Morgunblaðið - 01.02.1984, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR 1984
Ráðstefna BHM um undirbúning háskólanáms og aögang aó háskóla:
Morgunblaóió Kristján Einarsson.
Bandalag háskólamanna (BHM) hélt 26.
nóvember sl. ráðstefnu um undirbúning há-
skólanáms og aðgang að háskóla, og var
ráðstefnan vel sótt. Ragnhildur Helgadóttir
menntamálaráðherra ávarpaði fundarmenn,
en framsögumenn voru þeir Guðni Guð-
mundsson rektor Menntaskólans í Reykja-
vík, Guðmundur Arnlaugsson fyrrverandi
rektor Menntaskólans við Hamrahlíð, Guð-
mundur Magnússon rektor Háskóla íslands
og Halldór Guðjónsson kennslustjóri Háskól-
ans. Framsögumenn svöruðu fyrirspurnum,
umræður urðu miklar og ráðstefnunni lauk
með pallborðsumræðum undir stjórn Þóris
Einarssonar prófessors. Fundarstjóri á ráð-
stefnunni var Gunnlaugur Astgeirsson
menntaskólakennari. Morgunblaðið sat
ráðstefnuna og birtir í dag frásögn af því
helzta, er þar fór fram.
Ragnheiður Torfadóttir varaformaður
BHM setti ráðstefnuna. Hún bauð ráð-
stefnugesti velkomna og gat þess, að
Bandalag háskólamanna væri 25 ára um
þessar mundir. Það hefði á þessum árum
gengizt fyrir ýmsum ráðstefnum um
menntun á íslandi og önnur hugðarefni
háskólamanna. Ragnheiður sagði síðan:
„Þessar ráðstefnur eru þáttur í baráttu
bandalagsins fyrir aukinni þekkingu, betri
menntun og bættri afkomu íslenzku þjóð-
arinnar bæði andlegri og veraldlegri.
Til þess að þjóðinni megi vel farnast,
þurfum við að vanda til allra hluta og ekki
sízt menntunar þess unga fólks, sem tekur
við af okkur. Hver maður hefur til síns
ágætis nokkuð, en hæfileikarnir eru mis-
munandi, og ekki hentar öllum hið sama,
en við verðum að reyna að þroska hæfi-
leika hvers manns. Við þurfum að veita
mönnum starfsmenntun við hæfi, svo að
þeir valdi því hlutverki, sem þeir velja sér.
Við þurfum að hjálpa þeim að vita, kunna
og skilja þannig, að þeir vilji vita meira,
kunna meira og skilja meira. Við þurfum
að gefa hverjum manni þann auð, sem í
menntun er fólginn. Þetta er að vísu hæg-
ara sagt en gert, og ýmsum okkar finnst
við sjálfsagt ekki vandanum vaxin. Við
megum þó ekki láta vandann vaxa okkur
svo í augum, að við leggjum árar í bát og
látum reka á reiðanum."
„Qualité, diversité,
responsabilité“
Undir lok setningarræðu sinnar sagði
Ragnheiður: „Menn hafa haft á orði, að á
íslandi vanti menntastefnu og löggjöf um
menntun. Bandalag háskólamanna vill
ekki liggja á liði sínu við mótun íslenzkrar
menntastefnu. Þess vegna hefur það enn
boðið til ráðstefnu og fengið til liðs við sig
suma þá menn, sem gerst mega þekkja þau
mál, sem til umræðu eru.
f vikunni sem leið barst mér í hendur
nýútkomin bók eftir Laurent Schwartz,
frægan franskan stærðfræðing, bók, sem
hann kveðst skrifa til bjargar frönskum
háskóla. Hann ræðir þar m.a. lög um æðri
menntun og segir, að við eigum ekki að
bíða þess aðgerðalaus, að lög falli af himn-
um. Þó að lög séu sett og þau fullkomin, sé
árangurinn samt undir okkur kominn. Séu
lög ófullkomin, velti enn meira á okkur. í
lokaorðum bókarinnar segist Laurent
Schwartz gera að sínum, boðskap, sem sé í
þremur orðum sagt: „Qualité, diversité,
responsabilité", þ.e. ágæti, fjölbreytni,
ábyrgð. Ég er Schwartz svo hjartanlega
sammála, að ég gat ekki stillt mig um að
vitna til hans.
Bandalag háskólamanna fagnar því, að
hér er mikið saman komið af ágæti, fjöl-
breytni og ábyrgð, og vonar, að við eigum
hér ánægjulegar og árangursríkar sam-
ræður í dag.“ Þá ávarpaði Ragnhildur
Helgadóttir menntamálaráðherra ráð-
stefnugesti.
Háskóli Islands er vígi
í lífsstríði þjóðarinnar
Menntamálaráðherra sagðist vera há-
skólamönnum þakklátur fyrir þessa ráð-
stefnu: „Viðfangsefni Háskóla íslands er
viðfangsefni, sem varðar framtíð okkar
þjóðar, ekki aðeins í nútíð, heldur einnig í
framtíð. Háskóli fslands er mikið vígi í
lífsstríði þessarar litlu, sjálfstæðu þjóðar,
og það verður að treysta hvern stein í því
vígi.“ Að þessum orðum sögðum, vék ráð-
herrann að vaxandi fjölda háskólastúd-
enta og sagði m.a.: „Málefni Háskóla fs-
lands snúast nú um þessar mundir fyrst og
fremst um það, hvar á að stöðva vöxt Há-
skólans. Þetta þykir mér vera alvarlegt
viðfangsefni og sýnir okkur það, að til eru
þeir, sem telja þ&ð bót og lausn vandamála
að draga úr vexti Háskóla íslands. Svo
einfalt er þetta ekki. Við vitum það að
vísu, að það hafa stundum komið fram
alvarlegar hugmyndir um það að tak-
marka fjölda kennara, jafnvel að leggja
niður tilteknar fræðigreinar, sem kennslu-
efni í Háskólanum. Eg er þeirrar skoðun-
ar, að þetta sé engin lausn. Vissulega er
það rétt, að það er áhyggjuefni, að það fá
ekki allir, sem hæfileika hafa og fullnægja
skilyrðum til inngöngu í Háskóla íslands,
þá menntun, sem þeir vilja og þar ætti að
standa til boða. Ég hygg, að ástæðan fyrir
þessu liggi ekki fyrst og fremst í því, hvað
Háskólinn gerir, heldur í því, hvað gert er
á menntunarstigunum, áður en Háskóli ís-
lands kemur til. Á framhaldsskólastiginu
hefur um nokkurt skeið verið stefnt að því,
að hver sem þangað kæmi, gæti lokið þaðan
námi. Mér finnst of þung áherzla hafa ver-
ið iögð á þetta, þar sem svo virðist, að ekki
hafi verið gætt sem skyldi, hverjum kröf-
um bæri að sinna ... Spurningin er með
öðrum orðum ekki sú: A að veita öllum
sem vilja aðgang að Háskóla íslands? Hún
er öllu fremur sú, á hvaða skólastigi eigi
að ákvarða hvort nemandi fái inngöngu í
Háskólann eða ekki.“
í lok ávarpsins kvað menntamálaráð-
herra ósk sína vera þá, að Háskóli íslands
mætti verða þess umkominn að bjóða upp
á sem víðtækast, almennt grunnnám, svo
að „þeir, sem stúdentsprófi ná og hafa
grundvallarþekkingu til þess að takast á
við háskólanám, eigi kost á almennu há-
skólanámi."
Hinum betur gefnu
er varla sinnt
Guðni Guðmundsson rektor Mennta-
skólans í Reykjavík flutti fyrsta framsögu-
erindi ráðstefnunnar. Hann sagði í upp-
hafi, að öll umræða um vanda Háskólans,
aukna aðsókn stúdenta, misjafnan undir-
búning þeirra og fall, sem af honum leiddi,
og kostnað, sem virtist ævinlega meiri en
ríkisvaldið væri reiðubúið að greiða fyrir
þá þjónustu við þegnanna, sem þar væri
veitt, væri tilgangslaus, nema menn hefðu
kjark til að tala af hreinskilni um það, sem
mestu máli skipti varðandi háskólanám,
nefnilega öll menntunarmál landsins, frá
SJÁ NÆSTU SÍÐU