Morgunblaðið - 25.05.1997, Side 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 25 MAÍ 1997 B 5
Morgunblaðið/Ól.K.M.
SJÖUNDI áratug-urinn og upphaf þess áttunda voru tímar ólgu
á Vesturlöndum og fannst sumum bylting liggja í loftinu. Sagn-
fræðingurinn Arthur Marwick segir að hættan á byltingu hafi
hins vegar aldrei verið raunveruleg. Hér reyna íslenskir náms-
menn að meina William Rogers, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, inngöngu í Arnagarð í maí 1972.
nálgast að vera jafn mikil þótt
eyðileggingin hefði verið sýnu
meiri.
Nú segir hann að sennilega
megi líta á sjöunda áratuginn sem
síðbúin viðbrögð við heimsstyijöld-
inni síðari. Þá hafi hin fjölmenna
eftirstríðskynslóð verið að komast
á legg og aðhaldi og sparnaði eftir-
stríðsáranna farið að linna.
Marwick hefur komið víða við
í sagnfræðirannsóknum sínum og
skrifað fjölda bóka. Hann hefur
meðal annars skrifað um áhrif
stríðs á þjóðfélagið. Stéttir og
stéttskipting hafa
einnig verið of-
arlega á baugi. í
bókinni „Stétt,
ímynd og veru-
leiki í Bretlandi,
Frakklandi og
Bandaríkjunum
frá árinu 1930“
greinir hann frá
því að eitt sinn
hafi hann fengið
bréf frá manni,
sem hafði séð
hann koma fram
í sjónvarpi: „Ef til
vill er ég með
smásmygli en ég
er að velta því
fyrir mér hvort þú
gætir gert eitt-
hvað til að bæta
vanhirt útlit þitt
áður en þú kemur
næst inn í stofu
til mín,“ skrifaði
áhorfandinn.
„Það var greini-
legt af framburði
þínum og klæðaburði í gærkvöldi
að þú hefur með því að leggja
hart að þér risið úr röðum verka-
lýðsstéttarinnar. Framburður þinn
er fullkomlega viðunandi, en það
á EKKI við uin útlit þitt.“
Marwick er Skoti, en foreldrar
hans voru ekki úr verkamanna-
stétt heldur millistétt. Bréfritari
var hins vegar ekki það vel að sér
um skoskan framburð að hann
áttaði sig á þeim greinarmun.
Marwick byijar bókina á því að
fjalla um viðteknar hugmyndir um
skýra stéttskiptingu í Bretlandi,
þjóðfélagssamstöðu í Frakklandi
og skort á stéttarhroka í Banda-
ríkjunum. Ekki sé þó allt sem sýn-
ist. Bæði í Frakklandi og Banda-
ríkjunum megi greina merki stétt-
skiptingar og oft og tíðum séu þau
augljós. Niðurstaða hans er sú að
skiptingu hvers þjóðfélags megi
rekja til sögu viðkomandi lands.
Hann bendir hins vegar á að frá
1930 hafi munurinn milli Bret-
lands, Frakklands og Bandaríkj-
anna minnkað mikið. Bandaríkin
séu orðin líkari Evrópu en þau
voru á fjórða áratugnum. Yfir-
stéttin hafi reyndar veikst, en hún
sé orðin rótgróin í þjóðfélaginu,
og hin vinnandi stétt samstilltari.
Um leið hafi dregið úr kúgun
minnihlutahópa vegna kynþáttar.
í Frakklandi og Bretlandi hafi
hreyfanleiki milli stétta og vel-
megun hins vegar aukist, en kyn-
þáttavandamál gert vart við sig.
Saga og fegurð
Næst gerði Marwick fegurð að
umfjöllunarefni. í „Fegurð í sög-
unni“ fjallar hann um útlit og
áhrif frá 1500 til okkar daga. Þar
rekur hann meðal annars að fyrr
á öldum hafi fegurð oft verið upp-
spretta vantrausts og ekki hátt
metin fyrir þær sakir að hún var
spyrt við losta og holdlegar nautn-
ir, en í nútíma-
þjóðfélagi sé
fegurð mjög
hátt metin.
Þetta komi
fram með ýms-
um hætti; fal-
lega fólkið fái
hærra kaup og
geti átt auð-
veldara með að
fá vinnu. Hann
greinir einnig
frá því hvernig
matið á fegurð
breytist, löng
nef leysi stutt
nef af hólmi,
og spyr hvort
það skipti máli
hvernig annars
vegar Titian og
hins vegar
Rafael máluðu
konur.
í bókinni um
fegurðina er
einnig tenging
við væntanlega
bók Marwicks um sjöunda áratug-
inn. Þar kemur fram að á sjöunda
áratugnum hafi áhersla verið lögð
á að sýna fólk eins og það lítur út
í raun og aukins heiðarleika tók
að gæta í afstöðu fólks til útlits
síns. Um leið fóru til dæmis að
birtast myndir af svörtum módel-
um. Þessa breytingu má kalla
beina afleiðingu þeirra hræringa,
sem urðu á sjöunda áratugnum
og ollu straumhvörfum í nútíma-
þjóðfélagi. Marwick fæddist í
Skotlandi árið 1936. Hann hefur
verið prófessor við Open Univers-
ity frá árinu 1969. Skólastarfið
þar byggist á fjarkennslu og er
afsprengi sjöunda áratugarins.
Marwick er stjórnandi sögudeild-
arinnar og sagði að þar væri hægt
að taka nægilega marga kúrsa til
að ljúka gráðu í sögu. Skólinn
hefur farið vel út úr mati á bresk-
um skólum, meðal annars vegna
þess að gott orð fer af honum
fyrir rannsóknir, sem þar eru
stundaðar. í bókinni „Who’s Who“
segir að helstu áhugamál hans séu
vín, konur og fótbolti.
„Þetta með vínið á enn við,“
sagði Mai-wick. „Ég hef hins vegar
ekki heilsu lengur til að spila fót-
bolta og aldurinn ber sök á því
að þetta með konurnar á vart við
lengur.“
Aðferðir og til-
gangur sagn-
fræðilegra
rannsókna
ARTHUR Marwick flytur fyr-
irlestur, sem kenndur er við
Jón Sigurðsson og ber heitið
„Aðferðir og tilgangur sagn-
fræðilegra rannsókna“ við
setningu fslenska söguþings-
ins í Háskólabtói klukkan hálf
þijú miðvikudaginn 28. maí
og verður hún öllum opin.
Málstofa hans um sjöunda ára-
tuginn verður klukkan hálf tvö
föstudaginn 20. maí í stofu
201 í Odda. Söguþingið sjálft
stendur frá 28. til 31. maí og
kennir þar ýmissa grasa.
SAMKEPPNI
um útilistaverk við
Sultartangavirkjun ’i
Nánari
upp Lýsingar:
vInntaksveggur;
Landsvirkjun auglýsir eftir myndlistarmönnum til þess
að taka þátt í lokaðri samkeppni um gerð útilistaverks á
6x22 m vegg á inntaksmannvirki ofan stöðvarhúss
Sultartangavirkjunar í hlíðum Sandafells við vesturbakka
Þjórsár ofan Búrfells.
Ollum er heimilt að sækja um þátttöku í samkeppninni. Umsókn
ásamt upplýsingum um listferil (t.d. sýningarskrár, bækur,
Ijósmyndir) sendist fýrir 17. júní nk.
Dómnefnd skipuð fulltrúum Landsvirkjunar og Sambands íslenskra
myndlistarmanna velur fimm listamenn úr hópi umsækjenda til þess
að gera tillögur um listaverk í lokaðri verksamkeppni þar sem gert
er ráð fyrir að þátttakendur skili líkani af tillögum sínum og ítarlegri
lýsingu á þeim. Samkeppnin verður haldin samkvæmt samkeppnis-
reglum SIM.
Tilgangur samkeppninnar er að fá fram tillögur sem til þess eru
fallnar að útfæra í fullri stærð. Að lokinni samkeppni verður tekin
ákvörðun um hvaða verk verður valið til uppsetningar ef um semst
við listamanninn.
Gert er ráð fyrir að val á þátttakendum og samkeppnislýsing liggi
fyrir 1. ágúst nk. Stefnt er að því að gerð listaverksins og
uppsetningu þess verði lokið fyrir haustið 1999.
Nánari upplýsingar gefa trúnaðarmenn dómnefndar, Olafur
Jónsson, sími 898 9383/555 0346 og Guðrún Helga-
dóttir, sími 562 0080/453 6289, milli 17 og 19 dag hvern.
Umsóknir sendist:
Utanáskriftin
er:
Landsvirkjun
Háaleitisbraut 68
103 REYKJAVIK
Umsóknir skulu merktar:
„ SAMKEPPNI: Útilistaverk við Sultartangavirkjun “
c
Landsvirkjun