Morgunblaðið - 25.08.1994, Blaðsíða 12

12 FIMMTUDAGUR 25. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Uppskriftirnar
Berjatíðin er
á næsta leiti
BERJAVINIR eru nú, ef að líkum
lætur, farnir á stjá þó sprettan sé
misjöfn eftir landshlutum, eins og
lesa hefur mátt um í Morgunblaðinu
síðustu daga. Gera má fastlega ráð
fyrir því að ungir sem aldnir kíki í
berjamó um helgina og næstu helgar
og er þá eins gott að eiga í handrað-
anum gómsætar beijauppskriftir.
Ber, sem ekki eru borðuð fersk
með ijóma eða skyri eða notuð í
saft eða sultur, eru gjarnan fryst og
gripið til þeirra síðar í bökur, kökur
eða ábætisrétti. Geymsluþol betja er
um ár í frosti. Sé sykur á beijunum,
skal láta þau þiðna hægt í lokuðu
íláti og nota þau rétt áður en þau
eru fullþídd. Ef berin eru í sykur-
legi, eiga þau að þiðna hægt í kæli-
skáp. Hér á eftir fylgja uppskriftir
af blábeijapæi og köku, sem fengnar
voru hjá dyggum lesanda neytendas-
íðunnar. Hinsvegar höfðum við sam-
band við Leiðbeiningaþjónustu heim-
ilanna, sem lét í té uppskriftir af
krækibeijasaft og krækibeijamauki.
Bláberjapæ
1 'Abolli brauðmylsna eða tvíbökur
‘A bolli hakkaðar hnetur
'A bolli sykur
‘Abolli smjör
1 msk. sýrður rjómi
Smjör brætt og öllu hinu blandað
saman við. Deiginu þrýst niður í ósm-
urt mót svo það verði fastara í sér
og bakað í 10 mínútur í miðjum ofni
við 200 gráður á Celsíus. Kælt. (At-
hugið: Takið 2-4 msk. frá deiginu
áður en restin er sett í formið til
brúks síðar í ferlinum).
Fylling
'h bolli sýrður rjómi
400 g rjómaostur
2 eggjarauður
1 'h bolli fryst blóber
___________1 bolli sykur_______
Eggjarauður þeyttar og ijómaosti
síðan blandað saman við og loks
sýrðum ijóma, sykri og bláberjum.
Sett ofan á pæ-botninn og þá af-
gangurinn af deginu milin yfir.
Marengs
2 eggjahvítur
2 msk. salthnetur
4 msk. sykur
vanilludropar
Egg og sykur stífþeytt og salt-
hnetum og vanilludropum blandað
saman við. Marengsinum smurt yfir
fyllinguna og pæið bakað í ofni í 10
mínótur.
um í og látið sjóða í tvær mínútur.
Dragið pottinn af hitanum, blandið
vínsýrunni í og hrærið vel saman.
Hellið maukinu á hrein og soðin glös,
lokið strax.
Krækiberjasaft
3 kg krækiber_____
2 lítrar vatn
40 g vínsýra
250-500 g sykur í hvern lítra
Hreinsið og skolið berin ef þess
gerist þörf. Hakkið þau eða meijið
í beijapressu. Leysið vínsýruna upp
í vatninu og blandið upplausninni í
beijamaukið. Látið standa í 24 tíma.
Hellið á síu og látið saftina síga vel
frá hratinu. Mælið saftina og blandið
sykrinum saman við hana. Hrærið í
þar til sykurinn er runninn. Hellið
saftinni á hreinar og soðnar flöskur
og lokið þeim strax. Geymið saftina
á köldum og helst dimmum stað.
Bláberjakaka
___________200 g smjör________
___________200 g sykur________
_____________2egg______________
___________1 'h dl mjólk_____________
___________250 g hveiti______________
___________2 tsk. lyftiduft__
___________3 dl bláber ________
Smjör og sykur hrært saman. Eitt
og eitt egg hrært út í í einu. Sigtið
þurrefnin út í og bætið svo mjólkinni
við. Að lokum eru bláberin sett úr
í. Nota má fryst ber. Notið hringlaga
form, um 24 cm í þvermál. Bakið í
ofni í klukkutíma við 175 gráður.
Kökuna er hægt að eiga í frysti, en
þá er gott að hita hana örlítið í ofni
við 150 gráður áður en hún er borin
fram með ijóma. ■
BERJAKAKA með rjóma.
Krækiberjamauk
2 lítrar krækiberjasaft
2 kg sykur
3 pakkar hleypir (Melafin/Pektinal)
_________ 1 tsk. vínsýra_____________
_________safi úr 1 sítrónu___________
Hakkið berin og síið þau eða not-
ið beijapressu. Hellið saftinni í pott,
blandið hleypiefninu út í og látið
suðuna koma vel upp. Blandið sykrin-
Nú þarf að sanna að
vara sé umhverfisvæn
Áletrun sem gefur til kynna að vara sé umhverfis-
væn má ekki lengur vera merkingarlaus, segir
Brynja Tomer og vitnar í nýjar reglur þar að
lútandi. Tekið hefur verið í notkun norrænt
umhverfismerki sem heitir Svanurinn og er eina
opinbera umhverfismerkið hér á landi.
FRAMLEIÐENDUR geta ekki lengur
sagt að vörur þeirra séu umhverf-
isvænar, vistvænar eða visthollar
nema þeir hafi undir höndum ná-
kvæma skýrslu um öll umhverfis-
áhrif sem viðkomandi vara hefur frá
upphafí til enda. Þá er átt við vöruna
á framleiðslústigi, í notkun og eftir
að hún er lögð til hliðar. Annað getur
flokkast undir óréttmæta viðskipta-
hætti.
Þetta kemur fram í leiðbeinandi
reglum sem fulltrúar samkeppnis-
stofnunar og umboðsmenn neytenda
á Norðulöndum hafa útbúið til að
„koma í veg fyrir að upplýsingar séu
villandi eða óhæfílegar gagnvart
neytendum,“ eins og segir í frétt frá
samkeppnisstofnun.
Öðru hvoru undanfarin ár hafa
vaknað spurningar um hvað sé um-
hverfisvænt og hvað ekki. Þessum
spurningum hefur meðal annars verið
varpað fram á síðum Morgunblaðsins
og hefur niðurstaðan oft verið sú að
„umhverfisvænt" hafi hingað til aðal-
lega snúist um jákvæða ímynd fyrir-
tækja. Að þau hafí fært sér í nyt
áhuga almennings á umhverfisvernd
og því markaðssett alls kyns vörur
sem umhverfisvænar. Dæmi eru um
að stór og áberandi „umhverfisvæn"
merki hafi ekki vísað til annars en
að pappi í umbúðum væri endurvinn-
anlegur, ef hann kæmist inn í fyrir-
tæki sem endurvinnur pappír.
Svanurinn er kominn
„Fullyrðingar framieiðenda hafa
ekki alltaf átt við rök að styðjast,"
segir Sigrún Kristmannsdóttir hjá
samkeppnisstofnun. „Nú hefur verið
tekið í notkun norrænt umhverfís-
merki, sem heitir Svanurinn og er
það eina opinbera umhverfismerkið á
Islandi. Til að fá svansmerkið þarf
að uppfylla ákveðin skilyrði sem eru
staðfest af hagsmunaaðilum og sam-
þykkt af samráðshópi sem starfar á
vegum norrænu ráðherranefndarinn-
ar.“
JSkl
MSTIHÆIT

MERKINGAR af þessu tagi
eru ekki aðeins merkingar-
lausar, heldur barmaðar.
Bannað að plata
Nú er til dæmis bannað að til-
greina að vara innihaldi ekki tiltekin
efni ef notkun þeirra er hvort sem
er bönnuð. Sömuleiðis er bannað að
taka fram að vara sé laus við efni
eða eiginleika sem eru henni óvið-
komandi. Þá hvflir sú almenna skylda
á þeim sem selja og auglýsa vörur,
að geta sannað fullyrðingar sem
koma fram í auglýsingum. „Upplýs-
ingar til neytenda verða að byggjast
á niðurstöðum viðurkenndra rann-
SVANURINN er eina opin-
bera umhverfismerkið hér á
landi. Til að nota það, þarf
viðkomandi vara að uppfylla
ákveðin skilyrði.
sókna. Heimildir fyrir fullyrðingum
eða ályktunum verða að vera fyrir
hendi áður en sölustarfsemi hefst,“
segir í hinum nýju reglum.
Þegar framleiðendur nota hugtök
eins og „endurvinnsla" eða „endur-
nýtanlegar umbúðir" þarf núna að
tilgreina nákvæmlega hvort þau eiga
við um vöru, umbúðir eða hráefni.
Einnig þarf að taka fram hvort neyt-
endur geta skilað umbúðum eftir
notkun til endurvinnslu eða endur-
notkunar.
r
UTSALA10-60! • Barnadlpur - verð kr. 3.490 (áður kr. 6.490) 'h AFSLATTUR
• Fullorðinsdúnúlpur - verð kr. 4.990 (áður kr. 10.750)
• Barnaíþráttagallar - verð frá kr. 2.990 • Fullorðinsíþróttagallar - verð frá kr. 3.990 »hummél é
• Regnfatnaðir, íþróttaskír, bolir á nijðg gáðu verði SPORTBÚÐIN
Opið laugardag kl. 10-16. Ármúla 40 • Sími 813555 og 813655