Morgunblaðið - 21.10.1992, Page 44

•trgmiMaftib fSÍ,
IÞROTTIR FVRIR RLLR ohtfiber.

SÍMI 691100, Sl
IIÐ, AÐ,
'ÍMBRÉF
',F 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
MIÐVIKUDAGUR 21. OKTOBER 1992
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Eimskip hækkar flutningsgjöld um 6% og Samskip siglir í kjölfarið
Hækkunin kemur strax
fram í hærra vöruverði
- segir í mótmælum frá samtökum verslunarinnar
ÍSLENSK verslun og samtök kaupmanna og stórkaupmanna hafa
sent frá sér harðorð mótmæli gegn þeirri ákvörðun Eimskips að
hækka flutningsgjöld á stykkjavöru um 6% að meðaltali 1. nóvem-
ber. Eimskip gefur þær ástæður fyrir hækkuninni að afkoma fyrir-
tækisins hafi versnað vegna minnkandi flutninga og óraunhæfrar
verðsamkeppni. Flutningstaxtar Samskips eru í endurskoðun og er
búist við hliðstæðri hækkun. Framkvæmdasijóri Félags íslenskra
stórkaupmanna telur að hækkunin leiði til 3% hækkunar á vöruverði.
Eimskip ségir að vegna samdrátt-
ar í efnahagslífi landsins hafi flutn-
ingar til og frá landinu minnkað um
10% og á sama tíma hafi óraunhæf
verðsamkeppni á flutningamarkaðn-
'um rýrt tekjur fyrirtækisins enn
frekar. Hörður Sigurgestsson for-
stjóri segir að nú stefni í að flutn-
ingstekjur Eimskips í ár verði 700
milljónum króna lægri en á síðasta
ári. 6% hækkun flutningsgjalda nú
auki tekjurnar aftur um 250-300
milljónir króna á ári. Hann segir að
hækkunin muni ekki duga til að
koma rekstri Eimskips í jafnvægi
og væri unnið að breytingum á
rekstri og hagræðingu til að mæta
minnkandi flutningum.
íslensk verslun, Bílgreinasam-
bandið, Félag íslenskra stórkaup-
manna og Kaupmannasamtök Is-
lands mótmæltu í gær hækkun flutn-
ingsgjalda Eimskips. „Hækkun þessi
mun strax valda hækkun vöruverðs
og kemur á sama tíma og allir í
þjóðfélaginu hafa lagt mikið af
mörkum til að lækka vöruverð hér
á landi,“ segir í tilkynningu félag-
anna.
Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra
sagði þegar álits hans var leitað að
bagalegt væri að sjá svona miklar
breytingar á verði þegar verðbólgan
væri nánast úr sögunni.
Ari Skúlason hagfræðingur Al-
þýðusambands íslands sagði í gær
að honum þætti einkennilegt að Eim-
skip gæti einhliða hækkað flutnings-
gjöldin þó að það væri að harðna á
dalnum hjá fyrirtækinu eins og
mörgúm öðrum. Hækkun Eimskips
væri á skjön við andann í þjóðfélag-
inu um þessar mundir.
Sjá frétt á miðopnu.
Morgunblaðið/Þorkell
Á SIGLINGU VIÐ ÞORLÁKSHÖFN
Morgunblaðið/RAX
FJÖRÍ
FRÍMÍNÚTUM
Mögulegt að semja um ann-
að raforkuverð en Atlantsál
segir John M. Seidl stjórnarformaður Kaiser Aluminium
JOHN M. Seidl stjórnarformaður Kaiser Aluminium telur að hefjist
samningaviðræður við islensk stjómvöld verði hugsanlega hægt að
ná samningum um raforkuverð, sem báðum aðilum verði þóknan-
legt. Hann tengir slíkar hugleiðingar m.a. þeirri staðreynd að Kais-
er væri tilbúið til þess að semja um staðsetningu nýrrar álbræðslu
á íslandi, hvar sem er á landinu. Seidl er staddur hér á landi til þess
að kynna sér möguleika á hugsanlegri staðsetningu nýrrar ál-
bræðslu á íslandi, sem Kaiser hyggst byggja á næstu ámm.
„ísland býr vissulega yfir geysi-
lega miklum kostum, þegar stað-
setning nýrrar álbræðslu er höfð í
huga. Svo mín fyrstu viðbrögð eru
tvímæialaust mjög jákvæð enda tel
ég ísland vera afar aðlaðandi Iand,“
sagði Seidl í samtali við Morgunblað-
ið í gær, en hann lagði áherslu á
það að hér væri einungis um könn-
unarviðræður að ræða og enn væri
mikið starf óunnið þar til ákvörðun
um staðsetningu nýrrar álbræðslu,
sem kemur til með að kosta einn
milljarð dollara, yrði tekin. „Þegar
við tökum ákvörðun munum við bera
saman kosti og galla hvers þess
lands sem við höfum verið að skoða,
sem eru Venesúela, Mósambík,
Rússland og Kamerún auk íslands,“
sagði Seidl.
Seidl sagði einnig þegar hann
ræddi um raforkuverð: „Eg tel mig
hafa ástæðu til þess að trúa því,
eftir viðræður við stjómvöld og full-
trúa Landsvirkjunar, að hægt verði
að brúa bilið á milli verðhugmynda
þeirra og okkar. Við kynnum að
hækka okkur svolítið í samningavið-
ræðum og þeir kynnu að lækka sig
svolítið."
Seidl kvaðst telja mögulegt „þeg-
ar og ef við hjá Kaiser hefjum samn-
ingaviðræður við íslensk stjórnvöld,
að einhverjir samningar, þar með
taldir raforkusamningar, verði með
öðru sniði en þeir eru hjá Atlants-
áli. Þar kæmu hugsanlega til fleiri
hlutir, eins og skattar og innflutn-
ingsgjöld og jafnvel staðsetning. Við
yrðum opnir fyrir viðræðum um
staðsetningu nýs álvers hvar sem
væri, svo fremi sem þau þijú grund-
vallarskilyrði, sem setja verður,
væm uppfyllt. Þar átég við nægilegt
mannafl, nægilega góða hafnarað-
stöðu og nægt rafmagn. Ég ímynda
mér að þegar í slíka samninga væri
farið væri hægt að semja um ýmis-
legt á annan hátt og að niðurstaðan
gæti orðið sú að við hröðuðum okk-
ar ákvarðanatöku meira en þeir hjá
Atlantsál hafa gert.“
Sjá ennfremur viðtal við John
M. Seidl á miðopnu.
Fj ár málaráðherra vill víðtækt samkomulag um frekari lækkun ríkisútgjalda
Tveggja milljarða spam-
aður raunhæft markmið
Greiðslur vaxta- og barnabóta verði endurskoðaðar og þjónustu-
gjöld af ákveðnum þáttum í framhaldsskólum og sjúkrahúsum
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra sagði í framsöguræðu með
frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 1993 á Alþingi í gær, að mikilvægt
væri að víðtæk samstaða náist um að færa skattbyrði frá fyrirtækj-
um til einstaklinga til að lækka kostnað i atvinnulífinu en slíkt sam-
komulag verði jafnframt að taka til lækkunar ríkisútgjalda. Sagði
khann að meðal annars þyrfti að auka kostnaðarvitund með þjónustu-
gjöldum, svo sem fyrir ákveðna þætti í þjónustu framhaldsskóla og
sjúkrahúsa og endurskoða reglur um greiðslur barnabóta og vaxta-
bóta. „Ég tel raunhæft að selja markmið um allt að tveggja milij-
arða sparnað til að draga úr halla ríkissjóðs ef það má verða þáttur
í víðtæku samkomulagi," sagði fjármálaráðherra.
Friðrik sagði að þær hugmyndir
sem ræddar hefðu verið á vettvangi
aðila vinnumarkaðarins um lækkun
kostnaðarskatta fyrirtækja væru í
takt við stefnu ríkisstjórnarinnar
um uppstokkun í efnahagsmálum.
Gengisfelling leysti engan vanda.
„En við gerum okkur ljóst að það
er ekki nóg að tala um að lækka
kostnaðarskatta heldur þarf líka að
taka fram hvað þetta þýðir í raun.
Þetta kallar á víðtæka samstöðu
um að færa skattbyrði frá fyrir-
tækjum til einstaklinga. Þetta
ásamt tillögum til lækkunar á út-
gjöldum ríkisins er reyndar kjarninn
í samkomulagi stjórnmálaflokk-
anna í Svíþjóð til að koma í veg
fyrir gengisfellingu," sagði Friðrik.
„Veigamesta viðfangsefnið sem
nú blasir við á gjaldahlið fjárlaga
er að hefta sívaxandi sjálfvirk út-
gjöld í heilbrigðis- ogtryggingamál-
um, sérstaklega lyfja- og læknis-
kostnað. Flytja þarf slysatrygging-
ar til tryggingafélaga. Einnig er
nauðsynlegt að breyta greiðslu
vaxta- og geymslugjalda af land-
búnaðarafurðum til samræmis við
ákvæði í búvörusamningi. Jafn-
framt þarf að auka kostnaðarvitund
í opinberri þjónustu með þjónustu-
gjöldum, til dæmis fyrir ákveðna
þætti í þjónustu framhaldsskóla og
sjúkrahúsa. Þá er eðlilegt við núver-
andi aðstæður að endurskoða reglur
um ýmsar greiðslur úr ríkissjóði
eins og vaxtabætur og barnabæt-
ur,“ sagði fjármálaráðherra.
Sjá frásögn á þingsíðu bls. 27.
Mannbjörg
er trilla sökk
MANNBJÖRG varð þegar 5
tonna bátur, Jónas Ben ÞH,
sökk suðaustur af Mánáreyj-
um út af Öxarfirði í gær-
morgun. Báturinn steytti á
blindskeri og leki kom að
honum. Einn maður var um
borð í trillunni og reyndi
hann að sigla henni til Húsa-
víkurhafnar en dælur höfðu
ekki við lekanum og yfirgaf
maðurinn trilluna og fór í
björgunarbát.
„Báturinn steytti á skerinu
og leki kom að honum, sem
jókst og endaði með því að
hann fór niður. Það voru bátar
allt í kring og ágætis veður.
Ég ætlaði að reyna að komast
heim en dælurnar höfðu ekki
undan. Ég fór svo f gúmíbátinn
þegar trillan var að fara nið-
ur,“ sagði skipveijinn, Sigmar
Kristjánsson.
Skýjaborgin ÞH fylgdist
með gangi mála og þegar ljóst
var að báturinn kæmist ekki
til hafnar á Húsavík kom hún
til aðstoðar. Sigmar sagði að
þetta væri tjón sem hann þyrfti
að bera að mestu leyti sjálfur
og nú stæði hann uppi atvinnu-
laus.