Morgunblaðið - 16.10.1992, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. OKTÓBER 1992
33
Elínborg Finnboga-
dóttir fyrrv. yfirmat-
ráðskona — Minning
Fædd 2. janúar 1908
Dáin 9. október 1992
Með þakklæti og virðingu rita ég
örfá orð um Elínborgu frænku okk-
ar. Hún hefði sjálf ekki viljað skrúð-
mælgi eða fagurgala og því reyni
ég að virða vilja hennar í þeim efn-
um. Hún var ávallt hrein og bein,
kom til dyranna eins og hún var
klædd og fór eigi í grafgötur með
skoðanir sínar.
Við eigum margar góðar minn-
ingar um Elínborgu, eða „Borgu
Frænku" með stórum staf, eins og
við gjarna kölluðum hana. Hún var
mikill stólpi í frændgarði okkar,
kjarnakona, sem alltaf var leitað til
þegar mikið lá við og góðar veislur
skyldu haldnar.
Það var nefnilega þannig að
Borga hafði mjög ung að árum far-
ið utan til að leita sér menntunar á
sviði matargerðarlistar, sem hún
nam bæði í Danmörku og Noregi.
Hrein unun var að fylgjast með
henni þegar hún var að undirbúa
veislur í stórfjölskyldu okkar. Þar
unnu þær reyndar mætavel saman,
hún og Ágústa frænka okkar og
vinkona, sem látin er fyrir nokkrum
árum. Báðar vor þær framúrskar-
andi listfengar á þessu sviði. Það lá
þess vegna beint við að Elínborgu
væru falin ábyrgðarstörf tengd
hennar sérsviði. Var hún yfirmat-
ráðskona á Hvítabandinu í Reykja-
vík. Hún tók einnig við því starfi
er Heilsuverndarstöðin í Reykjavík
tók til starfa. Síðan þótti það sjálf-
sagt er Borgarspítalinn í Reykjavík
var reistur að Elínborg tæki að sér
yfirmatráðskonustarfið þar og þá
einnig á Grensásspítalanum.
En það var ljómi yfir Elínborgu
á fleiri sviðum. Hún var sannkölluð
heimskona í okkar augum. Hún
hafði ferðast víða um heim og hafði
frá mörgu að segja og miðla okkur
hinum. En hún hafði mesta unun
af því að ferðast um landið sitt
góða á viljugum gæðingi, því hesta-
konan var hún mikil frá blautu
barnsbeini.
Elínborg talaði ætíð með miklum
trega um þá dýrðardaga þegar hún
var i hvað mestri nálægð við þær
undursamlegu skepnur sem hest-
arnir hennar voru. I þeim frásögnum
beinlínis gneistaði af henni. Það
geislaði einnig af „Borgu okkar“
þegar hún flutti okkur ljóðin sín,
sem hún elskaði öðru fremur. Hún
stendur mér ljóslifandi fyrir hug-
skotssjónum er hún um miðja nótt
flutti okkur frænkum ljóð Einars
Benediktssonar, Fáka, af hreinni
innlifun og elsku.
Þegar hugsað er til baka á tíma-
mótum sem þessum fer ekki hjá því
að hugurinn fyllist söknuði og trega.
Smátt og smátt hverfur frá manni
þetta stórbrotna fólk sem setti svo
sterkan svip á lífíð og tilveruna allt
frá barnsaldri. Elínborg og Katrín
móðir hennar voru órjúfanleg heild
í hugum okkar í stóra fjölskylduhús-
inu á Hallveigarstíg 9. Þar var gott
að koma. Smákökur og góðgæti á
öllum hæðum, frændur og frænkur
í öllum hornum. Spilað á spil, hlegið
og sungið. Allir voru góðir, eða það
fannst mér að minnsta kosti. Þetta
var frændgarðurinn hennar móður
minnar og var ég stolt af fjölskyldu
minni í hvívetna.
Inn í þessa mynd í huga mínum
féll Elínborg frænka svo mætavel.
Sannkallaður „lífskúnstner“ sem fór
sínar eigin leiðir á margan hátt, en
eignaðist vini og góða félaga hvar
sem leiðir hennar lágu. Eg er stolt
yfir því að hafa átt hana sem frænku
og þakklát fyrir að hafa átt þess
kost að eignast hana sem góða vin-
konu eftir að barns- og unglingsár-
um lauk, kynnast hennar hugar-
heimi, finna skyldleikann, einnig í
sálinni, sameiginlegan áhuga okkar
á landinu. Það var smáævintýri t.d.
hjá okkur Borgu, að fara um
Reykjanesið þvert og endilangt og
enda þá ferð í Stokkseyrarfjöru,
drekka kaffi undir kirkjugarðs-
veggnum, stoltar yfír því að hafa
fundið forfeður okkar í hvflu sinni
þar. Tuttugu árum síðar flutti þessi
stórbrotna frænka mín ljóð sitt Fáka
á þessum sama stað í kapp við brim-
ið.
Megi góður guð varðveita Elín-
borgu og blessa minningu hennar.
Edda Sigrún.
Borga frænka er dáin. Hún fékk
að sofna í rúminu sínu, eins og hún
hafði óskað sér. Hún fékk að halda
andlegu atgervi og reisn fram til
dauðadags. Nærvera Borgu frænku
á öllum stórhátíðum var einn af
föstum punktum tilverunnar. Með
henni er ekki einungis horfin góð
frænka heldur hlekkur heillar kyn-
slóðar.
Ein af minnisstæðum stundum
með Borgu var 3ja daga ferðalag,
sem farið var í ljósaskiptunum síð-
sumars. Frænkumar þrjár Elínborg,
Sunneva, Edda og undirrituð fóru
saman stórreisu austur að Stokks-
eyri. Edda, sem alltaf var að gleðja
Borgu frænku sína, bauð húsið sitt,
Amsterdam, til afnota. Á þessum
þremur dögum kynntist ég hvað
bezt þessari ljóðelsku, viðkvæmu og
stórbrotnu konu, Borgu frænku.
Um áramótin síðustu, þegar skál-
að hafði verið fyrir nýju ári, stóð
Borga upp og spurði hvort frænd-
fólkið vildi ekki heyra Fáka, Einars
Ben.
Sá sem drekkur hvem gleðinnar dropa í-
grunn,
sem dansar í fákaspori yfir grand.
I mannsbarminn streymir sem aðfalls-unn
af afli hestsins og göfugu lund.
Maðurinn einn er ei nema hálfur,
með öðrum er hann meiri en hann sjálfur,-
Og knapinn á hestbaki er kóngur um stund,
kórónulaus á hann ríki og álfur.
Ef inni er þröngt, tak hnakk þinn og hest
og hleyptu á burt undir loftsins þök.
Hýstu aldrei þinn harm. Það er bezt.
Að heiman, út, ef þú berst í vök.
Það finnst ekki mein, sem ei breytist og
bætist,
ei böl, sem ei þaggast, ei lund, sem ei kætist
við fjörgammsins stoltu og sterku tök.
Lát hann stökkva, svo draumar þíns hjarta
rætist.
Framsögnin var utanbókar.
Hestakonan, 84 ára gömul, hnar-
reist með blik í brúnum augum, fór
hvorki með ljóðið né las, heldur
„lifði" hún ljóðið og leyfði okkur
hinum að fylgja sér.
Nú er knapinn á hestbaki horfinn
og hófadynurinn þagnaður. Við
þökkum innilega samfylgdina.
Guðrún Sverrisdóttir
og fjölskylda.
Elínborg frænka mín er látin, ég
minnist hennar með mikilli virðingu
og þökk fyrir allar þær stundir sem
við áttum saman. í minningu henn-
ar langar mig að skrifa nokkur orð
sem verða fátækleg miðað við allt
það sem hún var mér.
Elínborg var mér sem besta vin-
kona frá því að móðir hennar, sem
ég heiti í höfuðið á, hvarf héðan.
Þrátt fyrir mikinn aldursmun leið
okkur alltaf eins og jafnöldrum,
skemmtum okkur og hlógum sam-
an.
Árið 1987 fórum við fjölskyldan
ásamt Borgu t.d. í skemmtilega sigl-
ingu norður fyrir land og síðan m.a.
til Finnlands og Rússlands. Alveg
var makalaust hversu dugleg hún
var í þeim mikla veltingi, sem við
lentum í, ekkert fjas eða fár. Alltaf
var hún tilbúin til að leggja á sig
erfiði til að sjá sem mest, læra og
njóta lífsins. Við fórum líka saman
í leikhús eða út að borða. Á þeim
stundum var hún svo gefandi, hafði
frá svo mörgu að segja að ég hrein-
lega gleymdi stað og stund við að
hlusta á hana. Þá var hún meðal
annars að segja mér frá liðnum tím-
um, tímum sem ég þekkti ekki. Hún
sagði mér líka margt af móður sinni,
Katrínu, afasystur minni sem var
mér svo góð þegar ég var lítil. Katr-
ín var alveg sérstök kona, ein af
þessum einstöku konum sem átti
svo mikið að gefa. Sérstaklega eru
mér minnisstæðar stundimar sem
ég átti hjá Katrínu þegar ég var
lítil stelpa. Herbergið hennar í Qöl-
skylduhúsinu á Hallveigarstíg var
ekki stórt, en þó svo stórt í mínum
huga. Það var mér sem undraheim-
ur fullur af hlýju, geðprýði og
gæsku. Katrín var vel menntuð og
vel lesin kona sem aldrei féll bók
úr hendi.
Úr þessu umhverfí var Elínborg
sprottin, einkadóttir foreldra sinna
sem ekkert var nógu gott fyrir. Hún
gekk í Kvennaskólann í Reykjavík
og síðar í húsmæðraskóla í Björg-
vin, þar sem hún vann einnig á sum-
arhóteli. Þegar heim kom réð hún
sig til Theódóru Sveinsdóttur, sem
var kunn fyrir fjölbreytta mat-
argerðarlist.
Elínborg varð mikil listakona í
matargerð. í mörg ár átti hún sitt
ríki á Heilsuvemdarstöðinni, síðar á
Borgarspítalanum þar sem hún var
yfirmatráðskona í mörg ár. Undir
hennar stjórn var gott skipulag á
matargerðinni og allri framkvæmd
vinnunar. Hver hlutur á sínum stað,
aldrei keypt nema það besta, án
þess að braðla.
Mér fannst alltaf að Borga
frænka væri höfðingi, heimskona
sem ég leit upp til. Eitt af því sem
ég dáðist sérstaklega að í fari henn-
ar var það hversu fallega hún fór
með ljóð. Hún las mikið eins og
móðir hennar, ekki síst ljóð, og
kunni t.d. mikið af ljóðum Einars
Benediktssonar utan að. Elínborg
var fagurkeri í mörgu tilliti sem ég
var alltaf stolt af og minnist ég með
þakklæti þess hvað hún var bömun-
um okkar góð, Grétu, Matthíasi og
Guðríði.
Að lokum þakka ég kærri frænku
minni samfylgdina. Ég vil einnig
bera kveðjur frá Matthíasi, eigin-
manni mínum sem vegna starfs síns
er fjarverandi.
Katrin Margrét Ólafsdóttir.

É' ’b ...alltafþegar
^ erum vajtl(ttát

Full búð af glœsilegri
gjafavöm fyrir dömur og herra

Gjafakort Slœður TLmvötn
Skartgripir Sjöl Herrailmir
Töskur Treflar Raksett
Leðurvörur Bindi Snyrtitöskur
Regnhlífar belti Snyrtivörur
Handunnin blúnduvara
SIGURBOGINN
Laugavegi 80, sími 611330.
Bíll sem tekið er eftir
Pontiac Trans Sport SE, árg. ’90, einn með öllu:
V6 vél, sjálfskiptur, „cruise control", hæðarjafn-
ari, rafm. í rúðum og sætum, sæti fyrir 6. Mjög
rúmgóður. Ekinn 40 þús. km.
Vel með farinn bíll. Einn eigandi.
Upplýsingar í símum 91-624149 og 98-75933.
^bilandia
//sinfonietta
í Langholtskirkju
laugardaginn 17. október, kl. 13.00
Efnisskrá
Jean Sibelius: Ástarsvíta
Irving Glick: Verk f. píanó og strengjasv.
tileinkað Finlandia Sinfonietta
Tsjajkovskíj: Serenaða fyrir strengjasveit
Finlandia Sinfonietta er talin ein besta
kammersveitin á Norðurlöndum. Flestir
hljóðfæraleikaranna eru einnig hljóðfæraleikarar í
Fílharmóníusveit Helsinki.
Hljómsveitin er á leið í hljómleikaför til Kanada.
Hljómsveitarstjóri er Rolf Gothóni.
Miðasala fer fram á skrifstofu Sinfóníuhljómsueitar íslands
Háskólabíói v/Hagatorg. Sími 622255.