Morgunblaðið - 14.08.1988, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. ÁGÚST 1988 B 19
stofuna sjálfa varð að styrkja undir-
stöður veggja á þremur stöðum."
Tengsl við land
„Framkvæmdir hófust í mars-
mánuði 1987. Fyrstu verkin voru
að grafa út fyrir skriðkjallaranum
í Viðeyjarstofu og ganga frá undir-
stöðum fyrir gólfin. Jafnframt end-
urbyggðum við vegarskominginn
sem liggur austur eyna því þá var
engin lendingaraðstaða neðan við
Viðeyjarstofu.
Við ákváðum að nota góð fylli-
efni í steinsteypuna, ekki að dæla
upp sjávarefni sem ekki var aðstaða
til að þvo; þannig að byggingarefni
varð að flytja úr landi. Fenginn var
prammi, sem er í eigu Köfunarmið-
stöðvarinnar og ber nokkur hundr-
uð tonn, til sigla með varninginn
að Sundbakka. Þar var honum skip-
að upp á eiðið og síðan hífður upp
á bíl og fluttur eftir veginum.
Nú í sumar höfum við ekki átt
kost á þessum pramma þannig að
allur okkar vamingur hefur verið
fluttur á litlum flotpramma sem
báturinn hans Hafsteins Sveinsson-
ar hefur dregið yfir sundið. Á þess-
um pramma hefur allt steypuefni
verið flutt sem við notuðum í sumar
og líka höggvið grjót í bæjarhlaðið.
Hafsteinn hefur séð um manna-
flutninga og einnig efnis- og matar-
flutninga út í eyju. Það hefur að-
eins einu sinni fallið niður ferð og
var það vegna öldugangs í Sunda-
höfn nú í vetur. Það stendur til
bóta með bryggju sem fljótlega
verður tekin í notkun. Reykjavíkur-
höfn byggði líka bryggju í Viðey
sem við gátum farið að nota í byrj-
un janúarmánaðar 1988. Bryggjan
er um áttatíu og fimm metrar á
lengd.
Rafmagnsveitan lagði rafstreng
út í eyna í september 1986 og upp-
hitun Viðeyjarstofu með rafmagns-
ofnum hófst þá þegar. Einnig var
lagður sími um leið og rafmagnið.
Vatnsveitan lagði sex tommu vatns-
pípu út í eyna sem farið var að nota
í október í fyrra.
Um miðjan maí í fyrra hófst fom-
leifagröfturinn. Á meðan var unnið
við skriðkjallara, lagt bráðabirgða-
gólf en síðan hófst múrverk og við-
gerðir á skemmdum í tréverki. Þar
sem húsið er múrhúðað með kalki
var fenginn danskur múrari, Hans
Danry að nafni, til að kenna okkar
múrurum rétt handbragð við múr-
verkið."
Áætlanir úr skorðum
„Áætlanir okkar miðuðu við það
að hægt yrði að byija á byggingu
jarðhúsanna tveggja í lok ágúst-
mánaðar.
En fornleifagröfturinn dróst á
langinn og það var ekki hægt að
hefja framkvæmdir fyrr en í lok
október. Það setti veralegt strik í
reikninginn því við fengum tiltölu-
lega harðan vetur með löngum
frostaköflum. Við höfðum ekki hita-
veituvatn úti í Viðey til að hita upp
fylliefnin í steinsteypunni. Við urð-
um að nota olíuketil til að hita upp
vatnið í steypuna. Það tókst samt
að ljúka við jarðhúsið í marsmánuði
og gátum við hafið þar múrverk í
byijun apríl.
Þessi töf var keðjuverkandi, tafði
gerð ganga milli jarðhússins og
Viðeyjarstofu, tafði allar lagnir o.fl.
Nú í vor var ekki hægt að hefj-
ast handa við spennistöðina fyrr en
forleifafræðingamir hefðu athugað
hvort þar fyndist eitthvað. — Og
þeir fundu þar eitt og annað. Við
urðum að bíða fram í júní með að
heija framkvæmdir þar og lóðar-
vinnu gátum við ekki hafið fyrr en
í lok júní.
Nú í sumar steyptum við rot-
þróna sem er í nokkurri íjarlægð
frá öðram húsum. Þar urðum við
að sprengja. Það var heppni að
hægt var að grafa fyrir jarðhúsinu
við Viðeyjastofuna án sprenginga.
Þar er nánast óframkvæmanlegt
að sprengja."
- En hvenær náðuð þið aftur
áætlun?
„Það má segja að við höfum varla
náð henni að nýju. Við hefðum kos-
ið að vera fyrr á ferðinni, tímahrak-
ið leiðir það af sér að lengja verður
Magnús Sædal hefur haft í mörgu að snúast. Morgunbiaðið/Þorkeii
Morgunblaðið/BAR
Verkfundur úti í Viðey.
vinnutímann eða fjölga mönnum.
Við gerðum hvort tveggja, svo þetta
á að takast."
Kirkjan einnig
- Hvað hafa margir starfað að
þessum framkvæmdum?
„Frá því mars 1987 til ársloka
unnu að jafnaði 20 til 25 manns
að verkinu og í vetur unnu oftast
20 til 30 manns. Síðustu vikumar
hefur fjöldinn farið upp í 70 til 80
og era þá taldir með þeir sem hafa
unnið í lóðarvinnu og við fornleifa-
gröftinn."
— En kirkjan, borgarstjórinn tal-
aði einungis um að endurgera stof-
una á tveimur áram?
„Upphafleg áætlun gerði ráð fyrir
því að einungis yrði lokið við stof-
una á tveim fyrstu áranum. Á miðju
sumri 1987 fóra menn hins vegar
að velta þvi fyrir sér hvort ekki
væri hagkvæmt að taka kirkjuna
einnig og það varð úr. Það var
mjög heillavænleg og skynsamleg
ákvörðun því mannskapurinn og öll
efniskaup nýttust okkur miklu bet-
ur.
Allar kirkjuinnréttingar vora
teknar í land í fyrrasumar. Þær
vora teknar í sundur, samskeytin
lagfærð og að lokum málaðar aft-
ur.“
- Er ekki samt eitthvað eftir, þó
að Viðeyjarstofa og kirkjan séu
komnar i lag?
„Jú, byggingardeild hefur verið
falið að reisa hús þar sem aðstaða
verður fyrir staðarhaldara og jafn-
framt bústaður ráðsmanns. Þetta
verður tilbúið einingahús sem við
reynum að fella að landslagi eyjar-
innar, það verður t.d. á þvi torfþak.
Við reiknum með að húsið verið
tilbúið í lok septembermánaðar. “
Fyrst var grafið fyrir skriðkjallaranum. Ljðsmynd/Magnús Sædai
Morgunblaðið/Þorkell
Seinna kom Douglas-greni.
Skemmtilegt verkefni
- Hvað hafa allar þessar fram-
kvæmdir kostað?
„Fjöratíu og sjö milljónum var
varið til þessa verks í fyrra og
áætlað er að veija hundrað milljón-
um í framkvæmdir þetta ár og er
þá hús ráðsmanns og staðarhaldara
meðtalið.
Þetta er mikið fé en borgarstjórn
vill greinilega fara vel með gjafir
til borgarbúa, þó að það kosti pen-
inga. Húsin í Viðey era þjóðardýr-
gripir og með þessari myndarlegu
endurbyggingu hefur Reykjavíkur-“
borg reist staðinn úr þeirri niður-
lægingu sem hann var kominn í.
Ef til vill hefur niðurlægingin rist
dýpst á þeim tíma sem Þjóðminja-
safnið átti að endurbyggja staðinn,
en fékk ekki fé til þess, þannig að
menn máttu horfa á eyðilegginguna
vinna sitt verk.“
- Endurreisn Viðeyjarstofu hlýt-
ur að vera með óvanalegri verkefn-
um?
„En líka með þeim skemmtilegri
sem maður kemst í. Ég hef áhuga
á sögunni. Endurbyggja elsta hús
á íslandi! — Og kirkjan er að vísu
ekki sú elsta en mjög merkileg
samt. Saman mynda þessi hús
skemmtilega heild sem mun bjóða
upp á ótal möguleika til notkunar.
Ég kom fyrst út í Viðey 1976,
Viðeyjarstofa var þá lokuð „vegna
viðgerða". Mig óraði ekki fyrir því
að ég ætti, tíu áram seinna, eftir
að fá tækifæri til að vinna að þessu
verki.
Maður finnur einhvern veginn
fyrir nálægðinni við Skúla. Hann
var geipilega merkur maður, faðir
Reykjavíkur. Reykvíkingar sýna
minningu hans sóma með því að
gera vel við verk hans í Viðey."
Morgunblaðið/Bjami
Margir hafa áhuga á endurgerð Viðeyjarstofu. Vigdís Finnbogadóttir forseti íslands, Matthías Á. Mathiesen samgönguráðherra og Davið
Oddsson borgarstjóri.
I