Morgunblaðið - 05.03.1981, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 5. MARZ 1981
Haukur Már Haraldsson:
Frumhlaup Lúðvíks J.
og vinnuverndarmálin
Til ritstjóra Morgunblaðsins.
Meðfylgjandi grein er skrifuð
til birtingar í Þjóðviljanum.
Kjartan Ólafsson ritstjóri blaðs-
ins, hefur hins vegar ákveðið að
hún sé, vegna kröftugs orðalags,
ekki hæf til birtingar í því blaði,
þar sem „blöðin í kringum okk-
ur“ gætu tekið upp á því að vitna
til hennar, Alþýðubandalaginu
og Þjóðviljanum til óþurftar.
Um leið og það viðurkennist
fúslega að hér er um býsna
stóryrta grein að ræða, skal það
þó tekið fram að ég tel að sá
forystumaður Alþýðubandalags-
ins sem um er getið í henni, hafi
með framkomu sinni fyllilega
unnið til slíkra skamma. Ef hins
vegar Staksteinaskrif Morgun-
blaðsins og önnur skrif póli-
tískra andstæðinga Alþýðu-
bandalagsins eiga að stjórna því
hvað tekið er til umræðu í
Þjóðviljanum, og á hvaða hátt,
sé ég ekki ástæðu til annars en
að biðja ritstjóra Morgunblaðs-
ins um að birta greinarstúf
þennan.
Haukur Már Haraldsson
Þeir vita sem vilja, að barátta
verkalýðshreyfingarinnar fyrir
bættu vinnuumhverfi hefur verið
bæði löng og ströng. Og það er
einmitt fyrir þessa baráttu að
hægt er að segja með sanni að um
framfarir í aðbúnaðarmálum
verkafólks hafi verið að ræða.
Hins vegar er enn víða pottur
brotinn í þessum aðbúnaðarmál-
um og reynslan hefur sýnt, að
umbætur fást ekki nema til staðar
sé hvort tveggja í senn árvökulir
starfsmenn og ákveðnir forystu-
menn innan verkalýðshreyfingar-
innar.
Stærsti áfangi vinnuverndar-
mála til þessa eru einmitt Lög um
aðhúnað. hollustuhætti og öryggi
á vinnustöðum, sem tóku gildi um
síðustu áramót. Með lögum þess-
um er lögð áhersla á sameiginlega
ábyrgð starfsmanna og atvinnu-
rekenda í heilbrigðis- og örygg-
ismálum vinnustaðarins. Þar í er
einnig skýlaus skylda verkafólks
til að taka til sinna ráða ef þessum
málum er á einhvern hátt ábóta-
vant innan vinnustaðarins. I lög-
unum er þetta sem sagt ekki
heimild — það er skylda!
í Þjóðviljanum 3. febrúar sl. er
myndskreytt grein í opnu, þar sem
segir frá heimsókn blaðamanns og
ljósmyndara, ásamt-formanni Fé-
lags járniðnaðarmanna í Reykja-
vík, í vélaverkstæði Jósafats Hin-
rikssonar. Þar er ömurleg lýsing á
vinnustað í máli og myndum. A
texta og myndum má auðveldlega
sjá að J. Hinriksson vélaverkstæði
hefur flest það til að bera sem
gerir einn vinnustað heilsuspill-
andi. Loftræsting er lítil sem
engin, og það jafnvel þótt verið sé
að rafsjóða. Fatageymsla starfs-
fólks er í vinnusalnum. Hreinlæt-
isaðstaðan er vaskar í ótrúlega
sóðalegu umhverfi; engar sturtur.
I stuttu máli: Sóðaskapurinn í hólf
og gólf var yfirgengilegur.
Þessi grein Þjóðviljans var mjög
þakkarverð og ég vona sannarlega
að blaðamaður sá sem í hlut átti
— og ritstjórnin í heild — haldi
slíkum umfjöllunum áfram, þrátt
fyrir það sem á eftir hefur gengið.
Og þá er ég kominn að raun-
verulegri ástæðu þessa tilskrifs.
Þremur vikum eftir þessa mjög
svo þörfu ádrepu Þjóðviljans birt-
ist í Morgunblaðinu frétt, sem
kom eins og köld vatnsgusa fram-
an í þá sem um áratuga skeið hafa
barist fyrir heilsusamlegu vinnu-
umhverfi og eiga kannski mestan
þátt í því að lög þau sem fyrr er til
vitnað urðu að veruleika.
Frétt þessi byggist á því að
fyrrverandi alþingismaður, ráð-
herra og formaður stjórnmála-
flokks lætur blaðamann og ljós-
myndara Morgunblaðsins teyma
sig í gegnum vélaverkstæði J.
Hinrikssonar með lofrollu um
fyrirtækið og eiganda þess á
vörum, um leið og hann er látinn
afgreiða aðhaldsskrif eins og
Þjóðviljagreinina sem svo að þau
hafi komið honum „ákaflega
spánskt fyrir sjónir". í raun er
hann látinn gefa það fyllilega í
skyn að lýsing Þjóðviljans hafi
verið lygi.
í sjálfu sér hefði ekkert verið
við þessu að segja, ef hér hefði
verið um fyrrum stjórnmálafull-
trúa atvinnurekenda að ræða. En
því er miður, að svo er ekki. Sá
sem hér vitnar gegn baráttunni
fyrir bættri vinnuaðstöðu íslensks
verkafólks er sjálfur Lúðvík Jós-
epsson, fyrrum fulltrúi íslensks
verkafólks á Alþingi um áratuga
skeið, ráðherra Alþýðubandalags-
ins og til skamms tíma formaður
Alþýðubandalagsins. Hér er því
ekki um að ræða fálmkenndar
tilraunir atvinnurekendavaldsins
til að klóra yfir eigin misgjörðir.
Hér er um að ræða siðleysi manns
sem gefið hefur sig út sem fulltrúa
alþýðunnar á þingi og utan þess.
Hér er um að ræða fullkomið
virðingarieysi sama manns, fyrir
baráttumálum verkalýðshreyf-
ingarinnar.
Stórt til orða tekið má með
sanni segja — en því miður hefur
Lúðvík gefið meira en nægilegt
tilefni til sliks með framkomu
sinni.
En af hverju blandar Lúðvík sér
í málið með þessum hætti?
Það er skýrt í Mogganum:
„Ég þekki Jósafat vel,“ sagði
Lúðvík. „Hann byrjaði ungur að
beita og stokka upp fyrir mig
austur á Neskaupstað, þegar ég og
bróðir minn gerðum út lítinn
línubát, sem Enok hét. Seinna var
Jósafat vélstjóri á togurunum hjá
okkur á Neskaupstað. Þess vegna
vissi ég hvern mann Jósafat hafði
að geyma. Hann var fyrirmynd-
arvélstjóri og hafði orð á sér
eystra, að vera sérstaklega þrifinn
vélamaður. Hann var líka lengi á
vélaverkstæðinu hjá okkur. I alla
staði afbragðs vélstjóri, Jósafat
Hinriksson. Því undraðist ég
blaðaskrifin og vildi sjálfur kynna
mér málið ...“
Ef löngun Lúðvíks Jósepssonar
til að kynna sér málin var svo
Pétur Pétursson, þulur:
Undirskriftir opin-
berra starfemanna
Fríkirkjufólk frá Hafn-
arfirði til Skálholts
Herforingjastjórn hálauna-
manna í Rissblokk BSRB er nú
ekki að tvínóna við hlutina. Um
það mátti sjá glöggt dæmi sl.
mánudag, þá var þeim afhent
skjal með nær 700 undirskriftum
almennra félaga er létu í ijós ósk
um að fá að taka afstöðu til
nýgerðra samninga og segja já eða
nei, í almennri atkvæðagreiðslu.
Það var með þjósti er undirskrif-
arinn mikli Kristján Thorlacius
veitti ávarpinu viðtöku. Snupraði
hann komumenn. Kvað þá hafa í
frammi áróður í blöðum og „láta
fólk skrifa undir lista". (Það er nú
eitthvað annað en þá er hann
skrifar undir sjálfur.)
Það varð fátt um handabönd, en
við Ögmundur Jónasson vorum nú
hvorki Tómas né Ragnar, svo það
var naumast við því að búast að
hann færi að þrýsta hönd okkar í
þakklætisskyni.
Og það fór allt eins og við mátti
búast. Gat nokkur búist við því að
herforingjaráðið í Rissblokkinni
hlustaði á óskir er fram voru
bornar um að félagsmenn almennt
og þá ekki síst miðflokka BSRB en
þeir eru 85% félagsmanna, fengju
að segja álit sitt á launaskerð-
ingarsamningi þeim er stjórnin
hafði undirritað?
Tökum einfalt dæmi.
Félagar BSRB, þeir er bera úr
býtum 5000 krónur á mánuði, fá
2% bætur skv. nýgerðum samn-
ingi. Með lengingu samningstím-
ans þýðir það að þeir bera- 5%
skerðingu til áramóta. Þá gjalda
þeir af launum sínum í skerð-
ingarprósentu kr. 250- á mánuði
hverjum. Á 10 mánaða tímabili
þýðir það 2.500,00.
Þeir lukkunnar pamfílar er fá
kr. 10 þúsund á mánuði fá 6%
bætur. Það þýðir að j)eir gjalda
1% af launum sínum. Á 10 mánuð-
um verða það röskar 1000 krónur.
Þannig er launajöfnunarstefnan í
framkvæmd. „Þá var allt tekið frá
þeim sem ekkert áttu,“ segir
einhversstaðar.
Af þessu verður ljóst kapp
forystunnar að vísa á bug óskum
um almenna atkvæðagreiðslu.
Samþykkt sú er þeir gerðu hinn
5. jan. sl. hljóðaði upp á kröfu um
„almenna 6% launahækkun til
samræmis við dóm Kjaradóms
BHM“. Þeir sættust á 6% til
hálaunamannanna en hopuðu að
2% markinu fyrir flesta hina, þ.e.
85% félaganna. Sjálfur Spánar-
konungur er þeim fremri er hann
hlutast til um að lýðræði sé í
heiðri haft og heldur herforingj-
um í skefjum. Hvað óttast for-
ystumenn BSRB? Er ekki lenging
samningstímabils, skerðing launa,
mismunun á launabótum og önnur
atriði nægileg réttlæting þess að
félagsmenn fjalli sjálfir um þau í
almennri atkvæðagreiðslu?
Við almennir félagar BSRB
óttumst ekki að hlutur okkar rýrni
þótt við sýnum þann manndóm að
vilja eiga hlutdeild í samningum
við ríkisvaldið og standa í ístaðinu
þá er að samtökum okkar er sótt
af misvitrum stjórnvöldum.
Undirskriftirnar halda áfram
að berast. Sýnt þykir að þær verða
ííeiri en að var stefnt. Framtíðin
leiðir líka í ljós að með mánuði
hverjum breikkar bilið milli
launaflokkanna. Það bil er ákveðið
var með launasamningi þeirra
hinna sömu manna er nú hopa úr
varðstöðu þeirri er þeir sjálfir
sögðust hafa valið.
UM FLESTAR helgar um þessar
mundir eru fermingarbörn þessa
vors við undirbúning sinn í æsku-
lýðsbúðum í Skálholti. Fer það nú
mjög í vöxt að fermingarhópar
komi þangað enda vinnast ferm-
ingarstörfin vel á slíkum stað.
Lýkur samverunni venjulega með
guðsþjónustu í Skálholtskirkju.
Það er hópur frá Fríkirkjunni í
Hafnarfirði sem vinnur að ferm-
ingarstörfum sínum í Skálholti
núna um helgina. Kór kirkjunnar
og organleikari munu svo fara
austur á sunnudag og aðstoða við
guðsþjónustuna. Öllu Fríkirkju-
fólki er boðið að koma austur til
messunnar og munu bílar fara frá
Fríkirkjunni um hádegið á sunnu-
dag. Væntanlegir þátttakendur
eiga að skrá sig hjá Jóni Mýrdal
organleikara.
Þessi mynd var tekin á hænum Skarði i Gnúpverjahreppi eftir
óveðrið á dögunum. en þá fauk fjósið þar og nánast hvarf. Hafði
annar eigandinn. Sigurður Björgvinsson, orð á því þegar hann
kom að fjósstæðinu að taka mætti afganginn i nefið. Þetta var 14
kúa fjós en engir gripir voru í þvi. Það eina sem stendur eftir er
súrheysturninn. Myndina tók Ólafur Jónsson í Geldingaholti.
Tvö ný
f rímerki
PÓST- og símamála-
stjórnin hefur nýlega gef-
ið út tvö ný frímerki í
röðinni „Merkir íslend-
ingar“. Annað frímerkið
er brúnt að verðgildi 190
krónur gamlar og er af
Finni Magnússyni, leynd-
arskjalaverði, en hitt er
blátt að verðgildi 170
gamlar krónur og er af
Nýju frímerkin, af Magn-
úsi Stephensen, dóm-
stjóra og Finni Magnús-
syni, leyndarskjalaverði.
Magnúsi Stephensen,
dómstjóra.