Morgunblaðið - 02.10.1986, Qupperneq 51

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 1986
51
Tölvustýrð hjálpartæki
eftir Hrafn
Sæmundsson
Nokkur hundruð íslendingar búa
við það hlutskipti að vera í meiri
og minni einangrun vegna fötlunar.
Hér er á ferðinni fólk á mismun-
andi aldri sem ber mismunandi
fotlun.
Ef til vill vita allir íslendingar
þetta. Hér er ekki um að ræða stað-
reyndir sem reynt er að fela. Þvert
á móti er unnið á mörgum vígstöðv-
um til að létta hlutskipti fatlaðra
einstaklinga. Margar stofnanir eru
starfandi og nýjar bætast við og
þekking eykst og fleira menntað
fólk kemur til starfa.
Engu að síður eru stórar eyður
í þjónustu við fatlað fólk. Ein
stærsta eyðan er sú að á íslandi
er enginn sérstakur aðili sem hefur
heildar umsjón með vali, hönnun
og þróun tölvustýrðra hjálpartækja.
Einnig er ekki um formleg tengsl
þessara mála við tryggingarkerfíð
að ræða.
A þessu sviði erum við íslending-
ar á steinaldarstigi. Á þessu sviði
verða íslendingar að flytja sig inn
í nútímann og viðurkenna tækniþró-
un sem orðið hefur.
Sú staðreynd að hundruð íslend-
inga liggja eða sitja daginn langan
án þess að geta hreyft sig eða að-
hafst nokkuð nema með hjálp
annarra, beinir huganum að mögu-
leikum þessa fólks til að ijúfa
einangrun sína með notkun hjálpar-
tækja. Á síðustu árum hefur þróun
í gerð hjálpartækja verið mjög mik-
il. Tölvustýrð hjálpartæki hafa
meðal annars valdið hreinni bylt-
ingu á högum fatlaðs fólks. Með
því að hanna og velja rétt hjálpar-
tæki hefur tekist að rjúfa einangrun
þúsunda fatlaðra einstaklinga.
Og við hvað er átt þegar talað
Hrafn Sæmundsson
„Tölvustýrð hjálpar-
tæki hafa meðal annars
valdið hreinni byltingn
á högnm fatlaðs fólks.
Með þvi að hanna og
velja rétt hjálpartæki
hefur tekist að ijúfa
einangrun þúsunda
fatlaðra einstaklinga.“
er um tölvustýrð hjálpartæki?
Tölvustýrð hjálpartæki er útbúnað-
ur sem íeysir fatlað fólk úr einangr-
un. Tölvustýrt hjálpartæki gefur
dögunum lit og tilgang fyrir mikið
fatlað fólk. Það gefur sumum tæki-
færi á námi og atvinnu. Það gefur
öðrum tækifæri á afþreyingu sem
ekki er fyrir hendi án tæknilegrar
aðstoðar. Þetta fer eftir eðli fötlun-
arinnar.
Hvað okkur íslendinga varðar er
ekki um það að ræða að fínna upp
hjólið eða gera nýjar vísindalegar
uppgötvanir. Tölvustýrð hjálpar-
tæki hafa verið þróuð í Vestur-
Evrópu og í flestum tilvikum er
nægjanlegt að flytja þekkinguna
yfír Atlantshafið. I öðrum tilvikum
eigum við — eins og dæmin sanna
— vísinda- og uppfinningamenn
sem standa fremstir meðal jafn-
ingja í heiminum og geta staðfært
og hannað tölvustýrð hjálpartæki
þegar þess gerist þörf í sérstökum
tilvikum.
Ég vil að lokum víkja aðeins að
hlutskipti foreldra og aðstandenda
mikið fatlaðra einstaklinga. Hlut-
skipti þeirra sem eignast fatlað
bam sem þarf algera umönnun all-
an sólarhringinn. Hlutskipti þeirra
foreldra og umsjónarmanna fatl-
aðra sem geta aldrei vikið sér frá,
geta aldrei orðið veikir, geta aldrei
farið áhyggjulausir í sumarleyfí.
Þrátt fyrir stofnanir skiptir það
fólk hundruðum sem býr við þetta
hlutskipti.
Umönnun fatlaðra mun ekki
hverfa við almenna notkun tölvu-
stýrðra hjálpartækja. Hinsvegar
munu margir fatlaðir, bæði hreyfí-
hamlaðir, þroskaheftir og aðrir sem
bera annarskonar fötlun, eignast
aukna möguleika á nýju lífi, losna
úr einangrun í umhverfínu og verða
hamingjusamari ef þeir fá tækifæri
á að nýta sér þá þekkingu sem nú
þegar er fyrir hendi og viðráðanleg.
Þetta mun einnig breyta lífí Qöl-
skyldna þeirra meira og minna.
Ég sagði í upphafi að fatlaðir
einstaklingar sem þurfa á þessari
þjónustu að halda, skiptu hundruð-
um. Og þeim mun Q'ölga.
Fötlun gerir ekki boð á undan
sér í öllum tilvikum. Og hún fer
ekki í manngreinarálit.
Höfundur er atvinnumÁlafulItrúi.
Kynning á WOLTZ snyrtivörum
í dag kl. 14.00 - 18.00
Snyrtivöruverslunin Sandra
Reykjavíkurvegi 50, Hafnarfirði.
Förðunarmeistari farðar viðskiptavinina.
italiana
TVEIR KUVSSAKASSAR
Á VÆGAST SAGT ÓTRÚ-
LEGAGÓDUVEREM
3 kg kindabjúgu
3 kg valið súpukjöt
3 kg óðalpylsa
3 kg Napoleon-bacon
2 kg paprikupylsa
3 kg nautahakk
2V2 kg hangikjötsframpartur
2V2 kg baconbúðingur
22V2 kg
VerA adeins kr. 5.0
3 kg svínabógsU
1 kg svtna- og h

SENDUM UM ALLT LAND
KAUP?