Morgunblaðið - 28.01.1993, Blaðsíða 48

M tarðmitlafeffe EIMSKIP
//mm VIÐ GREIÐUM ÞÉRLEIÐ
MORGUNBLAÐIfí, AfíALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
SÍMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
FIMMTUDAGUR 28. JANUAR 1993
VERÐ I LAUSASOLU 110 KR.
Heilsuleir
beint í ör-
bylgjuofn
•^v^Sdfossi
TILRAUNIR ly'á Heilsustofnun
Náttúrulækningafélags ís-
lands í Hveragerði með leir-
bakstra úr íslenskum jarðefn-
um hafa gefist mjög vel og nú
er í undirbúningi að hefja
framleiðslu á leirbökstrum i
hentugum umbúðum til sölu
fyrir almenning. I undirbún-
ingi er stofnun lítils fyrirtækis
um framleiðslu leirbakstra og
heilsufæðis.
Tilraunir með leirbakstrana hafa
staðið jrfir í heilt ár undir forystu
og fyrir tilstuðlan þýsks nuddara
sem vinnur hjá Heilsustofnun NLFÍ
Hveragerði, Wolfgangs Rolings.
Búið er að prófa blönduna og finna
út rétta blöndu í bakstrana sem
gefast mjög vel. Vísindaleg rann-
sókn verður unnin í samstarfi við
Ulrike Morits, prófessor í Lundi í
Svíþjóð, til þess að finna út eigin-
leika íslensku jarðefnanna sem notuð
eru í leirblöndunni en það eru að
uppistöðu vikur og leir.
Aldagömul aðferð
Leirbakstrarnir eru unnir eftir
erlendri fyrirmynd en hitameðferð
-ífíeð leirbökstrum við gigt, vöðva-
bólgu og fleiri kvillum er aldagömul
og löngu viðurkennd erlendis.
Sala á leirbökstrunum byggist á
því að fólk geti keypt sér bakstrana,
hitað þá upp, til dæmis í örbylgju-
ofni, og lagt þá við húðina. Gert er
ráð fyrir að nota megi hvern bakstur
nokkrum sinnum.
Auk leirbakstranna er í undirbún-
ingi framleiðsla á heilsufæði, ýmsum
samsetningum á morgunmat og te-
drykkjum úr íslenskum jurtablönd-
um.
Sig. Jóns.
Morgunblaðið/Úlfar Ágústsson
Setið yfir í prófi
Áhöfnin á Daníel Sigmundssyni f.v. Björgvin Björgvinsson, Einar Már
Gunnarsson skipstjóri, Sófus Magnússon og Sævar Óli Hjörvarsson.
Háskólapróf
tekið á Homi
ísafirði.
BJÖRGUNARBÁTURINN Daníel Sigmundsson fór sína fyrstu
ferð í Hombjargsvita eftir að Vita- og hafnarmálaskrifstofan
samdi við sveitina að þjóna þrem vitum á norðanverðum
Vestfjörðum sem Landhelgisgæslan hefur séð um. Farið var
með varahluti og vistir og setið yfir vitaverðinum á meðan
hann tók próf í sagnfræði við Háskólann.
Farið var frá ísafirði og tók ferð-
in réttar níu klukkustundir. Eftir
að búið var að koma öllu í hús
settust menn í eldhúsið og drógu
upp umslag frá Háskóla íslands
með prófverkefni fyrir vitavörðinn,
Ólaf Þ. Jónsson.
Yfirsetumenn fengu vindla
„Við sátum við eldhúsborðið og
reyktum Havana-vindla á meðan
nemandinn lá yfir prófínu,“ sagði
Einar Már Gunnarsson, skipstjóri
og fulltrúi Háskólans á staðnum.
„Ölafur hafði tvo klukkutíma til
að leysa verkefnið en þar sem far-
ið var að rökkva lét hann sér nægja
einn, og hálfan.
„Ég er að reyna að læra dálítið
í sagnfræði. Þetta gekk allt ágæt-
lega held ég, en ég á langt í land
ennþá. Þetta var fyrsta prófið mitt
en jafnframt lokapróf í þessari
grein, rithandarfræði," sagði Ólaf-
ur. Hann sagði að gott næði væri
þarna í vitanum til að læra undir
próf. „Ég tók nú stúdentspróf
héma í vitanum að mestu !eyti“.
- Úlfar.
Bankar og sparísjóðir mæta útlánatapi
Níu milljarðar á
afskriftarreikn-
ing á þrem árum
ÍSLENSKIR bankar og sparisjóðir hafa lagt um níu millj-
arða króna á afskriftarreikning útlána á síðustu þremur
árum. Þessi fjárhæð samsvarar um 45% af eigin fé alls
íslenska bankakerfisins um síðustu áramót, en það var þá
röskir 19,5 milljarðar.
Mest hjá Landsbanka
Landsbankinn hefur lagt mest
allra lánastofnana á afskriftarreikn-
ing á síðustu þremur árum, eða sam-
tals 3.619 milljónir króna, enda
stærsti bankinn. Islandsbanki lagði
á sama tíma alls 2.779 milljónir fyrir
í þessu skyni og sparisjóðimir 1.262
milljónir. Ékki liggja fyrir staðfestar
upplýsingar um hversu mikið Búnað-
arbankinn hefur lagt á afskriftar-
reikning á þessu ári en áætla má að
á síðustu þremur árum hafi bankinn
lagt fyrir svipaða fjárhæð og spari-
sjóðirnir til að mæta útlánatapi, eða
um 1.200 milljónir króna.
Útlánaafskriftir íslenskra banka
og sparisjóða hafa að meðaltali verið
rétt innan við 1% á ári frá árinu
1985 og samkvæmt fyrirliggjandi
tölum verið mestar árið 1990, eða
1,4%, og 1,3% árið 1991.
Áþekkir Svíum
í samanburði við bankakerfi hinna
Norðurlandanna era afskriftir sem
hlutfall af útlánum og ábyrgðum síð-
ustu sjö árin áþekkar því sem gerist
i sænska bankakerfinu, eða rétt inn-
an við 1% að meðaltali. Sænska
bankakerfið hefur hins vegar lent í
miklum hremmingum síðustu miss-
eri, enda fór afskriftarhlutfallið í
3,8% árið 1991 á sama tíma og af-
Móðir telpna sem bandarískir menn rændu af hóteli í Reykjavík
„Ég vaknaði og þau voru
farin með dætur mínar“
„Ég fékk verkjatöflu hjá
henni og það síðasta sem
ég man var að ég var að
spjalla við hana og einn
mannanna. Þegar ég vakn-
aði voru þau farin af hótel-
inu og höfðu tekið dætur
mínar með sér.“ Þetta seg-
ir 32 ára íslensk kona,
móðir 5 og 10 ára hálf-
systra, sem í gærmorgun
var rænt af hóteli í Reykja-
vík.
Konan sem móðir telpnanna
þáði verkjatöfluna hjá hafði í
u.þ.b. mánuð reynt að vinna trún-
að hennar og hafði meðal annars
boðið henni og annarri telpunni í
fimm daga ferð til Sviss en reynd-
ist tilheyra hópi barnsræningja á
vegum bandarískra feðra telpn-
anna. Faðir annarrar telpunnar
og aðstoðarmaður hans, sem sam-
kvæmt upplýsingum Morgun-
Sérfræðingur í málum af þessu tagi
handtekinn á Keflavíkurflugvelli
blaðsins er sérfræðingur í ránum
af þessu tagi, voru handteknir á
Keflavíkurflugvelli, áður en þeir
komust með barnið úr landi.
Handtekin í Lúxemborg
Hinn faðirinn og fyrrnefnd
kona komust úr landi með eldri
telpuna en voru handtekin í
Lúxemborg. Telpan kom til
landsins með flugvél í gær en
yfirvöld í Lúxemborg slepptu
fólkinu úr haldi áður en
handtökuskipun barst héðan.
Móðir telpnanna flutti með
dætur sínar til íslands í fyrra eft-
ir að hafa verið búsett í Bandaríkj-
unum í rúman áratug. í Banda-
ríkjunum hafði hún verið tvíkvænt
og átti eina dóttur í hvoru hjóna-
bandi. Eftir að konan var flutt
með börnin til íslands voru kveðn-
ir upp að henni fjarstaddri í
Bandaríkjunum dómsúrskurðir
þar sem feðrunum var dæmt for-
ræði telpnanna. Eftir það mun,
samkvæmt upplýsingum Rann-
sóknarlögreglu ríkisins, hafa verið
leitað samninga í málinu.
Mennirnir sem handteknir voru
á Keflavíkurflugvelli era í Síðu-
múlafangelsi og nú fyrir hádegi
verður gerð krafa um gæsluvarð-
hald yfir þeim fyrir Héraðsdómi
Reykjavíkur.
Eldri telpan, sem flogið var með
til Lúxemborgar, var send aftur
til Islands í gær að kröfu íslenskra
yfirvalda. Faðir hennar og aðstoð-
arfólk, þar á meðal konan sem
fyrr var getið, voru látin laus
áður en handtökuskipun frá
Héraðsdómi Reykjavíkur barst til
Lúxemborgar.
Þóttust vera
kvikmyndagerðarmenn
Til að ná til barnanna settu
ræningjarnir sig í upphafi í
samband við móðurömmu þeirra.
Þeir tjáðu henni að verið væri að
leita að stöðum hér á landi til að
taka upp kvikmynd þar sem
Sylvester Stallone ætti að leika
aðalhlutverkið. Frásögn af þessari
fýrirætluðu kvikmyndagerð birtist
m.a. í dagblaðinu Tímanum.
Rannsóknarlögregla ríkisins
annast rannsókn málsins. Þórir
Oddsson vararannsóknarlögreglu-
stjóri sagði í samtali við Morgun-
blaðið að skoðað yrði til hvaða
aðgerða væri unnt að grípa gegn
fólkinu sem komst úr landi.
Sjá viðtal við móðurina, „Þáði
verkjatöflu og missti skömmu
síðar meðvitund," á bls. 20
skriftarhlutfall íslenska bankakerfis-
ins var um 1,3%. í Danmörku er
afskriftarhlutfallið sem meðaltal síð-
ustu sjö árin nokkra hærra, eða 1,3%,
en það fór í 2,3% árið 1991. Erfiðara
er með samanburð við Noreg og
Finnland þar sem afskriftarhlutfallið
þar tekur ekki til ábyrgða og hvað
Noreg varðar nær það eingöngu til
viðskiptabanka en ekki sparisjóða.
Sjá töflu í Viðskiptablaði C1
Ættleiðingar
Erfiðara er
að fá erlend
börn hingað
ALLS voru ættleidd 30 börn
á árinu 1991 og 32 börn árið
1990. Að meðaltali voru ætt-
leidd 49 börn á hverju ári á
árunum 1986 til 1990 og 73
börn árlega frá 1981 til 1985.
Fátítt er að nýfædd íslensk
böm séu ættleidd í seinni tíð en
ýmist er um að ræða ættleiðingu
stjúpbarna eða erlendra bama.
Árið 1991 vora þannig ættleidd
18 stjúpbörn, níu erlend börn og
þijú nýfædd íslensk böm.
Ástæða fækkunarinnar er að
mjög hefur dregið úr ættleiðingu
barna erlendis frá þar sem erfið-
ara hefur reynst að fá börn ætt-
leidd. Þannig hafa aðeins verið
ættleidd tvö erlend böm sl. ár.
Ný flensa
í vændum
FLENSA herjar enn um allt
land en er í rénun.
Skúli Johnsen borgarlæknir segir
þó að ekki sé ólíklegt að annar
flensufaraldur muni hrella lands-
menn síðar í vetur. Flensufaraldur-
inn nú er af B-stofni. Berist A-
stofninn til landsins síðar í vetur
megi búast við öðram faraldri.
Sjá miðopnu.
------» ♦ ♦------
Skattframtalið
Aðstoð kostar
4-23 þúsund
VERÐ á aðstoð við gerð skattfram-
tals er mjög mismunandi, sam-
kvæmt könnun Morgunbíaðsins.
Það getur kostað allt frá 4.000
krónum og upp í 23.000 að láta
telja fram fyrir sig og fer það bæði
eftir umfangi verksins og þess sér-
fræðings, sem leitað er til.
Sjá verðkönnun bls. 28.