Morgunblaðið - 15.09.1991, Blaðsíða 35

Morgunblaðið - 15.09.1991, Blaðsíða 35
>o r auíiM'nTí aimr,nnT/Uíis QS® ik\f I/I(ÍÍISI\£!S1 A\fTl1 n MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1991 35 Aðgerðir Sjómannafé- lags Reykjavíkur lögbrot Greinargerð Sambands ísl. kaupskipaútgerða vegna fréttar í Morgunblaðinu MORGUNBLAÐINU hefur borist eftirfarandi greinargerð Sam- bands ísl. kaupskipaútgerða vegna fréttar í Morgunblaðinu sl. miðvikudag undir fyrirsögninni „Mótmæli gegn ráðningu Pól- verja í stað íslendings". Segir í greinargerðinni að málflutningur fulltrúa Sjómannafélags Reykjavíkur sem vísað sé til í fréttinni sé bæði villandi og í einstaka tilfellum ekki sannleikanum sam- kvæmur. Að öðru leyti fer greinargerðin hér á eftir: í fyrsta lagi er að geta þess að íslensku kaupskipaútgerðirnar telja aðgerðir félaga SR við að hindra komu norska flutninga- skipsins ms. „Vals“, sem vissulega er í eigu íslensku kaupskipaútgerð- arinnar Nes hf., til Hafnaríjarðar sl. mánudag, lögbrot og að lög- regluyfírvöld geti ekki skotið sér undan að vernda starfsmenn hafna og skipverja við lögmæt störf þeirra fyrir ólöglegu ofbeldi sér- hagsmunahópa, á forsendu þess að um vinnudeilu sé að ræða sbr. eftirfarandi. Birgir Björgvinsson stjórnar- maður SR segir í umræddri frétt, að aðgerðir SR í þessu tilviki séu vegna þess að félaga í SR á um- ræddu skipi hafí verið sagt upp störfum og Pólverji ráðinn í hans stað. Hér veit Birgir betur og fer með ósannindi, því að við það að skipið skipti um skrán- ingarfána á síðastliðnum vetri var fækkað um einn í áhöfn skipsins skv. heildarmönnun sem heimiluð var af norsku Sigl- ingamálastofnuninni, þ.e. einn háseti, og var enginn ráðinn í hans stað. Það er athyglisvert að skoða forsendur þess að norsk siglinga- yfírvöld heimila einum færri í áhöfn en gilti þegar skipið var undir íslenskri skráningu. SR hefur um árabil hafnað umleitunum kaupskipaútgerðanna að hásetar á íslenskum kaupskipum sinni að- stoðarstörfum neðanþilja, s.s. í vélarrúmi, þegar þörf er á og ekki eru aðstæður til að nýta starfs- krafta háseta ofanþilja. Norðmenn sem og allar siglingaþjóðir Evrópu og víðar, hafa innleitt slíkt starfs- svið háseta á kaupskipum í fullu samráði við þarlend stéttarfélög háseta og má með sanni segja að óbilgimi SR í þessu máli hérlendis sé hrein „forneskja". í ákvörðunun norsku Siglingamálastofnunarinn- ar um heimildarmönnun ms. „Vals“ er skilyrt að matsveinn skipsins (6 manna heildaráhöfn nú en var 7 manns undir íslenskum fána) og aðstoðarmaður í vél, sinni einnig-störfum á dekki (þ.e. háset- astörfum) þegar þess er þörf. Þar sem helstu álagstímar á háseta eru við komur og brottfarir skipa, er ms. „Valur“ nú rekinn á jafn hag- kvæman og öruggan hátt og þegar skipið var mannað einum fleiri í áhöfn, með því að matsveinn og aðstoðarmaður í vél hjálpa til á dekki á álagstímum. Ein af ástæðum þess að Nes hf., eins og aðrar íslenskar kaup- skipaútgerðir hafa einnig gert við skip sín, færði ms. „Val“ undan íslenskum fána undir norskan er m.a. fyrrnefnd óbilgirni SR við að innleiða vinnufyrirkomulag og starfshætti sem gilda hjá öllum öðrum siglingaþjóðum. Þar að auki geta íslensku kaupskipaútgerðirn- ar ekki lengur unað því að búa við rekstrarskilyrði í formi launa- kostnaðar, opinberra álaga og gjalda o.s.frv., sem eru langt um- fram það sem tíðkast hjá kaupskip- aútgerðum næstu nágrannaland- anna og víðar og sem eru iðulega í beinni samkeppni við íslensku útgerðirnar um flutninga. Birgir Björgvinsson stjórnar- maður SR fullyrðir í fyrrnefndri frétt áð -íslensku útgerðirnar búi ekki við samkeppni erlendis frá. Enn á ný fer Birgir með rangt mál, eða að hann hefur litla þekk- ingu á sjóflutningum til og frá landinu og starfsemi íslensku kaupskipaútgerðanna. Fyrst er að nefna að af rúmlega 40 skipa flota íslensku kaupskipaútgerðanna er tæplega fjórðungur skipanna ein- vörðungu í siglingum milli erlendra hafna í beinni og óheftri sam- keppni við erlendar útgerðir. Þar að auki stunda nokkur skip útgerð- anna siglingar og flutninga milli erlendar hafna samhliða siglingum til og frá íslandi og útgerðirnar nýta þannig afkastagetu skipanna mikið betur en ella. Að lokum fer mjög umtalsverður hluti sjóflutn- inga til og frá landinu'með erlend- um skipum sem eru íslensku kaup: skipaútgerðunum óviðkomandi. I því sambandi má t.d. nefna að nær öll lýsisframleiðslan, verulegur hluti loðnu- og fískimjöls o.s.frv. er fluttur frá landinu með erlend- um skipum óviðkomandi íslensku kaupskipaútgerðunum. Einnig má benda á að stærsti hluti flutninga skipa Nes hf. er loðnumjöl sem flutt er í beinni og óheftri sam- keppni við erlendar útgerðir. Rétt er að forystumenn SR kynni sér niðurstöður úttektar sem Siglingamálastofnun ríkisins lét gera á komum erlendra kaupskipa (flutningaskipa, feija, olíuskipa o.s.frv.) til Islands 1989, en skv. upplýsingum stofnunarinnar voru þær u.þ.b. 880. Tilefni úttektar Siglingamálastofnunar var reynd- ar að meta hversu fýsilegt það væri fyrir stofnunina að koma á reglubundnu eftirliti stofnunarinn- ar með þessum skipum. Af þessum u.þ.b. 880 erlendum kaupskipa- komum er einvörðungu hægt að rekja tæplega helming þeirra til erlendra skipa í eigu eða á vegum íslensku kaupskipaútgerðanna, eða olíuinnflutningsskipa og feija. Þessar tölur tala sinu máli um þá erlendu samkeppni sem islensku kaupskipaútgerðirnar búa við, enda þekkja íbúar sjávarþorpa í kringum landið vel til tíðra koma þessara erlendu skipa, þótt forysta SR í lokuðu og vernduðu umhverfí í Reykjavík hafí ekki borist fréttir af þessum skipakomum, þótt þær hafi átt sér stað um áratugaskeið. Erlend samkeppni sem íslensku kaupskipaútgerðimar búa við kem- ur einnig iðulega fram á óbeinan hátt. Sífellt færist í vöxt að fyrir- tæki og opinberar stofnanir bjóði út í opnum útboðum sjóflutninga og eins og vera ber, taka þá lægsta tilboði, án tillits til þjóðemis skipa- kostsins eða útgerðarinnar. Þannig geta íslensku kaupskipaútgerðirn- ar bent á mörg dæmi þess að er- lendar útgerðir og skip hafa feng- ið flutninga fyrir íslensk fyrirtæki og stofnanir (t.d. Innkaupastofnun Reykjavíkur) í krafti lægsta boðs og á sama hátt verða íslensku út- gerðirnar að bjóða í flutningana með hliðsjón af samkeppnisboðum frá erlendum útgerðum sem búa við allt önnur og betri rekstrarskil- yrði en íslensku kaupskipaútgerð- irnar. Þótt íslensku kaupskipaútgerð- irnar telji nauðsynlegt að stéttarfé- lögum farmanna og almenningi sé ljós erlend samkeppni við íslensku kaupskipaútgerðimar bæði í flutn- ingum til og frá landinu, sem og á alþjóðavettvangi, þá em útgerð- irnar ekki að amast við þessari samkeppni. Þvert á móti eru allar íslensku kaupskipaútgerðirnar sannfærðar um að öragg framtíð íslenskrar kaupskipaútgerðar felist í því að íslensku útgerðirnar verði samkeppnisfærar við útgerðir í þeim löndum sem við eigum við- skipti við og óhindrað samkeppni og frelsi í kaupsiglingum sé öragg- asta leiðiri til að íslensku útgerðirn- ar temji sér starfshætti og rekstur sem geri þeim kleift að mæta er- lendri samkeppni, bæði útgerðun- um og almenningi til ávinnings. Eins og fram kemur í títt- nefndri frétt hjá fulltrúa útgerðar ms. „Vals“, Nes hf., þá var útgerð- in vegna lélegra rekstrarskilyrða, s.s. minnkandi loðnumjölsfram- leiðslu, hækkandi olíuverðs og lækkandi flutningsgjalda hérlendis og erlendis, knúin til að setja skip útgerðarinnar undir erlenda fána á síðastliðnum vetri og þannig forða fyrirsjáanlegri rekstrarstöðv- un með því m.a. að ráða að hluta til erlenda farmenn á skipin á lægri launum, en sem teljast þó eftir- sóknarverð í heimalandi þessara útlendinga. Nes hf. gekk þó ekki lengra en svo í þessum breytingum, en að nægði til að tryggja áfram- haldandi rekstur útgerðarinnar miðað við óbreytt rekstrarskilyrði og er helmingur áhafnar hvers skips útgerðarinnar íslendingar, en aðrir Pólveijar. Utgerðin lagði sig fram um að láta þessar breyt- ingar bitna jafnt á þremur helstu starfshópum farmanna, þ.e. skip- stjórnarmönnum, vélstjórnar- mönnum og undirmönnum, þótt sbr. þróun í nágrannalöndunum að það séu undirmenn sem fyrstir verða fyrir barðinu á slíkum breyt- ingum sem þegar hafa gengið yfír í nær öllum Evrópulöndunum. Er SR með aðgerðum sínum gegn ms. „Val“ að „maklega" launa út- gerð skipsins fyrir þessa tillits- semi? Að lokum má geta þess að ís- lenskum stjómvöldum er ljóst að íslensku kaupskipaútgerðirnar geta ekki lengur búið við þann mismun sem ríkir milli rekstrar- skilyrða þeirra og samkeppnisút- gerða í nágrannalöndunum, enda gaf samgönguráðuneytið út stefn- umótun á sl. vetri um „að íslensku kaupskipaútgerðunum í óheftri samkeppni við erlendar útgerðir verði skapaður sambærilegur rekstrargrundvöllur og erlendir keppninautar búa við“. í kjölfar, birtingar fyrmefndrar stefnu- mörkunar, skipaði samgöngumála- ráðherra nefnd með aðild hags- munaaðila og fulltrúum viðkom- andi ráðuneyta sem falið var að móta tillögur að framvarpi til að hrinda stefnumörkuninni í fram- kvæmd. Störf þessarar nefndar hafa mjög mótast af fyrirmynd Dana þegar þeir bragðust við hlið- stæðri „útflöggunarþróun" kaup- skipa, með því að stofna danska alþjóðaskráningu kaupskipa þar sem útgerðir hafa fijálst val mn þjóðerni áhafnarinnar. Samtímis stofnun dönsku alþjóðaskráningar- innar gripu Danir til ýmissa að- gerða, s.s. skattfrelsis farmanna, niðurfellingu launatengdra gjalda vegna farmanna o.s.frv. til að tryggja atvinnumöguleika danskra farmanna á skipum skráðum í dönsku alþjóðaskráningunni. Framlag dönsku farmanna sjálfra til að tryggja eigið atvinnuöryggi var að ganga að ýmissi hagræð- ingu og breytingum á vinnufyr- irkomulagi þeirra um borð, í skipunum. Umræddar breytingar í Danmörku hafa skilað árangri umfram björtustu vonum og hefur danski kaupskipaflotinn stórlega eflst á síðastliðnum tveimur áram og er allt að 90% mannaður dönsk- um farmönnum og u.þ.b. 70% undirmanna á kaupskipum í dönsku alþjóðaskráningunni era danskir farmenn. Allir fulltrúar í fyrmefndri nefnd samgönguráðu- neytisins, a.m.t. fulltrúum stéttar- félaga yfirmanna á kaupskipum, hafa lýst sig reiðubúna til að kanna forsendur hérlendis á samskonar fyrirkomulagi og tekið var upp í Danmörku, þ.e. aðrir en fulltrúar SR. Fulltráar SR í nefndinni hal»>- alfarið hafnað að ræða hagræð- ingu og breytingar á störfum fé- lagsmanna sinna á skipum íslensku kaupskipaútgerðana, s.s. útvíkkað vinnusvið o.s.frv. íslensku kaupskipaútgerðirnar geta ekki lengur sætt sig við óbil- gimi Sjómannafélags Reykjavíkur við .að hafna öllum viðræðum um aukna hagræðingu í rekstri ís- lenskra kaupskipa. Því hljóta út- gerðirnar að áskilja sér rétt til að _, grípa til tilhlýðilegra viðbragða Æ1'- ólögmætum aðgerðum Sjómann- afélags Reykjavíkur. Reyndar telja kaupskipaútgerðirnar sér skylt, sjálfra sín og allra neytenda vegna, að taka slíka afstöðu til Sjómanna- félags Reykjavíkur, því einfalt er að sýna fram á að forysta Sjó- mannafélags Reykjavíkur er með aðgerðum sínum og kröfugerð að krefjast þess að útgerðirnar og allir landsmenn sem beinir eða óbeinir viðskipavinir útgerðanna, greiði niður laun félags Sjómanna- félags Reykjavíkur án þess að þeir taki nein skref í átt til nútíma vinnubragða og hagræðingar í rekstri íslenskra kaupskipa. Virðingarfyllst, f.h. SÍK, Einar Hermannsson. Kjörís hf. Hveragerði: Framleiðsla hafin á fitusnauðum matarís Selfossi. FITULAUS ís er nú framleiddur hjá Kjörís hf. í Hveragerði. I þessum ís eru 40% færri hitaein- ingar en í öðrum matarís en næringargildi óbreytt. Fitulausi ísinn er seldur undir heitinu Sparís sem er heiti á nýjum og ódýrari jurtaís frá Kjörís hf. en fyrirtækið er brautryðjandi í framleiðslu á fitusnauðum ís hér- lendis. Kjörís hf. í Hveragerði hefur framleitt jurtaís síðan 1970. Í ísnum er fíta úr jurtaríkinu í stað dýrafitu (smjörs) og hin síðari ár hefur ver- ið notuð jurtafíta með 25% ómett- aðri fítusýra. Frá Kjörís hf. í Hveragerði fer ísframleiðslan til dreifingari á suð- Messa á Grund Messa verður á elliheimilinu Grund klukkan 14 í dag, sunnudag, á vegum Félags fyrrverandi sóknar- .presta. Prestur er Kristinn HóseaT son. vesturhom landsins. Gott símasam- band gerir að verkum að nú fer öll dreifing á þetta svæði fram frá fýr- irtækinu í Hveragerði í stað þess að áður var starfrækt dreifingar- stöð í Reykjavík. Fyrirtækið er aft- ur á móti með umboðsaðila á Akur- eyri og á Austurlandi. „Við fórum í kjölfarið á Sláturfé- laginu og þetta hefur tekist mjög vel. Við höfum getað veitt alveg jafn góða þjónustu," sagði Haf- steinn Kristinsson forstjóri Kjöríss hf. Frá Hveragerði fara daglega 4-5 frystibílar til höfuðborgarsvæð- isins. Bílarnir era með síma og því auðvelt að ná til þeirra frá Hvera- gerði. „Þessi tækni auðveldar nú- orðið að vera úti á landi og selja inn á höfuðborgarsvæðið sem aðal- markaðssvæði,“ sagði Hafsteinn. í dreifíngarstöðinni sem var í Reykjavík unnu 8 manns, bílstjórar og skrifstofufólk en nú hafa þessi störf flust til Hveragerðis. Hjá fyrir- tækinu vinna að jafnaði 25-30 -marmsT------------------------- Sig. Jóns. Morgunblaðið/Sigurður Jónsson Evn Overgaard, danskur mjólkurfræðingur, setur fitusnauðan Spar- ís í öskjur.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.