Morgunblaðið - 27.04.1994, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. APRÍL 1994
19
Bankar og sparisjóðir ákveða gjaldskrá fyrir debetkort
Allt að 178% dýrara að
nota tékka en debetkort
Kr. 7.770
Árskostnaður við
mismunandi greiösluform
BANKAR og sparisjóðir ákváðu
gjaldskrá yfir þjónustugjöld af
debetkortum fyrr í þessum mán-
uði, og tekur hún gildi að mestu
í júní og júlí. Árgjald verður á
bilinu 250-270 kr. til að byrja með
en gjald á hveija færslu verður
á bilinu 9-9,50 krónur. Færslu-
gjöld fyrir hvern tékka verður
um 19 krónur og verð á 25 blaða
tékkahefti kostar 250-275 krón-
ur, þannig að kostnaður á hvert
blað verður um 30 krónur fyrir
notendur. Forsvarsmenn banka
segja að kostnaður þeirra nemi
um 50 krónum á hvern útgefinn
tékka, og hafi mismuninum verið
mætt með vaxtamun. Með lægri
vaxtamun á seinustu árum aukist
þörfin á því að verðleggja þjón-
ustu til samræmis við kostnað
henni samfara.
Aðili A sem fær sér tékkhefti 1.
júlí og notar 10 hefti á ári, eða 250
blöð, greiðir um 7.500 krónur fyrir.
Notfæri hann sér að fá sex útskrift-
ir á stöðu reiknings síns á ári, sem -
kostar 45 krónur í hvert skipti,
greiðir hann 270 krónur til viðbót-
ar, eða alls 7.770 krónur á ári.
Hægt er að fækka útskriftum eða
fá sömu upplýsingar með öðrum
hætti.
Aðili B sem fær sér debetkort 1.
júií og notar það 250 sinnum á ári,
greiðir 2.250 krónur fyrir. Fái hann
sex útskriftir greiðir hann sömuleið-
is 270 krónur. Lægsta árgjald er
250 kr., eða alls 2.770 krónur.
Aðili C sem fær sér almennt krít-
artkort, greiðir 1.750 kr í árgjald
og 1.000 kr. í stofnkostnað fyrsta
árið. Útskriftargjöld hjá þeim sem
láta millifæra greiðslu af reikningi
sínum er 60 kr. en 135 kr. hjá þeim
sem fær útskrifarseðil sendan heim.
Kostnaður fyrsta árið er því á biiinu
3.470 til 4.370 kr., en 1.000 kr.
lægri upphæð uppfrá því, eða 2.470-
3.370 á ári. I öllum tilvikum er
gert ráð fyrir því að einstaklingarn-
ir standi í fullum skilum.
Krítarkort 11% lægri
til 57,8% hærri
Ef miðað -er við kostnað af debet-
korti, verður 178% dýrara að nota
tékka en debetkort. Miðað við stofn-
kostnað og lægri útskriftargjöld
krítarkorta, sem um 40% korthafa
greiða, er kostnaður við krítarkort
25,3% hærri en við debetkort fyrsta
árið. Miðað við stofnkostnað og
hærri útskriftargjöld, er kostnaður
við krítarkort 57,8% hærri en við
debetkort fyrsta árið. Miðað við
lægri útskriftargjöld eftir fyrsta ár,
er kostnaður 11% hærri við debet-
kort en krítarkort en debetkort.
Miðað við hærri útskriftargjöld eftir
fyrsta ár, er kostnaður 21,7% hærri
við krítarkort en debetkort.
3.470
Heildarviðskipti með Visa-greiðslukortum úr 40 milljónum í 42 milljarða
Hafa 285-faldast á níu árum
HEILDARVIÐSKIPTI með Visa-greiðslukortum hafa aukist úr 40 millj-
ónum króna árið 1984, eða um 150 milljónir króna á núvirði, í 42,7
milljarða árið 1993, sem er u.þ.b. 285-földun á níu árum. „Umfang
viðskiptanna hefur orðið miklu meira en menn áttu von á og hag-
kvæmni í rekstrinum þar af leiðandi einnig,“ segir Leifur Steinn Elis-
son, aðstoðarframkvæmdastjóri. Aðspurður um hugmyndir um færslu-
gjöld á kreditkort, sem upplýst var um sl. laugardag, segir Leifur að
engar ákvarðanir hafa verið teknar í því máli. „Ég er sjálfur efins um
að það verði gert í nánustu framtíð. Ef gjöldin verða tekin upp, sýnist
mér hins vegar að verið sé að færa viðskiptin í þann búning sem Neyt-
endasamtökin og ýmsir aðrir hafa beitt sér fyrir, þ.e. að sá sem notar
kortin beri af þeim kostnað en ekki kortafyrirtækin eða þjónustuaðilar."
Visa-ísland hefur aldrei birt árs-
skýrslur sínar opinberlega, en Morg-
unbiaðið hefur á undanfömum árum
gert grein fyrir afkomu fýrirtækisins.
Heildarviðskipti með Visa-greiðslu-
kort voru 12,6 milljarðar krónar árið
1987 og hagnaður fyrirtækisins eftir
skatta nam 62 milljónum króna.
Heildarvelta í Visa-viðskiptum á árinu
1991 nam 35,7 milljörðum króna og
jókst um 3,8 milljarða frá árinu 1990,
þegar veltan var um 31,9 milljarðar.
Aukningin frá 1989 til 1990 nam
hins vegar um 5,4 milljörðum kr., en
viðskiptin árið 1989 voru um 26 millj-
arðar kr. Heildarviðskipti með Visa-
greiðslukortum námu alls 42,7 millj-
örðum á árinu 1993 og jukust um
2,3 milljarða frá 1992 þegar veltan
var um 40,4 milljarðar. Hagnaður
eftir skatta jókst úr 65 milljónum
árið 1991 í 164 milljónir árið 1992,
þar af nam hagnaður af reglulegri
starfsemi 124 milljónum króna, en
við hann bætist lækkun tekjuskatts-
skuldbindinga að ijárhæð 39 milljónir
króna. Hagnaður lækkaði aftur í 57
milljónir árið 1993. Minnkandi hagn-
aður milli áranna 1992 og 1993 var
einkum skýrður með kostnaði við
upptöku og markaðssétningu debet-
korta. Eiginfé í árslok 1992 var 530
milljónir króna og jókst um 163 millj-
ónir milli ára. Einar S. Einarsson,
framkvæmdastjóri Visa-íslands,
greindi frá því í samtali við Morgun-
blaðið í seinustu viku að tekjustofnar
greiðslukortafyrirtækjanna myndu
skerðast um 100 milljónir króna í ár
vegna samkomulagsins við kaupmenn
um skiptingu kostnaðar við debet-
kortakerfið. Ef miðað er við markaðs-
hlutdeild fýrirtækisins má áætla að
tekjutap Visa-íslands vegna sam-
komulagsins nemi um 75 milljónum
króna af þeirri upphæð.
Heimsmet í kortanotkun
Visa-korthafar voru í fyrra fyrir
utan deberkorthafa um 95 þúsund
talsins. Markaðshlutdeild Visa nemur
nú um 76%. Um 80% íslendinga á
aldrinum 18-67 ára eru handhafar
greiðslukorta, þar af þrír af hverjum
fjórum með Visa-kort. Islendingar
eiga heimsmet í notkun greiðslukorta,
en hún er allt að fjórfalt meiri hér-
lends en meðalnotkun á heimsvísu.
Samstarfshópur andæfir
sjávarútvegsfrumvörpum
Aðalheiður Bjarn
freðsdóttir látin
AÐALHEIÐUR Bjarnfreðsdóttir,
fyrrverandi alþingismaður og for-
maður Starfsmannafélagsins
Sóknar, lést í gær á Vífilsstaða-
spítala 72 ára að aldri.
Aðalheiður var fædd á Efri-Stein-
smýri í Meðallandi í Vestur-Skafta-
fellssýslu 8. ágúst 1921. Foreldrar
hennar voru Ingibjörg Sigurbergs-
dóttir og Bjamfreður Ingimundar-
son. Aðalheiður ólst upp í Meðallandi
í hópi 19 systkina. Hún lauk barna-
skólanámi árið 1934 og fór snemma
að vinna fyrir sér. Hún var vinnu-
kona í Reykjavík 1937-41, vann í
fiskvinnslu í Vestmannaeyjum
1941-44 og starfaði á Sjúkrahúsi
Vestamannaeyja 1944-1949. Aðai-
heiður starfaði sem verkakona í
Reykjavík 1958-59 og aftur
1974-76. Hún vann við póstburð
1960-63 og vann við bústörf í
Köldukinn í Holtum 1963-74. Eru
þá ótalin húsmóðurstörf hennar sam-
hliða almennri vinnu og vinnu að
félagsmálum.
Aðalheiður var formaður Verka-
kvennafélagsins Snótar í Vest-
mannaeyjum 1944-49 og Starfs-
mannafélagsins Sóknar 1976-87.
Hún var kjörin alþingismaður fyrir
Borgaraflokkinn árið 1987 og sat á
Alþingi til ársins 1991. Aðalheiður
HÓPUR rekstraraðila í útgerð og fiskvinnslu hefur tekið höndum sam-
an um andóf gegn frumvörpum um sjávarútvegsmál, sem nú eru til
afgreiðslu á Alþingi. Hópurinn hefur tekið saman greinargerð þar sem
fram koma ýmsar ábendingar til alþingismanna og segjast talsmenn
hans treysta því að frumvörpin verði ekki afgreidd í óbreyttri mynd,
alþingismenn hljóti að taka tillit til þeirra raka sem fram koma í grein-
argerðinni, auk þess sem þeir lýsa sig reiðubúna til samstarfs og ráð-
legginga, sé þess óskað.
Talsmenn hópsins segja frumvörp-
in tvímælalaust vera atlögu að kvóta-
kerfinu í núverandi mynd og að þeir
sem vilji að það verði aflagt muni
helst fagna þeim. Ljóst sé að enginn
hagsmunaaðila í sjávarútvegi og
-vinnslu verði ánægður með frum-
vörpin en enn sé tími til að breyta
þeim í þá veru að sem flestir verði
minna óánægðir, eins og það var
orðað. Hópurinn gerir helst athuga-
semdir við þijú atriði í nýjum frum-
vörpum. Varað er við umtalsverðu
verðmætatapi og óhagræðingu
vegna heftingar á fijálsum viðskipt-
um með veiðiheimildir, sem i senn
geti leitt til minnkandi úthafssóknar,
aukinnar sjófiystingar og útflutnings
óunnins afla, aukinna fjárfestinga
og stóraukins atvinnuleysis í lahdi.
Þá er bent á vaxandi hlutdeild smá-
báta í heildarafla landsmanna og
varað við ýmsum hættum og vank-
öntum sem því eru samfara. I þriðja
lagi er í greinargerðinni bent á það
ranglæti sem felist í hinu svokallaða
auðlindagjaldi, sem í raun sé sérstak-
ur landsbyggðarskattur, lagður á
áður en verðmæti myndast, á sama
tíma og svigrúm til nauðsynlegrar
hagræðingar sé stórlega skert.
Útgerðaraðilum mismunað
Andófsmenn
Morgunblaðið/Kristinn
TALSMENN þeirra sem hafa tekið höndum saman um andóf gegn
fyrirliggjandi sjávarútvegsfrumvörpum kynntu hugmyndir sínar fyrir
blaðamönnum í gær. Hópurinn kallar sig Atvinnumenn! Samstarfshóp
um hagkvæma sljórn fiskveiða. Frá vinstri: Arnar Sigurmundsson,
Einar Svansson, Eiríkur Ólafsson, Eiríkur Tómasson, Halldór Árnason
og Sighvatur Bjarnason.
Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
sat í fjölmörgum nefndum og ráðum
á starfsævi sinni. Hún sat m.a. í
bankaráði Búnaðarbanka, stjórn At-
vinnutryggingarsjóðs og í miðstjórn
Alþýðusambands Islands.
Eiginmaður Aðalheiðar var Guð-
steinn Þorsteinsson verkamaður og
fyrrverandi bóndi. Aðalheiður eign-
aðist fimm börn og lifa fjögur móður
sína.
Hópurinn kynnti athugasemdir
sínar fyrir blaða- og fréttamönnum
í gær og rakti auk þess dæmi um
afleiðingar sem nýju frumvörpin
gætu haft verði þau samþykkt í
óbreyttri mynd. Þar kom m.a. fram
að með takmörkun á veiðiskiptum
með veiðiheimildir verði útgerðar-
aðilum mismunað verulega. Heimild-
ir til þess að færa veiðiheimildir á
milli báta og skipa innan sömu út-
gerðar geri stærri aðilum kleift að
hagræða langt umfram það sem „ei-
nyrkjum" bjóðist að gera. Þá sagði
að nýja kerfið hvetti til sjófrystingar
sem myndi leiða til minnkandi at-
vinnu landverkafólks auk þess sem
þjóðarbúið í heild fengi minni verð-
mæti fyrir sjávarafla sinn.
Gámaútflutningur mun aukast
„Tonn á móti tonni“-viðskiptin seg-
ir hópurinn að sé beittasta vopnið
gegn gámaútflutningi á óunnum fiski.
Vertíðarbátar sem að undanförnu
hafí veitt fyrir aðra muni væntanlega
aftur snúa sér að gámaútflutningi
verði nýju reglurnar að lögum. Fyrir
vertíðarbáta séu viðskipti þar sem
einn útgerðarmaður veiðir kvóta ann-
ars afar mikilvæg. Nái lögin fram að
ganga blasi gjaldþrot margra bátaút-
gerða við. Stóru fyrirtækin stækki
þá enn frekar og stórhættulegt gat á
milli „dverga og risa“ myndist í ís-
lenska útgerðarflotann.
Meiri kostnaður, minni
verðmæti
Samstarfshópurinn segir að með
skertum heimildum til hagræðingar
verði útgerð víða um land þvinguð
til að fjárfesta i fiskiskipum. Hvatn-
ing til hagræðingar með fækkun
skipa hafi þannig breyst í andhverfu
sína. Nýju reglurnar komi verst við
þá sem mest hafí hagrætt, þeim sem
hafí selt skip og eigi umframkvóta
sé refsað.
Um verðmætatap segir í greinar-
gerðinni: „Minni úthafsveiðar, aukin
sjófrysting, minni atvinna í landi,
meiri útflutningur á óunnunl afla,
aukin fjárfesting í fiskiskipum,
kostnaður samfélagsins vegna at-
vinnuleysis, óstöðugleiki gagnvart
atvinnu og viðskiptasamböndum,
gjaldþrot bátaútgerðar o.m.fl. veldur
augljósu verðmætatapi. Engum dylst
að hefting á framsali hefur í för með
sér meiri kostnað og minni verð-
mæti fyrir alla aðila.“