Morgunblaðið - 19.11.1985, Blaðsíða 17

+
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR19. NÓVEMBER1985
17
á þriðja farrými
Bókmenntir
Sveinbjörn I. Baldvinsson
Einar Kárason:
Gulleyjan, skáldsaga
215 bls. Mál og menning
Fyrir tveimur árum sendi
Einar Kárason frá sér skáldsög-
una Þar sem djöflaeyjan rís, sem
vakti verðskuldaða athygli. Þar
var brugðið upp litríkum mynd-
um úr lífi þess hluta þjóðarinn-
ar sem ekki var nógu útsjónar-
samur eða handfljótur til að
tryggja sér sæti á fyrsta far-
rými á stríðsgróðafleyinu, en
fékk að fljóta með á þriðja.
í miðpunkti þeirrar sögu er
fjölskyldan í Gamla húsinu
svonefnda, sem stendur í miðju
braggahverfinu, Thulekampi.
Þar búa Tómas kaupmaður og
kona hans, Karólfna spákona
og afkomendur og tengdafólk
þeirra, m.a. dóttursynirnir
Baddi og Danni, báðir heljar-
menni að burðum, en ólíkir að
flestu leyti öðru. Líkt og á spor-
baug umhverfis söguna um
Gamla húss-fólkið eru á sveimi
litlar en oft innihaldsríkar
smærri sögur um aðra einstakl-
inga í Thule-samfélaginu.
Þar sem djöflaeyjan rís var í
epísóðuformi að miklu leyti,
margar sögur úr sama sam-
félagi. Þetta var að sumu leyti
styrkur, því myndin sem birtist
lesandanum á þessum blaðsíð-
um varð jafn fjölbreytileg og
skýr og yfirlitsmyndir Breugels.
Sá böggull fylgdi þó skammrifi
að þegar á leið bókina fór les-
andinn að finna til nokkurs
skorts á fótfestu, sveif svolítið
í þyngdarleysi og endirinn varð
fyrir bragðið daufur. Sagan var
bara búin allt í einu. Flugvélin
bensínlaus og enginn lendingar-
staður í sjónmáli.
Jæja, því hef ég nú eytt öllu
þessu dýra dálkarými í Djöfla-
eyjuna að Gulleyjan er sjálfstætt
framhald hennar og þessar
bækur því nátengdar. Gulleyjan
ber hins vegar merki þess að
Einar hefur sjálfur séð ann-
marka á fyrri bókinni og beitt
annarri aðferð við ritun þessar-
ar. Þessi nýja bók býr yfir kost-
um Djöflaeyjunnar hvað varðar
skemmtilegan og hressilegan
stíl sem þó er að mínum dómi
vandaðri í nýju bókinni. En
meginmunurinn felst þó í bygg-
ingu sögunnar. I Gulleyjunni
er haldið áfram sögu fjölskyld-
unnar í Gamla húsinu, þar sem
frá var horfið í Þar sem djöfla-
eyjan rís svona eitthvað í
grennd við 1950—1955 og fram
á sjöunda áratuginn. En nú er
sagan nær einskorðuð við sjálft
heimilisfólkið. Sögulega fylgi-
hnetti eða reikistjörnur á spor-
baug umhverfis aðalsöguhetj-
Einar Kárason
urnar ber fyrir augu sem eðli-
legt er en aðeins rétt í svip.
Það er ekki vert að vera að
rekja söguþráðinn í Gulleyj-
unni, en þó má segja sem svo
að fram eftir sögu vegnar fjöl-
skyldunni heldur vel en síðan
gerast atburðir sem draga úr
henni mátt og þá eiga utanað-
komandi hremmingar greiðan
aðgang að henni. Það má segja
sem svo að Gulleyjan lýsi viss-
um paradísarmissi. Á ör-
skömmum tíma missir fjöl-
skyldan í Gamla húsinu björt-
ustu vonir sínar og hamingju-
drauma. Og við þennan missi
þverr henni allur máttur til að
hefja sig upp yfir járnbentan
veruleikann. Sál hennar hefur
brotlent.
Það er ekki óalgengt þegar-
höfundar skrifa fleiri en eina
sögu um sama efnið að sú fyrsta
sé góð en hinar síðari aðeins
líkt og bergmál af henni, eins
og þegar hellt er upp á kaffi á
morgnana og það svo drukkið
upphitað allan daginn.
Þetta á ekki við hér. Gulleyj-
an er betri en Þar sem djöflaeyj-
an rís. Efniviðurinn er sá sami,
hæfileikar höfundarins þeir
sömu, en hvort tveggja nýtur
sín betur.
Hvort tveggja rís einna hæst
í sköpun persóna bræðranna
tveggja, töffarans Badda og
risabarnsins með flugmanns-
húfuna, Franks Daníels. Það er
við hæfi að ljúka þessu skrifi
með tilvitnun í lokakafla bókar-
innar. Það er Baddi sem hefur
orðið:
„Now look, ég er kominn með
nýjar tennur. Sjáðu, shinin’-
bright ... Þú fékkst aldrei
svona! Þú hefðir kannski fengið
lánað stellið hans pabba, ahaha,
nei, ekki láta svona. Ég bið þig
Daníel, ekki einu sinni enn ...
Sjáðu, nú skal ég lána þér
mínar. Ekkert bullshit! Erum
við ekki bræður? Sjáðu, ég set
þær hérna upp á þennan, this
white tombstone...“
Það er aldrei of snemmt að
festa kaup á góðu DUX-rúmi
4-
Börnin eru okkur dýrmætari en allt
annað, en þau mega iðulega sætta
sig við það að næst besta þegar um
rúm er að ræða. Þau þurfa oft að
gera sér að góðu svampdýnu á
rimlabotni eöa rúm, sem aðrir eru
hættir að nota!
Við höfum betra ráð. Gefðu barninu
90 cm. breitt DUX-rúm um leið og
það er vaxið upp úr barnarúminu.
®Oj
DUX-rúmið er ekki aðeins notalegra
að sofa í, heldur endist það þar til
barnið fer að heiman. Að öðrum
kosti þarftu að kaupa tvö, þrjú eða
jafnvel fleiri rúm á þessu tímabili og
verður í rauninni orðið þér miklu
dýrara að lokum.
w*
DUX
o^‘hv^Þess virði að hugleiða’ VERSLUNIN DUX
eoa a ADALST'RIJI 9 SÍMI2 75 60
I