er varið til vígbúnaðar, þá
skekkist þessi mynd auðvitað
miklu meira. Til dæmis má setja
þetta upp á þann veg, að þær 800
milljónir manna sem búa í
Bangladesh gætu fengið, hver og
einn einasti maður, hreint drykkj-
arvatn að vild fyrir það verð sem
þrjár orustuþotur kosta.
Hófleg bjartsýni
Ríkisstjórnir þróunarlandanna
og fjölmargar alþjóðlegar hjálpar-
stofnanir, bæði innan og utan
vébanda Sameinuðu þjóðanna,
hafa lýst því yfir að á komandi
árum muni verða lögð höfuð-
áherzla á framkvæmdir, sem bein-
ast að því að útvega drykkjarvatn
og auka hreinlæti. Allir eru sam-
mála um, að einkum sé það til
sveita sem vandamálin séu erfið-
ust viðureignar. En einnig í fá-
tækrahverfum stórborganna er
ástandið slæmt og þar verður lögð
mikil áherzla á úrbætur. Auk þess
að bora eftir vatni og leggja
vatnsveitur mun ekki síður verða
lögð áherzla á að mennta sérfræð-
inga í hverju landi fyrir sig, og
einnig að upplýsa íbúana um það
hversu skaðlegt mengað vatn sé,
en þótt ótrúlegt sé, þá eru tug-
milljónir manna í veröldinni, sem
gera sér enga grein fyrir skaðsemi
mengaðs drykkjarvatns. Af hálfu
þeirra, sem einkum um þessi mál
fja.lla á vettvangi AÞ hefur verið
látin í ljós hófleg bjartsýni um að
á þessum áratug megi takast að
ná þessum markmiðum. Ein af
ástæðunum fyrir þeirri bjartsýni
er sú, að sú tækni sem hér þarf að
beita, er tiltölulega einföld og
þróunarlöndunum ekki talin
ofætlun að ráða við hana. Fólkið
sjálft, einkum til sveita, mun í
flestum tilvikum geta lagt mikið
af mörkum, þegar nauðsynleg
áhöld og tæki hafa fengist og
árangur af því sem verið er að
gera, mun ekki láta á sér standa
og fljótt verða lýðum ljós.
(Jörgen Larsen,
Upplý8Íngaskrifstofu Sam.
þjóðanna fyrir Norður-
löndin i Kaupmannahöfn).