Morgunblaðið - 21.10.1992, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 21. OKTÓBER 1992
Fordæma
brot á rétt-
indum barna
BÖRN víða um heim eru fóm-
arlömb mannréttindabrota
ekki síður en fullorðið fólk,
sögðu mannréttindasamtökin
Amnesty Intemational í gær.
„Við verðum allt of oft vör
við, að stjórnvöld láta drepa,
pynta og fangelsa böm og
unglinga í stað þess að vemda
þessa viðkvæmu einstakl-
inga,“ sagði í frétt frá samtök-
unum. Amnesty nefndi mörg
lönd, þar sem mannréttindi
væm brotin á bömum, þar á
meðal Bandaríkin, Suður-Afr-
íku, Brazilíu, Indland, Guate-
mala, ísrael, Tyrkland, Sýr-
land og Perú.
Mega taka
sæti í
ríkisstjórn
ÞINGIÐ í Suður-Afríku, sem
hvítir menn ráða, samþykkti í
gær að leyfa svertingjum að
taka sæti í ríkisstjóm í fyrsta
sinn í sögu landsins. Tillaga
um viðauka við stjómar-
skrána, sem kvað á um þetta,
var felld á þinginu í síðustu
viku, en lögð að nýju fram í
gær í aðeins breyttri mynd.
Þingmenn samþykktu að fella
úr gildi ákvæði um að sérhver
sem hlyti tilnefningu í ríkis-
stjóm þyrfti að ávinna sér rétt
til þingmennsku innan tólf
mánaða. Breyting þessi gerir
F.W. de Klerk forseta kleift
að tilnefna ráðherra úr röðum
svartra, áður en sjálfri stjóm-
arskránni verður breytt í því
skyni að heimila svertingjum
þingsetu.
Sprengt
skammt frá
McDonakTs
HANDSPRENGJA sprakk
skammt frá hamborgarastað
McDonalds í miðborg Moskvu
á mánudagskvöld og urðu átta
manns sárir. Að sögn lögregl-
unnar var sprengjunni ekki
beint gegn hamborgarstaðn-
um, heldur lögreglustöð
skammt frá. Þarna var að
verki dmkkinn „góðkunningi“
lögreglunnar ásamt félaga sín-
um. „Þetta var venjulegur
glæpur," sagði hátt settur lög-
reglumaður, „en við vitum ekki
hver tilgangurinn var.“ Annar
sprengjumannanna reyndi að
komast undan, en gaf sig fram
þegar lögreglumaður skaut
viðvörunarskoti. Fimm ára
gömul stúlka hlaut alvarleg-
ustu meiðslin, þegar sprengjan
sprakk.
Suharto
þiggur
tilnefningu
SUHARTO, forseti Indónesíu,
sem er 71 árs að aldri og hef-
ur verið við völd frá því að
hann gerði byltingu í landinu
fyrir 27 árum, tilkynnti í gær,
að hann hygðist þiggja, að
hann yrði tilnefndur til að vera
frambjóðandi flokksins til for-
setaembættisins fyrir næsta
fimm ára kjörtímabil, en for-
setakosningamar fara fram í
marsmánuði næstkomandi.
„Fyrst mér er sýnt þetta traust
ber ber mér skylda til að hlýða
kallinu," sagði Suharto á 28
ára afmælisfundi Golkar-
flokksins.
Áfram mikil spenna í Sarajevo
Serbar hnepptu
yfirmann friðar-
gæslusveita í hald
Sar^jevo, Gleneagles. Reuter.
YFIRMAÐUR Friðargæslu-
sveita Sameinuðu þjóðanna (UN-
PROFOR) í Sarajevo, Hosain
Abdel-Razek, var stöðvaður af
vopnuðum serbneskum skærul-
iðum síðdegis á mánudag og
meinað að fara ferða sinna í tiu
mínútur, þar sem Serbarnir
neituðu að taka skilríki hans
gild. Sameinuðu þjóðirnar hafa
sent mjög harðorð mótmæli til
yfirmanna serbnesku sveitanna
vegna þessa.
Petra Kelly finnst látin ásamt sambýlismanni sínum
Lögregla útilokar ekki
gæslu á átakasvæðum í Evrópu,
s.s. Júgóslavíu. Er stefnt að því
að það verði gert í samvinnu við
fýrrum aðildarríki Varsjárbanda-
lagsins.
Gerd Bastian og Petra Kelly ræða saman í þýska þinginu. Myndin
er tekin árið 1984.
Atburðurinn átti sér stað á leið-
inni að flugvellinum í Sarajevo og
voru Mik Magnusson, upplýsinga-
fulltrúi friðargæslusveitanna, og
tveir aðrir háttsettir aðstoðarmenn
Abdel-Razeks í fylgdarliði hans.
Brynvarin ökutæki þeirra voru
stöðvað af tíu Serbum sem beindu
að þeim vélbyssum. „Serbamir
neituðu að láta sér nægja skilríki
þau, sem fest vora á glugga öku-
tækjanna, og kröfðust þess að
skoða þau að innan,“ sagði í yfír-
lýsingu frá UNPROFOR.
Vamarmálaráðherrar ríkja Atl-
antshafsbandalagsins (NATO)
komu í gær saman til tveggja daga
fundar í Gleneagles í Skotlandi.
Ákváðu .þeir í gær að semja fýrir
áramót áætlun um hvemig herir
ríkjanna gætu aðstoðað við friðar-
sámeiginlegt sjálfsmorð
Bonn. Reuter.
PETRA Kelly, stofnandi hreyfingar Græningja í Þýskalandi, fannst
látin ásamt sambýlismanni sínum, Gert Bastian, á heimili þeirra í Bonn
á mánudag. Talsmaður ríkissaksóknaraembættisins í Bonn sagði í gær
að allt benti til að Bastian, sem var 69 ára gamall, hefði skotið Kelly
til bana og síðan framið sjálfsvíg. Lögregla telur útilokað að þau
hafi verið myrt utanaðkomandi aðila en segir ekki Ijóst hvort að Bast-
ian hafi myrt Kelly eða hvort þau hafi ákveðið sameiginlega að fremja
sjálfsmorð.
Kelly var mjög áberandi í þýskum
stjórnmálum á síðasta áratug, sat á
þingi fyrir græningja frá árinu 1983,
og var eini fulltrúi þýskra umhverfis-
sinna sem var mjög þekktur utan
Þýskalands. Höfðu hún og Bastian
búið saman um árabil. Bastian var
lengi háttsettur. í þýska hemum en
lét af störfum 1980 vegna ágrein-
ings við stjómvöld um stefnu þeirra
varðandi uppsetningu bandarískra
kjamorkuvopna og gekk í flokk
græningja í kjölfarið. Vinafólk þeirra
fann líkin eftir að ættingjar fóra að
hafa áhyggjur af því að ekki hafði
náðst til þeirra um langt skeið. -
Kelly fannst Iiggjandi í rúmi sínu
og hafði hún verið skotin í höfuðið
með skammbyssu af stuttu færi. Lík
Bastians fannst á ganginum fýrir
utan svefnherbergið, þar sem hann
hafði skotið sjálfan sig í höfuðið, og
skammbyssan við hlið hans. Lög-
regla segir vegsummerki benda til
að engin átök hafí átt sér stað og
að Kelly hafí annað hvort verið sof-
andi þegar hún var skotin eða því
samþykk. Því sé ekki hægt að úti-
loka að þau hafí framið sjálfsmorð
sameiginlega. Ekki er vitað ná-
kvæmlega hvenær atburðurinn átti
sér stað en nágrannar og ættingjar
segjast ekki hafa orðið varir við
neitt lífsmark frá þeim Kelly og
Bastian síðan í byrjun október.
Neistar flugu í síðustu viður-
eign forsetaframbjóðendanna
Reuter.
Bill Clinton og Ross Perot takast í hendur við upphaf þriðju og
síðustu sjónvarpsumræðna frambjóðenda í bandarísku forseta-
kosningunum á mánudagskvöld. George Bush Bandaríkjaforseti
stendur álengdar.
Boston. Frá Karli Blöndal, fréttaritara
Morgunbladsins.
NEISTAR flugu þegar forseta-
frambjóðendurnir George Bush,
Bill Clinton og Ross Perot mætt-
ust þriðja sinni í East Lansing
í Michigan á mánudagskvöld.
Bush Bandaríkjaforseti veittist
hvað eftir annað harkalega að
Clinton, ríkisstjóra Arkansas,
og spurði bandarisku þjóðina
hvort hún gæti lagt traust sitt
á þennan mann. Bush var hins
vegar í vörn stóran hluta kapp-
ræðnanna og átti fullt í fangi
með að verjasst skotum Clintons
og milljónamæringsins Perots,
sem réðist að Bush þar sem
garðurinn er hæstur og gagn-
rýndi frammistöðu hans i utan-
ríkismálum.
Fréttaskýrendur höfðu sagt að
hugur virtist ekki fylgja máli hjá
George Bush, en annað var að sjá
á mánudag þegar hann sagði að
nú nálgaðist úrslitastundin og „það
er kominn tími til að ég setji hlut-
ina í samhengi". Bush veittist
harkalega að frammistöðu Bills
Clintons í embætti ríkisstjóra Ark-
ansas og aflaði sér fárra atkvæða
í ríkinu þegar hann spurði hvort
Bandaríkjamenn vildu sæta sömu
örlögum og íbúar þess að vera
„lægstir hinna lægstu“. Arkansas
er eitt fátækasta ríki Bandaríkj-
anna.
Clinton varði frammistöðu sína
í Arkansas og kvaðst óska þess
að nýsköpun atvinnu og aðrar
framfarir þar næðu til allra Banda-
ríkjanna. Clinton gagnrýndi efna-
hagsstefnu Bush og sagði að hún
myndi ekki bera árangur hér eftir
fremur en hingað til: „Ég held að
við getum gert betur ef við höfum
hugrekki til að knýja fram breyt-
ingar."
Ábyrgð og traust
Perot var þeirrar hyggju að and-
stæðingar sínir virtu hinn raun-
verulega vanda að vettugi. En
hann lét sprengjuna falla þegar
hann vakti máls á málefni, sem
margir hafa furðað sig á hvað lítið
hefur borið á góma í kappræðunum
og kosningabaráttunni. Bush hafði
rétt gagnrýnt Clinton fyrir að gera
ekki hreint fyrir sínum dyrum
varðandi herkvaðningu sína og
Víetnam-stríðið og ítrekað að
menn þyrftu að geta játað mistök
sín eins og hann hefði gert eftir
að hafa gengið á bak orða sinna
um að hækka ekki skatta þegar
Perot snéri orðum forsetans upp á
hann sjálfan: „Víkjum aftur að því
að axla ábyrgð gerða sinna. Ef þú
býrð Saddam Hussein [leiðtoga
íraks] til á tíu árum, notar til þess
milljarða dollara af peningum
bandarískra skattgreiðenda, stígðu
fram og segðu að það hafí verið
mistök. Ef þú býrð til [Manuel]
Noriega [fyrram leiðtoga Panama]
með peningum skattgreiðenda,
stígðu fram og segðu að það hafí
verið mistök."
Clinton sagði að Bush hefði
staðið sig vel þegar hann leiddi
atlöguna gegn Hussein, en hann
hefði gert mistök þegar hann
reyndi að fara vel að honum eftir
að írakar og Iranar sömdu um
frið árið 1988. Hann sagði einnig
að mistök Bush hefðu verið þau
að Iofa engum nýjum sköttum,
þegar hann hefði vitað að erfitt
yrði að standa við það.
Samkvæmt skoðanakönnunum
sem gerðar vora eftir kappræðum-
ar í fyrrakvöld tókst Perot að afla
sér nokkurra atkvæða, en flestir
voru þeirrar hyggju að Clinton
hefði borið sigur úr býtum. Fjórar
sjónvarpsstöðvar hafa birt kannan-
ir og vakti athygli að í þeim öllum
sagði í mesta lagi fjórðungur kjós-
enda að Bush hefði sigrað. í könn-
un sjónvarpsstöðvarinnar ABC
sögðu 23 prósent aðspurðra að
Bush hefði sigrað í kappræðunum,
en Clinton og Perot vora sagðir
hafa haft betur af 30 prósentum
hvor. Samkvæmt könnun ABC
breyttist fylgi frambjóðendanna
lítið fyrir og eftir kappræðumar.
Clinton tapaði tveimur prósentum,
naut stuðnings 50 prósenta fyrir,
en 48 prósenta eftir. Bush stóð í
stað með 33 prósenta fylgi. Perot
bætti við sig þremur prósentum
og stóð í 16 prósentum að kapp-
ræðunum Ioknum.
Þetta var síðasta tækifæri
bandarískra kjósenda til að sjá
forsetaframbjóðendurna leiða
saman hesta sína fyrir kosningam-
ar þriðja nóvember. Fréttaský-
rendur sögðu áður en þær hófust
fyrir rúmri viku að hér væri síð-
asta tækifæri Bush til að snúa
taflinu við, en sennilega hafa þær
þegar upp er staðið bætt stöðu
Clintons. Mikill áhugi var á kapp-
ræðunum og er talið að 92 milljón-
ir manna hafí horft á þær. Kjós-
endur hafa í fjögur ár fengið að
venjast Bush í forsetastóli, en
Clinton var lítt þekktur áður en
hann gaf kost á sér til forseta.
Nú átti almenningur þess hins veg-
ar kost að fylgjast með honum
samanlagt í þijár og hálfa klukku-
stund og á ef til vill auðveldara
með að sjá fyrir sér þennan áður
óþekkta ríkisstjóra í valdamesta
embætti þjóðarinnar en áður.