Morgunblaðið - 07.09.1984, Qupperneq 64

EUROCARD
v- J
EITT KORT AilS SHOAR
OPIÐALLA DAGA FRÁ
KL. 11.45-23.30
AUSTURSTRÆTI22
INNSTRÆTl. SlUI 11633
FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 1984 VERÐ í LAUSASÖLU 25 KR.
Jt
Frysting sjávarafurða:
Tapið allt að
16 % af tekjum
Fjárlagafrumvarp 1985 veldur deilum í ríkisstjórninni
FKYSTING sjávarafurða er nú rekin
með 10% tapi að meðaltali sam-
kvæmt könnun þess efnis, sem Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna hefur
gert hjá frystihúsum sínum víðs veg-
ar um landið og send hefur verið
Þjóðhagsstofnun. Staða þessi miðast
við mánuðina júní og júlí og því er
3% gengissigið ekki komið inn í
þetta dæmi. Afkoman er þó nokkuð
mismunandi eftir fjármagnskostnaði
frystihúsanna og eftir aflasamsetn-
ingu. Verat mun staðan vera f Vest-
mannaeyjum vegna lágs hlutfalls
þoraks í vinnslunni og er rekstrar-
tapið þar 12 til 16%af tekjum.
Meðaltalsframlegð þeirra
frystihúsa, sem athuguð voru, var
á þessum tima 15,4% af söluverð-
mæti, en miðað við 8% vaxtabyrði
er framlegðin talin þurfa að vera
25% af söluverðmæti. Framlegð er
söluandvirði að frádregnum hrá-
efniskostnaði, vinnslulaunum og
umbúðakostnaði. Af framlegð
þarf því að standa straum af svo-
VEGNA þess að enn var ósamið um
skipan verðlagsmála landbúnaðarins
var fundi sem formenn stjórnar-
flokkanna höfðu boðað blaðamenn
til klukkan 15 í gær frestað. Ræddu
þeir Þorsteinn Pálsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, og Steingrímur
llermannsson, formaður Framsókn-
arflokksins, málið síðdegis í gær og
náðu samkomulagi. Er ætlunin að
kynna verkefnalista ríkisstjórnar-
innar á fundi með blaðamönnum í
dag.
Ríkisstjórnin sat á tveimur fund-
um í gær og var fjarlagafrumvarpið
fyrir árið 1985 þar til umræðu og
leiðir til að ná því markmiði sem
samið var um milli stjórnarflokk-
anna að rekstur ríkissjóðs skuli vera
hallalaus á næsta ári. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins ber enn
töluvert á milli. Meðal þeirra atriða
sem þar eru til umræðu er endur-
greiðsla á uppsöfnuðum söluskatti
til sjávarútvegsins, en í því dæmi er
um rúmlega 350 milljónir króna að
ræða.
Eins og Morgunblaðið hefur áður
greint frá er sú meginstefna mótuð í
landbúnaðarmálum í verkefnalist-
anum, að verð á búvörum sé ákveðið
sérstaklega fyrir bændur og sjálf-
stætt fyrir vinnslustöðvar og smá-
sölu. Framsóknarmenn höfðu uppi
athugasemdir um þessi atriði og
þurftu formenn stjórnarflokkanna
að ræða þau lengur en ætlað var í
fyrstu, en þeir fengu á þingflokks-
fundum I fyrradag umboð til að
Morgunblaðift/Hildur Binaradftttir.
Björgudust naumlega gegnum glugga
FEÐGININ Karen og Kristján Gunnlaugsson á ökrum rúmri klukkustund. f gærdag var unnið við að hreinsa
11 á Hellnum á Snæfellsnesi björguðust naumlega er til í rústunum, en helst er talið að kviknað hafi I út frá
heimili þeirra brann til kaldra kola í gærmorgun. Húsið rafmagni. Á myndinni eru Karen og Kristján framan
var orðið alelda er þau vöknuðu og komust þau naum- við steyptan kjallara hússins, en eins og sjá má er
lega út I gegnum glugga á svefnherbergi með sængur ekkert annað eftir af húsinu. Sjá nánar á bls. 4.
sínar og ekkert annað. Húsið brann til kaldra kola á
kölluðum breytilegum kostnaði;
vaxtakostnaði, orkukostnaði, við-
haldi og fleiri þáttum.
Morgunblaðið hafði vegna þessa
samband við Hjört Hermannsson,
yfirverkstjóra Fiskiðjunnar í
Vestmannaeyjum og hafði hann
eftirfarandi um stöðuna að segja:
„Mér telst til að frystingin sé nú
rekin með 12% til 16% halla og
því má segja að reksturinn sé að
verða anzi „skrautlegur" enda
virðast fiskverkendur vera að
missa móðinn vegna aðgerðarleys-
is stjórnvalda. Reksturinn hefur
ekki verið svona erfiður í mörg
ár.“
Hjörtur sagði, að nánast allt
stuðlaði að þessum erfiðleikum.
Fast gengi, aflasamdráttur, óhag-
stæð aflasamsetning, markaðsörð-
ugleikar og kostnaðarhækkanir
hér heima. Nú væri hlutur þorsks
í afla Eyjaskipa ekki nema 18 til
20% og 13 til 15% í frystingu. Sem
dæmi mætti nefna, að í fyrra hefði
hlutur þorsks í frystingu verið um
28% og enn meiri 1982. Nú hefði
ýsan að miklu leyti brugðizt og
hluti ufsa í aflanum væri um 50%.
Ufsann væri nær ómögulegt að
selja, verð mjög lágt og því söfn-
uðust upp miklar birgðir af hon-
um. Það léti nærri, að í stóru
frystihúsunum þremur væru ufsa-
birgðir 600 til 900 lestir í hverju
fyrir sig. Fiskvinnslan hefði í
heildina séð ekki skilað hagnaði I
mörg ár, þó það síðasta hefði verið
þokkalegt. Þetta virtist því allt á
niðurleið og menn að vonum
óhressir með aðgerðarleysi stjórn-
arflokkanna. Hvorugan þeirra
virtist varða þessi atvinnuvegur
og þróun hans.
Auglýsendur
athugið!
KOMI til boðaðs verkfalls Félags
bókagerðarmanna mánudaginn
10. september næstkomandi, verð-
ur sunnudagsblaðið síðasta blað
uns samningar hafa tekist. Þeir
auglýsendur, sem áhuga hafa á að
auglýsa í sunnudagsblaðinu, eru
vinsamlega beðnir um að hafa
samband við auglýsingadeild
blaðsins í dag, föstudag, fyrir kl.
14.00.
semja endanlega um verkefna-
listann. Þessar samningaviöræður
leiddu til þess í gær að ákveðið var
að fresta boðuðum blaðamanna-
fundi, en til hans á að efna I dag.
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, vildi síðdegis í gær
ekki gera mikið úr ágreiningnum
um verkefnalistann og sagði að
frestun blaðamannafundarins
mætti ekki síður rekja til óeiningar
um fjárlagafrumvarp næsta árs,
niðurstöður fjárlagadæmisins ætti
einnig að kynna.
Nauðsynlegt er að ríkisstjórnin
komi sér sem fyrst saman um ein-
staka þætti frumvarpsins svo að
unnt sé að leggja það fram á fyrsta
degi Alþingis í haust.
Afleiðing versnandi lausafjárstöðu bankannæ
Morgunblaftift/Bjarni.
„í skólanum, í skólanum ..."
Grunnskólarnir í Reykjavík voru settir í gær og skólarnir sem I sumar hafa
flestir staðið auðir, fylltust lífi og fjöri, er nemendurnir mættu í fyrsta sinn
eftir sumarleyfin. Meðfylgjandi mynd var tekin í Melaskólanum í gær, er
einn 4. bekkurinn mætti til skrafs og ráðagerða um starfið á skólaárinu sem
nú fer í hönd.
fyrir ný útlán og
innheimtuaðgerðir
Tekið
hertar
Nánast verður tekið fyrir ný útlán
bankanna á næstunni, að reglu-
bundnum rekstrarlánum atvinnu-
vega undanteknum, þar sem mjög
hefur þrengst um lausafjárstöðu
bankanna á undanförnum mánuð-
um. Lausafjárstaða bankanna í ág-
ústmánuði versnaði um 614 milljónir
og eru þá skuldir við Seðlabankann
og erlendar skuldir bankanna taldar
með, en samtals var lausafjárstaða
bankanna hjá Seðlabankanum
neikvæð um 3.404 milljónir króna í
ágústlok.
í frétt frá viðskiptabönkunum
segir að innlán hafi aukizt nokkuð
umfram hækkun verðlags, en þó
minna en vonir stóðu til. Á hinn
bóginn hafi aukning útlána ekki
dregist saman í neinum þeim mæli
sem svarar til minni hækkunar
verðlags en áður var. Lán endur-
greiðist treglega og vanskil séu
meiri en fyrr. Afleiðingin sé sú að
skuldir bankanna við Seðlabank-
ann hafi vaxið ört og notkun yfir-
dráttarheimilda í erlendum bönk-
um orðið varanleg.
Auk þess sem spornað verði við
þessari þróun með því að taka
fyrir ný útlán verður hert á hvers
konar innheimtuaðgerðum vegna
vangoldinna lána. Ennfremur
verður framvegis ekki hægt að
semja um lengingu lána i þeim
mæli, sem áður hefur tíðkast. í
frétt bankanna segir að frá þess-
ari stefnu verði ekki unnt að víkja
fyrr en sparnaður hafi aukizt, eft-
irspurn eftir lánum minnkað og
lausafjárstaða bankanna komizt í
eðlilegt horf.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hefur hlutfallslega meiri
aukning orðið á útlánum en inn-
lánum hjá viðskiptabðnkunum á
tólf mánaða tímabili, frá ágúst
1983 til ágúst 1984. Hjá Verzlun-
arbankanum einum hefur innláns-
aukning orðið hlutfallslega meiri
en aukning útlána.
Sjá nánar á blaðsíðu 4.
Formennimir frestuðu blaðamannafimdi:
Samið um verðlags-
mál landbúnaðarins