Morgunblaðið - 12.09.1982, Blaðsíða 18
66
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. SEPTEMBER 1982
Hnífstungan hefði orðið flestum
öðrum að bana, en Rasputin hélt
lífi. Aldrei varð uppvíst, hver
hefði fengið stúlkuna til verksins,
og voru uppi ýmsar kenningar um
það. Ilún varð vitskert eftir árás-
ina og var sett á hæli, en þaðan
hvarf hún í glundroða byltingar-
innar.
Rasputin lá í nokkrar vikur
milli heims og helju og hafði sam-
særið verið gert að undirlagi
stjórnmálamanna, náðu þeir
takmarki sínu að nokkru leyti.
Mótspyrna Rasputins gegn þátt-
töku Rússa á heimsstyrjöldinni
var að engu gerð. Meðan hann lá
rænulaus eftir árásina, undirrit-
aði keisarinn hervæðingarskipun-
ina, sem sendi rússneska heri út í
styrjöldina og varð upphafið að
endalokum rússneska keisara-
dæmisins.
Eftir að styrjöldin braust út
færðist Rasputin allur í aukana og
vald hans var meira en nokkru
sinni. Framkoma hans varð að
sama skapi ruddalegri og svalllíf-
erni hans taumlausara og hann
virðist einungis hafa lifað fyrir
líðandi stund. Hann er sagður
hafa farið hamförum á knæpum
og næturklúbbum, — flett sig
klæðum og gumað af því að þannig
gengi hann um sali keisarahallar-
innar. I eitt skipti var hann hand-
tekinn eftir að hafa nauðgað ungri
Anna Vyrubova, sem hvíslaði nafn
Kasputins í eyra keisarahjónanna
við sjúkrabeð erfðaprinsins.
konu í næturklúbbi að öllum gest-
um ásjáandi. Hann var látinn laus
eftir að hafa gist í fangelsinu eina
nótt, en lögregluvarðstjórinn, sem
var ábyrgur fyrir handtöku hans
var rekinn.
Slúðursögurnar um líferni hans
urðu nú æ háværari og meðal ann-
ars var því haldið fram, að hann
væri ekki aðeins elskhugi Önnu
Vyrubovu heldur einnig Alex-
öndru keisaradrottningar og fjög-
urra dætra hennar. Þá gengu
einnig sögur um að keisarinn
sjálfur hefði tekið þátt í kynsvalli
hans. Þótt sannað sé að sögur
þessar voru uppspuni, voru þær
úrbreiddar meðal almennings og
margir trúðu þeim.
Á hinn bóginn er vitað að Rasp-
utin reyndi að draga Rússland út
úr styrjöldinni, meðal annars með
leynilegum samningum við Þýska-
land fyrir meðalgöngu Svía, en
ráðamenn í Rússlandi álitu samn-
ingamakk þetta drottinsvik. Þeir
töldu það skyldu sína við fóstur-
jöröina að vinna á þessum helga
djöfli og nákvæmar áætlanir um
að ráða hann af dögum voru gerð-
ar í byrjun desember 1916.
Samsærið
Áætlun var samin og voru þar
að verki fimm menn: Dimitri
Pavlovic stórhertogi, Purichkevich
þingmaður hægri manna, liðsfor-
ingi að nafni Sochotin, læknirinn
Lasovert, sem átti að útvega eitr-
ið, og Felix Felixovich Youssopov,
sem var af einni auðugustu og
elstu aðalsætt Rússlands. Yousso-
pov fursti hafði nokkrum sinnum
hitt Rasputin og er sagt að Rasp-
utin hafi kunnað vel við þennan
glæsilega og gáfaða aöalsmann og
Youssopov fursti játaði síðar, að
hann hefði ekki getað varist nokk-
urri aðdáun á þessum einkenni-
lega Síberíumanni.
Youssopov fursta var falið að
ginna Rasputin í gildru sem egnd
var í höll furstans í Péturs-
borg, Rasputin fagnaði heimboði
furstans, ekki síst þar sem honum
átti að gefast kostur á að hitta
furstafrúna, sem var orðlögð fyrir
fegurð. Anna Vyrubova og fleiri
úr hópi aðdáenda Rasputins
reyndu að fá hann ofan af því að
þiggja heimboðið enda farið að
gruna margt, en Rasputin varð
ekki haggað.
Youssopov fursti kom í eigin
persónu til að sækja Rasputin um
miðnætti hinn 29. desember. Hann
leiddi síðan Rasputin niður {
mannlausan kjallara hallar sinnar
og tók nú til við að skemmta hon-
um með söng og hljóðfæraslætti á
meðan þeir biðu eftir fursta-
frúnni, sem í raun var víðs fjarri.
Veitingar voru bornar fram, — te
og kökur, sem höfðu í sér marg-
falda skammta af eitri Lasoverts
læknis. Furstanum til skelfingar
afþakkaði Rasputin bæði te og
kökur en fór þess í stað að tala um
orðróm sem honum hafi borist til
eyrna um að einhverjir væru að
brugga samsæri gegn honum.
Skelfilegur dauðdagi
Þegar Rasputin hafði rætt þetta
nokkra hríð lætur hann til leiðast
og þiggur tebolla og fær sér köku
með. Honum finnst kakan ber-
sýnilega góð og fær sér nokkrar í
viðbót. Samkvæmt frásögn Laso-
verts læknis á eitriö að hafa taf-
arlaus áhrif, en ekkert gerist. Það
hefur heldur engin áhrif, þegar
Rasputin grípur glas og tæmir
innihaldið, eitrað vín, í einum
teyg. í stað þess að deyja stendur
hann á fætur og kvartar undan
aðgerðarleysi. Hvað dvelur fursta-
frúna? — Hann stingur jafnvel
upp á því við furstann að þeir
laumist út á næturklúbb.
Furstinn biður nú Rasputin um
að hafa sig afsakaðan og kveðst
ætla upp að sækja konu sína. Þar
hittir hann félaga sína og þeir
ákveða að Youssopov verði að
Ijúka verkinu með því að skjóta
hinn helga djöful. Furstinn snýr
til baka og notar tækifærið þegar
Rasputin snýr baki í hann og
hleypir af. Rasputin rekur upp
ógurlegt vein, sem bergmálar í
kjallarahvelfingunni. Hinir sam-
særismennirnir koma hlaupandi
niður og þeir sannfærast um, að
maðurinn sé dauður.
Þeim er léttara um hjartaræt-
urnar, þegar þeir fara aftur upp
til að ræða í smáatriðum hvernig
koma skuli líki Rasputins út úr
húsinu. Nokkru síðar fer Yousso-
pov aftur niður í kjallarann, en
þegar hann beygir sig yfir líkið til
að vefja það inn í ábreiðu uppgötv-
ar hann sér til skelfingar að Rasp-
utin er ekki dauður. Og þá gerist
skelfilegur atburður. Rasputin
reisir sig upp til hálfs með ofur-
mannlegu átaki. Hann grípur um
furstann sem þó tekst að losna og
hlaupa aftur upp. Þegar þeir fé-
lagar koma niður aftur hefur
Rasputin tekist að komast út í
garðinn og stefnir í átt að hliðinu.
Þar skjóta þeir hann aftur og aft-
ur og Rasputin hnígur loks niður
við vegginn.
Fórnardýrið var síðan vafið inn
í teppi og hent í vök á ánni Nevu,
þar sem samsærismennirnir von-
uðust til að líkið fyndist ekki fyrr
en með vorleysingum. Morguninn
eftir fannst önnur skóhlíf Rasput-
ins við ána, og lögreglan, sem vissi
þegar um atburðinn, hóf leit með
þeim árangri, að hroðalega leikið
líkið náðist upp úr fljótinu. Krufn-
ing leiddi í ljós að dánarorsökin
var drukknun.
Kæra var borin fram á Yousso-
pov, þótt sterk öfl reyndu að koma
í veg fyrir það, en ekki var látið að
kröfu drottningar, sem vildi láta
hengja furstann. Hann var „rek-
inn í útlegð" til eins ættarseturs
síns.
Rasputin hafði eitt sinn sagt, að
keisaraveldið rússneska myndi að-
eins standa á meðan hann héldi
lífi og honum rataðist satt á
munn. Þremur mánuðum síðar var
keisarinn neyddur til að segja af
sér og fá Mikael bróður sínum
völdin. Rúmu ári síðar var
keisarafjölskyldan síðan drepin á
bændabýli einu við Jekaterien-
burg.
(Samantekt: Sv.G.)
Westinghouse
hitavatnsdunkar
Höfum fyrirliggjandi Westinghouse
hitavatnsdunka í 4 stærðum:
TR 221 20 gallon - 80 lítrar
TL 522 52 gallon - 200 lítrar
TL 622 66 gallon - 250 lítrar
TL 822 82 gallon - 300 lítrar
Vandlátir veljaWestinghouse
KOMIÐ-HRINGIÐ-SKRIFIÐ
—:""im allar nánari upplýsingar.
Kaupfélögin um allt land
Véladeild
Sambandsins
Ármúla 3 Reyk/avik Simi 38900
NG plast
bakrennur
* norsk gæóavara
NC plast-þakrennur eru sérhannaðar íyrir breytilegt
veðuríar og standa því auðveldlega aí sér harða
íslenska vetur. °
Sérlega létt og einföld uppsetning gerir þér kleift að
ganga frd rennunum sjdlfur dn mikillar fyrirhaínar.
NC plast-þakrennur eru skynsöm fjárfesting
GLERBORG HF
DALSHRAUNI 5 - HAFNARFIRÐI - SÍMI 53333