Morgunblaðið - 01.10.1989, Qupperneq 8

e 83 c
! !0MÖR<SUNBt!AÐia)'Jg©Iv(MtffíAieu®(fAðE®ÖBM)lí989
Skaftfellingur
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
SKAFTFELLINGUR. 213 bls.
Útg. Austur-Skaftafellssýsla.
Höfn, 1989.
Rit þetta er mest samsett af
stuttum endurminningaþáttum.
Skaftfellingar, sem nú eru komnir
á efri ár, segja frá lífsbaráttunni
eins og hún gerðist fyrir daga brúa
og hringvegar. Sem að líkum lætur
ber hinar örðugu samgöngur hæst
í minningunni. Og erfiðast áttu
Öræfingar; sveit þeirra lokuð á all-
ar hliðar. Þeir leggja raunar mest
til þessa rits. »Um rúmlega þijátíu
ára skeið, á fyrri hluta þessarar
aldar, voru verslunarvörur Öræf-
inga fluttar með skipum,« segir Ari
Jónsson í þættinum Uppskipun í
Öræfum. Svo erfið var aðstaðan
þarna við hafnlausa ströndina að
kveðja varð til svo til alla verkfæra
menn í sveitinni hveiju sinni sem
skip kom að landi. Ari lýsir í þaula
vinnubrögðunum sem vitanlega
kröfðust bæði snerpu og árvekni.
Er lýsing sú bæði ýtarleg og greina-
góð og hefur þjóðfræðigildi. Svipaðs
efnis er þátturinn Uppskipun á salti
í Öræfum 1941 eftir Þorstein Jó-
hannsson. Og enn er flaran í sjón-
Mánud./Mlövlkud. l>riðjud./Fimmtud.
10:00 Líkamsrækt
13:30 Líkamsrækt 16:10 Jazz 5—7
16:30 Jazz 10—12
17:10 Likamsrækt 17:10 Jazz 8—9
17:30 (H)eldri konur 17:30 Jazz 13-15
18:10 Átak 18:10 Líkamsrækt
18:30 F. og E. barnsb. 18:30 Eróbikk
19:10 Líkamsrækt 19:10 Átak
19:30 Eróbikk 75 mín. 19:30 Eróbikk 90 mín.
20:10 Þrekhringur 20:10 Bakstyrking
20:45 Líkamsrækt 21:10 Líkamsrækt
21:10 Old boys
9 M t
MANA0ARKORT GILDIR OTAKMARKAÐ
ALLA TÍMA HJÁ HRESS.
10:00 Eróbikk
11:00 Llkamsrækt
17:30
18:30
Líkamsrækt
Eróbikk
LÍKAMSRÆKT: Skemmtileg leikfimi meö áherslu
á maga, rass og læri. Fjör, hvatning, aöhald og
hress tónlist. Engin hopp. Teygjur og slökun.
Æfingar meö teygjum og lóöum sem gefa
frábæran árangur.
ERÓBIKK: Mikil hreyfing og meiri fitubrennsla.
Stuö, puö og púl. Fjörug tónlist og mikill sviti,
einföld spor.
ÁTAK í MEGRUN: Fyrir þá sem vilja grennast um
5—15 kg. Æfingar fyrir maga, rass, læri og
upphandleggi. Engin hopp, hægari æfingar,
teygjur og slökun. Viktun, gott aöhald, mikill
árangur og góöur mórall.
BAKSTYRKING: Nú bjóöum viö æfingar fyrir
bakveika og þá sem hafa vöövabólgur undir
öruggri leiðsögn.
OLD B0YS: Gráupplagt fyrir þá sem vilja koma
sér í gott form í vetur. Skemmtilegar æfingar,
bæöi inni og úti. Mikil fitubrennsla og
skemmtilegur hópur.
FYRIR OG EFTIR BARNSBURÐ: Öruggar,
uppbyggjandi og styrkjandi æfingar. Teygjur,
öndunar og slökunaræfingar. Styrkjandi æfingar
fyrir viökvæma líkamshluta. Áhersla á bak,
maga og handleggi.
ÞREKHRINGUR: Eróbikk og stöövaþjálfun meö BARNAPÖSSUN MÁNUDAGA OG MIÐVIKUDAGA
tækjum í sama tíma. Fjör, hvatning, aðhald og FRÁ KL. 10—15.
skemmtileg tónlist.
SKRÁÐU ÞIG STRAX í SÍMA 65-22-12.
TJ
I
1
HELDRI KONUR: Fariö hægar i allar æfingar. Gott
fyrir þá sem ekki hafa verið lengi I leikfimi eöa
eiga viö meiösli aö stríöa. Engin hopp. Öruggar
æfingar og góöur árangur.
LIKVMSRl.Kr ()(; IJÓS
BÆJARHRAUNI A/VID KEFLAVIKURVEGINN/SIMI 65 2212
máli í þætti Einars Hálfdanarsonar,
Um Eddustrandið. En strand vakti
mismunandi hughrif með heima-
mönnum. Karlmenn brugðust við
snarlega og skunduðu á strandstað
til björgunar á sömu stund og frétt-
ist að skip kenndi grunns. Hús-
freyjur bjuggust að sýnu leyti jafn-
skjótt við heima á bæjunum þar sem
í þeirra hlut kom að hýsa og fæða
(og jafnvel klæða) skipbrotsmenn.
Þær tóku því strax að huga að vist-
um og öðru sem gestamóttaka út-
heimti. En í huga barnanna hafði
skipsstrand annan og léttari yfir-
svip. Fyrir þeirra sjónum var þetta
spennandi tilbreyting í fásinni dag-
anna. Uppákoma! En höfundur
byggir þennan þátt sinn einmitt á
bernskuminningu.
Sigurður Björnsson, sem tekið
hefur við ritstjórn Skaftfellings af
Friðjóni Guðröðarsyni, á þarna
nokkra þætti, meðal annars einn
sem heitir slétt og fellt Smávegis
um strönd og annan sem ber yfir-
skriftina Ferðir yfir Skeiðarársand.
Er sú saga merkileg fyrir margra
hluta sakir. Hringveg og brýr sáu
menn ekki einu sinni í hillingum!
En Skaftfellingar voru frægir
fyrir fleira en glímu sína við nátt-
úruöflin. Þeir gerðust snemma
tæknilega sinnaðir, urðu manna
fyrstir til að taka rafmagnið í þjón-
ustu sína svo dæmi sé tekið. Páll
Þorsteinsson, sem lengi sat á Al-
þingi fyrir Austur-Skaftfellinga,
rekur þá sögu allnákvæmlega, eink-
um að því er varðaði hina pólitísku
hlið málanna.
Skaftfellingur er að því leyti frá-
brugðinn öðrum sambærilegum
héraðsritum að þar er ekki birtur
frumsaminn kveðskapur. Ef til vill
er orsakanna að leita í hinni al-
kunnu skaftfellsku varfærni þar eð
Ijóðlist er vissulega vandasamara
að meta þegar velja skal efni til
birtingar á prenti. Menningarmálin
Sigurður Björnsson
eru þó hvergi sniðgengin. Þeim eru
gerð skil meðal annars í þættinum
Leikstarfsemi í Mýrahreppi eftir
Unni Kristjánsdóttur. Af þætti
Unnar má meðal annars ráða hvaða
leikrit gengu helst á árum áður.
Ennfremur lýsir hún því hvernig
fólk lagði sig fram að skapa
stemmningu og ná listrænum ár-
angri við aðstæður sem nú mundu
þykja frumstæðar svo vægt sé til
orða tekið; og líkast til varla boðleg-
ar!. En mjór er mikils vísir; leiklist-
in hefur á seinni árum þróast með
glæsibrag í héraðinu. Frásögn af
því bíður seinni tíma söguritara.
Fleira gott er í Skaftfellingi þess-
um, t.d. samtímaannáll hreppanna,
frásagnir af einstaklingum og ævi-
ágrip látinna, en þar sem efni þessa
árgangs er tiltölulega afmarkað
(samgöngusaga mest) gefur auga
leið að forráðamenn ritsins hafa af
nógu að taka með því að horfa til
fleiri átta. Lífsbarátta Skaftfellinga
var löngum svo sérstæð að saga
héraðsins hlýtur ávallt að teljast
markverð.
Eftir komu páfa
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Ragnhildur Ófeigsdóttir:
STJÖRNURNAR í HENDIMARÍU.
Bókrún. Reykjavík, 1989.
»Þessi bók er tileinkuð komu
Jóhannesar Páls páfa II til íslands
í júní 1989,« segir á kápu. Víst
hafa skáld kveðið sér hljóðs af
minna tilefni. Að ung skáldkona
sendir frá sér þessi trúarijóð gefur
líka til kynna að kirkja og kristni
hafi meðbyr þessi árin. Orsakir þess
eru í sjálfu sér hvorki margar né
flóknar og óþarft að fara út í þá
sálma hér.
Ljóð Ragnhildar eru að flestu
leyti nútímaleg. Átrúnaður hennar
er að vísu forn. En hún tjáir trúar-
tilfinning sína með málfari sinnar
kynslóðar. Ljóðlist Ragnhildar er
einlæg og blæbrigðarík, en ekki
sérlega tilþrifamikil. Myndmál
hennar má víða telja til ósvikins
skáldskapar. Sem dæmi kemur mér
í hug ljóð sem hún nefnir Gjöf Guðs:
Gjöf þín ó Guð
þessi gullni fugl
syngjandi
við bláa lind
hjaita míns
næturgali
veiddur I net þitt
sorgina
Það er styrkur Ragnhildar að
hún getur notað sér það sem hún
hefur af öðrum lært án þess að
fylgja annarra fordæmi beinlínis.
Tár Guðs er jafnfrumlegt ljóð þótt
eldri orðasambönd komi þar fyrir:
Tár Guðs falla
á malbikuð hjörtu
þau eru fræ
lífsins
Ragnhildur Ófeigsdóttir
rósir vaxa
upp úr gráu malbikinu
svo það verður rautt
eins og blóðið
tár Guðs
eru eldur brennandi
þau eru lífið
rósirnar loga
Stjörnurnar í hendi Maríu er
ekkert tímamótaverk. Eigi að síður
gefur bókin hugmynd um skeið það
sem við lifum. Afglöp þessarar ald-
ar eru orðin svo mörg og stór að
skáldin finna sig aftur knúin til að
leita einhvers æðra, einhvers varan-
legs. Og ungt skáld, sem sendir frá
sér trúarljóð, þarf ekkert að óttast
að vera talið gamaldags eða úr takt
við tímann.
Þá hefur útgefandi að sínu leyti
gert sitt til að útlit bókar hæfi efni.