Morgunblaðið - 23.09.1997, Page 35

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
Flóttinn undan
fijálshyggjunni
NÍUNDA hugvekja
Hannesar Hólmsteins
(3. sept.) verður hon-
um seint til sóma. Þeir
sem vilja skipta því
jafnt sem enginn hefur
unnið til, eiga sam-
kvæmt henni að bíta
gras með Rousseau.
Það er reyndar hlálegt
hverja sú ósk hittir
fyrir, og það rifjast
upp með tíundu grein
Hannesar 4. sept. Hún
fjallar um aflaheimild-
ir og útvarpsrásir.
Hannesi er mikið í
mun að menn haldi
ekki að það sé eitthvað
sambærilegt við að bjóða út út-
varpsrásir og og að bjóða út kvóta.
I greininni skrifar Hannes: „Þegar
ákveðið var að binda útgerð sér-
stökum leyfum í árslok 1983 var
til fjölmennur hópur manna, sem
hafði ríka hagsmuni af þeirri starf-
semi. En þegar ákveðið var að
binda útvarpsrekstur sérstökum
leyfum sumarið 1985 var enginn
Líta verður á málflutn-
ing Hannesar sem óða-
gotsflótta undan leið-
togum frjálshyggjunn-
ar, segir Markús Möll-
er, í síðustu athuga-
semd sinni við greinaröð
Hannesar Hólmsteins.
sambærilegur hópur til. Með lögum
var fiskimiðunum lokað en ljósvak-
inn opnaður. Þess vegna var rök-
rétt að úthluta aflaheimildum eftir
veiðireynslu. Annars hefði löggjaf-
inn gert á hlut ijölmenns hóps
manna, skert hagsmuni hans stórl-
ega.“ í síðustu setningunni er bara
tvennt til: Annaðhvort talar Hann-
es hér gegn betri vitund ellegar
hann botnar ekki í hagfræði kvóta-
málsins þrátt fyrir lexíur Benjam-
íns og Beckers. Kjarni málsins,
sem þeir hagfræðingamir þekkja
mætavel, er að kvótaverðmætin
eru ný og felast í því að kvótinn
gefur færi á að sækja sama fisk
og áður með miklu minni mann-
afla og tilkostnaði. Það er að vísu
eðlilegt að bæta tímabundna verð-
lækkun skipa og þekkingar, en
hæfilegar bætur eru einungis brot
af heildarverðmæti kvótans. Til
lengri tíma eru það hins vegar jafn-
verðmæt réttindi að fá að bjóða í
kvóta á samkeppnisgrundvelli ann-
ars vegar og hins vegar að mega
taka þátt í óheftum veiðum eins
og þær tíðkuðust hér á landi fram
undir 1980. Af því að þau eru ný,
eru kvótaverðmætin harla sam-
bærileg við nýtt tíðnisvið sem tek-
ið er í notkun í útvarpsrekstri.
Staðhæfingar um annað eru ein-
faldlega rangar. Það er ekki bara
hin nýja tilurð, sem er
eins. Hvort tveggja
era verðmæti sem ekki
þarf að halda við og
nauðsynlegt millibil í
senditíðni er keimlíkt
nauðsyninni á að koma
í veg fyrir ofveiði og
örtröð á miðunum.
Sú skoðun að kvót-
inn sé eins og útvarps-
réttur er ekki án for-
mælenda. Hannes
minnir sjálfur á það í
bók sinni að Milton
Friedman hefur haldið
því fram að réttindin
til að veiða fisk úr sjó
væru um margt sam-
bærileg við að útvarpa á tilteknum
rásum. Og hveijir skyldu nú hafa
praktiserað útboð á útvarpsrásum?
Þar hafa bresk stjórnvöld farið
fremst í flokki undir leiðsögn
kommúnista á borð við Margréti
Thatcher auk þess sem áðumefnd
tilvitnun í Milton Friedman vekur
gran um að hann sé hallur undir
slíkt. Enn má rifja upp (Hádegis-
verðurinn ... bls. 422) að fijáls-
hyggjumaðurinn Samuel Brittan
mun hafa lagt til einhvers konar
uppboð á Norðursjávarolíunni og
skrifað að fyrst breskur almenn-
ingur ætti olíuna, væri eðlilegt að
hann nyti afrakstursins. Það þarf
ekki að koma á óvart að Hannes
hefur einnig andmælt því að kvó-
taútboð væri sambærilegt við út-
boð á olíu (t.d. bls. 257 í Hádegis-
verðinum). Andmælin era vita-
skuld ekki á rökum reist, því olían
var jafnný og kvótaverðmætin.
Ummæli Friedmans og Brittans
og verk Thatcher sýna málflutning
Hannesar í nýju ljósi sem óðagots-
flótta undan helstu leiðtogum
fijálshyggjunnar. Ólíkt Hannesi
virðast þeir telja sjálfsagt að skipta
verðmætum jafnt þegar enginn
hefur unnið neitt sérstakt til þeirra.
Alþjóðleg fijálshyggja er ekki
ójafnaðarstefna. Nauðsyn misrétt-
isins er hugarfóstur Hannesar.
Hannes Hólmsteinn Gissurar-
son er sérkennilegt sambland af
predikara og fræðaþul. Predikar-
inn fer stundum með hreinar vit-
leysur til að renna stoðum undir
trúarkenningar, en fræðaþulur-
inn getur illa stillt sig um að
greina frá staðreyndum, jafnvel
þegar þær koma predikaranum
illa. Þannig eru allar tilvitnanir
þessarar greinar í „óþægileg"
ummæli frjálshyggjuleiðtoga sem
hér eru tilfærð, komnar frá Hann-
esi. Slíkt ber að virða. Hins vegar
er ljóst að ef mönnum þykir ein-
hvers um vert að leita álits er-
lendra frjálshyggjumanna og
markaðssinna á því hvernig skyn-
samlegt og eðlilegt væri að haga
eignarhaldi á íslenskum fiski-
stofnum, þá dugar ekki endur-
sögn og túlkun Hannesar.
Höfundur er hagfræðingur.
Markús
Möller
,SJ aðu
'rr \
Laugavegi40
MEG frá ABET
UTANÁHÚS
FYRIRLIGGJANDI
ÞRIÐJUDAGUR 23. SEPTEMBER 1997 35
Hjálpar
þér að:
Dale Carnegie®
Þjálfun
s
Fólk-A rangur-Hagnaður
V Verða hæfari
í starfi.
V Öðlast meiri
„Skipulegri vinnubrögð, stjórn á áhyggjum, og aukinn
eldmóður er þaö sem stendur upp úr hjá mér eftir
Dale Carnegie® námskeiö. Fyrir vikið hef ég öðlast
ánægjulegra og betra líf. Það hafa allir gott af aö fara
á þetta námskeiö og láta minna sig á og kenna sér
einhverjar bestu lífsreglur sem hægt er að fara eftir”.
Berglind Snæland,
Sölufulltrúl
eldmóð.
V Verða betri í
mannlegum
samskiptum.
V Losna við
„Dale Camegie® námskeiöið hefur fyrst og fremst
bætt hæfileika mína í mannlegum samskiptum í
vinnunni og í fjölskyldulífinu. Um leið hafa hugmyndir
mínar hlotið meira fylgi og hef ég þjáffað upp hæfi-
leika til að halda frjálslegar og aflsappaðar kynningar
fyrir framan hóp manna”.
Sævar Freyr Þráinsson,
Viðskiptafræðlngur
„Ég hef alltaf talið mig vera glaöa, hamingjusama og
ánægða og aö ég þyrfti ekki á sjálfstyrkingamám-
skeiöi að halda. En í Dale Carnegie® námskeiðinu
komst ég að því að einhversstaðar inni í mér var
falinn meiri kraftur, þor og lífsgleöi. Nú veit ég að það
er hægt að lifa áhyggjulausu Iffi og láta sér líöa vel
alla daga”.
G. Ósk Frtðrlksdóttir
Veitlngastjórl
áhyggjur og
kvíða
V Setja þér
markmið
KYNNINGARFUNDUR
MIÐVIKUDAG KL. 20:30 AÐ SOGAVEGI69,108 REYKJAVIK
FJÁRFESTING í MENNTUN SKILAR ÞÉR ARÐIÆVILANGT !
STJÓRNUNARSKÓLINN
Konráð Adolphsson — Einkaumboli á íslandi
581-2411
• k.

^Tábæryysíaborg
„ yvrcssing á hverju homi
^ÖTtuí rosranöu^ bj.arma

0íbast í lieimsreisu
\*V**»^
Hafið samband við sðluskrifstofur
Flugleiða, umboðsmenn, ferðaskrifstofumar
eða simsðludeUd Flugleiðaí síma SO SO 100
(svarað mánud. - föstud. kl. 8 -19 og á laugard. kl. 8 -16.)
Vcfur Flugleiða á Intemetinu: www.icelandair.is
Netfang fyrir almennar upplýsingar: info@icelandair.is
‘Innifalið: flug, gisting og morgunverður og flugvallarskattar.
Gildirfrá l.október.

25.900 ki.v,„«í„
í 3 nætur um helgi a Hotel fluenue.
FLUGLEIÐIR
Traustur íslenskur ferðafélagi
mim mmm ■ m m 'm
• •• • * ••■ • •«■■ •■• •■■• •• ■•• • • ■•■• ■■