Morgunblaðið - 10.03.1990, Síða 32

oeei XíIAM .01 H'JOAaíIAOÍJAJ OIGAJ8MUOÍIOM
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MARZ 1990-
Eyjólfíir Guðnason
bóndi — Minning’
Fæddur 4. janúar 1931
Dáinn 29. janúar 1990
Nú er hann Eyjólfur í Bryðju-
holti dáinn. Mig langar að minnast
hans með fáeinum orðum. Ég kom
í Bryðjuholt í janúar 1984 til verk-
námsdvalar frá Baándaskólanum á
Hvanneyri. Ég dvaldist þar í þrjá
mánuði og var það einn besti skóli
sem ég hef verið í á lífsleiðinni. Það
var ekki bara það að ég lærði nærri
allt sem ég kann varðandi búskap
heldur var það mér einnig dýrmæt-
ur skóli að kynnast Eyjólfi og
Helgu. Það var ákaflega gaman að
vera hjá þeim og gott að vera ná-
lægt þeim, þau voru einstaklega
samrýnd hjón og það þurfti ekki
langan tíma til að sjá hversu vænt
þeim þótti hvoru um annað. Ég var
einstaklega heppin, borgarbamið,
að lenda hjá þeim hjónum í Bryðju-
holti.
Eyjólfur var alitaf tilbúinn til
svara og virtist hafa gaman af að
segja mér af hinu og þessu varð-
andi búskapinn og hann hafði frá
mörgu að segja. í Bryðjuholti er svo
mikill myndarbúskapur að orð fer
af. Það er ekki lítils virði fyrir ungt
fólk sem er hneigt fyrir búskap að
kynnast svona góðu búi, reglusemi
í einu og öllu, góðum afurðum og
hvemig hægt sé að hafa allt hrein-
legt og snyrtilegt í kringum sig.
Það er svolítið erfitt að tala um þau
Eyjólf og Heigu sitt í hvoru lagi
því þau voru svo samhent í öllu.
Þau ákváðu allt í sameiningu og
unnu saman að öllu af mikilli
ánægju. Ég hef rekið á fjall með
fjölskyldunni í Bryðjuholti á sumrin
nokkur undanfarin ár. Það vantaði
mikið í fyrrasumar þegar Eyjólfur
var ekki með. Hann var svo hress
og kátur og sagði okkur allskyns
sögur, bæði úr fjallferðum og úr
daglega lífinu. Hann var líka fróður
um kennileiti og allt sem fyrir augu
bar. Þessar ferðir hafa verið mér
mikið tilhlökkunarefni og þær hafa
iíka skilið mikið eftir sig.
Eftir að við, ég og maðurinn
minn, tókum við búrekstri sjálf höf-
um við oft leitað ráða hjá þeim
Eyjólfi og Helgu og það hefur alltaf
reynst jafn vel. Við höfum líka oft
beðið þau að lána okkur hross í
smalamennsku og að taka hross í
hagagöngu og Eyjólfur var alltaf
fljótur til svars, það var alveg sjálf-
sagt. Eyjólfur hafði mjög svo sér-
staka skapgerð, hann var léttur í
lund og hlýr í viðmóti. Það hefur
ábyggilega hjálpað honum í veik-
indunum að vera svona skapi far-
inn. Hann var einstaklega sterkur
og var laus við biturleika. Það hlýt-
ur að vera.öllum hollt að kynnast
slíkum manni sem Eyjólfur var.
Megi minning hans lifa.
Elsku Helga og fjölskylda, við
vottum ykkur innilegustu samúð
okkar.
Elísabet og fjölskylda
Engum er ljóst, hvaðan lagt var af stað
né hver lestinni miklu ræður.
Við sláumst í förina fyrir það,
jafnt fúsir sem nauðugir bræður!
Og hægt hún fer, en hún færist um set,
þessi fylgd yfír veginn auðan,
kynslóð af kynslóð og fet fyrir fet.
Og ferðinni er heitið í dauðann.
(Tómas Guðmundsson.)
Hér beinir ekki skáldið sjónum
út yfir gröf og dauða að stjömuver-
Eiginkona mín, + HELGA LOVÍSA KEMP,
Vífilsstöðum,
andaðist 8. mars. Hrafnkell Helgason.
t
Eiginmaður minn og faðir okkar,
BENEDIKT RÚNAR HJÁLMARSSON,
Sandabraut 16,
Akranesi,
andaðist þann 7. mars. Jarðarförin auglýst síðar.
Friðgerður Bjarnadóttir,
Kolbrún, Ásta og ívar Örn Benediktsbörn.
’t Móðir okkar og tengdamóðir, ■
GUÐBJÖRG JÓNSDÓTTIR,
frá Uxahrygg,
lést á heimili sínu Hvassaleiti 56, aðfaranótt 9. mars.
Jón Þ. Sveinsson, Þurfður Hjörleifsdóttir,
Kristján G. Sveinsson, Margrét Sveinsson,
Magnús L. Sveinsson, Hanna Hofsdal Karlsdóttir,
Matthias B. Sveinsson, Hafsteinn Sveinsson. Ingibjörg Matthíasdóttir,
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir, tengdamóðir, amma og langamma,
MAGNEA SÍMONARDÓTTIR,
fyrrum húsmóðir í Svalvogum, Dýrafirði,
lést á gjörgæsludeild Landspítalans 8. mars sl.
Jarðarförin auglýst síðar.
Ottó Þorvaldsson,
börn, tengdabörn, barnabörn
og barnabarnabörn.
öld endalausra víðerna. Heldur sýn-
ir í einföldum og látlausum orðum
hvað allra bíður á okkar vegferð á
þessari jörð. Sumir halda starfs-
kröftum og þrótti fram á elliár en
aðrir falla í valinn langt um aldur
fram. Slíkar hugleiðingar vekja þær
spurningar við fráfall Eyjólfs í
Bryðjuholti, hvers vegna lögð er á
fóik svo þjáningarfull líðan sem
hann mátti þola árum saman, mann
sem um mátti segja að ávaxtaði
pund sitt svo sem Ritningin býður.
Eyjólfur Guðnason var fæddur
sem fyrr segir 4.1. 1931 í Landa-
koti á Vatnsleysuströnd og voru
foreldrar hans Guðni bóndi og
hreppstjóri Einarsson í Landakoti
f. 1881 og síðari kona hans, Guðríð-
ur Andrésdóttir f. 1891 frá Hlöð-
versnesi á Vatnsleysuströnd. Guðni
bóndi var upprunninn úr Holta-
hreppi og bjó um langt skeið í Haga
þar í sveit. Hann var söngmaður
mikill og organisti í sinni sveit og
einnig suður á Vatnsleysuströnd.
En árið 1926 veiktist fyrri kona
hans, svo að hann flutti með fjögur
börn sfn til Reykjavíkur og síðar
að Landakoti. En árið 1928 giftist
hann seinni konu sinni, Guðríði
Andrésdóttur. Þeirra börn urðu tvö,
Margrét prófessor í veirufræði við
Háskóla Islands og Eyjólfur sem
fyrr er getið.
Eyjólfur ólst þama upp við sjóinn
þar sem brimaldan brotnar við
hijóstruga strönd og inn til landsins
getur að líta endalausar hraunbreið-
ur. Grasnyt er þama, sem gefur
að skilja mjög lítil, jarðvegur gmnn-
ur og því erfitt til allrar ræktunar.
Flestir áttu þó jafnan kýr þarna og
sumir kindur. En frá ómunatíð hafði
fólk þarna sótt björg í bú til hafsins
sér til lífsviðurværis. Það vom eink-
um hrognkelsaveiðar. Frá blautu
bamsbeini ólst Eyjólfur upp við þær
veiðar og stundaði á meðan hann
átti heima þar suður frá. Eins og
fleiri ungum mönnum datt Eyjólfi
í hug að fara í skóla og þá helst
Stýrimannaskólann enda hefði
hann ekki skort gáfur til þess. En
þar sem foreldrar hans vom orðnir
aldraðir sá hann sig knúinn til þess
að vinna heimilinu og sjá því far-
borða. Liðu nú svo nokkur ár að
hann stundaði búskap og sjávar-
fang á heimili foreldra sinna. En
svo breyttust hagir hans, þáttaskil
urðu í lífi hans þegar hann kynntist
eftirlifandi eiginkonu sinni, Helgu
Magnúsdóttur frá Bryðjuholti í
Hrunamannahreppi f. á Sólheimum
1937. Þau gengu í hjónaband árið
1958 og hófu þá búskap í Landa-
koti.
Árið 1938 fluttu foreldrar Helgu
þau Magnús Sigurðsson og Sigríður
Guðmundsdóttir frá Sólheimum að
Bryðjuholti. Þau voru bæði mjög
áhugasöm um búskap og bám mik-
inn metnað í bijósti að hann færi
sem best úr hendi. Þeim varð líka
að trú sinni bæði skepnumanneskj-
ur og hún mikil hannyrðakona.
Magnús dó árið 1968 en árin á
undan hafði hann kennt þess sjúk-
dóms sem varð honum að aldurtila.
Það varð því að ráði að þau Eyjólf-
ur og Helga flyttu þangað og tækju
þar við búi. Og vorið 1967 fluttu
þau frá Landakoti að Bryðjuholti.
Bryðjuholt er meðalstór jörð
fremur vel í sveit sett. Þar hefur
verið gott undir bú, snjólétt og nær
oftast til jarðar. Bærinn stendur
hátt og ijallasýn mikil til norðurs
og vesturs. Ræktunarmöguleikar
miklir eftir að framræsla mýra
komst á. Mesti gallinn var, að læk-
ur rennur eftir túninu sem lömb
vildu drukkna í á vorin. Veiðiréttur
er í Hvítá en erfitt er að nýta hann.
Eyjólfur og Helga keyptu þarna
jörð og gróið bú. En þau héldu
ekki aðeins í horfinu heldur settu
v +
Móðir mín, tengdamóðir og amma,
GUÐRÍÐUR MAGNÚSDÓTTIR,
kennari,
Hjarðarhaga 29,
andaðist á Grensásdeild Borgarspítalans fimmtudaginn 8. mars.
Grétar Ottó Róbertsson, Elín Þ. Ólafsdóttir,
Ásdís Louise Grétarsdóttir,
Guðríður Anna Grétarsdóttir,
Heiður Grétarsdóttir.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
JÚLÍUS H. SVEINBJÖRNSSON,
Miðleiti 7,
Reykjavík,
varð bráökvaddur 8. mars.
Þóra Kristjánsdóttir,
Kristín Júliusdóttir, Hilmar Andrésson,
Júlíus Þór Júlíusson, Viktoría Dagbjartsdóttir
og barnabörn.
+
Ég vil þakka öllum þeim fjölmörgu sem auðsýndu mér og fjöl-
skyldu minni samúð og vinarhug við fráfall ástvinar míns,
ÓSKARS JÓNSSONAR.
Sérstakar þakkir til ykkar sem veittuð mér ómetanlegan stuðn-
ing, Hagvirki hf., starfsmenn Hagvirkis, nemendur og kennarar
Tækniskóla (slands, starfsfólk Skipadeildar Sambandsins, starfs-
fólk Fæðingarheimilis Reykjavíkur og séra Solveig Lára Guð-
mundsdóttir.
Guð blessi ykkur öll.
Ester Sveinbjarnardóttir.
markið hærra. Búið höfðu þau ekki
stærra en svo, að vel yrði við það
ráðið en afurðir sem mestar. Bú-
skapur þeirra og umbúnaður allur
varð rómaður. Sýnir best að þangað
hefur búfræðinemum frá búnaðar-
skólum verið valinn staður til verk-
náms undanfarin ár. Mun það ekki
hafa verið venja þar sem ekki voru
búlærðir bændur fyrir. Var það við-
urkenning sem Eyjólfur mátti vel
við una. Og hér skal ekki gleymt
garðinum hennar Helgu sem fræg-
ur er orðinn og hefur hlotið verð-
laun. Eyjólfur lét ekki sitt eftir
liggja að styðja hana og styrkja í
því sem öðru.
Eitt af því sem sauðfjárbúskap
fylgir, þar sem ekki er nóg land-
rými fyrir, er að reka til fjalls og
fara aftur á ijall á haustin. Féð var
alltaf rekið frá Bryðjuholti. Eyjólfur
fór jafnan í aðra leit (eftirsafn).
Hann hafði ánægju af þeim ferðum.
Það verður alltaf erfiðara, þarf
lengri tíma til fyrir þá sem ekki
fara ungir í leitir á afrétt að kynn-
ast og þekkja ljallaheiminn. Eyjólf-
ur gerði sér far um það eftir föng-
um að kynnast leiðum og kennileit-
um.
Sá er þetta ritar á góðar minning-
ar í fjallferðum með honum.
Oft var rætt um búskaparhætti
sem honum voru hugleiknir. Ekki
vorum við þar alltaf á sama máli
en skildum þó hvor annan. Allir
höfðu ekki annað en gott af honum
að segja og hvarvetna kom hann
bætandi fram í þeim ferðum. Ég
held að Eyjólfur hafí verið þeirrar
gerðar að hann hafí lítt borið sinn
innri mann á torg. En annar maður
bar mér þau orð hans, að honum
haíí verið okkar kynni mikils virði
og með þakklæti fyrir það er hann
vel að þessum minningarorðum
mínum kominn.
Það hefur verið sagt um íslenska
bændur fyrr á tímum, öfugt við
danska bændur, að þeir töluðu um
allt annað fremur en búskap. Þetta
má vera orðum aukið en segir nokk-
uð þó.
Eyjólfur kunni skil á þessu og
hann mat það og virti. En hann var
fljótur að semja sig að nýjum að-
stæðum og tileinka sér í öðru um-
hverfí en hann sá vankanta þess
að ganga klofinn til verkefna sinna.
Hann var mikill áhugamaður um
ræktun og naut nú þess að taka
þar til hendi sem ekki hafði verið
unnt á æskustöðvum hans. En það
var e.t.v. ekki þess að vænta að
sjófangari af Suðurnesjum yrði sá
bóndi sem raun bar vitni.
1. Eyjólfur og Helga eignuðust
þijú börn en þau eru: Guðríður
Gyða, f. 1959, er við nám í Ameríku;
Magnús Eiríkur, f. 1961, búsettur
í Reykjavík, kona, Ema Þórsdóttir
úr Reykjavk; Samúel Unnsteinn
bóndi í Bryðjuholti, kona Þórunn
Andrésdóttir ættuð af Skeiðum.
Veikindum sínum tók Eyjólfur
með stöku æðruleysi, karlmennsku
og ró. Hann vissi að örlög hans
voru ráðin. En hann naut þess sem
ekki verður metið nærvem og að-
hiynningar Helgu konu sinnar, sem
naumast vék frá hvílu hans síðustu
vikurnar þar til yfír lauk. Það er
enginn til frásagnar um þá reynslu.
En nú þegar Eyjólfur er allur,
kominn yfír landamæri þessa lífs,
sem engum er ætlað að þekkja með
vissu, stendur mynd hans eftir:
Eyjólfur Guðnason var maður í
hærra lagi og vel á sig kominn,
beinvaxinn og bar sig vel. Hátt
ennið gaf yfírbragði hans heiðan
svip og vissa reisn. Blá gáfuleg
augu hanss stöfuðu frá sér gaman-
semi og hlýju. Hann fékk orð fyrir
geðprýði, en var hreinskiptinn,
sagði meiningu sína, en undir niðri
bærðist viðkvæmur strengur. Hann
þoldi engan órétt hvorki við sjálfan
sig né aðra. Hann hafði yndi af
söng enda í hávegum hafður á
heimili hans í æsku. Hann gekk því
fljótlega í kór Hrunakirkju þegar
hingað kom austur. Hann lét ekki
sitt eftir liggja að mæta við kirkju
á sínum stað á meðan kraftarnir
leyfðu. Og skýmst verður mynd
hans í minningunni þegar hann
gekk inn kirkjugólfíð með blik í
augum og reisn í fasi.
Sigurður Sigurmundsson,
Hvítárholti.