Morgunblaðið - 19.03.1989, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. MARZ 1989
C 15
íssr^.atiur
, t vat s sua os '""'Tri'íyrir ltffmti«t'
« W í*"*'“■ TeS SX»V s
nánustu gatu ekk iy n) Qg var ek g ^ ; UUlð.
bóndi í Keflav^ W" að { var ekkr hægt haustinu
6. mars. Veðurvars ^ ^ bóndmn dóatsy ^
bið ^-i«»orasta afltan
1?v*»u,
^^ÍUlS
iáPw-,' •*
' **S*2ft*'ZZE luð^
*& kUn*?aIg°tu þ0l3horí'di
bvert yfír ®a sj’íin p?n ,/)s og'
/ ei> stóðn „-fptUna 4 Mr
:-i"V: --- 7 t^nar J1^ hv°ru húsa
/ 'ííð lmur l’rþes^aflSd- 1
/ n°iUíuö ° þesT furh
/ £??>' Vm?****!
/ ^r/g p. ° KWÍf v/5
' ttonnu/n 55 Verf<5 n,nl.sí
auánaó/jif;að r«ða / -
Aurdim * ^bankarf^} Sar)la
segir , °-S* kauofAi ^ st°fu-
Veí"bá* inn ■ En lgSstjóli
inuin sþeí>n?? EinnmVetjurn
/lorfa7 ^ann h3imar)n~
Ssuð“'*Z%’!
MAÐURAÐ
SUNNAN:
Sólardans
„Ég þekki konu sem sagði
mér fyrir löngu að hún hefði
séð sólardansinn. Það mun
hafa verið árið 1922, en þá
voru páskar 16. apríl. Hún fór
snemma á fætur á
páskamorgun, um sexleytið,
og gekk út í kirkju. Var henni
þá litið til austurs. Himinninn
var alheiður, og sá hún
umhverfis sólina alla þá
fegurstu liti sem til eru og
voru þeir á sífelldum titringi.
Það var eins og sólin
stækkaði, og stafaði dýrðlegri
birtu niður á jörðina. Þegar
hún hafði horft á þetta um
stund fór hún inn og vakti
fólkið. Þessi geisladýrð stóð
yfir í meira en tuttugu
mínútur."
voru látin standa uppi í gestastofu,
skála eða útiskemmu og sneri höfuð
í vestur. Sálmabók eða Passíusálm-
amir voru látnir liggja á btjósti
hins látna og ljós látið loga yfir
allan tímann sem líkið stóð uppi,
nema kannski yfir hádaginn.
4. Hjá sumum efnamönnum voru
haldnar miklar veislur, bæði
drykkju- og átveislur og var stund-
um veitt langt fram á nótt.
Austurland
1. Það boðaði feigð að dreyma
hrapandi stjörnur, hnígandi sól, reið
á rauðum, bleikum, eða svörtum
hestum, og að beiðast inngöngu í
stór ókunn húsakynni. Einnig ef
hrafn gerðist nærgöngull við fólk
og ef dreginn var rauðmagi úti á
sjó. Feigðarboði var að sjá sinn eig-
in svig.
2. Ýmisleg ráð voru viðhöfð af
alvarlega hugsandi fólki til varúðar
gegn kviksetningu, s.s. að bera ljós
að iljum, leggja frosið járn á bijóst-
ið, sem er rökrétt ef um stjarfa eða
skyndidauða var að ræða. Einnig
var algengt að „slá æð“.
3. Því mun að verulegu leyti
hafa ráðið veðrátta og aðrar að-
stæður. Oftast var lík látið standa
uppi í framhúsi og til var að það
varð að bíða greftrunar í baðstofu.
Örbirgðin greip víða fram í venjur
og braut reglur. Stundum var guðs-
orðabók lögð á bijóst hins látna.
4. Erfisdrykkjur munu í engu
hafa verið frábmgðnar öðrum veisl-
um og oft inunu menn hafa hresst
sig og drekkt sorginni í dýrum veig-
um. Til þess bendir skrýtla sem lif-
að hefir á vörum manna hér um
slóðir. Það var maður að halda erfis-
drykkju eftir föður sinn látinn, þá
á hann að hafa sagt: Blessaðir pilt-
ar mínir, drekkið þið, þetta er ekki
svo oft sem hann faðir minn heitinn
deyr.
Suðurland
1. Ef maður var í draumi staddur
í vatni sem ekki sást útyfir, og ef
hann reið á bleikum hesti, þá var
hann feigur. Ef hrafn settist á bað-
stofuburst var það talið feigðar-
merki einhvers í baðstofunni, og
brást varla. Stjörnuhröp spáðu
mannsláti og ef grásleppa var dreg-
in á færi þá boðaði það feigð. Svip-
breytingar á mönnum boðaði feigð
og einnig ef menn klæjaði í il.
2. Helstu varúðarráðstafanir
voru þær að opna æð, kryfja, láta
ekki kistuleggja fyrr en eftir marga
daga, og til voru menn sem óskuðu
þess að vera skotnir eftir lát sitt.
3. Frá andláti að jarðarför leið
venjulega hálfur mánuður. Lík var
látið standa uppi í útihúsi, skemmu
eða smiðju. Höfuð sneri í austur.
Sálmabók eða Passíusálmar voru
lagðir á bijóstið og ljós látið loga
nema nót.t væri björt.
4. Erfisdryklqa var í tvennu lagi.
I heimahúsum áður en húskveðja
hófst, 0g á kirkjustað er jarðarför
var lokið. Matur í heimahúsum var
venjulega steik og hrísgijónagraut-
ur með rúsínum, ekki þykkur.
Líkmenn fengu stundum vínhress-
ingu heima, en við kirkju fékk al-
menningur brennivín. Einnig var
mönnum boðið að reykja, er það
vildu.
Höfum
FLUTT
afgreiðslu og skrifstofur í næsta hus,
Smidjuveg 10
Hverfiprent,
plastpokagerð.
• Innifalið í verði:
• Stór skál • Hakkavél
• Þeytari • Blandari
• Hnoöari • Spaði
• Grænmetis
V 5|?1!í!É!ili
kvörn
■*
Philips Maxim eldhúsvélin þarf litla utanaðkomandi hjálp.
Öflug hrærivél, grænmetiskvörn, hakkavél og blandari.
Fjölhæfni Philips Maxim eru lítil takmörk sett.
Heimilistæki hf
Sætúni8 • • Kringlunni
SÍMI: 69 15 15 SIML6915 20
ÍSOMUttífUK'