Morgunblaðið - 16.10.1992, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. OKTÓBER 1992
Engu má sleppa
Leiklist
Bolli Gústavsson
Leikfélag Akureyrar. Lína
Langsokkur eftir Astrid Lind-
gren. Tónlist: Georg Riedel.
Þýðandi: Þórarinn Eldjárn.
Leikstjórn: Þráinn Karlsson.
Leikmynd: Hallmundur Krist-
insson. Búningar og dýr: Anna
G. Torfadóttir. Tónlistarsljórn:
Michael Jón Clarke. Dansar:
Lína Þorkelsdóttir. Lýsing:
Ingvar Björnsson.
Sagan af Línu Langsokk er
þeim kostum búin, að böm þreyt-
ast seint á að heyra hana aftur
og aftur, jafnvel þótt skammt líði
á milli og frásagnarhættir séu
með ýmsu móti. Það sem mestu
skiptir er að engu sé sleppt. Gild-
ir það lögmál og um ýmsar gaml-
ar ýkjusögur, sem varðveist hafa
og sagðar voru einvörðungu til
skemmtunar. í bernsku hafði ég
mikið dálæti á sögunni af Búkollu
og síðar sagði ég hana börnum
mínum og nú bamabömum. Og
ég hef komist að því, að það skipt-
ir miklu máli ennþá, að engu sé
sleppt og aldrei vikið frá fastmót-
uðum söguþræði. Fari svo, þá er
sögumaður hiklaust spurður hvort
hann sé orðinn gleyminn og sí-
fellt áminntur, ef hann hyggst
stytta sér leið í þeirri von, að svefn
sígi ungum hlustendum á brár.
Í fyrstu þótti mér það hæpið
val, þegar Leikfélag Akureyrar
hóf nýtt starfsár með frumsýn-
ingu bamaleikritsins um Línu
Langsokk eftir Astrid Lindgren.
Lína hefur síður en svo legið í
þagnargildi hér á landi allt frá
því ritstjóri norður á Akureyri,
hagyrðingurinn Jakob Ó. Péturs-
son, þýddi skáldsögu Astrid Lind-
gren fyrir margt löngu, og senni-
lega áður en skáldkonan varð
heimsfræg. Það efaðist enginn um
það fyrir norðan, að það hlyti að
vera smellin bók úr því að Jakob
þótti taka því að snúa henni á
íslensku, en næmt skopskyn hans
var alkunnugt og birtist ósjaldan
í bráðsmellnum ferskeytlum. Allt
frá því sagan kom fyrst út hér á
landi hefur hún margsinnis verið
endurútgefin og leikgerð hennar
víða sviðsett, kvikmynd sýnd og
þá hefur sjónvarpið ekki leitt hana
hjá sér.
Á fmmsýningu Leikfélags Ak-
ureyrar komst ég að raun um, að
þar var ekki slegið 'neitt vind-
högg. Ungir áhorfendur nutu þess
að hitta Línu ennþá, já ljóslif-
andi, og þannig var um hnúta
búið, að engu var sleppt. Sýningin
er vönduð og hæfilega hröð.
Traust og myndræn leikmynd
Hallmundar Kristinssonar gladdi
augu. Húsið að Sjónarhóli er þar
meginatriði, nostursamlega unnið
og gætt lífi gamalla bygginga.
Aðrar sviðsmyndir miðast við, að
hægt sé að hraða skiptingum, ein-
faldar í sniðum og veltur því á
réttri beitingu ljósa, sem ekki
bregst fremur en fyrri daginn hjá
Ingvari Bjömssyni. Anna G.
Torfadóttir myndlistarmaður hef-
ur hannað búninga og dýr. Er
verk hennar í fyllsta samræmi við
sviðsmyndir og persónur og ekki
kastað til höndum. Draumsýn
Línu af foreldrum hennar, þegar
sjóræninginn Langsokkur líður
upp úr djúpinu með dansandi
grænklæddum öldum, er prýði-
lega gerð og veltur ekki síst á
búningum og gervum, ásamt
dansi, sem Lína Þorkelsdóttir
stjórnar. Þó þykir' mér helst til
mikils áhersla lögð á austurlenska
litadýrð og dulrænan svip engils-
ins, sem yfir trónir. Hefði hann
mátt vera í hefðbundinni, hvítri
og barnslegri mynd þeirra góðu,
gömlu glanskorta, sem við þekkj-
um, og þá fallið betur að heildar-
mynd. Hér er einungis um list-
fræðilegt sjónarmið að ræða.
Hljóðfæraleikur er fluttur af bandi
og er undirleikur við söng óþarf-
lega sterkur í vönduðum hljóm-
flutningstækjum leikhússins.
Saknaði ég þess að hafa ekki
hljóðfæraleikara með í sýning-
unni.
Leikstjóm Þráins Karlssonar
er örugg og val leikara hefur tek-
ist með ágætum.
Bryndís Petra Bragadóttir er
þóttmikil Lina og leikur hennar
ber vott um einlæga leikgleði og
jafnframt ögun þess, sem kann
vel til verka og ber virðingu fyrir
listinni. Anna og Tomnu eru leik-
in af Guðrúnu Jóhönnu Ólafsdótt-
ur og Ingvari Má Gíslasyni, sem
bæði em sviðsvön og nálgast óð-
um þau aldursmörk að verða segja
skilið við bamahlutverk. Þau eru
bæði eðlileg og óþvinguð og sam-
leikur þeirra og Bryndísar Petru
er góður. Sigurveig Jónsdóttir er
frábær Prússólín, fulltrúi bama-
verndarnefndar og vekur að von-
um mikla kæti með ýktu látæði.
Það gerir og Aðalsteinn Bergdal,
sem er eins og klipptur út úr
teiknimyndasögu í hlutverki
Klængs lögregluþjóiis og hefur
lag á að túlka þá góðlegu skrípa-
mynd með útliti, látbragði og
réttri framsögn. Er allt við hæfí
og getur ekki í ævintýralegum
afkáraskap ruglað mat ungra
áhorfenda á löggæslumönnum
veruleikans. Sigurþór Albert Hei-
misson í hlutverki Hængs fylgir
fast á hæla Aðalsteini eins og
galtómur sprellikarl og heldur sig
við þau mörk, sem eiga hér við.
Sunna Borg er virðuleg og örugg
í hlutverki kennslukonu og Krist-
jana N. Jónsdóttir skondin frú
Grenjstað. Gestur Einar Jónasson
er tilkomumikill í hlutverki Lang-
sokks skipstjóra og Eggert Kaab-
er og Jón Bjarni Guðmundsson
gerðu, fákænum rænihgjum lipur-
leg skil. Hjörleifur Hjál.marsson
er mikilfenglegur aflraunamaður
og síðar glaðlegur háseti með
þeim Jóni Bjarna og Eggert. Þrá-
inn Karlsson leikur umboðsmann
í sirkus, Þórey Aðalsteinsdóttir
móður Tomma og Önnu. Ekki
má gleyma prúðum og snyrtileg-
um skólabörnum, sem leikin eru
af Dís Pálsdóttur, Jóni Sturlu
Jónssyni, Tómasi Jónassyni og
Þórdísi Steinarsdóttur. í hlutverki
engils er Þórey Árnadóttir, en
bæjarbúa leika Bergljót Borg,
Hreinn Skagfjörð, Laufey Árna-
dóttir og Tinna Ingvarsdóttir.
Undirtektir frumsýningargesta
bentu til þess, að þessi vandaða
sýning hefði fallið í góðan jarðveg
og er þess að vænta, að hún gangi
vel og lengi ungum og öldnum til
andlegrar hressingar, þegar
skammdegi fer að.
Grafík frá Mexíkó
og Suður-Ameríku
Louise Heite sýnir
á Egilsstöðum
Lousie Heite er með sýningu á verkum sínum í pastelkrít, vatnslitun
og akrýl á skrifstofu Byggðastofnunnar í Miðvangi, Egilsstöðum.
Þetta er fyrsta einkasýning Louise á Islandi, en hún hefur verið
með einkasýningar í Bandaríkjunum.
Laugardaginn 17. október kl.
16.00 verður opnuð sýning í
Geysishúsinu sem ber yfirskrift-
ina „Grafík frá Mexíkó og Suð-
ur-Ameríku“. Sýningin er á veg-
um Listasafns Reykjavíkur og
sýnir úrval verka af marg-
breytilegri samtimalist sem tjá-
ir mannlegar tilfinningar, kviða
og draumsýnir; varpar Jjósi á
ríkjandi þátt úr menningu Mex-
íkó og Suður-Ameríku.
Þetta er úrval verka, um 40
grafíkmyndir eftir mexíkanska og
suður-ameríska listamenn sem
hlotið hafa alþjóðlega viðurkenn-
ingu. Verkin eru öll í eigu lista-
safns Banco de Mexico og hluti
af safni 350 frummynda sem fyrir-
tækið Smurfit Carton y Papel de
Mexico gaf bankanum.
Þetta er farandsýning sem hef-
ur verið í fjölmörgum Evrópulönd-
um og kemur hingað fyrir tilstuðl-
an Alþjóðasamskiptaráðs Mexíkó,
sendiráðs Mexíkó í Noregi og ræð-
ismannsskrifstofu Mexíkó á Is-
landi.
Tilgangurinn er að kynna hinn
mikla myndauð þessa menningar-
svæðis með ósk og von um að
sýningin stuðli að vaxandi áhuga
á list Mexíkó og Suður-Ameríku
um allan heim.
Sýningin er í nýjum sýningarsal
í Geysishúsinu (á horni Aðalstræt-
is og Vesturgötu) en þar er áætlað
að setja upp sýningar í framtíðinni
á vegum Listasafns Reykjavíkur,
sem vegna eðlis eða stærðar fara
betur þar en á Kjarvalsstöðum.
Sýningin stendur til 15. nóvem-
ber og er opin alla virka daga kl.
9.00-17.00 og um helgar kl.
13.00-16.00.
Louise fæddist og ólst upp í
Bandaríkjunum, en er nú búsett á
Seyðisfirði. Hún lauk BA prófí í
myndlistasögu, með hönnun sem
undirgrein, hjá Virginia Comm-
onwealth University í Bandaríkj-
unum. Hún er einnig með MA og
PhD próf í sagnfræði.
Louise hefur lært jurtalitun og
tóvinnu hjá The Mannings
Handweaving School í Pennsylvan-
ía fylki í Bandaríkjunum. Og hefur
einnig sótt námskeið í sýningahönn-
un hjá bandaríska þjóðminjasafn-
inu, The Smithsonian Institution.
Louise hefur starfað sem aðal-
sýningahönnuður hjá fylkissafna-
deild í Delaware fylki í Bandaríkj-
unum. Og var lengi myndlistar-
gagnrýnandi og menntamálaráðu-
nautur í Delaware. Hún hefur feng-
ið viðurkenningu fyrir flugdreka-
LAUGARDAGINN 17. október
kl. 14.00 verður síðasta sýning á
Bandamannasögu í Norræna
húsinu. Nokkrar sýningar hafa
verið í vikunni fyrir almenning
og skólafólk, en nú er síðasta
tækifærið að sjá gamanleikinn.
Leikhópurinn Bandamenn er á
förum til Vasa í Finnlandi, þar sem
sýnt verður í Borgarleikhúsinu.
Bandamannasaga var frumsýnd í
Listahátíð í júní. Sveinn Einarsson
samdi verkið sem byggt er á sam-
hönnun.
Louise fluttist til íslands fyrir
rúmlega þremur árum. Sumarið
1989 vann hún sem fornleifafræð-
ingur í Viðey. En síðan í september
sama ár hefur hún kennt ensku,
samfélagsfræði og myndmennt í
Seyðisfjarðarskóla.
Frá 1985 hefur Louise rekið fyr-
irtæki í Bandaríkjunum sem sér-
hæfir sig í íslenskum vörum og
annast bæði inn- og útflutning á
þeim. Hún er nýráðin framkvæmda-
stjóri FRÚ LÁRU HF á Seyðisfirði
og er að endurnýja hundrað ára
gamalt hús þar sem hún festi kaup
á.
Sýning Louise er opin alla virka
daga frá kl. 8.30-16.00. Allar
myndirnar eru til sölu. Sýningin
stendur til áramóta.
nefndri fornsögu sem talin er rituð
á 13. öld.
í leikhópnum eru sex leikarar:
Borgar Garðarsson, Jakob Þór Ein-
arsson, Stefán Sturla Siguijónsson,
Felix Bergsson, Ragnheiður E. Arn-
ardóttir og Guðni Franzson sem sér
um tónlist í verkinu. Leikstjóri er
Sveinn Einarsson. Meðleikstjóri og
sýningarstjóri er Þórunn Magnea
Magnúsdóttir.
Aðgöngumiðar eru seldir við inn-
gang.
Kristján Kristjánsson
Kristján Krist-
jánsson í
Nýlistasafni
SÝNING á verkum Kristjáns
Kristjánssonar verður opnuð í
Nýlistasafninu, Vatnsstíg 3b,
Iaugardaginn 17. október kl.
16.00.
Verkunum á sýningunni er skipt
í þijú þemu: Líf og dauði, Raf-
mögnuð sambönd og Úr heimi
dulvitundar.
Kristján Kristjánsson er fæddur
á Patreksfirði í febrúar 1950.
Hann lauk fjögurra ára myndlist-
arnámj frá Myndlista- og handíða-
skóla íslands árið 1973 og þriggja
ára námi frá Listaakademíunni í
Stokkhólmi 1981. Þetta er níunda
einkasýning Kristjáns. Að auki
hefur hann tekið þátt í samsýning-
um.
Sýningin stendur til 1. nóvem-
ber og er opin daglega frá kl.
14.00-18.00.
Bandamannasaga
í Norræna húsinu