Morgunblaðið - 04.09.1987, Síða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1987
Heimsmeistaramótið í Weistrach:
Misjafnt gengi í kyn-
bótasýningunni
Þeir Einar Öder Magnússon liðsstjóri og Eiríkur Guðmundsson að-
stoðarmaður hans skráðu lyá sér allar athugasemdir á æfingum
islenska liðsins og voru þær síðan ræddar niður í kjölinn á fundi
að aflokinni æfingu. Morpinblaðið/Valdimar Kristin-sson
Sigurbjöm og Brjánn á æfingu, eins og sjá má á textanum á dóm-
pallinum hafa Austurríkismenn ruglast eitthvað í ríminu þvi þeir
kalla þetta 2. heimsmeistaramótið sem haldið er, sem ekki er rétt.
Tveir ungir sveinar sem báðir heita Ragnar, sá til vinstri er Sigurðs-
son og Hinn Agústsson seldu Morgunblaðið á mótsstaðnum og gekk
það vel þjá þeim og fengu færri en vildu.
Eyjólfur ísólfsson á æfíngu með danska liðinu og hér segir hann
Bodyl Fryd á Djákna til en hann er albróðir Vængs sem sigraði í
samanlögðum fjórgangsgreinum á síðasta móti.
Lokið er nú einu glæsilegasta
heimsmeistaramóti í hestaíþrótt-
um á islenskum hestum og
verður hér eftir geymt í minn-
ingasarpi þeirra er áttu þess
kost að fylgjast með þvi. Hér er
reyndar talað um glæsilegasta
mótið sem kann að hljóma ann-
kannalega þvi þetta er fyrsta
mótið sem kallast „Heimsmeist-
aramót", áður hétu þau Evrópu-
mót en með tilkomu Canada
gengur ekki að kalla þetta slíku
nafni af skiljanlegum ástæðum.
En hér eftir verður þetta kallað
heimsmeistaramót og til að fyrir-
byggja allan misskilning er best
að halda sig við þá nafngift í
þessari grem.
í hugum íslendinga verður þetta
án efa glæsilegasta mótið sem hald-
ið hefur verið, ekki vegna þess að
mótshaldið hafi tekist svo mikið
betur nú en áður, heldur af hinu
að árangur okkar manna var slíkur
að seint mun gleymast. Oft höfum
við haft ástæðu til að hreykja okk-
ur yfír góðum árangri en aldrei sem
nú. Að lokinni úrtökunni í júlí fóru
menn að gera því skóna að nú
myndum við gera það gott í Aust-
urríki og ættum meiri von fjór-
gangsmegin en áður. Þeir
bjartsýnustu spáðu sigri í tölti sem
fram til þessa hafði verið íj'arlægur
draumur.
... og brúnin þyngdist
á landanum
Strax eftir að íslendingar fóru
að streyma á mótsstaðinn fór að
myndast þessi gamalkunna góða
stemmning. Landinn fylgdist af
áhuga með æfingum íslenska liðsins
og annarra landa til að fá saman-
burð. Sögur um árangur ýmissa
keppinauta í skeiðinu fóru um
svæðið eins og eldur í sínu. Frosti
frá Fáskrúðarbakka sem keppti fyr-
ir Þýskalandi hafði skeiðað á 22.2
sek fyrr í sumar, Blossi frá Endr-
up, Danmörku, hafði skeiðað á 22.9
á æfingu og eitthvað á þessa leið.
En Spói okkar sterkasti skeiðhestur
hafði skeiðað á tuttugu og þrem
komma eitthvað á æfíngu og brún-
in þyngdist á landanum.
„Menn spila ekki út
trompunum á æfingu“
Bijánn, leynivopn íslendinga í
töltinu, kom vel út á æfíngum fyrir
utan að yfirferðina virtist vanta en
ekki var það okkur áhyggjuefni sem
þekktum klárinn frá íslandi. Eyjólf-
ur ísólfsson sem nú hafði gengið
til liðs við Dani og sá um þjálfun
þeirra sagði eftir að hafa séð Biján
í fyrsta skipti að ef þessi hestur
hefði einhveija yfirferð ætti Sigur-
bjöm góða von um sigur í töltinu.
Hann var varfærinn þegar ég spurði
hann um væntanlegan árangur
skjólstæðinga hans en hann benti
þó á góðan tíma hjá Blossa á æf-
ingu og einnig sagði hann að
danska liðið kæmi nú vel undirbúið
til leiks, í því væru margir nýir
knapar sem hefðu kannski ekki
mikla keppnisreynslu en þeir hefðu
góða hesta og Evrópumeistarinn í
hlýðnikeppninni Lone Jenssen
hygðist veija titilinn. Eyjólfur sagð-
ist hafa orðið fyrir vonbrigðum með
þýska liðið sem hefur jafnan verið
með yfírburða ijórgangshesta. Var
þetta samhljóða skoðun margra ís-
lendinganna, í það minnsta var
þýska liðið mjög frábrugðið því sem
það hefur verið áður. En þeir sem
fylgst hafa með þessum mótum í
gegnum tíðina og þá sérstaklega
æfingum fyrir sjálfa keppnina vita
að ekki er allt sem sýnist þá eða
eins og Eyjólfur orðaði það: „Menn
spila ekki út trompunum á æfingun-
um.“ Sérstaka athygli vakti hestur
Walter Feldmanns Þýskalandi,
stóðhesturinn Drengur frá
Kirkjubæ. Þótti með ólíkindum að
einn snjallasti hestaþjálfari heims á
íslenskum hestum skyldi ekki hafa
betri hest til að tefla fram á mót-
inu. Ekki getumikill en vel skólaður
var umsögn Benedikts Þorbjöms-
sonar eftir að hafa séð hestinn á
æfíngu. Það segir líka sína sögu
hversu snjall knapinn er að komast
í þýska liðið á slíkum hesti. Átti
Feldmann og Drengur eftir að koma
við kaunið á íslendingum seinna í
keppninni.
Islendingamir vom með góða
aðstöðu skammt frá mótsstaðnum,
of langt frá fannst liðsmönnum.
Einnig fannst þeim full langt til
hótelsins sem var í borginni Steyr
sem er um 20 km frá mótsstaðnum.
En vel fór um hestana þar sem
þeir vom hafðir í vélageymslu á
sveitabæ þar sem aldrei hefur
skepna komið inn fyrir dyr. Var því
fyygíft ^ engir smitsjúkdómar
myndu angra hestana meðan á
mótinu stæði.
Þegar hér var komið sögu var
farið að kvisast út að Austurríkis-
menn væm með óhemju sterka
fimmgangshesta og skyldi engan
undra því þeir vom mjög atkvæð-
amiklir á síðasta móti í Svíþjóð.
Var eðlilegt að þeir reyndu að gera
enn betur nú þegar þeir kepptu á
heimavelli.
Eitthvað þessu líkt sem hér er
lýst ganga hlutimir fyrir sig á þess-
um mótum dagana áður en keppnin
hefst. Það er mikið að gerast og
þá sérstaklega hjá liðsstjómm og
öðmm aðstoðarmönnum. Alltaf ver-
ið að kalla saman fundi um hin
ýmsu mál, deilumál og önnur mál.
Spennan magnast dag frá degi,
ekki síður þegar frettist af sterkum
keppinautum sem kunna að stela
sigri þegar á hólminn er kominn.
Mikill taugatitringur á sér ávallt
stað þegar kemur að fóta- og beisl-
isskoðun. Strangar reglur gilda í
þessum efnum. Mönnum var eflaust
í fersku minni yfírhalningin sem
(slenska liðið fékk í Noregi ’81 (
fótaskoðun þar sem fundið var að
öllu hugsanlegu hjá íslendingunum
og þeir urðu að jáma nokkra af
hestunum upp. Ekki var það svo
slæmt núna en eitthvað voru þeir
nú að ergja strákana. Allt var það
sparðatíningur sem engu máli
skiptir en sýnir i raun hversu alvar-
lega þessir menn taka starf sitt.
Er það út af fyrir sig ágætt og
ætti að tryggja að farið sé eftir
gildandi reglum þótt það geti tekið
á taugamar þegar þeir eru með
smásmugulegheit.
Eignm við erindi á
kynbótasýninguna?
Strax á þriðjudegi hófust dómar
á kynbótahrossum og voru þijú
hross frá íslandi sem áttu að fara
fyrir dóm. Þorkell Bjamason
hrossaræktarráðunautur átti að
leiða tvær dómnefndir sem dæmdu
hrossin en fyrir mjög klaufalegan
misskilning æxluðust málin þannig
að hann fór í skemmtiferð um Aust-
urríki ásamt öðrum íslendingum
sem ferðuðust á vegum Úrvals á
mótið. Stóð Þorkell í þeirri meiningu
að hann ætti að mæta á fimmtu-
dagsmorgun á sama hátt og gert
var í Sviþjóð fyrir tveimur árum.
En heldur var ráðunauturinn sleg-
inn þegar hann kom á fimmtudags-
morguninn og allt er þá yfiretaðið.
Var þetta pínleg staða fyrir íslend-
inga því ekkert fréttist af honum
meðan dómar stóðu yfir og hefði
mátt ætla að hann hafi hunsað sam-
komuna. En á fimmtudag kom
skýringin sem var að sögn Þorkels
rangar upplýsingar til hans um
mætingartíma.
Af kynbótahrossunum frá íslandi
er það að segja að vel gekk með
hiyssumar, Blika frá Kirkjubæ
hlaut aðra hæstu einkunn af þeim
ellefu hryssum sem sýndar voru á
mótinu og hæst í sínum aldure-
flokki með 8.16 f aðaleinkunn, 8.26
fyrir hæfileika og 8.02 fyrir bygg-
ingu. Er þetta hækkun frá því hún
var dæmd hér heima en þá stóð
hún í rétt rúmum átta. Valdís frá
Vallanesi hlaut svipaða heildarein-
kunn og hún hafði hlotið hér heima,
8.37 fyrir byggingu og 7.64 fyrir
hæfíleika, samanlagt gerir þetta
7.93. Sýningin á stóðhestinum
Djákna var hinsvegar sorgarsaga
því hann var svo gjöreamlega
steindauður svo notuð séu orð knap-
ans Þorvaldar Ágústssonar daginn
sem hann var sýndur. Hefði betur
verið heima setið en af stað farið
með slíka sýningu. Var Þorvaldur
ekki öfundsverður af hlutskipti sínu
að þurfa að sýna hestinn í þessu
ásigkomulagi. Þessi hestur stóð ein-
kunnalega séð á mörkunum að
komast út því sett var lágmarksein-
kunn hér heima 7.90 og stóð hann
í þeirri einkunn í úrtökunni. Hrap-
aði hesturinn mikið í einkunn bæði
fyrir hæfileika og byggingu og er
það einsdæmi að hestar falli f ein-
kunn í dómum erlendis. Hlaut hann
7.44 í aðaleinkunn, 7.43 fyrir bygg-
ingu og 7.45 fyrir hæfileika. Voru
dómaramir fengnir til að skoða
hestinn aftur þegar hann var tekinn
að hressast og viðurkenndu þeir þá
að dómurinn væri ekki sanngjam
en sögðust hinsvegar ekki geta
breytt honum. Leiðir þetta hugann
að því hvort við eigum yfirleitt að
senda hross í kynbótasýningar
heimsmeistaramótanna. Slíkt hefur
ekkert ræktunarlegt gildi fyrir okk-
ur því ekki verða þessi hross notuð
í ræktun hér heima. Rökin á móti
eru þau að við getum og sumir segja
verðum að notfæra okkur þessar
sýningar til auglýsingar á ræktun
(slenskra hrossa á íslandi sem á f
sífellt harðari samkeppni við rækt-
unina erlendis. En þá er það
spumingin hvort ekki verði að
senda úrvalsgóð hross sem tekið
er eftir. Sem sýni það svart á hvítu
að góð hross séu ræktuð á íslandi,
betri en annarstaðar.
Hryssumar stóðu báðar ágæt-
lega fyrir sínu þótt ekki færi Valdís
mjög hátt upp einkunnaskalann
vegna skeiðleysis. Blika nær góðri
einkunn en ef hún er borin saman
við Hildu frá Ólafsvík sem sló svo
eftirminnilega í gegn á mótinu í
Svíþjóð, þá stenst hún ekki þann
samanburð. Inn í þessar hugleiðing-
ar verður síðan að taka með í
reikninginn hversu góðar hryssur
við megum missa í þessa auglýs-
ingu. En eitt er víst að fróðari
menn en ég um ræktunarmál verða
að taka þessi mál til umhugsunar
og spyija má hver eigi að taka
ákvörðun um það hvort við yfirleitt
tökum þátt í þessum sýningum. Og
í framhaldi af því með hvaða hætti
það sé gert. Hvað með Félag
hrossabænda?
Ólík vinnubrögð við
kynbótadóma
Kynbótadómamir á heimsmeist-
aramótinu voru í ýmsu frábrugðnir
því sem gerist hér á íslandi. Til að
mynda vom hrossin dæmd í tveimur
aldursflokkum, 7 vetra og eldri og
5 og 6 vetra hross dæmd í sama
flokki. Gefin er einkunn fyrir fet
en slíkt tíðkast ekki hérlendis og
raunvemlegur munur er á vægi
hæfileika og byggingar. Dómaram-
ir gáfu sér góðan tíma við hvert
hross eða 40 mínútur. Hætt er við
að Landsmót á íslandi gæti tekið
langan tíma ef þessi vinnuregla
væri tekin upp þar. Hæfíleikar vom
metnir á undan byggingunni sem
er öfugt við það sem hér tfðkast.
Strax að loknum dómi var reiknuð
út niðurstaðan og hún tilkynnt sam-
stundis. Var því hæfileikaeinkunn
ljós áður en dómarar luku bygging-
ardómnum. Reglumar sem giltu um
þátttöku í kynbótasýningunni vom
þær að hvert land mátti senda fjög-
ur hross, einn til tvo stóðhesta og
frá einni upp í fjórar hryssur. Aldr-
ei þó fleiri en fjögur hross og aldrei
fleiri en tvo stóðhesta. Hrossin
verða að vera fædd f þátttöku-
landinu sem þýðir að á þessum
mótum verða aldrei sýnd hross
fædd á íslandi nema Islendingar
geri það sjálfir. Sú hugmynd hefur
skotið upp kollinum hvort við gæt-
um ekki fengið lánuð kynbótahross
sem seld hafa verið utan og em
notuð í ræktun erlendis til að koma
ffarn fyrir hönd íslands á þessum
mótum ef við ekki tímum að senda
góð hross á mótin að heiman. Víst
em þessi hross íslensk framleiðsla,
ekki satt. Sú staða gæti komið upp
að þetta væri gerlegt en ekki er
hægt að treysta á að.aljtaf séu föl