Morgunblaðið - 08.12.1992, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGU.R 8. DESEMBER 1992
9
7 •
Stuaentaa ragtir
TKSíSv“ri,/fl ■ UA V DUNHAGA, I X .? ra.M Opið virka daga frá 9-18 og laugardag 10-16
SILFURSKEMMAN
Silfurskartgripir og listmunir frá Mexíkó
Opið daglega frá kl. 13-19
eða eftir samkomulagi.
Sími 91-628112
Miðbraut31, 170 Seltjarnarnesi,
GLÆSILEG
Franskir stálpottar
Borgartúni 28 S 622901 og 622900
Gefið gagnlega gjöf!
KM" Einar
MmM Farestveit & Co. hf.
Atvinnuleysi,
lífskjör á nið-
urleið
Visbending segir:
„Nýjustu efnahagsað-
gerðir stjómvalda rýra
kaupniátt almennings, en
hann hefur raunar
minnkað talsvert undan-
farin ár. Svo gæti farið
að kaupmáttur ráðstöf-
unartekna á mann yrði
18-20% minni á næsta
ári en 1987.
Mikill uppgangur var
á árunum 1985-87, vax-
andi afli og hækkandi
fiskverð erlendis. Halli á
ríkisrekstri ýtti enn und-
ir þensluna. Ráðstöfunar-
tekjur á mann jukust um
tæp 50% 1984-87. Síðan
1987 hefur afli minnkað
og landsframleiðsla nán-
ast staðið í stað. Fólki
fjölgar um 0,5-2% á ári,
þannig að hver og einn
ber minna úr býtum en
áður. Þá hefur skatt-
heimta aukizt mikið og
ráðstöfunarfé almenn-
ings minnkað af þeim
sökum.
Á móti kemur að fé-
lagsleg þjónusta eykst,
þannig að ráðstöfunar-
tekjur segja ekki alla
söguna. Þó er enginn
vafí á þvi að lífskjör hafa
verið á niðurleið undan-
farin ár. Þenslan sem hér
var fyrir nokkrum árum
er horfin og í stað henn-
ar komið atvinnuleysi. Á
hinn bóginn hefur verð-
bólga minnkað mikið.
Horfur eru á að sam-
drátturinn haldi
áfram...“
Stöðugleiki í
verðlagi eða
víxlhækkanir
Vísbending minnir á
spá um að atvinnleysi
aukizt úr 3% 1992 í 3,5%
1993 og telur hana í
bjartsýnni kantinum. Að-
gerðir stjórnvalda muni
samt sem áður vinna
Byr í segl
sjávarútvegsins
Tímaritið Vísbending gerir því skóna að
efnahagsaðgerðir stjórnvalda bæti með-
alútkomu sjávarútvegsfyrirtækja um
4,4% (3,2% með 6% gengisfellingu og
1,2% með niðurfellingu aðstöðugjalds).
Helztu hagvaxtarvonir okkar eru á hinn
bóginn bundnar Evrópska efnahags-
svæðinu (EES): „í þjóðhagsáætlun frá
því í haust segir að athuganir sýni að
þegar til lengdar lætur sé bein aukning
landsframleiðslu vegna Efnahagssvæðis-
ins allt að 1,5%.“
gegn þessari þróun, þar
eð þær styrki fyrirtækin,
einkum í sjávarútvegi. Á
hinn bóginn rýri aðgerð-
irnar almennar ráðstöf-
unartekjur á mann, trú-
lega um 4,4% í stað 0,8%
samkvæmt eldri spám.
„Raungengi lækkar
um rúmlega 5% í stað
1.6%“, segir Visbending.
„Viðskiptahalli minnkar
úr 3,1% í fyrri spá í 2,1%
vegna minni innflutn-
ings. Þetta þýðir að búizt
er við að erlendar skuld-
ir vaxi aðeins um 0,4%
að raungildi í stað 2,5%.
Nokkra athygli vekur að
[Þjóðhagsjstofnunin spá-
ir nú 4,5% hækkun verð-
lags frá 1992 til 1993,
þrátt fyrir að ekki sé
reiknað með að laun
hækki á árinu."
Ef launaskrið kemur
til sögunnar eða launa-
hækkun með breyttum
samningum hefur það
frekari áhrif á verðþró-
imina í landinu.
Hækkar gengi
sjávarútvegs-
fyrirtækja
Síðar í þessari grein
segir:
„Með aðgerðum
stjórnvalda er fé fært frá
einstaklingum til fyrir-
tælya og gengi hluta-
bréfa ætti þvi að hækka.
Einkum á þetta við um
sjávarútvegsfyrirtæki.
Þar kernur tvennt til:
* 1) Afkoman batnar
strax vegna lækkunar
gengis og skattabreyt-
inga.
* 2) Frá næsta fisk-
veiðiári verður kvóta
Hagræðingarsjóðs út-
hlutað ókeypis í stað þess
að selja hann. I þijú fisk-
veiðiár verður ekkert
samsvarandi gjald lagt á.
Þjóðhagsstofnun telur
að gengislækkunin bæti
meðalútkomu sjávarút-
vegsfyrirtækja um 3,2%
og afnám aðstöðugjalds
bæti hana um 1,2% ...
Ókeypis kvóti Hagræð-
ingarsjóðs bætir afkomu
útgerðar að auki um 500
m.kr. á ári...
Þróunarsjóði sjávarút-
vegsins er ætlað að
kaupa fasteignir sem
óvíst er að kæmust í verð
að öðrum kosti. 'Með
þessu móti er dregið úr
vanda lánastofnana eins
og vikið var að í 47. tölu-
blaði. Eini bankinn á
hlutabréfamarkaði, sem
stendur, er íslandsbanki,
en um áramót var um
fimmtungur útlána hans
til sjávarútvegs."
Hagvaxtar-
vonin tengist
EES
Grein Vísbendingar
um líklega hagþróun á
næstunni lýkur með þess-
um orðum:
„Helztu hagvaxtarvon-
ir eru nú bundnar við
Evrópskt efnahagssvæði,
sem væntanlega verður
komið á fót um áramót
(greinin er birt 4. desem-
ber eða fyrir þjóðarat-
kvæðið í Sviss). Gert er
ráð fyrir að 93% útflutn-
ings sjávarafurða til ann-
arra landa á efnahags^
svæðinu verði tollfijáls. í
þjóðhagsáætlun frá þvi í
haust segir að athuganir
sýni að þegar til Iengdar
Iætur sé bein aukning
landsframleiðslu vegna
Efnahagssvæðisins allt
að 1,5%. Þá segir að verð-
lag gæti lækkað um allt
að 0,7%. Kaupmáttur
launa gæti aukizt um
2-3%. Rétt er að leggja
áherzlu á að þessar
breytingar kæmu að lík-
indum fram á löngum
tíma.“
VIP forVIP • VIP forVIP • VIP forVIP • VIP forVIP • VIP FonVIP •VIP,
ODYR ALVÖRU HÁÞRÝSTIDÆLA
TIL HEIMILISN0TA
Til hreingerninga á húsinu, girðingunni, stéttinni,
garðhýsinu, bílnum, kerrunni, bátnum ofl.
HUN B0RGAR
SIG STRAX
UPP!
Skeifan 3h-Simi 812670
"dlA« dlAa0J dlA« dlAuod dlA« dlAUOd dlA»dlAuod dlA«dlAU0JdlA*
PELSFÓÐURSJAKKAR
og KÁPUR 4
PEISINN
ALLAR STÆRÐIR
MARGAR GERÐIR

WMMMMMMk
Kirkjuhvoli • sími 20160
wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmí