Morgunblaðið - 21.10.1992, Side 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1992
15
Kolbeinn Árnason
„Fjarkönnun er hag-
kvæm og öflug rann-
sóknar- og könnunar-
aðferð sem stunduð er
frá flugvélum og gervi-
tunglum og felur í sér
mælingar á geislun frá
yfirborði jarðar.“
má fylgjast með þýðingarmiklum
eðlisþáttum allra þessara auðlinda
sem geta gefið mikilvægar upplýs-
ingar um ástand þeirra á hverjum
tíma.
Það er óhætt að fullyrða að óvíða
í veröldinni eru jafnmikil not fyrir
reglubundnar fjarkönnunarrann-
sóknir og einmitt hér á Islandi.
Helstu ástæður eru eftirfarandi:
í fyrsta lagi er ísland og efna-
hagslögsaga þess geysistórt svæði
sem nauðsynlegt er að hafa ná-
kvæmt eftirlit með. Mnanfæð kemur
aftur á móti í veg fyrir að það sé
hægt með hefðbundnum aðferðum.
I öðru lagi er ísland jarðfræðilega
ungt land og enn í mótun. Náttúru-
farslegar aðstæður eru hér að
mörgu leyti mjög óvenjulegar. Upp-
bygging vegna tíðra eldgosa og rof
af völdum vinds, vatns og íss valda
mjög örum umhverfisbreytingum,
sem verður að hafa glögga vitn-
Jónas Fr. Jónsson
áður umsamið verð ferðar 20 dögum
fyrir brottför og settar reglur um
kvartanir, afpantanir og rétt til að
framselja ferðir. Með samræmingu
reglna af þessu tagi njóta neytendur
sambærilegra skilyrða sama í hvaða
landi þeir kaupa ferðir.
Ljóst er að íslensk löggjöf um
neyténdamál mun taka breytingum
til hins betra með EES-samningnum.
Bæði verða sett ný lög og einnig
munu íslenskir aðilar þurfa í fram-
kvæmd að laga sig að ýmsum kröf-
um sem gilda á hinu sameiginlega
markaðssvæði. Þannig eru slegnar
tvær flugur í einu höggi, neytenda-
vernd bætt og markaðshæfni ís-
lenskrar vöru og þjónustu aukin.
Höfundur er lögfræðingvr
Verslunnrráðs Islands.
Jón Atli Benediktsson
eskju um. Nákvæm kortlagning
slíkra breytinga og eftirlit með af-
leiðingum þeirra er naumast mögu-
legt nema með fjarkönnunarmæl-
ingum.
Notkunarsvið fyrir
fjarkönnun á íslandi
Margvísleg notkunarsvið fyrir
fjarkönnun blasa hvarvetna við á
Islandi. Sem dæmi um verkefni þar
sm fjarkönnunarmælingar geta
komið að miklu gagni má til dæmis
nefna:
Mælingar á hitastigi í sjó og vötn-
um.
Eftirlit með hafísmyndun og ís-
reki.
Mælingar á blaðgrænu í sjó og
eftirlit með hrygnignarstöðvum.
Mengunarmælingar (dreifing
skólps í sjó við þéttbýlissvæði, olíu-
mengun).
Mælingar á stærð, breytingum
og ástandi jökla.
Mælingar á snjóalögum og bráðn-
un þeirra (fyrri stýringu á orku-
framleiðslu).
Eftirlit með breytingum á hita-
stigi eldstöðva í tengslum við nýt-
ingu jarðhita eða fyrir eldgosspár.
Eftirlit með einangrun bygginga,
hitaveitulagna og háspennulína.
Gróðurrannsóknir, uppskeruáætl-
anir, flokkun gróðurlendis og gróð-
urkortagerð.
Kortlagning á jarðvegseyðingu
og árangri landgræðslu.
Eftirlit með ástandi og útbreiðslu
skóglendis.
Veðurspár og veðurfarsrann-
sóknir.
Talning sjávarspendýra.
Landmælingar og hvers kyns
kortagerð.
Kortlagning fyrir byggða- og
svæðaskipulag.
Upptalningin er á engan hátt
tæmandi en gefur vonandi nokkra
hugmynd um að hér er á ferðinni
rannsóknaraðferð sem getur komið
að umtalsverðu gagni á fjölmörgum
sviðum ef rétt er á málum haldið.
Meðal þróaðra ríkja eru reglu-
bundnar fjarkönnunarrannsóknir
fyrir löngu orðnar nauðsynlegur
þáttur í hvers kyns umhverfíseftir-
liti. Þó að möguleikar fyrir fjarkönn-
un séu miklir hérlendis hafa íslend-
ingar enn sem komið er ekki nýtt
sér þessa tækni nema að litlu leyti.
Undirritaðir hafa áralanga reynslu
af söfnun og úrvinnslu fjarkönnun-
argagna og telja brýnt að þjóðfélag-
ið veiji nokkrum fjármunum til að
nýta þesa tækni. Slíkar íjárfestingar
eiga eftir að margborga sig.
Höfundar eru sérfræðingar í
fjarkönnun ogstunda rannsóknir
hjá Upplýsinga- og merkjafræði-
stofu Háskólans.
OC ALFA-LAVAL
6 5
A R
I S L A N D I
Fyrsta Alfa Laval skilvindan kom hingað 1927.
Utvarpssendingar Kófust hérlendis 1926.
Við erum enn að stórauka
þjónustu okkar við eigendur
ALFA-LAVAL mjaltavéla.
Arið 1990 var þjónustubifreið
ALFA-LAVAL tekin í notkun,
og önnur bætist við á næstu dögum.
Sérmenntaðir þjónustufulltrúar
ALFA-LAVAL og JÖTUNS eru
reiðubúnir til aðstoðar hvar
sem er og hvenær sem er.
iindur
smstíma
A síðari hluta þriðja áratugs þessarar
aldar bárust hingað tvær tækni-
nýjungar sem ollu straumhvörfum,
hvor á sinn hátt. 1926 hófust hér
útvarpssendingar og 1927 kom fyrsta
ALFA-LAVAL skilvindan hingað
til lands.
Nær allir landsmenn njóta útvarps á einhvern
hátt, og yfir 90% íslenskra bænda hafa kosið
að vélvæða fjós sín með ALFA-LAVAL
mjaltavélum. Slíkir eru yfirburðir þeirra eftir
65 ára harða samkeppni.
JÖTUNN hf er umboðsaðili fyrir ALFA-LAVAL
mjaltavélar hérlendis og hefur aðlagað sig
nútímanum með alhliða þjónustu við
íslenska bændur á sviði mjólkurtækni.
Mlésúdfq
HÖFÐABAKKA 9, 112 REYKJAVlK, SÍMI 634000.