Morgunblaðið - 26.11.1993, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1993
Korpúlfsstaðir — hvað
er verið að varðveita?
eftir Ragnheiði H.
Þórarinsdóttur
í fréttum undanfarið hefur mik-
ið verið talað um hugmyndir að
endurbyggingu Korpúlfsstaða sem
menningar- og listamiðstöðvar.
Korpúlfsstaðir, þetta einstaka stór-
býli Thors Jensens, hafa í áratugi
verið í niðurníðslu og verið lítill
sómi sýndur af eiganda sínum,
Reykjavíkurborg. Hugmyndin um
endurbyggingu kom fyrst fram af
alvöru eftir að Erró hafði ánafnað
Reykjavíkurborg stórum hluta
listaverka sinna. Sá bögull fylgdi
þó skammrifí, að vegna hinnar
nýju nýtingar hússins stóð til að
breyta mjög öllu fyrirkomulagi inn-
anhúss, setja glerþak á hluta húss-
ins og gera fleiri róttækar breyt-
ingar.
Núna, þegar lokið er athugun á
húsinu, hefur komið í ljós, að lítið
sem ekkert er nýtilegt af útveggj-
um þess. Því hefur Korpúlfsstaða-
nefndin lagt til að rífa skuli húsið
og endurbyggja það í sömu mynd,
vel að merkja að utanverðu. Innan-
húss á öllu að breyta, enda hljóta
að vera gerðar allt aðrar kröfur
til listasafns nú á tímum en bónda-
bæjar á 3. áratugnum, þó í stærri
kantinum sé.
Formaður Korpúlfsstaðanefndar
og jafnframt menningarmála-
nefndar Reykjavíkurborgar, Hulda
Valtýsdóttir, hefur sagt, að það sé
ekki ætlunin að varðveita neina
steinsteypu, og borgarstjóri, Mark-
ús Örn Antonsson, er þeirrar skoð-
unar, að hér sé um eina af viður-
kenndum aðferðum við varðveislu
húsa að ræða, og vísaði í máli sínu
Barnast. 120-170 cm
Verð kr. 5.990
Ungbarnasamfestingar
Verð frá kr. 2.990
Fullorðinssamfestingar
Verð frá kr. 7.400
»hummel^
SPORTBÚÐIN
Ármúla 40 • Símar 813555 og 813655
Þú svalar lestrarþörf dagsins
til endurbyggingar Bessastaða.
Bæði hafa talað ijálglega um að
það verði að halda minningu hins
mikla athafnamanns, Thors Jens-
ens, á lofti. Það er út af yrir sig
bæði rétt og tímabær athugasemd.
Ekki skal ég segja neitt um hvern-
ig staðið var að endurbyggingu
forsetasetursins, enda ekki kunnug
henni í smáatriðum, en ég get
ekki stillt mig um að gera nokkrar
athugasemdir við þessa fyrirhug-
uðu „húsverndun“ borgaryfirvalda.
Það er engum blöðum um það
að fletta, að Korpúlfsstaðir eru
einstakir í sinni röð og þá ber vissu-
lega að varðveita. En það er mis-
skilningur að halda, að það sé útlit-
ið, sem sé svo sérstakt. Burstabæj-
arstílinn má víða sjá á steinsteypt-
um húsum til sveita, þótt auðvitað
séu þau ekki sambærileg hvað
stærð snertir. Það, sem gerir húsið
á Korpúlfsstöðum svo merkilegt,
er öll tilhögun innanhúss, og þær
haganlegu innréttingar, sem Thor
Jensen lét gera, svo reka mætti
„Korpúlfsstaði ætti tví-
mælalaust að endur-
reisa innanhúss sem
utan og- nýta sem menn-
ingarmiðstöð, hverfis-
miðstöð, ráðstefnuhöll,
útibú frá Arbæjarsafni
eða annað, sem haldið
getur lífi í húsinu.“
býlið á sem hagkvæmastan hátt.
T.d. lét hann leggja brautarteina
fyrir vagna, svo flytja mætti heyið
úr hlöðunni út í fjósið á fljótlegan
hátt. Þessi sérkennilegi, innri
heimur hússins mun hverfa með
fyrirhugaðri endurbyggingu.
Thor Jensen lét reisa nokkrar
byggingar í atvinnuskyni, t.d. ís-
húsið við Tjörnina, Kveldúlfshúsið
við Skúlagötu og Korpúlfsstaði, og
áttu þau það öll sammerkt, að inn-
rétting þeirra var af ótrúlegri út-
Ragnheiður H. Þórarinsdóttir
sjónarsemi sniðin að þeirri fram-
leiðslu, sem þar skyldi fara fram.
Borgaryfirvöld hafa því miður ekki
borið gæfu til að varðveita þessi
hús, og er þess skemmst að minn-
ast, þegar Kveldúlfshúsin voru rif-
in fyrir örfáum árum. Þá fannst
þeim hinum-sömu, sem nú vilja
halda minningu Thors Jensens við
lýði, ekki ástæða til að spyrna við
fótum.
Ég er ákaflega hlynnt endur-
byggingu Korpúlfsstaða en þær
áætlanir, sem Korpúlfsstaðanefnd-
in hefur á prjónunum, finnast mér
út í hött. Til hvers að rífa hús og
endurbyggja það síðan með svip-
uðu sniði að utanverðu, þegar
byggingin sem slík hentar alls ekki
fyrirhugaðri starfsemi? Og hvað
er það, sem heldur minningu Thors
Jensens á lofti í sambandi við Korp-
úlfsstaði, þegar nær allt það, sem
ber vott um stórhug hans og fram-
sýni, þ.e. tilhögunin innanhúss, er
horfið? Ég er viss um að Lista-
safni Errós yrði miklu meiri sómi
sýndur ef það fengi utan um sig
sérhannað húsnæði, með eða án
möguleika á annarri menningar-
starfsemi. Auk þess sem það yrði
sennilega mun ódýrari kostur fyrir
Reykj avíkurborg.
Korpúlfsstaði ætti tvímælalaust
að endurreisa innanhúss sem utan
og nýta sem menningarmiðstöð,
hverfismiðstöð, ráðstefnuhöll,
útibú frá Árbæjarsafni eða annað,
sem haldið getur lífi í húsinu.
Þá mætti hæglega hafa þar
m.a. safn til minningar um Thor
Jensen, sem starfsmenn Árbæjar-
safns örugglega vilja setja upp.
Aðrir og ómerkari menn hafa nú
verið heiðraðir á þann hátt.
Höfundur er mag. art., fyrr-
verandi borgarmjiýavörður og
forstöðumaður Árbæjarsafns.
Áskorun á ríkisstjóm
Davíðs Oddssonar
eftir Júlíus Hafstein
Á landsfundi Sjálfstæðisflokks-
ins sem haldinn var nú fyrir
skömmu var samþykkt meðal ann-
ars ályktun um jöfnun atkvæðis-
réttar og fækkun þingmanna og
hvatt til þess að Sjálfstæðisflokkur-
inn gangi til viðræðna við aðra
flokka um breytingu á kosningalög-
um sem hafí þessi markmið. Með
þessu var landsfundurinn að hreyfa
afar mikilvægu máli, því löngu er
ljóst að Alþingi endurspeglar ekki
vilja kjósenda þar sem um 35% þjóð-
arinnar kjósa meirihluta þing-
manna.
í grein hér í Morgunblaðinu fyrir
stuttu reifaði ég helstu annmarkana
á því kosningakerfí sem þjóðin hef-
ur búið við og dró þá ályktun að
kerfið væri orðið landsmönnum fjöt-
ur um fót og torveldaði þeim að
takast á við knýjandi viðfangsefni
í efnahags- og atvinnumálum. Mun
„Hvers eiga sjálfstæðis-
menn í Reykjavík að
gjalda, sem leggja
flokknum til um 47%
atkvæðanna, en eiga
einungis þriðjung þing-
mannanna, þ.e. 9 af
26?“
ég því ekki íjölyrða meira um það
hér, en vil vekja sérstaka athygli á
ályktun landsfundarins um þetta
efni.
Að mínu viti er brýnt að Sjálf-
stæðisflokkurinn hafi frumkvæði
að því starfi sem vinna -þarf til að
eyða misvægi atkvæðisréttarins, en
um leið vara ég við því að menn
gleymi sér í karpi um fjölda þing-
manna og ráðuneyta. I því sam-
hengi tel ég fjölda þeirra aukaatriði
og í reynd mál sem taka þurfí sér-
staklega á, þegar jöfnuði hefur ver-
ið náð. Það sem máli skiptir er að
þingmennirnir komi úr þeim kjör-
dæmum sem leggja til atkvæðin.
Hvers eiga sjálfstæðismenn í
Reykjavík að gjalda, sem leggja
flokknum til um 47% atkvæðanna,
en eiga einungis þriðjung þing-
mannanna, þ.e. 9 af 26? Það sjá
auðvitað aílir að engin sanngirni er
í þessu fólgin. Leiðrétting er orðin
brýn, því alls staðar kraumar
óánægja undir, ekki bara í röðum
sjálfstæðismanna heldur einnig inn-
an annarra stjómmálaflokka.
íbúar höfuðborgarsvæðisins eru
löngu orðnir leiðir á því að á þá sé
litið sem annars flokks borgara í
þessum efnum. Sjálfstæðisflokkur-
inn þarf að hafa forgöngu um rót-
tæka breytingu á kosningalöggjöf-
inni og má segja að hann eigi kjós-
endum sínum skuld að gjalda, sér-
staklega í Reykjavík og á Reykja-
nesi.
Júlíus Hafstein
Vil ég því skora á ríksstjórn
Davíðs Oddssonar að vinna af al-
efli að breytingu á kosningalöggjöf-
inni sem hefur það markmið að
jafna atkvæðisréttinn eins og ráð
er fyrir gert í starfsáætlun hennar.
Höfundur er borgarfulltrúi fyrir
SjálfstæðisHokkinn í Reykjavík.
Áfengismál - fjölskyldumál
eftir Önnu Ólafs-
dóttur Björnsson
í dag er bindindisdagur íjölskyld-
unnar. Eflaust munu einhveijir láta
hann fram hjá sér fara án þess að
staldra við og velta áfengismálum
fyrir sér. Hugtakið bindindi virðist
vera hálfgert feimnismál eða einka-
mál templara og þeirra sem farið
hafa í áfengismeðferð. En áfengis-
mál snerta hveija einustu fjölskyldu
og því er vel til fundið að halda
bindindisdag fjölskyldunnar í upp-
hafi jólaföstunnar til að vekja um-
ræður um þessi mál. Erum við til
dæmis sátt við það ef einhveijum
unglingum þykir það hallærislegt
að eyða æskunni án áfengis? Er það
viðunandi að á vissum árstíma þyki
það bara eðlilegt að fjölskyldumeð-
limir komi heim úr vinnunni
hálfslompaðir eða þaðan af dapur-
legri?
Jólaglögg
Framundan eru vinnustaðateiti
„Slík boð geta'verið
upphaf á drykkju sem
nær yfir allar hátíðirn-
ar
með jólaglöggi. Þessi nýlegi siður
setur mark sitt á jólaundirbúning
margra fjölskyldna. Þau eru
kannski ekki mörg heimilin, en þó
allt of mörg, þar sem slík boð geta
verið upphaf á drykkju sem nær
yfir allar hátíðirnar. Það hlýtur að
vera umhugsunarefni þegar á með-
aistórum vinnustað leynist yfirleitt
a.m.k. eitthvert slíkt tilvik.
Áfengið og jólin
Áfengi hefur nánast verið útrýmt
úr fermingarveislum og er það vel.
Hins vegar er enn nokkuð um glasa-
glaum í kring um hátíðirnar, eink-
um fyrir jól og um áramót. Það
ætti að vera ómarksins vert að
íhuga hvaða fyrirmynd fullorðnir
eru að gefa unglingum með því að
tengja áfengisneyslu og hátíðir með
þessum hætti.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
Forvarnir og sparnaður
Forvarnir og meðferðarstarf er
hvort tveggja nauðsynlegt til að
vinna gegn því fjölskylduböli sem
ofneýsla áfengis er.
»
»
»
»
»
»
»
»
í forvörnum vegur það þyngst
að mínu mati að byggja upp sjálf-
stæði og sjálfsöryggi barna og ungl-
inga. Drykkja unglinga er oft fikt
ósjálfstæðs einstaklings sem vill
„vera með“ í hópnum. Námsefnið
„Að ná tökum á tilverunni“ er vel
til þess fallið að styrkja sjálfsmynd
unglingsins. Enn er það svo að ekki
eiga allir unglingar kost á þessu
námi, enda víða þrengt að í skóla-
starfi. Ur því verður að bæta. Enn
hefur forvörnum verið of lítið sinnt.
Við þurftum því að bjóða upp á
góða áfengismeðferð og getum það.
Þekking og árangur áfengismeð-
ferðar hér á landi hefur vakið at-
hygli út fyrir landsteinana. Að
þessu starfi má ekki þrengja. Lang-
tímamarkmið hlýtur þó að vera að
efla forvarnir verulega. Þannig má
spara íjármuni og draga úr þeim
skaða sem áfengisneysla veldur,
bæði áfengissjúklingum og fjöl-
skyldum þeirra.
Höfundur er þingkona
Kvcnnalistans.
»
»
»
I
I
I
f-