Morgunblaðið - 09.07.1994, Qupperneq 1

56 SIÐUR B/LESBOK/D
153. TBL. 82.ÁRG.
LAUGARDAGUR 9. JÚLÍ 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Hlustað
á árekst-
ur við
Jupíter
London. Reuter.
FORFALLNIR áhugamenn
um stjörnufræði, miður sín
vegna þess að þeir geta ekki
séð árekstur halastjörnu við
Júpiter, hyggjast hlusta á
hann þess í stað. Er árekstur
þessi talinn einn mesti við-
burður aldarinnar í himin-
hvolfinu.
Júpiter sendir frá sér út-
varpsbylgjur á tíðninni 500
kílóhertz til 40 megahertz, sem
stjörnuáhugamenn telja að séu
vegna þess að það losni um
rafeindir í segulsviðinu á milli
Júpiters og tunglsins Io. Á
stuttbylgjutækjum hljómar það
líkt og öldur sem brotna á
strönd. Ekki er þó með öllu
víst að hljómur árekstursins
verði þannig og þvi hvetja
áhugamenn um stjörnufræði
alla útvarpsamatöra til að
fylgjast grannt með næstu
daga.
Verður í 20 brotum
í tímaritinu The New Scient-
ist segir að hópar áhugamanna
um stjörnufræði hyggist hlusta
á þegar halastjarna, sem kölluð
hefur verið „Levy skósmiður
9“, rekst á Júpiter 16. júlí.
Verður halastjarnan í 20 hlut-
um er áreksturinn verður.
Ekki verður hægt að sjá
áreksturinn þar sem hann
verður á þeirri hlið reikistjörn-
unnar sem snýr frá jörðu en
talið er að hann muni hafa
veruleg áhrif á gufuhvolfið um
Júpiter.
Reuter
Orninn er sestur
RÚSSNESKI myndhöggvarinn
Maxím Kosyírev aðstoðaði við að
koma tvíhöfða keisaraerninum
fyrir uppi á Kolomenskoje-safn-
inu í Moskvu í gær en þar trón-
aði hann fyrir byltinguna 1917.
Þetta er fyrsti keisaraörninn,
sem er „opinberlega endurreist-
ur“ ef svo má segja, en hann var
gerður í verksmiðju, sem er ann-
ars kunnari fyrir að smíða MIG-
orrustuflugvélar.
Papandreou harðlega gagnrýndur
Mikill vöxtur
í ráðherrastétt
Aþcnu. Reuter.
ANDREAS Papandreou, forsætis-
ráðherra Grikklands, er harðlega
gagnrýndur, jafnt af samheijum
sem andstæðirigum, fyrir síðustu
uppstokkun á ríkisstjórninni en við
hana fjölgaði ráðherrunum um 10
og eru nú 52. Er hann sakaður um
að hafa stokkað stjórnina upp til
þess eins að koma fleiri vinum sín-
um í Sósíalistaflokknum í feit emb-
ætti.
Það er einkum tvennt, sem
brennur á grísku stjórninni, ástand-
ið í efnahagsmálum og utanríkis-
málin, en breytingarnar á stjórninni
snertu ekki þessa málaflokka, held-
ur ýmsa léttvægari. „Við þurfum
ekki ráðherra ráðherranna vegna,“
sagði Stephanos Tzoumakas, einn
af stofnendum Sósíalistaflokksins
og fyrrverandi ráðherra, „heldur
menn, sem geta tekist á við vanda-
mál þjóðarinnar."
Sósíalistar unnu mikinn sigur í
kosningunum í október sl., fengu
46% atkvæða, en í Evrópuþings-
kosningunum í síðasta mánuði
fengu þeir aðeins 37%. Grísk blöð
segja, að Papandreou hafi augljós-
lega gleymt að draga af því nauð-
synlegan lærdóm og uppstokkunin
hafi verið „brandari".
Nokkrir vinsælir menn innan
Sósíalistaflokksins voru sniðgengn-
ir við uppstokkunina og þykir það
endurspegla ágreininginn innan
hans. Þá sagði atvinnumálaráðherr-
ann, Evangelos Yannopoulos, af sér
eftir að hafa sakað Papandreou um
að skeyta engu um vandamálin og
blekkja þjóðina. Dimitris Tsovolas,
fyrrverandi íjármálaráðherra, var
boðið atvinnumálaráðuneytið en
hann hafnaði því og sagði, að fyrst
yrði stjórnin að gjörbreyta stefnu
sinni í efnahagsmálum.
Einu breytingarnar, sem máli
þykja skipta, eru þær, að Theodoros
Parigalos aðstoðarutanríkisráð-
herra, sem hefur þótt heldur gífur-
yrtur, var fluttur yfir í samgöngu-
ráðuneytið og George, sonur Pap-
andreous, var skipaður mennta-
málaráðherra.
Hornsteinn finnskrar utanríkisstefnu
Forðumst stríð
við Rússland
Helsinki. Reuter.
PAAVO Lipponen, sem talinn er líklegur til að verða forsætisráðherra
Finnlands að loknum þingkosningum að ári, sagði í gær, að horn-
steinn finnskrar utanríkisstefnu yrði að vera að forðast hemaðarátök
við Rússa. Réðust þeir á Finnland eða Eystrasaltslöndin myndu vest-
ræn ríki hvorki vilja né hafa getu til að koma þeim til hjálpar.
Fundur leiðtoga sjö helstu iðnríkja heims hófst í Napólí á Ítalíu í gær
Clinton leggnr áherslu á
atvinnumál og fríverslun
Napólí. Reuter.
Lipponen, sem er formaður
Jafnaðarmannaflokksins, sem er í
stjórnarandstöðu, sagði í viðtali við
vikuritið Suomen Kuvalehti, að
mesta hættan, sem steðjaði að
Finnum, væri að til neyðarástands
kæmi í Eystrasaltsríkjunum. Við
því ættu Vestur-Evrópuríkin,
NATO og Bandaríkin ekkert svar
og gætu ekki átt.
„Við gerum okkur grein fyrir
raunverulegum skoðunum manna
á Vesturlöndum. Við eigum ekki
nema þann kost einan að láta okk-
ur semja við Rússa,“ sagði Lipp-
BILL Clinton, forseti Bandaríkjanna, lagði á
það áherslu, að atvinnumál og fríverslun yrðu
efst á baugi á fundi leiðtoga sjö helstu iðnríkja
heims (G7), sem hófst í Napólí í gær. Sagði
hann, að leiðtogarnir mættu ekki villast af leið
og grípa til örþrifaráða til þess að bjarga illa
stöddum Bandaríkjadollar. A fréttamannafundi
sem Clinton og Tomiichi Murayama, nýkjörinn
forsætisráðherra Japans, héldu sameiginlega.,
sagði forsetinn að það væri misráðið að víkja
frá meginmarkmiðinu, sem væri að auka hag-
vöxtinn.
Vandamál heimsbyggðarinnar rædd
Á fundinum, sem hófst með hátíðarkvöld-
verði í gær, munu leiðtogar Bandaríkjanna,
Bretlands, Frakklands, Ítalíu, Japans, Kanada
og Þýskalands velta vöngum yfir vandamálum
heimsins. Allt frá stríðinu á Balkanskaga til
hins gífurlega atvinnuleysis. Forseti Rússlands,
Borís Jeltsín, mun slást í hópinn á sunnudag.
Clinton kom til Napólí til þess að leggja
áherslu á mikilvægi fríverslunar. Það er Banda-
ríkjamönnum efst í huga að fá frekari aðgang
að Japansmarkaði til þess að minnka viðskipta-
hallann. Á fréttamannafundinum var Clinton
spurður hvort hann væri ánægður með þann
árangur sem náðst hefði í viðræðunum við Jap-
ani: „í hreinskilni sagt, þá er ég það ekki,“
svaraði hann.
Murayama, sem tók við völdum í Japan fyrir
fáum dögum, sagði að á næsta ári yrðu skattar
lækkaðir í Japan til að auka einkaneyslu og þar
með innflutning.
Búist er við, að leiðtogarnir samþykki fímm
til sex milljarða dollara aðstoð við Úkraínu og
leggi blessun sína yfir áætlun um frið í Bosníu.
ÞAÐ þótti vel til fundið hjá BiII Clinton
að boða til blaðamannafundar við Napólí-
höfn með marglita bátana í baksýn.
onen.
Á forsíðu vikuritsins var utan-
ríkisstefna Lipponens tekin saman
í fjórum orðum: „Forðumst stríð
við Rússland."
Rússar hafa ekki staðið
við samninga
Jafnaðarmenn hafa góða forystu
í skoðanakönnunum og almennt
er búist við, að Paavo Lipponen
verði næsti forsætisráðherra Finn-
lands. Kvaðst hann hafa miklar
áhyggjur af því, að Rússar hefðu
ekki flutt hersveitir sínar og her-
gögn frá landamærahéruðunum
við Finnland eins og þó væri kveð-
ið á um í samningnum um hefð-
bundinn herafla í Evrópu frá 1990.