Morgunblaðið - 05.10.1982, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 1982
Dagatal
íylgiblaóanna
* ALLTAF Á ÞRIÐJUDÖGUM *
ö«óm.
<ut»
ALLIAFÁ FIMMTUDÖGUM

Alltaf á fóstudögum

ALLTAF A LAUGARDÖGUM
ALLTAF A SUNNUDÖGUM
SmRA
OG EFNISMEIRA BLAÐ!
Fimm sinnum í viku fylgir
auka fróóleikur og skemmtun
Mogganum þínum!

AF ERLENDUM VETTVANGI
Eftir SVEIN SIGURÐSSON
V estur-Þýskaland:
Erfiðleikarnir eru veganesti
ríkisstjórnar Helmut Kohls
MIKIL þáttaskil urðu í vestur-þýskum stjórnmálum þegar Hel-
mut Kohl var kjörinn kanslari í stað nafna síns Schmidt. Löngum
valdafcrli jafnaðarmanna er lokið og við hefur tekið flokkur
Adenauers og Erhardts, mannanna, sem á sínum tíma áttu meg-
inþáttinn í þýska efnahagsundrinu. Eftir sem áður er Schmidt
mjög vinsæll meðal Vestur-Þjóðverja en það sama verður ekki
sagt um Kohl. Fáir eða engir hafa verið úthrópaðir jafn rækilega
og hann og jafnt samherjar hans sem andstæðingar líta á hann
sem litlausan meðalmann, sem lítt sé til höfðingja fallinn. Hans
nánustu samstarfsmenn eru á öðru máli. Þeir trúa því, að það
muni verða Helmut Kohl sjálfur, sem þáttaskilum muni valda í
vestur-þýskum stjórnmálum, miklu fremur en gjörbreytt stefna í
innanríkis- og utanríkismálum.
Helmut Kohl lýsti því yfir
strax eftir að hann hafði
verið kjörinn kanslari, að
meginverkefni stjórnar hans
yrðu innanlandsmálin, eink-
um efnahagsmálin og atvinnu-
leysið í landinu, sem nú nemur
7,4% af vinnufærum mönnum.
Gerhard Stoltenberg, fjár-
málaráðherra hinnar nýju
stjórnar, hefur komist þannig
að orði um efahagsmálin, að
þau séu í „kaldakoli" og að
viðbúið sé að atvinnuleysið
muni halda áfram að aukast í
vetur fram til fyrirhugaðra
kosninga í mars nk. „Ef við
bregðumst hins vegar rétt og
skjótt við má búast við fyrstu
merkjum hagvaxtar og auk-
innar atvinnu á næsta ári og
áfram árið 1984,“ sagði Stolt-
enberg.
Ekki eru allir svona bjart-
sýnir á framtíðina og jafnvel
stuðningsblöð stjórnarinnar
eins og t.d. Frankfurter Allge-
meine Zeitung og Siiddeutsche
Zeitung eru efins um skjótan
árangur af efnahagstillögum
stjórnarinnar.
I utanríkismálunum er bú-
ist við meiri breytingu. Sam-
skipti stjórna Vestur-Þýska-
lands og Bandaríkjanna munu
verða nánari og þótt Kohl tali
ekki ensku og Reagan ekki
þýsku eiga þeir það sameigin-
legt, að báðir eru þeir glað-
hlakkalegir íhaldsmenn af
gamla skólanum, reynslulitlir
í utanríkismálum og engir
ástmegir Sovétmanna. Kohl
mun ekki fara að dæmi
Schmidts og lesa yfir hausa-
mótunum á Reagan vegna
vaxtastefnunnar vestra, held-
ur mun hann tala um ást sína
á átthögunum og fósturjörð-
inni og mun slíkt tal falla í
góðan jarðveg hjá Reagan.
Hvað sem þessu líður mun
hin nýja stjórn ekki komast
hjá glímunni við það mál, sem
nú veldur mestum erfiðleikum
í samskiptum Vestur-Þjóð-
verja og Bandaríkjamanna, en
það er fyrirhuguð endurnýjun
á kjarnorkuvopnabúnaði
NATO í Þýskalandi á næsta
ári. Helmut Schmidt átti fullt
í fangi með að hafa hemil á
andstæðingum áætlunarinnar
innan síns eigin flokks en við
þá erfiðleika á Helmut Kohl
ekki að stríða. Hins vegar eru
allir sammála um, að með til-
Helmut Kohl: Litlaust meðalmenni
eða verðugur arftaki Adenauers?
komu hægristjórnarinnar
muni vestur-þýska friðar-
hreyfingin fá byr undir báða
vængi. Kemur þar einkum
tvennt til. í fyrsta lagi eru nú
skilin skarpari milli stjórnar
og stjórnarandstöðu en áður
var og í öðru lagi fyrirhugaðar
kosningar 6. mars nk.
Ef af kosningunum verður,
sem margir efast um, mun af-
staðan til kjarnorkuvopnanna
verða eitt af meginmálum
þeirra hvort sem Kohl líkar
það betur eða verr. Vinstri
armur Jafnaðarmannaflokks-
ins hefur nú frjálsari hendur
en áður og umhverfisverndar-
menn, „græningjarnir" svo-
kölluðu, munu ekki láta sitt
eftir liggja nú þegar þeir eiga
góða möguleika á að fá full-
trúa á sambandsþinginu í
Bonn.
Vaxandi andstaða við kjarn-
orkuflaugarnar gæti valdið
því, að Kohl, eins og Schmidt,
neyddist til að fara bónarveg-
inn að Bandaríkjamönnum í
von um að þeir björguðu hon-
um fyrir horn með því að kom-
ast fljótt að samkomulagi við
Rússa í kjarnorkuvopnavið-
ræðunum í Genf. Við þá þróun
eru þó litlar vonir bundnar og
Schmidt, sem sjaldan lætur
undir höfuð leggjast að lýsa
vantrú sinni á eftirmanninum,
sagði á þingi í síðustu viku, að
Kohl væri ekki nógu fastur
fyrir og myndi auðveldlega
láta undan öllum kröfum
Bandaríkjastjórnar.
Tíminn mun leiða í ljós
hvort dómur Schmidts á við
rök að styðjast en hvað varðar
afstöðuna til Sovétmanna ef-
ast enginn um að Kohl er nógu
fastur fyrir. Samskiptin við þá
munu verða kuldalegri og
formlegri en verið hefur og lát
mun nú verða á pílagrímsferð-
um vestur-þýskra ráðamanna
til Moskvu. Á hinn bóginn er
talið víst, að staðið verði við
þá samninga, sem gerðir voru
í tíð Brandts og Schmidts og
einnig er það talið sefa ótta
Rússa nokkuð, að sami maður-
inn, Hans-Dietrich Genscher,
mun áfram fara með embætti
utanríkisráðherra.
Hin nýja stjórn í Vestur-
Þýskalandi á við ærinn vanda
að stríða og leiðtogi hennar,
Helmut Kohl, nýtur ekki sömu
tiltrúar og forveri hans,
Helmut Schmidt. Hinu vilja
þó margir gleyma að Kohl
væri ekki það, sem hann er, ef
hann hefði ekkert til brunns
að bera. Hann er orðinn kansl-
ari aðeins 52 ára gamall,
yngsti maðurinn, sem hefur
gegnt því embætti, og það get-
ur hann þakkað stefnufestu
sinni og óbilandi sjálfstrausti.
Ofsóknir andstæðinganna
og grófar móðganir hefur
hann látið sem vind um eyru
þjóta. Hann var kosinn for-
maður Kristilega demókrata-
flokksins árið 1973 og hefur
síðan staðið af sér alla storma
að undanskildum einum, þeg-
ar hann vék til hliðar fyrir
Strauss sem kanslaraefni í
kosningunum 1980. Að þeim
loknum kom hann aftur
sterkari og öruggari en
nokkru sinni fyrr.
Kohl hefur ekki gert sér far
um að öðlast sérþekkingu á
einhverju sviði, hvorki í utan-
ríkismálum, öryggismálum,
efnahags- né fjármálum. Þess
í stað lítur hann á sig sem
stjórnanda, mann sem hafi
það hlutverk að tryggja, að
störf sérfræðinganna beri sem
bestan árangur. Hann hefur
áður sýnt fram á hæfileika
sína í því efni eða þegar hann
var forsætisráðherra Rheinl-
and-Pfalz. Þá beitti hann sér
fyrir fjölmörgum umbótum,
endurskipulagði stjórnsýsluna
og skólakerfið og þótti ein-
staklega heppinn í vali sínu á
samstarfsmönnum.
Á næstu mánuðum munu
Vestur-Þjóðverjar væntanlega
fá úr því skorið hvort Helmut
Kohl er sá, sem andstæðingar
hans segja hann vera, litlaust
meðalmenni, eða hvort hann
líkist þeim manni sem hann
hefur mestar mætur á, en það
er Adenauer, fyrsti kannslari
Vestur-Þýskalands.
(Heimildir: AP, The Times)