Morgunblaðið - 08.03.1991, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. MARZ 1991
Siguijón Þ. Árnason formaður Stúdentaráðs:
Stúdentaráð hefur breyst úr þras-
stofnun í öflugt hagsmunafélag
STARFSEMI Stúdentaráðs hefur tekið miklum stakkaskiptum á
undanförnum árum og ráðið breyst úr pólitískri þrasstofnun í öflugt
liagsmunafélag, segir Sigurjón Þ. Árnason, formaður Stúdentaráðs
í samtali við Morgunblaðið. Hann segir mestu framkvæmdir sem
stúdentar hafi nokkurn tímann ráðist í nú vera í þann mund að
hefjast, nefnilega „Stúdentahverfi 2000“, sem verður 242 íbúða
hverfi fyrir stúdenta í Vatnsmýrinni. Lítið megi nú hins vegar út
af bera, ekki síst í ljósi þeirra miklu framkvæmda sem framundan
eru, til að allt fari í sama farið og áður er samtök stúdenta voru
algjörlega háð peningum frá ríkinu.
„Við Vökumenn höfum nú veitt
Stúdentaráði forystu í þijú starfsár
og hafa ótrúlegar breytingar átt
sér stað á þeim tíma,“ sagði Sigur-
jón. „Breytingarnar eru það miklar
að erfitt er fyrir fólk sem er að
koma nýtt inn í Háskólann að átta
sig á þeim til fulls. Það má kannski
segja að áður fyrr urðu menn mun
meira. varir við Stúdentaráð en í
dag. Það var skrafklúbbur sem af
og til sendi frá sér harðorðar álykt-
anir um utanríkismál. Við höfum
aftur á móti fylgt þeirri grundvall-
arstefnu að pólitískt dægurþras
eigi ekki að vera hluti af starfi
ráðsins og í staðinn einbeitt okkur
að beinum hagsmunamálum stúd-
enta. Þetta hefur skilað miklum
árangri að okkar.mati."
Hann sagði Stúdentaráð á þess-
um þremur árum hafa breyst úr
máttlitlu ályktanabatteríi í öflugt
hagsmunafélag stúdenta og væri
táknrænt dæmi hinna nýju tíma
hin árlega 1. des. hátíð. Hún hefði
breyst úr pólitískum skrípaleik í
sameiginlega hátíð allra stúdenta
í tilefni af fullveldisdeginum.
Sigurjón sagði þjónustuhlutverk
líka hafa vaxið gífurlega en þau
mál hefðu verið í molum er Vaka
tók við. Þá hefðu skuldir vegna
blaðaútgáfu stúdenta verið þungur
baggi á ráðinu en því hefði nú ver-
ið snúið við. Útgáfan hefði marg-
eflst jafnt að gæðum sem magni
og stæði nú auk þess á sléttu fjár-
hagslega.
„í staðinn fyrir að láta peninga
stúdenta renna í ýmsan taprekstur
getum við nú veitt auknu fé til
deildarfélaganna en efling þeirra
hefur verið einn af homsteinum
stefnu okkar. Framlög til félag-
anna hafa verið þrefölduð á þremur
árum án þess að innritunargjöld
hafi hækkað að raunvirði. Þau
lækkuðu raunar að raunvirði í fyrra
og eiga að geta staðið í stað að
nafnvirði næsta vetur.“
Góð dæmi um aukna þjónustu á
vegum Stúdentaráðs sagði Sigur-
jón vera Húsnæðismiðlun stúdenta
og Atvinnumiðlun stúdenta. Hús-
næðismiðlunin hefði verið starf-
rækt um langt árabil en til skamms
tíma gert lítið gagn. Nú væri hún
orðin að öflugustu húsnæðismiðlun
á landinu. Á síðasta ári hefðu ver-
ið gerðir 350 samningar á hennar
vegum samanborið við 35 samn-
inga á ári fyrir þremur árum. At-
vinnumiðlun námsmanna sagði
hann einnig hafa vaxið svipuðum
veldisvexti.
Stúdentaráð ætti að mati Vöku-
manna að vera faglegt hagsmuna-
félag sem og sameiginlegt nem-
endafélag. Meðal helstu hags-
munamála í því sambandi væru
lánamál stúdenta. Hefði því þess
vegna verið mótmælt harðlega er
tekjutillit var hækkað í 75% þremur
dögum áður en núverandi Stúd-
entaráð tók til starfa.
„Vissulega gerum við okkur
fyllilega grein fyrir því að staða
Lánasjóðsins er mjög erfið og fjár-
hagur hans bágur. Ástæða þess er
að lengi vel voru lán úr sjóðnum
óverðtryggð og því of fáir sem eru
nú að endurgreiða lán. Þá hefur
sjóðurinn verið látinn Ijármagna
starfsemi sína sífellt meira og
meira með lánum. Þetta er það sem
er að sliga sjóðinn núna og má
nefna sem dæmi að hann þarf að
greiða hátt á annan milljarð í af-
borganir og vexti á næsta ári.
Námsmönnum hefur einnig fjölgað
meira en menn gerðu ráð fyrir.“
Sigurjón sagði námsmenn al-
mennt hafa það grundvallarmark-
mið að leiðarljósi að standa vörð
um Lánasjóðinn. Hefði Stúdenta-
ráð reynt að stuðla að kynningu á
stöðu sjóðsins meðal forsvars-
manna framhaldsskólanna og
hagsmunaaðila. „Við erum fylgj-
andi grundvallarhugsuninni á bak
við kerfið en teljum að það eigi að
vera vinnuhvetjandi en ekki vinnu-
letjandi. Að okkar mati er það því
mjög slæmt að tekjutillitið sé 75%.
Um þetta tekjutillit hefur raunar
alltaf staðið styrr milli Vöku og
andstæðinga hennar í SHÍ en sem
betur fer virðist nú loksins vera
að nást samkomulag um þá stað-
reynd að námsmenn vilja vinna.“
Það væri hins vegar stórt vanda-
mál í þessu sambandi hversu rang-
ar hugmyndir almenningur hefði
um sjóðinn. Það væri löngu liðin
tíð að Ián úr honum væru gjafalán
þrátt fyrir að margir virtust halda
það enn þá. 90% námsmanna
greiddu nú til baka hveija einustu
krónu að fullu verðtryggða.
Aðspurður um hvað hann teldi
standa upp úr á þeim tíma sem
hann hefði starfað í Stúdentaráði
og Háskólaráði sagði Siguijón að
meðal þess væru kannanir á gæð-
um kennslu sem komið hefði verið
á í fyrra. Alls hefðu verið fram-
kvæmdar þijár slíkar kannanir eft-
ir að samþykki fékkst fyrir þeim í
Sigurjón Þ. Árnason
Háskólaráði. Taldi hann engan
vafa á því að þær hefðu leitt til
þess að kennsla við Háskóla ís-
lands hefði batnað.
Stærsta verkefni sem
stúdentar hafa ráðist í
„Stærsta málið sem við höfum
unnið að í minni stjórnartíð er hins
vegar undirbúningsvinna við Stúd-
pntahverfi 2000 sem staðið h'efur
í allan vetur. Við stefnum að öllu
óbreyttu að því að hefja fram-
kvæmdir við hverfið í sumar en það
verður á lóð Félagsstofnunar stúd-
enta í Vatnsmýrinni sem yið feng-
um gefins frá Háskóla íslands á
síðasta ári. Þarna eiga að rísa alls
250 íbúðaeiningar og er miðað við
að 400-450 getið búið I hverfinu í
framtíðinni. Þetta er stærsta verk-
efni sem stúdentar hafa nokkrum
sinnum ráðist í og er kostnaðurinn
við það áætlaður á bilinu 1-1,5
milljarðar króna. Við miðum við
að taka íbúðir I Stúdentahverfi
2000 jafnt og þétt í notkun, að
meðaltali 25 íbúðir á ári til alda-
móta. Byggingarhraði ræðst hins
vegar mikið af lánafyrirgreiðslu
þeirri sem við fáum frá Byggingar-
sjóði verkamanna."
Samkvæmt lögum sem sam-
þykkt voru á Alþingi á síðasta ári
eiga samtök stúdenta rétt á lánum
fyrir allt að 90% af byggingar-
kostnaði vegna framkvæmda á
borð við þessar.
Dagvistarstofnun fyrir
börn stúdenta
Annað stórmál sagði Siguijón
vera dagvistarmálin en löngum
hefðu verið ákveðin vandræði hjá
stúdentum við að koma börnum
sínum í vistun. Á nýsamþykktri
fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar
væru hins vegar 4 m.kr. sem veija
ætti til leikskóla á lóð stúdenta í
Vatnsmýrinni. „Það er miðað við
að Reykjavíkurborg byggji þarna
leikskóla fyrir 70-90 börn. Það á
eftir að ganga frá endanlegum
samningum um þetta mál og erum
við að vinna að því þessa stundina.
Standa vonir til að á næsta ári
verði veitt það miklu fé til þessa
máls að hægt verði að ljúka fram-
kvæmdum á því ári.
Þetta er gríðarlegt hagsmuna-
mál því að dagvistarmál skipta
íslenska stúdenta sérstaklega
miklu máli. Islendingar eignast
börn að meðaltali fyrr en ná-
grannaþjóðir okkar og eru stúdent-
ar sem eiga börn því hlutfallslega
mun fleiri hér en til dæmis á Norð-
urlöndunum. Barnaheimilið I Vatn-
smýrinni mun koma mjög til móts
við þarfir þeirra stúdenta sem eiga
börn og verður lang stærsti áfang-
inn í dagvistarmálum stúdenta í
rúman áratug."
Meðal annarra mála sem unnið
hefði verið að á starfsárinu sagði
Siguijón að nefna mætti meðal
annars útgáfu upplýsingarita um
margvísleg málefni er vörðuðu
hagsmuni stúdenta, s.s. réttinda-
mál og nám erlendis. Stúdentaráð
gekkst einnig fyrir Ijóðasamkeppni
á starfsárinu og í kjölfar hennar
var gefin út ljóðabók með úrvali
ljóða úr keppninni sem stúdentar
fengu afhenta sér að kostnaðar-
lausu. Þá hefði það loks náðst í
gegn að héðan í frá verða tekin
upp desemberpróf í stað janúar-
prófa og hertar reglar um ein-
kunnaskil kennara fengust sam-
þykktar. Loks. mætti nefna að tek-
ið hefði verið upp samstarf við
ýmis fyrirtæki um að veita stúdent-
um ýmist aukna þjónustu eða af-
slátt að margskonar vöru og þjón-
ustu. Þannig hefði verið samið við
Búnaðarbankann um að hann veitti
fyrstaársnenium lán fram að fyrstu
útborgun LÍN.
„Okkur til mikillar ánægju hefur
starfsemi Stúdentaráðs verið að
styrkjast jafnt og þétt á síðustu
þremur árum. Því miður eru hins
vegar einstaka aðilar sem enn lifa
í gamla tímanum og geta ekki
sætt sig við að ráðið er ekki vett-
vangur landsmálapólitíkur eða
umræðna um utanríkismál sem
ekki varða beint hagsmuni stúd-
enta. Stúdentaráð gamla tímans
hefði þannig án efa tekið harða
afstöðu gegn aðgerðum banda-
manna við Persaflóa. Okkar af-
staða er hins vegar _sú að þar sem
skylduaðild er að SHÍ sé jafn fárán-
legt að við séum að taka afstöðu
í slíku máli fyrir hönd allra stúd-
enta og Félag bókagerðarmanna.
Svona mál eru_ einfaldlega ekki I
verkahring SHÍ. Það eru til- aðrir
vettvangar þar sem menn geta
stundað almenn stjórnmál."
Siguijón sagði að lokum að þótt
mikið hefði áunnist væru mörg
verk eftir að vinna. Það þyrfti ekki
mikið að bera út af til að allt færi
í sama farveg aftur. „Á næstunni
verður án efa stórra frétta að
vænta í lánamálum og það verður
hlutverk þeirra sem með völdin
fara í SHI á næstu árum að koma
þeim málum farsællega í höfn. Þá
eru mikla framkvæmdir framundan
sem mikilvægt er að verði stjórnað
af þekkingu og reynslu. Ánnars
gæti auðveldlega svo farið að stúd-
entar vöknuðu allt í einu upp við
þann vonda draum að allt væri
komið í sama farveg og áður fyrr
þegar Félagsstofnun stúdenta var
í fjárhagslegri gjörgæslu hjá
ríkinu.“
Hann sagði að meðan Vökumenn
hefðu verið að framkvæma hefðu
Röskvumenn í Stúdentaráði lítið
annað gert en að bera upp sýndar-
tillögur sem þeir státuðu sig nú af.
Gott dæmi um þetta væri tillaga
um að SHÍ ætti að byggja eða
kaupa samkomusal fyrir stúdenta.
„Auðvitað væri gaman ef Stúd-
entaráð hefði það mikið fjármagn
milli handanna að við gætum leyft
okkur hluti af þessu tagi. Peningar
okkar eru hins vegar mjög tak-
markaðir og við verðum að sýna
þá ábyrgð að nota þá þar sem þeir
nýtast stúdentum best. Það hefur
verið okkar mat að peningum stúd-
enta sé betur varið í verkefni á
borð við Stúdentahverfi 2000 og
uppbyggingu félagsstarfsins held-
ur en þokukenndra hugmynda á
borð við þær sem Röskvumenn
hafa verið að bera upp.“
Viðtal: Steingrímur
Sigurgeirsson
ORÐ TIL OLAFS
G. EINARSSONAR
eftirÞorvald Garðar
Kristjánsson
Olafur G. Einarsson, formaður
þingflokks Sjálfstæðisflokksins,
sendi mér kveðju í Morgunblaðinu í
gær. Er þar að finria framlag hans
til umræðunnar um formannskjör í
Sjálfstæðisflokknum.
Vitnað er til greinar, sem ég skrif-
aði um þetta efni í Morgunblaðinu
6. þ.m. Engin rökstudd andmæli eru
sett fram um það sem ég sagði þar
um málið. Er því grein Olafs í raun
ekkert annað en sýnishorn af hans
eigin eðliseigindum. Það vil ég ekki
ræða.
En ég viidi aðeins sagt hafa, að
ég leyfi mér að haga mér eins og
ég veit sjálfur að best má vera -
gera það besta sem ég get. Og ég
ætla mér að halda slíku áfram svo
Iengi sem verða má. Svo að notuð
séu víðfræg orð: Ef að lokum kemur
í Ijós að ég hafi á réttu að standa,
geta engir djöflar breytt þar neinu
um. Ef svo reynist að ég hafi rangt
fyrir mér, geta engir englar breytt
neinu þar um.
Ólafur G. Einarsson breytir hér
engu um.
Höfundur er ulþingisnmdur
Sjálfstæðisflokks fyrir
Vestfjarðakjördæmi.
Alþingi:
Tryggingar sjúklinga sam-
ræmdar norrænum reglum
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
í athugasemdum með frum-
varpi um sjúklingatryggingar
sem lagt hefur verið fram á
Alþingi segir, að með því sé í
aðalatriðum stefnt að samræm-
ingu á íslenskum reglum og
reglum annars staðar á Norð-
urlöndum. Þannig aukist bóta-
réttur þeirra sem bíða heilsu-
tjón vegna áfalla í tengslum við
læknismeðferð.
Tilgangur breytinganna er að
tryggja tjónþola víðtækari rétt til
bóta en hann á eftir almennum
skaðabótareglum og jafnframt að
auðvelda honum að ná fram rétti
sínum.
Gert er ráð fyrir að frumvarpið
nái til þeirra er verða íýrir líkam-
legu tjóni við rannsóknir eða sjúk-
dómsmeðferð á sjúkrahúsi, dvalar-
stofnunum fyrir sjúklinga eða
heilsugæslustöð. Sama á við um
þá er missa framfæranda við and-
lát slíkra sjúklinga.