Morgunblaðið - 14.04.1991, Blaðsíða 10

í40
!1 M0RÍ6tjftBfAflÍe> >éOMÍWflÁ(fðW ^4? l»atH.QM9l
Signý LeifsdóUir. Heiða dögg Arsenult, Álfrún Örnólfsdóttir, Gissur P. Gissurarson, Sigríður Ósk Kristjánsdóttir, Halidór V. Sveins-
son og Steinunn Ólina Þorsteinsdóttir, ásamt Margréti Kr. Pétursdóttur, í hlutverki barnanna og Maríu.
Af Trappfjölskylduimi
LEIIiLIST
Súsanna Svavarsdóttir
Þjóðleikhúsið
SÖNGVASEIÐUR
Tónlist: Richard Rodgers
Söngtextar: Oscar Hammer-
stein annar
Leikhandrit: Howard Lindsay
og Russell Crouse
Þýðing: Flosi Ólafsson
Leikstjóri: Benedikt Árnason
Hlj ómsveitarstj órn/Tónlistar-
stjórn: Agnes Löve
Dansar: Ingibjörg Björnsdóttir
Leikmynd: Oliver Smith
Söngvaseiður er einhver vin-
sælasti söngleikur hins vestræna
heims, fyrr og síðar. Byggður á
ævi Maríu von Trapp, nunnunýlið-
ans baldna, sem send vartil ekkju-
mannsins Kapteins Georgs von
Trapp, til að. gæta barna hans
sjö. Leikurinn gerist í Austurríki
á 4. áratugnum.
Þegar María kemur inn á heim-
ilið, ríkir þar heragi. Börnin, og
starfsfólk heimilisins, hlýða flautu
sem kapteinninn notar til að gefa
skipanir og eina hreyfingin sem
þau fá, er að marsera í röð og í
takt. María er vart komin inn úr
dyrunum — ekki búin að taka af
sér hattinn — þegar hún byltir
öllum reglum og skipunum kapt-
einsins. Hún spilar á gítar og
syngur, en tónlistina hafði kapt-
einninn gert útlæga af heimilinu,
þegar kona hans lést.
María kemur eins og frelsandi
engill, leysir börnin úr álögum
sorgarinnar — en í leyni — og það
er ekki fyrr en gestir koma á
heimilið að augu kapteinsins opn-
ast. Gestimir eru Max Detweiler,
vinur Georgs, sem leitar að tón-
listarfólki til að taka þátt í tónlist-
arhátíðinni í Salzburg, og Elsa
Schraeder, sem er tilvonandi eig-
inkona kapteinsns; forrík kona,
sem er stjórnarformaður í stóru
fyrirtæki.
En veður eru válynd; nasistar
eru að dreifa sér yfir mið-Evrópu
og ljóst að Austurríkismenn mega
þá og þegar búast við að land
þeirra verði hernumið. Max er í
tygjum við nasista og Elsa ætlar
að. halda með þeim sem er sterk-
ari. Það verður til þess að ekki
næst saman með henni og kapt-
eininum, sem er trúr sannfæringu
sinni og föðurlandí; hefur ekki
hugsað sér að beygja sig undir
erlent hervald.
María hefur reynt að fá Georg
til að sjá börn sín og elska, en
það er ekki fyrr en þau syngja
fyrir Max og Elsu að augu hans
opnast — og án þess að hann átti
sig á því sjálfur, verður hann ást-
fanginn af Maríu. Það sjá börnin
hinsvegar og Birgitta, níu ára
dóttir kapteinsins, bendir Maríu á
það. Hún ákveður að flýjá í kl-
austrið en er send aftur. Kapt-
einninn áttar sig á tilfínningum
sínum og þau giftast.
Þegar þau snúá aftur úr stuttri
brúðkaupsferð, eru nasistar farnir
að þrengja að kapteininum og
hann hefur verið skipaður í stöðu
í sjóher þeirra. Hann nær sér í
frest, með því að hann þurfi að
syngja á Salzburgarhátíðinni og
eftir að fjölskyldan hefur sigrað
hana, nær hún að flýja, undan
fránum Gestapo-augum, fyrst í
klaustrið, síðan til fjaila — og
yfir til Sviss.
Ósköp falleg saga, um gildis-
mat og andstæður; listin and-
spænis hernaðarhugsun (María
og heimili kapteinsins), sakleysið
andspænis spillingunni, innri feg-
urð gegn þeirri ytri, ástin and-
spænis hagsmununum (María og
Elsa), tryggðin andspænis þjónk-
uninni (Georg og María andspæn-
is Max og Elsu).
En það verður að segjast eins
og er, að þótt efniviðurinn sé goð-
ur, er stykkið svo væmið að í lok-
in er eins og maður hafi borðað
yfir sig af ijómabollum. Visslega
er verið að fást við mannlegar
tilfinningar, en um leið er verið
að leggja dóm á þær. Og til að
koma gildismatinu til skila er far-
ið út á ystu nöf. Ástin, kærleikur-
inn, hugsjónin og listin eiga sér
engin takmörk í verkinu — það
er að segja í viðbrögðum og tján-
ingu persónanna. Þær eru upp-
hafnar og klisjukenndar og svei
mér, það er ekki hægt annað en
dást að þeim leikurum sem taka
þátt í sýningunni og láta eins og
ekkert sé.
En tónlistin er falleg. Hún hef-
ur slegið svo rækilega í gegn, frá
því að verkið var frumflutt árið
1959, að hún er orðin eins og
hluti af sálarlífi okkar, sem sáum
kvikmyndina, Sound of Music, á
7. áratugnum. Og það skemmir
aldrei fyrir að þekkja tónlistjna í
þeim söngleik sem maður horfir á.
Margrét Kr. Pétursdóttir fer
með hlutverk Maríu. Söngurinn
mæðir mest á henni og Margrét
stendur fyllilega undir þeim kröf-
um sem hlutverkið gerir til henn-
ar að því leyti. Hún hefur mikla,
sterka og fallega rödd og leikur
sér að'rþví að béra sýninguna uppi,
að því leytinu. En þótt stóra svið-
ið í Þjóðleikhúsinu sé stórt, .held
ég að óhætt hefði veríð að tempra
Margréti í hreyfingum. í staðinn
fyrir að gera hana lífsfjöruga og
ærslalega, er hún dálítið stórkarl-
aleg og æst; það þyrfti að slípa
hana aðeins til, sérstaklega fram-
an áf, því þegar líða tekur á sýn-
inguna, róast hún og verður sann-
færandi góðmennskan uppmáluð,
án þess að tapa neinu. Margrét
vinnur á, eftir því sem líður á
sýninguna og hún átti þær mót-
tökur sem hún fékk í lok frumsýn-
ingar, vissulega skilið.
í hlutverki kapteinsins er Jó-
hann Sigurðarson. Hlutverkið er
fremur flatt; hann er fyrst lokaður
og kaldur, síðan, skyndilega, op-
inn og elskulegur — eins og hendi
væri veifað. Og það er ekkert
hálfkák eða þróun. Það er ósköp
eðlilegt að Jóhann skyldi valinn í
þetta hlutverk; hann hefur mikinn
sviðssjarma og skilar hlutverkinu
með ágætum — en í því eru eng-
an veginn nægilegir möguleikar á
karaktersköpun fyrir leikara á
borð við Jóhann. Hann hefur einn-
ig mikla og góða söngrödd, sem
naut sín samt ekki að ráði, fyrr
en í lokalaginu, Alparós, vegna
þess að önnur lög sem eru skrifuð
fyrir þetta hlutverk, eru fremur
flöt.
Helga Jónsdóttir og Örn Árna-
son eru í hlutaverkum Elsu og
Max. Þessar tvær persónur eru
fulltrúar fyrir spillta aflið í heim-
inum; fólk sem aðeins hugsar um
að komast af og er til í að játast
undir hvort heldur sem er, Guð
eða Mammon, allt eftir því hvar
það getur flotið ofan á. Einhliða
persónur, sem hugsa eingöngu um
munn sinn og maga og þau Helga
og Örn skila þeim nákvæmlega
þannig.
Ragnheiður Steindórsdóttir er
í hlutverki Príorinnunnar í
klaustrinu; hæfilega tempruð, en
góð og gáskafull og þetta er
kannski eina hlutverkið, sem hef-
ur einhveija vídd. Söngur hennar
var ágætur, þótt maður spyiji sig
að því hvört ekki hefði verið hægt
að útsetja „Sæktu á brattann"
þannig, að betur félli að rödd
hennar.
Önnur hlutverk voru smá en
ágætlega unnin, en söngurinn
misjafn; fremur slæmur hjá nunn-
unum, nema í hópatriðum og er
sérkennilegt að velja í söngleik,
leikkonur sem hafa ósköp litla
rödd og lítið lag.
En í sýningunni eru sex litlir
senuþjófar og einn stór. Það eru
börnin sjö. I hlutverkum þeirra
eru Steinunn Ólína Þorsteinsdótt-
ir, Halldór V. Sveinsson, Sigríður
Ósk Kristjánsdóttir, Gissur P.
Gissurarson, Álfrún Örnólfsdóttir,
Heiða Dögg Arsenuit og Signý
Leifsdóttir. Það er næsta ótrúlegt
að kapteinninn skuli hafa getað
lokað augunum fyrir hópnum sín-
um, því krakkarnir eru algerir
hjartakreistarar. Þau leika og
syngja eins englar og eiga stóran
þátt í því, að maður nýtúr sýning-
arinnar, þrátt fyrir verkið. Börnin
fara með éinu fullkomlega trú-
verðugu hlutverkin; þau eru fal-
leg, hreinskilin og einlæg og
blómstra þegar þau fá manneskju
inn á heimjlið, sem sér þau og
heýrir.
Þýðing Flosa Ólafssonar er þjál
og skemmtileg, söngtextarnir
góðir. Tónlistin í verkinu er ágæt-
lega leikin og dansar falla ágæt-
lega inn í sýninguna. Heildarút-
koman er því ágæt og sýningin
falleg — vel þess virði að sjá hana,
því eins og sagt er; þegar maður
horfir á eitthvað fallegt, gerir
maður ekkert ljótt af sér á meðan.
ísafjörður:
Bílferja á Isafjarðardjúp
ísafirði.
FAGRANES, nýkeypt bílfcrja
fyrir ísafjarðardjúp, er komin til
Isafjarðar frá Noregi, en auk
bílaflutninga er ferjunni ætlað
að þjóna byggðunum við Djúp
og flytja ferðamenn á Horn-
í brú nýju bílferjunnar. Frá vinstri Kristján K. Jónasson framkvæmd-
astjóri, Engilbert Ingvarsson stjórnarformaður og Hjalti Már Hjalta-
son skipsljóri.
strandir.
Skipið var byggt í Hammerfest
í Noregi 1975 og er 286 br.lestir
samkvæmt gömlu mælingunni, en
væri 520 br.lestir ef sú nýja væri
notuð. Það er 40,8 m langt og 9,5
m breitt. Aðalvél er 990 ha. Wichk-
man og ganghraði um 11 sjómílur.
Farþegarými er fyrir 178 manns,
þar af 114 neðan þilja. Skipið tekur
22 fólksbíla í ferð, eða 2 vöruflutn-
ingabíla með aftanívagni og 10
fólksbíla. Kaupverð feijunnar með
búnaði er 27 milljónir króna.
Áætlað er að skipið hefji sigling-
ar um miðjan maí og verða þá
morgunferðir í Djúpið alia daga
nema laugardaga og síðdegisferðir
á Hornstrandir mánudaga, fimmtu-
daga og föstudaga.
Verð fyrir fólksbíl og tvo farþega
verður 4.000 krónur en fargjald á
Hornstrandir 2-3 þúsund krónur.
Skipstjóri á Fagranesi er Hjalti Már

Nýja Fagranesið í höfn á ísafirði.
Hjaltason og yfirvélstjóri Hákon
Bjarnason.
Eigandi skipsins er Djúpbáturinn
hf. sem að sögn stjómarformanns-
ins Engilberts Ingvarssonar er
fyrsta íslenska almenningshlutafé-
lagið, en um 300 manns stofnuðu
það i ársbyrjum 1943. Af þeim voru
rúmlega 100 íbúar i hreppunum á
Morgunblaðið/Úlfar Ágústsson
Hornströndum sem þá áttu mjög í
vök að verjast samgöngulega enda
lagðist byggð af þar fáum árum
síðar. Nú mun þetta nýja skip auð-
velda fyrrum Hornstrendingum og
afkomendum þeirra að komast
norður yfir sumarið en þeim fer
fjölgandi sem reisa sér þar sumar-
hús. - Úlfar