Morgunblaðið - 24.03.1991, Qupperneq 12

12 C
1991 síuií i? aiioAauHMtr?. ciíg MðvrcfDHOM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. MARZ 1991
Getum leitt að hinum órannsakan-
legu leiðum bandarísku kvik-
myndaakademíunnar anno 1 991
eftir Sæbjörn Valdimarsson
ÞÁ FER að styttast í uppskeruhátíð Óskarsverðlaunana, því ómiss-
andi Hollywoodhúllumhæi sem teygir sig um veröld víða og hefur
ótrúleg áhrif á aðsókn mynda frá Ríó til Raufarhafnar. Að kvöldi
25. mars beinist athygli hundruða milljóna sjónvarpsáhorfenda í
öllum heimsálfum að hinni nokkurra klukkustunda löngu skrautsýn-
ingu og það er tímanna tákn að vér Mörlandar erum afsetnir
meðan þegnar gamla erkifjandans, Sovétríkjanna, fá að njóta reyks-
ins af réttunum. En ef allt fer samkvæmt áætlun mun okkur standa
til boða hin ágæta stytta útgáfa afhendingarhátíðarinnar að kvöldi
þess 30., á Stöð 2.
E
|ins og kvikmyndahúsgestum
er ljóst fer því fjarri að þessi
eftirsóttustu verðlaun kvik
myndaiðnaðarins séu einhver stóri-
sannleikur. Niðurstaða meðlima
bandarísku kvikmyndastofnunar-
innar. sem virðist stundum veik
fyrir löngum biðröðum við miðasöl-
urnar, gengur oft í berhögg við
skoðanir gagnrýnenda. En myndir
sem „slá í gegn“, fá óvænta að-
sókn eða vekja umtalsverða at-
hygli á nýfundnu hæfileikafólki
hafa oft hlotið ríkulega umbun hjá
hinni háttvirtu akademíu. Þá má
ekki gleyma auglýsingaáróðrinum
sem getur flutt fjöll. En fyrst og
fremst ber að hafa í huga að til-
nefningamar eru aðeins fimm í
hveijum flokki en sigurvegarinn
einn og myndimar margar og góð-
ar.
Smekkur manna er misjafn, það
kemur í ljós er maður lítur yfir
tilnefningarnar fyrir unnin afrek
kvikmyndagerðarfólksins árið
1990. Það er því ekki úr vegi að
skýra örlítið vinnubrögð þeirra
5.000 meðlima akademíunnar sem
eiga völina og kvölina. Aðeins einn
verðlaunahafí em valinn af með-
limunum öllum og hlýtur hann
meginverðlaunin — besta mynd
ársins. í öðmm flokkum gilda þær
reglur að listamennimir velja kol-
lega sína; kvikmyndatökustjórar
kvikmyndatökustjóra, leikstjórar
leikstjóra o.s.frv., eða þá sérvaldar
nefndir. Þama er komið svarið við
spumingum sem ásækja mann ár-
lega; að þessu sinni hvers vegna
Draugar er í félagsskap úrvals-
myndanna Dansar við úlfa, Guð-
faðirinn III., Góðir gæjar og Upp-
vakningar (ég nota íslensku heitin
ef þau era til staðar, fmmheitin
koma þó fram, lesendum til
glöggvunar) í baráttunni um bestu
myndina. Hún hlaut nokkrar aðrar
tilnefningar en leikstjórinn, Jerry
Zucker, var fjarri góðu gamni í
sínum flokki sem var valinn af
stéttarbræðmm hans. Ástæðan er
rakin til hinna frábmgðnu vinnu-
bragða kjósendanna. Mats stéttar-
bræðra og annarra. Þá má geta
þess að Zucker kom kollegum sín-
um úr jafnvægi fyrir nokkmm
ámm er hann var einn þriggja leik-
stjóra myndarinnar Airplane, sá
fjöldi átti sér ekki fordæmi.
Annars kemur fátt á óvart í ár
og velflestir listamennirnir vel að
tilnefningunni komnir. Dansar við
úlfa er sigurvegari tilnefninganna
og sannarlega sigurstrangleg,
einkum í meginflokkunum. Að
venju ætlar undirr. að giska á lík-
legustu sigurvegarana í helstu
greinunum. Tímamir hafa heldur
betur breyst til hins betra frá því
hann hóf þennan leikaraskap fyrir
hartnær tuttugu ámm. Þá þóttist
maður góður að vera búinn að
sjá eitthvað af hinum útvöldu
myndum á erlendri grand. Ekki
hérlendis, það var hreinlega
ekki í dæminu. Og árangurinn
hefur verið misjafn. Getað orðið
milli í veðbönkum Las Vegas
eða næstum orðið að
hlaupa með veggjum!
Og allt þar á milli.
En þá er kominn
tími til að líta á
tilnefningamar.
Líklegasti sigur-
vegarinn er efst-
ur, síðan koll af
kolli ...
Besta mynd
ársins
Myndimar sem bít-
ast um sæmdarheitið
besta mynd ársins em
vissulega allar ágætar en
Draugar era aðeins á öðr-
um báti, gott dæmi um
mynd sem kemst langt á
vinsældunum. Hún er af-
bragðsafþreying en tæp-
ast í verðlaunaklassa.
Það era þær aftur á móti
Góðir gæjar og Dansar
við úlfa. Onnur hvor fær
verðlaunin. Dansar við úlfa
er líklegri, hún hefur vakið
geysiathygli og umtal og
kom tvímælalaust mest á
óvart af myndum síðasta
árs. Þeim kostum hlaðin
sem líklegri em öðrum til
vinninga — mannleg, hríf-
andi, full einlægni og slíkr-
ar geislandi virðing fyrir
viðfangsefninu að sjaldséð
er í dag í slíkum mæli. Þá
hjálpar það Dansar við úlfa
að hún er enn á sigurgöngu
en farið að snjóa yfír Góða
gæja fyrir vestan þó þar standi
yfír endursýningar. Og Holly-
wood elskar nýjar hetjur
eins og fyrr sagði. Á hinn
bóginn var pressa á dín-
ósárnum Coppola.
Gerard Depardieu í Cyrano de Bergerac, sem hlýtur m.a. tilnefningu sem besta er-
lenda mynd ársins.
Besta erlenda mynd ársins
Á okkar há-engilsaxneska svæði
er valið í þessum flokki jarðsam-
bandslítið. Ennþá hefur engin
myndanna fimm verið sýnd hér-
lendis. Hinsvegar á Regnboginn
von á þeirri mynd sem ég tel lang-
líklegasta, hún hefur farið sigurför
um Evrópu og N-Ameríku. Því
miður hef ég ekki handbær nöfn
allra myndanna á frummáli þeirra.
1. Cyrano de Bergerac, Frakkland)
2. Ju Dou, Kína
3. Opnar dyr, Ítalía
4. Journey of Hope, Sviss
5. The Nasty Girl, Þýskaland
Coppola og Pacino í niðurlagi Guðföðurþrennunnar.
1. Dansar við úlfa
2. Góðir gæjar
3. Guðfaðirinn III
4. Uppvakningar
5. Draugar
Besti leikstjóri ársins
Hér verður mikill rammislagur
enda úrvalsmannskapur til kallað-
ur. Sú geysilega hrifning yfír
myndinni hans Costners og sá
frægðarljómi sem hún er enn böð-
uð í, auk þess sem ótvíræðir leik-
stjórnarhæfíleikar hans koma eins