Morgunblaðið - 26.06.1981, Page 1

40 SÍÐUR MEÐ MYNDASÖGUBLAÐI
140. tbl. 68. árg.
FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ1981
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Bretland:
Herskipum fækkað
fyrir kjarnavopn
London, 25. júní. AP.
BRESKA rikisstjórnin tilkynnti
i daK. að ákveðið hefði verið að
fækka herskipum i breska flotan-
um um 12 og jafnframt yrði
fækkað i sjóhernum um 9000
menn. Jafnframt þessu var til-
kynnt um aukin fjárframlög til
flughersins og kafbátaflotans.
Við þessum niðurskurði hafði
verið búist og raunar allmiklu
meiri en raun varð á.
Höfuðástæðan fyrir þessum
samdrætti í breska flotanum eru
kaup Breta á nýjum, bandarískum
Trident-eldflaugum, sem koma
eiga í stað Polaris-eldflauga en á
þær þykir ekki lengur treystandi
fyrir elli sakir. Endingartími
þeirra rennur út snemma á þess-
um áratug.
Fyrirhugaður niðurskurður á
flotanum hefur verið mikið gagn-
rýnisefni i Bretlandi að undan-
förnu en John Nott, varnarmála-
ráðherra svaraði því til þegar
hann varði ákvörðun stjórnarinn-
ar í neðri deildinni í dag, að meiri
vörn væri i einum Trident-kafbáti
en nokkru öðru einstöku hern-
aðartæki. „A tímum, þegar kjarn-
orkuvopn verða ekki sniðgengin,
er hér um að ræða öruggustu
leiðina fyrir Breta til að verja
sjálfa sig og heimsfriðinn," sagði
Nott.
Spánn:
Þjóðyarðliðum
birt morðákæra
Madrid, 25. júni. AP.
ÞRÍR spænskir þjóðvarðliðar,
sem sitja á bak við lás og slá,
voru i dag ákærðir fyrir morð og
þykir það tíðindum sæta fyrir
það að þetta er í fyrsta sinn frá
dögum borgarastyrjaldarinnar á
Spáni, sem þjóðvarðliðar eru sak-
aðir um meiriháttar glæp, þótt
oft hafi þótt ærin ástæða til.
Herlögregla og borgaraleg halda
Líbería:
Slegist um
rússneskan
njósnabúnað
Monroviu. 25. júni. AP.
ÖRYGGISLÖGREGLUMENN í
Monroviu. höfuðborg Liberiu,
lögðu i dag hald á háþróaðan
rafeindabúnað, sem ætlaður
hafði verið rússneska sendiráð-
inu. Að þeirra sögn kom búnað-
urinn með sovésku flutn-
ingaskipi og kom til handalög-
mála milli rússnesku skipverj-
anna og hafnarvarða þegar
Rússarnir vildu sniðganga eðli-
legt eftirlit með varningnum.
Fyrr í þessum mánuði rak
líberíska stjórnin úr landi níu
sovéska sendiráðsmenn, grun-
aða um njósnir, og að sögn
stjórnvalda var þessi rafeinda-
búnaður þeim ætlaður.
Þegar rússneska skipið kom í
höfn vildu skipverjar umsvifa-
laust flytja varninginn í land á
flutningabíl frá sendiráðinu,
sem beið utan hafnarsvæðisins,
en hafnarverðir neituðu því og
sögðu, að búið væri að loka
hafnarsvæðinu. Rússarnir undu
því illa og kom til slagsmála
milli þeirra og hafnarvarðanna
þar til lögreglan skarst í leikinn
og tók vöruna í sína vörslu.
Svipað mál kom upp í Bangla-
desh fyrir nokkrum dögum en
lögregian j£.r > landi lagði þá
hald á 10 tonn af fullkomnuni
njósnabúnaði, merktum sem
hyggingarefni og ætlaður var
rússneska sendiráðinu.
áfram rannsókn á meintu sam-
særi gegn löglegum stjórnvöldum
og þjóðhöfðingja landsins, Juan
Carlos, Spánarkonungi.
Þrír foringjar í hernum og þrír
óbreyttir borgarar voru handtekn-
ir strax eftir að upp komst um
samsærið gegn konungi en í dag
tilkynnti varnarmálaráðuneytið,
að fjórði foringinn hefði verið
tekinn fastur og yfirheyrður.
Þjóðvarðliðarnir þrír eru sakað-
ir um að hafa af misgáningi myrt
þrjá menn, sem þeir töldu vera
baskneska skæruliða. Líkin fund-
ust sundurskotin og brunnin og
höfðu tveir mannanna verið aflim-
aðir.
Þjóðvarðliðar hafa mátt heita
friðhelgir allt síðan í borgara-
styrjöldinni 1936—39 þrátt fyrir
almennar ásakanir um að þeir
pyntuðu fanga og misþyrmdu.
Ákæran i dag er talin vís til að
auka álit almennings á stjórn
Calvo Sotelos.
Sól í Reykjavík.
Kappræð-
ur milli
Begins og
Peresar í
sjónvarpi
Tel Aviv. 25. júni. AP.
MENACIIEM Begin, forsætisráð-
herra Israels, og Shimon Peres,
leiðtogi stjórnarandstöðu Verka-
mannaflokksins. áttu með sér
kappræður i sjónvarpi i kvöld og
deildu hart hvor á annan. Talið
var, að þessar kappra'ður gætu
ráðið nokkru um úrslitin i kosn-
ingunum á þriðjudag en ekki
hafa borist af þvi fréttir hvor
mátti sin meira i augum isra-
elskra kjósenda.
Peres réðst harkalega á flestar
ráðstafanir Begin-stjórnarinnar,
árásina á kjarnorkuverið, ummæli
Begins um erlenda þjóðarleiðtoga
og ekki síst fyrir ófremdarástand í
efnahagsmálum og gífurlega verð-
bólgu. Begin lét ekki standa upp á
sig og svaraði fullum hálsi. Hann
sagði, að stjórn sín mundi grípa til
þeirra ráða, sem henni þættu
tiltæk til að verja þjóðina utanað-
komandi hættu og fullyrti jafn-
framt, að ástandið í efnahagsmál-
um væri betra en látið væri í veðri
vaka af stjórnarandstöðunni.
Afganistan og Pólland
höfuðmálin á EBE-fundi
Brússol. 25. júní. AP.
FRANCOIS Mitterrand,
Frakklandsforseti, hefur
fengið samþykki annarra
frammámanna innan EBE
við þvi, að ekki verði farið út
í ítarlcgar umræður um fjár-
lög handalagsins á fundi
íeðstu manna þess, sem hefst i
Luxcmhourg nk. mánudag.
l>ess í stað munu Afganistan,
Póiiand og ástandið í Austur-
löndum nær verða hvað efst á
baugi á fundinum.
Talsmaður EBE í Brússel sagði í
dag, að Mitterrand hefði sent
stjórnum aðildarlanda EBE bréf
og farið fram á frestun á umræðu
Pólland:
Þúsundir minntust
uppþotanna í Radom
Varsjá. 25. júni. AP.
LECII Walesa, leiðtogi Samstöðu.
var einn i hópi fimmtán þúsunda
manna. sem i dag minntust þess i
borginni Radom i Póllandi. að
fimm ár eru liðin siðan til mikilla
uppþota og óeirða kom þar og
víðar í kjölfar mikillar verðhækk-
unar á matvælum. Þessara athurða
hefur ekki verið minnst fyrr. Vest-
rænar lánastofnanir og lánar-
drottnar Pólverja komu sér i dag
saman um hvernig á skuldum
þeirra skuli haldið, þ.e. þeim. sem
eindaga eiga á þessu ári.
Athöfnin í RáÍG.’n ! dag þykir til
marks um þær breytingar, séíC
orðið hafa í Póllandi á tæpu ári, eða
frá því í verkföllunum, sem hófust í
Gdansk í ágúst sl., og hún er einnig
undanfari annarrar athafnar nú um
helgina en þá verður þeirra minnst,
sem létust í blóðugum óeirðum í
borginni Poznan árið 1956. í dag var
lögð askja með mold frá Gdansk og
Poznan á stað þar sem fyrirhugað er
að koma upp minnismerki um upp-
þotin í Radom.
Radom-borg var í hátíðarbúningi
í dag, hvarvetna blöstu við rauðir og
hvítir fánar og myndir, sem sýndu
verkamann bak við járnrimla. í
búðargluggum voru ljósmyndir af
logandi byggingum og bílum og af
lögreglumönnum í fjarska. Uppþot-
jn í Radom voru hvatinn að stofnun
„Varnarnefnáar VCrkamanna“, sem
hefur barist fyrir frelsi véflC?'
raanna, sem voru handteknir eftir
óeirðirnar.
Talsmaður Samstöðu sagöi í dag,
að enn hefðu minnismerki um sov-
éska hermenn verið svívirt í borg-
inni Swidnica, en þar hefðu haka-
krossar og andsovésk ummæli verið
krössuð á þau. Oft áður hefur til
slíks komið en leiðtogum Samstöðu
er mjög annt um að komið verði í
veg fyrir það af ótta við að Rússar
líti á það sem ögrun.
Fulltrúar vestrænna lánastofn-
ana komu sér í dag saman um það á
fundi í París hvernig haldið skuli á
skuldagreiöslum Pólverja. Nánari
fréttir hafa ekki borist um sam-
komulagiö en talið er, að það feli í
sér gjaldfrest til ársloka.
um fjárlögin þar til honum hefði
gefist betri tími til að kynna sér
málin. Við þeirri beiðni hefði verið
orðið.
Af þessum sökum mun frum-
kvæði EBE að ráðstefnu um Afg-
anistan, áætlanir um aðstoð við
Pólverja og viðræður um frið í
Austurlöndum nær verða höfuð-
mál fundarins, að sögn talsmanns-
ins. Búist er við, að samþykkt
verði tillaga Breta um ráðstefnu
níu þjóða um innrás Sovétmanna í
Afganistan og brottflutning
þeirra þaðan. Kremlverjum hefur
verið boðin þátttaka í þessari
ráðstefnu en þeir hafa enn engu
svarað því boði.
Pólverjar hafa að undanförnu
ítrekað beðið lánardrottna sína á
Vesturlöndum um gjaldfrest og er
búist við að Efnahagsbandalags-
löndin muni reyna að koma sér
saman um aðstoð við þá. Á
EBE-fundinum verða einnig
ræddar nýjar leiðir til að koma á
friði í Austurlöndum nær og þá
með þátttöku PLO, frelsissamtaka
Palestínumanna, en til þessa hafa
ísraelar ekki mátt heyra á það
minnst.
Nokkur forvitni leikur á EBE-
fundinum nk. mánudag vegna
komu Mitterrands en á fyrri
fundum hafa þeir Giscard d’Ést-
aing, fyrirrennari Mitterrands, og
Helmut Schmidt, kanslari, jafnan
snúið bökum saman í umræðum.
Að sögn talsmanns EBE þykir
víst, að „nú verði annað uppi á
teningnum".