Morgunblaðið - 27.04.1982, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
89. |l)l. 69. »tg.____ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1982_Prenlsmlðla Mi)rgunMaAsim.
Bretar vílja enn semja en
segja að tíminn sé naumur
London, 26. apríl. Al*.
MARGARET Thatcher forsætisráðherra sagði í dag að taka Suður-Georgíu
„breytti engan veginn" þeirri ósk sinni að leysa Falklandseyjadeiluna frið-
samlega, en bætti því við að „tíminn styttist óðum“, þar sem brezki flotinn
nálgaðist eyjarnar, og varaði Argentínu við þvi að „brýna nauðsyn“ bæri til
aö semja frið.
John Nott, varnarmálaráðherra Breta, les yfirlýsingu fyrir utan Downing-stræti 10 um árangursríka töku
Suður-Georgíu, að viðstaddri Margaret Thatcher forsætisráðherra.
Glemp í mikilvæga
heimsókn til Rómar
Kóm, 2«. apríl. AP.
JOZEF Glemp erkibiskup, yfirmaður kirkjunnar í Fóllandi, kom til
Rómar í dag í annað skipti síðan herlög voru sett í landinu til viðræðna
við Jóhannes Fál páfa II um málefni kirkjunnar og önnur mál, m.a.
fyrirhugaða Fóllandsferð páfa í ágúst.
Seinna sagði frú Thatcher að
Bretar gætu ekki samið endalaust
um Falklandseyjar meðan brezki
flotinn biði og virtist þar með vara
við árás á eyjarnar. Hún benti á
fjarlægðina frá Bretlandi og að
vetur nálgaðist á S-Atlantshafi,
en nefndi engan tímafrest. Sér-
fræðingar telja að Bretar geti ekki
ráðizt til atlögu fyrr en eftir tvær
vikur, þegar liðsauki hafi borizt.
Frú Thatcher sagði að yfirmað-
ur argentínska herliðsins á Suð-
ur-Georgíu hefði gefizt upp í
morgun, einum degi eftir að að-
gerðin hófst. Árásarliðinu hefði
verið skipað að beita því lág-
marksvaldi, sem þyrfti, og einn
argentínskur hermaður hefði
særzt, en engan Breta sakað.
Stuðningsmenn hennar hylltu
hana þegar hún óskaði brezku her-
mönnunum til hamingju.
Hún benti á að Costa Mendez,
utanríkisráðherra Argentínu,
hefði ákveðið að gera hlé á viðræð-
um sínum við Alexander Haig
starfsbróður sinn og sagði: „Ég
vona að hann endurskoði þetta."
Hún virtist njóta stuðnings alls
þingheims — Michael Foot lauk
lofsorði á „gífurlega hæfni“
brezka árásarliðsins — en fram
komu viðvaranir um þá hættu,
sem væri samfara árás á Falk-
landseyjar sjálfar.
Foot kvað horfurnar valda Bret-
um „vaxandi áhyggjum ... við
megum aldrei spilla fyrir leitinni
að friði", sagði hann. Frú Thatch-
er tók undir þetta. „Við leitum að
friði ... en við rufum ekki frið-
inn.“
í Washington samþykktu utan-
ríkisráðherrar Samtaka Ameríku-
ríkja (OAS) einróma ályktun, þar
sem skorað er á deiluaðila að forð-
ast valdbeitingu. I fundarhléi kall-
aði framkvæmdastjóri SÞ deiluna
eina þá alvarlegustu, sem ríki
Vesturheims hefðu staðið and-
spænis, og skoraði á deiluaðila að
forðast stigmögnun. Ólíklegt er að
fundurinn samþykki refsiaðgerðir
gegn Bretum.
Seinna gagnrýndi Costa Mendez
árásina á Suður-Georgíu og sagði
að Argentína „mundi ganga eins
langt og nauðsynlegt væri til
varnar yfirráðasvæði sínu og
sjálfsvirðingu". Hann hvatti til
tafarlauss brottflutnings Breta,
sagði aðgerðina sýna að Bretar
vildu láta vopnin tala án tillits til
yfirstandandi samningaviðræðna
en taldi að ef tilgangurinn væri að
beita nýjum þrýstingi í viðræðun-
um hefði árásin öfug áhrif. Arg-
entínski fáninn á Malvinas verður
ekki dreginn niður „fyrr en síðasta
blóðdropa síðasta argentínska
hermannsins hefur verið úthellt",
sagði hann.
Ronald Reagan forseti sagði í
ræðu: „Ástandið verður æ erfiðara
og tíminn er áreiðanlega á þrot-
um,“ en bætti því við að sáttatil-
raunum Bandaríkjamanna yrði
haldið áfram.
í sovézka sjónvarpinu voru
Bretar varaðir við að gera frekari
hernaðarráðstafanir, sem mundu
valda „mikilli hættu á Suður-
Atlantshafi", einkum fyrir þá sem
stæðu fyrir stigmögnun. Sátta-
tilraunir Haigs voru gagnrýndar.
46% Breta telja töku Falklands-
eyja réttlæta mannfall meðal
Falklendinga skv. skoðanakönnun,
58% sætta sig við manntjón í liði
Breta. Weinberger landvarna-
ráðherra telur að Bretar verði að
koma sér upp flugvelli á Suður-
Georgíu.
Nánar um Falklandseyjadeil-
una á bls. 18, 19, 20 og 29.
Aðspurður kvaðst Glemp vona
að af heimsókninni gæti orðið
og hann sagði að hann hefði „dá-
litlar áhyggjur“ af ástandinu í
Póllandi. Hann átti í gær
óvæntan fund með Jaruzelski
hershöfðingja og pólska frétta-
stofan sagði að þeir hefðu orðið
sammála um að reyna að leysa
pólitískan og þjóðfélagslegan
vanda Pólverja með viðræðum
og samþykkt að vinna að bætt-
um samskiptum ríkis og kirkju.
Jafnframt söfnuðust stúdent-
ar saman í 15 mínútur á lóð há-
skólans í Varsjá í dag til að
krefjast umbóta í háskólanum.
Yfirmenn háskólans höfðu var-
að þá við að efna til verkfalls og
þeir báru ekki borða, merki eða
spjöld til marks um að þeir
væru í verkfalli.
Stúdentar í nokkrum deildum
háskólans efndu til 15 mínútna
verkfalla fyrir tveimur vikum til
að mótmæla afsögn Henrvk
Samsonoweicz háskó'larektors,
sem mun hafa bundið enda á
könnun, sem fór fram á póli-
tískri afstöðu prófessora í janú-
ar.
í fylgd með Glemp i Rómar-
ferðinni eru ritari hans, Jerzy
Dabrowski biskup, og biskup-
arnir Boleslaw Tylak frá Lublin
og Lech Kaczmarek frá Gdansk,
einn fjögurra valdamikilla bisk-
upa sem vilja náið samstarf við
ríkisstjórnina, þrátt fyrir áskor-
anir annarra klerka um harðari
afstöðu.
140 Argentínumenn gáfust
upp eftir stutta viðureign
Ijondon, 26. apríl. Al'.
FYRSTII skotunum var hleypt af á Suður-Georgíu þegar Argentínumenn
skutu á brezka þyrlu, sem flaug yfir argentínska kafbátinn „Santa Fe“ í
höfninni í Grytviken. Þyrlan réðst þá á kafbátinn, sem skemmdist mikið,
og áhöfnin neyddist til að sigla honum upp í fjöru. Einn Argentínumaður
særðist.
Brezk herskip hófu jafnframt
árás á höfnina og brezkir her-
menn og landgönguliðar fóru í
land í þyrlum. Um 140 hermenn,
þar af 60 kafbátsmenn, gáfust
upp eftir skotbardaga. Argent-
ínumenn veittu takmarkaða
mótspyrnu.
Argentínska setuliðinu í
Leith, 16 km í burtu, var einnig
boðið að gefast upp síðdegis, en
16 landgönguliðar kusu heldur
að berjast áfram. Þeir voru loks
teknir til fanga í dögun og yfir-
maður setuliðsins á eynni gafst
upp skömmu síðar. I Leith voru
einnig 38 borgarar — skransal-
arnir sem gengu á land 19. marz,
drógu upp fána Argentínu og
komu deilunni af stað.
Verið getur að nokkrir argent-
ínskir hermenn séu í felum á
eynni, en talsmaður sjóhersins
sagði að svo kalt væri þar að
þeir væru ekki bardagahæfir.
Hann vildi ekki ræða hvort
menn úr sérsveitunum SBS
(Special Boat Squadron) hefðu
verið á eynni síðan á fimmtudag.
Hann sagði að tundurdufl hefðu
fundizt í Grytviken-höfn og
jarðsprengjur umhverfis Leith.
Hann sagði að eftir uppgjöfina
í gærkvöldi hefðu yfirmaður
„Santa Fe“ og yfirmaður setu-
liðsins í Grytviken snætt kvöld-
verð í brezku skipi og þakkað
mannúðlega meðferð, sem fang-
ar fengju.
Þrettán brezkir vísindamenn,
sem voru á eynni, hafa gert vart
við sig í talstöð og eru heilir á
húfi. Þeir virðast ekki hafa
f.vlgzt með bardögunum. Ekkert
hefur spurzt til tveggja kvenna,
sem unnu að gerð sjónvarps-
kvikmyndar um dýralíf á eynni.