Morgunblaðið - 25.11.1983, Qupperneq 32
32
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1983
t
Móöir okkar,
FRIDBORG GUOJÓNSDÓTTIR,
Stangarholti 22,
Raykjavík,
lóst af slysförum hinn 23. nóvember.
Ingibjörg Haukadóttir,
Svandfa Haukadóttir.
t
Fööursystir mín,
KRISTÍN BJARNADÓTTIR,
lést á Elliheimilinu Grund 23. nóvember.
Fyrir hönd vandamanna.
Erla Kriatín Bjarnadóttir.
t
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
FRANZ ÁGÚST ARASON,
Kleppavegi 40,
Reykjavík,
lést í Landakotsspítala 23. nóvember.
Sveinbjörg Guömundadóttir
og börn.
t
Eiginmaöur minn, faöir og tengdafaðir,
HANS JÖRGEN ÓLAFSSON,
Auaturvegi 8, Selfoaai,
verður jarösunginn frá Selfosskirkju laugardaginn 26. nóvember
kl. 13.30.
Ólöf Guömundadóttir,
börn og tengdabörn.
t
Útför eiginmanns míns,
SNORRA HALLDÓRSSONAR,
foratjóra,
Gunnarabraut 42,
fer fram frá Dómkirkjunni föstudaginn 25. nóv. kl. 15.00.
Þeim sem vildu minnast hans er bent á Barnaspítala Hringsins.
Inga B. Jóhannadóttir.
Faöir minn, t HÓLMGEIR JÓNATANSSON frá Flatey á Skjálfanda,
veröur jarösunginn frá Grindavíkurkirkju laugardaginn 26. nóvem- ber kl. 14.00.
Jón Hólmgeirsson.
Tómas Guðmundsson
skáld — Ad amicum
Allt frá láti Tómasar Guð-
mundssonar skálds hafa ótal
minningar leitað á hugann. Það
munu nær 50 ár frá því að ég man
hann fyrst, lífsþyrstan, ungan
mann, hnyttinn í tilsvörum, en þó
feiminn, eftirsóttan gleðimann,
sem gaf sér þó tíma til að skrafa
við ómerkilegan smádreng, sem
man það eitt af þeirri ræðu, að
talað var um einhvern furðuhlut,
sem viðmælandinn kallaði Sogið.
Sá smádrengur stálpaðist nokk-
uð. Hann man eftir harðvítugum
baráttumanni, sem sagði nazista-
veldinu stríð á hendur og kom með
norska hermenn því til áréttingar.
Þá flutti hann efnislega kvæðið
Dagur Noregs, sem síðar birtist í
Helgafelli, menningartímariti
hans og Magnúsar Ásgeirssonar.
En Tómas var ekki aðeins bar-
áttumaður gegn nazistum og dró
þar hvergi af sér. Ég minnist þess
líka, að í hita bardagans gerðist
hann baráttumaður gegn óhófleg-
um áhrifum vestan frá. Það varð
þó ekki til að raska viðhorfi hans
gegn einvaldsríkjunum í austri.
Þau áttu tryggan andstæðing þar
sem Tómas var. Samstarf nor-
rænna þjóða var honum þó einna
mest hugsjón.
Hvergi naut Tómas sín betur en
í samkvæmum stúdenta, enda eft-
irsóttur á þeim vettvangi. Þar átti
ég eftir að kynnast Tómasi betur
en áður. Ekki minnist ég þess, að
ég hafi nokkru sinni gengið á hans
fund með kvabb um ræðu eða aðra
skemmtan, að hann hafi brugðizt
við nema á einn veg. Hann sagði
einhvern tímann, að lífið væri
bara undanhald. Það væri hins
vegar sú stóra kúnst að hafa
stjórn á undanhaldinu. Og þegar
hann kom í ræðustól sagði hann
iðulega þessu til áréttingar:
„ístöðuleysið er mín sterka hlið". í
þá daga héldum við, að ræða Tóm-
asar væri tómt brandarasafn, en
þegar betur var að gáð, var þessu
á annan veg háttað. Tómasi lét
Lokað
Vegna jaröarfarar ERLU GÍSLADÓTTUR veröur fyrir-
tækiö lokaö frá hádegi í dag.
Sápugerðin Frigg.
Lokað
vegna jaröarfarar í dag kl. 2—4.
Biering,
Laugavegi 6.
nefnilega betur að tala um alvör-
una sem grín, en grfnið sem al-
vöru. Þetta skildi maður síðar.
Mér verður ævinlega ógleyman-
legt, þegar Tómas flutti að beiðni
okkar stúdentafélagasmanna sína
merku ræðu í Tjarnarbíói um and-
legt frelsi. Þar hafði hann að and-
mælanda engan minni mann en
Þórberg Þórðarson. Þá hefðum við
í stjórn stúdentafélagsins getað
sagt eins og raunar hefur oft verið
sagt: Þá var gaman að vera íslend-
ingur.
Þessi fundur var haldinn á önd-
verðu ári 1950. Munu ýmsir enn
minnast hans, enda var umræðum
útvarpað svo sem þá gerðist oft,
þegar fundir stúdentafélagsins
voru annars vegar. Þá voru margir
þakklátir Tómasi fyrir merkt
framlag. Efast ég um, að Tómas
hafi fyrr eða síðar flutt pólitíska
ræðu, þannig að jafnað verði til
þessarar.
Og eins og áður er fram komið,
var gengið á lagið; ævinlega var
Tómas boðinn og búinn til að
leggja eitthvað til mála, þegar
Stúdentafélagið átti hlut að máli.
Með tímanum fækkaði vina-
fundum. Það var þó alltaf mikið
ánægjuefni að hitta Tómas í göt-
unni hans, Austurstræti. Þá gáf-
ust oft tækifæri til að rifja upp
sitthvað frá liðinni tíð eða þá
leysa vandamál líðandi stundar —
að vísu án sýnilegs árangurs. Ekki
spillti það, þegar þeir sam-
starfsmenn mínir eins og til dæm-
is Baldur Andrésson sá tónvísi
kúltúrmaður eða þá Sigurður
Grímsson höfuðkempa grátskáld-
anna birtust og tóku að leggja orð
í belg. Fleiri komu vissulega til,
enda fannst mér ævinlega, sem
drifi að fjölda fólks, ef Tómas
gerði stanz í Austurstræti.
Alltaf verður mér minnisstætt,
hvernig Tómas brást við, þegar
það spurðist út, að borgin ætlaði
að reisa honum minnisvarða í
Austurstræti, brjóstmynd eftir
t
Útför
GUDRÚNARELÍSABETARARNÓRSÓTTUR
fré Skinnastaó,
er lést 18. þessa mánaðar, fer fram frá Neskirkju mánudaginn 28.
nóvember kl. 13.30.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
Lokað
Húsasmiöjan veröur lokuö frá hádegi í dag, vegna
útfarar SNORRA HALLDÓRSSONAR, forstjóra.
t Lokað
Þökkum innilega samúö og vinarhug við andlát og útför Lokaö í dag vegna jaröarfarar UNNAR MAGNÚSDÓTTUR.
VALGERDAR G. SVEINSDÓTTUR, Suöurgötu 15.
Börn og fósturdóttir hinnar látnu, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn. Gunnar Guöjónsson sf.
Sigurjón ólafsson, á háum stöpli.
Það kom í minn hlut að ræða mál-
ið við Tómas, bæði um staðarval
og hæð stöpulsins. Þegar ég hafði
borið upp við hann hugmyndina
um hæð stöpulsins og þau vand-
kvæði, sem á því gætu orðið að
hafa hann lægri — og jafnframt
skýra honum frá því, að Sigurjón
hefði fallizt á þessa tilhögun, svar-
aði Tómas a la Oscar Wilde: „Já,
götustrákarnir eru, nú orðið,
hærri en þið Sigurjón".
Já, allir götustrákar hafa hækk-
að eitthvað frá því, sem var, en
borgarskáldið hefur þó hækkað
miklu meira. Með Tómasi Guð-
mundssyni ætla ég, að fallið sé
síðasta þjóðskáld íslendinga og
um leið einn síðasti fulltrúi hins
klassíska húmanisma hér á landi.
Fyrsti Islendingurinn, sem
nefndur var þjóðskáld, mun hafa
verið sr. Jón Þorláksson á Bægisá.
f erindi, sem hann orti um sr.
Magnús Einarsson prest að Tjörn
í Svarfaðardal, komst hann svo að
orði í lokin: „Nú er svanurinn nár
á Tjörn". Ekki þætti mér ósenni-
legt, að þessi orð fyrsta þjóð-
skáldsins hafi komið ýmsum í hug
við fráfall hins síðasta.
Þegar nú er komið að leiðarlok-
um kann ég ekki annað að segja en
þeir gömu sögðu: Vale, amice.
Ritað 23. nóvember 1983.
Pill Líndal
T»ess bera menn sáT
Ragnar Þarstemxum
Þess bera
menn sár
— ástar- og örlagasaga
ÞESS bera menn sir nefnist ný ást-
ar- og örlagasaga eftir Ragnar Þor-
steinsson, sem horpuútgifan i
Akranesi hefur gefið út.
Þar segir frá æskuvinum tveim,
sem alizt hafa upp við ólíkar að-
stæður, en leggja báðir hug á
sömu stúlkuna. Það verður til þess
að skugga ber á vináttu þeirra, en
hatur og undirferli ná völdum.
Bókin er 159 bls., prentuð og
bundin í Prentverki Akraness hf.
Kristján Jónsson gerði káputeikn-
ingu.