Morgunblaðið - 07.09.1984, Side 29

28
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 1984
Aukið skjól, hlýlegra um-
hverfi, þetta eru atriði sem
markviss trjáræktarstefna
fyrir höfuðborgarsvæðið
hefði í för með sér, ef henni
yrði hrint í framkvæmd. Nú í
fyrsta skipti hafa drög að
slíkri stefnu litið dagsins
Ijós. Hún felur meðal annars
í sér, að sveitarfélög, skóg-
ræktarfélög og önnur áhuga-
mannasamtök svo og ein-
staklingar og fyrirtæki á höf-
uðborgarsvæðinu taki hönd-
um saman og beini kröftum
sínum að því markmiði að
auka til mikilla muna trjé-
rækt í og við þéttbýli á þessu
svæði.
Það var í júnf 1982, sem stjórn sveitarfé-
laga á höfuðborgarsvæöinu kom á laggirnar
vinnuhóp, sem skyldi annast samræmingu
áætlana og aðgerða á svæðinu. Við spurðum
Pétur Jónsson landslagsarkitekt, starfsmann
trjáræktarnefndar um ýmsa þætti trjárækt-
arstefnunnar.
Ekki litið á trjárækt í þéttbýli
sem sjálfsagðan hlut
„Fram til þessa hafa sveitarfélög á höfuð-
borgarsvæðinu ekki litiö á trjárækt I þéttbýli,
sem sjálfsagöan hlut. Þó nú seinni árin sé
áhuginn meiri," segir Pétur og heldur áfram:
„Sem dæmi um þetta áhugaleysi má nefna
að fjárframlög sveitarfélaganna I rekstri og
uppbyggingu grænna svæða hafa legiö I
1—2,4% eftir sveitarfélögum. Meðan til
dæmis þessi tala er 4% á Akureyri. í ná-
grannalöndunum er þessi kostnaður milli
3—5% af heildarfjárlögunum. Þurfa sveitar-
félögin á höfuöborgarsvæðinu að gera stór-
átak á þessu sviði og mælt er með að þau
veiti 4—5% af heildarfjárlögum næstu ára I
grænu svæðin."
Hingað til hefur einkum verið notast viö
ódýrustu lausnina við gerð grænna svæða
þ.e.a.s. þökulagningu. Að sögn Péturs er það
um helmingi dýrara að planta trjám en setja
þökur. A móti kemur að fyrstu 5 árin eftir
Hmreynir (sorbusacuparia) viö Tjarnar-
götu, plantaö um 1920. Um 50% af trjá-
tegundunum í elstu bæjarhlutum
Reykjavíkur og Hafnarfjaröar eru reyni-
viöur. Aldursmörk reyniviöar viröist vera
ca. 60 til 80 ár. Þess vegna þarf aö gæta
þess, aö endurplanta í tíma trjám, sem
eiga aö taka viö af þeim sem búin eru aö
vera.
gróðursetninguna er kostnaöur við viðhald á
jafn stóru grassvæði og magnútplöntunar-
svæði sá sami. Að þessum 5 árum loknum er
viðhald grassins orðiö fjórum sinnum dýrara.
Sagði hann að leggja bæri áherslu á magnút-
plöntun, sem er tiltölulega ódýr aöferö
til að fá skjót áhrif. Notaðar eru fljótvaxnar
tegundir trjáa og runna, sem plantaö er frem-
ur þétt. Tegundaval þeirra er fjölbreytt m.a. til
að varna þvl að ekki komi skörð þó að ein
tegund fái sjúkdóm eða skaðist að einhverju
leyti. Breidd sllkra belta og jaðar þarf að
verða svo þéttur að hreinsun á illgresi veröi
óþörf eftir 3 ár.
Sveitarfélögin á höfuöborgarsvæö-
inu tengd saman meö trjábelti
Trjáræktarnefnd leggur til að höfuðborg-
arsvæöinu verði skipt I tvö megin trjáræktar-
svæöi: Innra svæði þ.e. þéttbýiiö sjálft og
næsta nággrenni þess og útmörk, þ.e. svæði
utan þéttbýlis. A fyrri hluta trjárækfartima-
bilsins, sem spannar næstu 10—20 ár þá
verði lögð áhersla á plöntun á innra svæðinu.
Lagt er til að plöntun trjáa og runna verði
samtengd gerð aöal göngustiga, hjólreiða-
og reiöstlga, annars vegar við þá stiga er
tengja sveitarfélögin saman og hins vegar viö
stlga er tengja þéttbýliö þ.e. innra svæðið viö
útmörkin. Myndi sllk samtenging skapa meiri
heildarsvip, en byggöin hefur þróast nokkuð
samhengislaust. „ ___
Einnig er gert ráð fyrir að hvert sveitarfélag
fyrir sig vinni að framkvæmdaráætlun til
a.m.k. 5 ára, þar sem komi meðal annars
fram þættir eins og plöntuuppeldi, magn,
tegundir, útplöntun og hvernig eftirliti, um-
önnun og viðhaldi trjáa og runna skuli háttað.
Byrjað veröi á útplöntun viö
umferöargötur og vegi
Ennfremur er lagt til I skýrslunni að byrjað
verði á útplöntun við umferðargötur og á
sýnilegum stöðum við götur. Einnig þurfi að
leggja áherslu á iðnaðarhverfin og hafi iðnaö-
arsvæði við umferðargötur mikla þörf fyrir
útplöntun. Þá er umhverfinu vlða ábótavant
við skóla.
Vegir mynda oft stór op I bæjarmyndina
og hafa þvl mikil áhrif á útlit og heiidarsvip.
Vlða má sjá eyjur á milli vega á gatnamótum
og hringtorgum og veghliðum. Þarna hefur
grasrækt verið allsráöandi. Gróðurnotkun við
vegi er mjög mikilvæg. Með honum má
dempa hávaöa, draga úr sýnleika og skapa
samhengi við umhverfið. Auk þess skapar
gróður meiri fjölbreytni I vegaumhverfið,
dregur úr Ijósblendni skýlir fyrir vindum og
tekur við mengun frá bllunum. Rétt notkun á
gróðri getur einnig hjálpað til viö að beina
snjó frá vegum.
Víða á höfuöborgarsvæðinu eru svæði
með léttum iðnaði I samhangandi svæöum.
Sovéskar bækur
og hljómplötur
Bækur og hljómplötur, sem til sýnis eru í deild sovésku
útflutningsfyrirtækjanna á heimilissýningunni í Laugar-
dal, veröa fáanlegar í MÍR, aö Vatnsstíg 10, eftir miöja
næstu helgi. MjR

=Hvíld= • Tauga- og vöövaslökun
• Auðveldar svefn. • Isometric
• Losar um spennu • Öndunaræfingar
og vöðvabólgu. Þórunn Karvelsdóttir
• Kvöldsími 62-34-80. íþróttakennari.
LITGREINING MED
CROSFIELD
540
LASER
LYKILLINN AD VANDAORI
LITPRENTUN
MYNDAMÓT HF.