Morgunblaðið - 31.10.1993, Síða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. OKTÓBER 1993
FRANSKA RÍKISSTJÓRNIN SÝNIR VEIKLEIKAMERKI
í VINNUDEILUM VEGNA AIR FRANCE
LÆTUR UNDAN
um í 'næstu forsetakosningum,
sem fram fara árið 1995. Þó að
hann hafi ekki lýst yfir áhuga á
forsetaframboði nýtur hann tölu-
vert meiri stuðnings en forsetaefn-
in tvö, þeir Jacques Chirac og
Valéry Giscard d’Estaing.
Sumir telja hins vegar ástæðuna
fyrir því, að Balladur hafi látið
undan í deilunu við verkfallsmenn,
vera aðra en þá að hann vilji ekki
stefna vinsældum sínum í hættu.
„Balladur átti náið samstarf við
Georges Pompidou á meðan á
ólátunum stóð í maí 1968 og
hann óttast að slíkir atburðir
gætu endurtekið sig,“ segir
Pierre Avril, stjórnmálaskýr-
andi við Sorbonne-háskólann í
París. „Hann ákvað því að
hörfa í stað þess að láta sverfa
til stáls og eiga á hættu að
hlutirnir færu úr böndunum.“
Þessar áhyggjur forsætis-
ráðherrans eru ekki að ástæðu-
lausu. Atvinnuleysi í Frakk-
landi er nú rúmlega 11% og
talið að lítið þurfi til að sú mikla
félagslega óánægja, sem
kraumar undir niðri vegna
þessa, bijótist út.
En menn óttast líka hvaða
afleiðingar þessi stefnubreyt-
ing stjórnarinnar gæti haft í för
með sér. Ef forsætisráðherrann
er ekki reiðubúinn að fara í
hart við stéttarfélög eða hags-
munasamtök eru líklega litlar
líkur á að hægt sé að ná sam-
komulagi í GATT-viðræðunum.
Franskir bændur hafa mótmælt
harðlega landbúnaðarkafla
samkomulagsins og hefur
franska ríkisstjórnin tekið und-
ir kröfur þeirra fram að þessu.
Þá vekur þetta mál upp efa-
semdir um hversu líklegt sé að
áform ríkisstjórnarinnar um
eftir Steingrím Sígurgeirsson
ÁKVÖRÐUN frönsku ríkisstjórnarinnar um að draga til
baka tillögur um hvernig bjarga megi fjárhag ríkisflugfé-
lagsins Air France hefur vakið upp margar spurningar
varðandi framtíðina. Flugfélagið hefur verið rekið með
gífurlegu tapi á undanförnum árum og taldi forsljóri þess,
Berndard Attali, nauðsynlegt að draga verulega úr rekstr-
inum og fækka hinum 63 þúsund starfsmönnum fyrirtækis-
ins um fjögur þúsund. Viðbrögð stéttarfélaga voru mjög
harkaleg og dögum saman lá nánast öll umferð um tvo
helstu flugvelli landsins, Orly og Charles de Gaulle í Par-
ís, niðri. Að lokum lét ríkisstjórnin undan og Bernard
Bosson samgönguráðherra lýsti því yfir að ríkissijórnin
styddi ekki lengur sparnaðartillögur Air France-forstjór-
ans. Attali, sem er tvíburabróðir Jacques Attali fyrrum
Evrópubankastjóra, sagði af sér í kjölfarið. í yfirlýsingu
vísaði hann til þess að stjórnin hefði hætt við að reyna að
ná þeim fjárhagslega stöðugleika, sem hann teldi nauðsyn-
legan ef fyrirtækið ætti að lifa af. Eftir stendur spurning-
in: Fyrst stjórnin lætur undan um leið og hún lendir í
mótbyr er þá ekki borin von að henni takist að koma einka-
væðingaráformum sínum í gegn?
Yerulega hefur dregið
úr vinsældum Ballad-
urs og stjórnar hans
vegna vinnudeiln-
anna. Samkvæmt
skoðanakönnun sem fyrirtækið
Louis Harris-Profession birti í
vikunni eru um 46% Frakka
ánægðir með frammistöðu
stjórnarinnar. Þetta er í fyrsta
skipti, frá því stjómin tók við
völdum fyrir sjö mánuðum, að
minna en helmingur aðspurðra
er ánægður og hlutfall ánægðra
er jafnframt tíu prósentustigum
lægra en í sambærilegri könn-
un, sem framkvæmd var fyrir
mánuði. Þeim sem sögðust vera
óánægðir með stjórnina fjölg-
aði úr 33% í 44%.
Dregur úr vinsældum
Balladur er samkvæmt
skoðanakönnunum sá sem
líklegastur er talinn til að
geta borið sigurorð af sósíalist-
Balladur
NAUÐGUNAR-
UMRÆÐA Á
VILLIGÖTUM?
Sýknaður
Austen Donnellan, sem var sýknaður af ákæru um að hafa nauðgað skólasystur sinni
þegar hún var ofurölvi eftir jólateiti námsmanna. Við hlið hans er móðir hans, sem
vissi ekki af ákærunni fyrr en réttarhöldin hófust.
21 ÁRS sögunemi við King’s College í Lund-
únum var fyrr í mánuðinum sýknaður af
ákæru um að hafa nauðgað skóiasystur
sinni og málið hefur vakið deilur um hvort
umræðan um nauðgunarmál sé komin á
villigötur. Háskólinn hefur verið gagnrýnd-
ur harðlega því hann hafði ætlað að dæma
sjáifur í málinu og boðið unga manninum
að játa á sig „minni glæp“. Það hefði síðán
að öllum líkindum leitt til þess að honum
hefði verið vikið úr skólanum. Háskólanem-
inn hafnaði þessu og óskaði sjálfur eftir
lögreglurannsókn til að hreinsa sig af
áburðinum. Ennfremur hefur verið gagn-
rýnt að maðurinn skuli hafa þurft að ganga
í gegnum auðmýkjandi réttarhöld án þess
að njóta nafnleyndar eins og konan sem
sakaði hann um nauðgun.
Háskólanemarnir voru orðnir nánir
vinir eftir eins og hálfs árs kynni.
Fram kom við réttarhöldin að
nokkrum sinnum hafði sést til
"þeirra í ástríðufullum faðmlögum en konan
vildi ekki eiga kynmök við manninn, taldi það
geta skaðað vináttu þeirra. Þess í stað kaus
hún skyndikynni við aðra menn og lýsti þeim
í smáatriðum fyrir vini sínum.
Síðan atvikaðist það að nemarnir voru sam-
an á jólateiti og vitni sögðust hafa séð þau
kyssast og kossarnir hefðu verið svo ástríðu-
follir að þau hefðu -dottið á gólfið. Konan hafði
drwkkið „banvæna blöadu“ af-npkkrum vínteg-
vundum; eins og eitt vitœuma orðaði það, og
maðurinn var einnig drukkinn.
Maðurinn kvaðst hafa fylgt konunni heim
og hún hefði afklæðst, lagst í rúmið, togað
hann að sér og beðið hann að sofa hjá sér.
Seinna um kvöldið hefði hann vaknað við
gælur hennar. Hann hefði þá lagst ofan á
hana en farið af henni skömmu síðar þar sem
hann taldi að húp hefði sofnað. „Ég trúi því
ekki að þú skulir hafa reynt að gera þetta,"
sagði konan skömmu seinna og gekk út.
Konan kvaðst hins vegar hafa vaknað af
áfengisdauða í rúminu og maðurinn hefði
gælt við hana með munninum og síðan haft
við hana kynmök. Saksóknarinn sagði að kon-
an hefði verið eins og „tuskudúkka“, rænulaus
og' engan veginn fær um fallast á samfarir.
Konan viðurkenndi að hún hefði verið svo
drukkin að hún myndi ekki eftir því að hafa
farið af teitinu og heim. Hún neitaði því að
hafa samþykkt kynmök en þegar veijandinn
gekk á hana viðurkenndi hún að hún myndi
ekkert af því sem gerðist um nóttina. Fyrrver-
andi elskhugi hennar bar fyrir réttinum að hún
hefði síðar sagst hafa vitað að einhver væri
að hafa samfarir við hana. Hún hefði hins
vegar haldið að hún væri með öðrum manni
sem hún hafði gefið hýrt auga um kvöldið.
„Samþykki í ölvunarvímu nægir“
Dómarinn sagði við kviðdóminn eftir að
vitnaleiðslunum lauk að hann þyrfti að skera
úr um hvort konan hefði samþykkt samfarim-
ar. „Mikil áfengisneysla getur fengið fólk til
að hegða sér öðruvísi en venjulega, gera ýmis-
legt sem það sér eftir eða vill ekki viður-
kenna. Kona, sem er drukkin og fellst þess
vegna á að gera eitthvað sem hún hefði ekki
gert ódrukkin, hefur samt samþykkt það. Sam-
þykki ,f öivunarvímu- nægir. En kona, sem er
svo druttkin áð hún slalpr engan.Æeginn það
sem «r-að gerast, getur.ekki -veitj, samþykki
Kviðdómurinn var aðeins hálftíma að kom-
ast að niðurstöðu og sýknaði manninn.
Hvað er nauðgun?
Málið hefur vakið mikla umræðu meðal
Breta um hvað teljist nauðgun og ýmsar spurn-
ingar hafa vaknað í tengslum við svokallaðar
„kunningjanauðganir“. Hvað telst til að mynda
samþykki fyrir samförum? Getur kona, í skjóli
nafnleyndar, ákært karlmann fyrir nauðgun á
þeirri forsendu að hún hafi ekki getað fallist
á kynmökin sökum áfengisvímu og muni ekki
eftir atburðinum eða tildrögum hans?
Margir eru þeirrar skoðunar að skilgreining-
in á nauðgun hafi verið víkkuð of mikið. Ýms-
ar kvenréttindakonur ganga svo langt að segja
að kynmök í kjölfar „munnlegra þvingana"
teljist til nauðgana og að „samþykki fyrir sam-
förum sé merkingarlaust" sé það veitt undir
áhrifum áfengis og fíkniefna. Sé konan drukk-
in fylgi hugur ekki máli og samþykki hennar
skipti þá engu máli.
Margir telja að slík afstaða grafi undan
málstað þeirra fjölmörgu kvenna sem hefur í
reynd verið nauðgað á hrottalegan hátt. Þá
gangi þessi afstaða þvert gegn frelsisbaráttu
kvenna og svokölluðum „femínisma" þar sem
hún kyndi undir fordómúm um að konur.séu
vpikar,. hjálparlausar og alltaf’.uhdir náð og
mWtunn kárlá komnar.
Márgir teíja að ýmsar kVenréttindakonur ■
hafi gengið of langt. „Á þeim dögum þegar
ég var sökuð um að vera atvinnukvenréttinda-
kona héldum við að barátta okkar snerist um
það að öðlast frelsi af ýmsum toga, svo sem
kynferðislegt frelsi,“ segir Isabel Hilton í The
Independent. „Ég býst við að í þessu hafi einn-
ig falist rétturinn til að fara á krá án þess að
vera talin lauslát. En rétturinn til að drekka
felst ekki í því að verða ofurölvi og kenna ein-
hveijum öðrum um það sem gerðist, þegar
menn gera eitthvað sem þeir iðrast daginn
eftir.“
„Konur ljúga aldrei um nauðganir“
Afstaða bresku samtakanna „Nei merkir
nei“ í þessu máli ér einföld: „Konur ljúga aldr-
ei um nauðganir".
Jayne Aldridge, talsmaður samtakanna, við-
urkennir þó að þeim reglum, sem breskir há-
skólar fylgja varðandi meðferð slíkra mál, sé
ábótavant. Konan sjálf neitaði að kæra málið
til lögreglunnar og vildi aðeins ’að manninum
yrði vikið úr skólanum. Skólayfirvöldin vildu
firra sig vandræðum og báðu manninn uin að
játa á sig „minni glæp“, sem hefði að öllum
líkindum orðið til þess að honum hefði verið
vikið úr skólanum.
Breska innanríkisráðuneytið hefur ákvpðið
að endurskoða reglur sínar um meðferð n-auðg-
Unarmála og íhugar 4ið teýgffla memfcum
nauðgurum nafnleynd eins og fórnarlömbunum
þar til þeir hafa verið sakfeildh. „Eins og
málin standa nú er nafn hins ákærða dregið
í svaðið, hvort sem hann er saklaus eða sek-
ur,“ sagði ungi maðurinn sem var sýknaður.
Heimildir: „The Independent, The Daily
Telegraph og The Observer.