Morgunblaðið - 16.02.1999, Blaðsíða 2

2 D ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐ Stórhöfða í Reykjavík rísa á næstunni sex hús eins og þessi, þ.e. þrjú parhús.
Tvö fyrstu húsin við Stórhöfða seld
TVÖ fyrstu skrifstofu- og verslun-
arhúsin af sex sem rísa eiga við
Stórhöfða 21 til 31 í Reykjavík hafa
nú verið seld. Armannsfell hf. bygg-
ir húsin. Þetta eru parhús á þremur
hæðum ásamt kjallara og er heild-
arflatarmál húsanna sex kringum
12 þúsund fermetrar.
Sverrir Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Eignamiðlunarinnar
ehf. sem annast söluna, segir að
margir hafí sýnt húsunum áhuga
enda hafí fyrirkomulag þeirra hlotið
góðar undirtektir. Þau eru seld til-
búin til innréttingar.
Fyrsti kaupandi var Deloitte &
Touche endurskoðendur hf. og
keypti fyrirtækið allt húsið á Stór-
höfða 23. Deloitte & Touche varð til
við sameiningu tveggja endurskoð-
unarskrifstofa sem eru Stoð - end-
urskoðun hf. og Deloitte & Touche.
Starfa alls 75 manns hjá fyrirtæk-
inu, þar af 50 á tveimur stöðum í
Reykjavík, við Armúla 40 og Lyng-
háls 9.
Þá hefur Flísabúðin keypt
stæi’stan hluta hússins nr. 21 og
stefnir fyrirtækið að því að flytja
þangað um aldamótin en lager verð-
ur fluttur fyi-r. Flísabúðin var stofn-
uð árið 1988 og er nú til húsa við
Stórhöfða 17 og er þar verslað með
flísar og skyldar vörur.
Fermetraverð á atvinnuhúsnæði
á höfuðborgarsvæðinu er mjög
breytilegt eftir aldri, staðsetningu
og ástandi en gera má ráð fyrir að
verðmæti húsanna sex fullgerðra
verði kringum 1,4 milljarðar króna.
TVÆR sameinaðar endurskoðunarskrifstofur kaupa eitt húsanna. í fremri röð
frá vinstri eru: Hjörleifur Pálsson og Þorvarður Gunnarsson frá Deloitte &
Touche og Þóroddur Ottesen frá Ármannsfelli. Aftari röð: Guðmundur Sigur-
jónsson og Sverrir Kristinsson frá Eignamiðluninni, Einar Sveinn Hálfdánarson
lögfræðingur, Lárus Finnbogason og Einar Hafliði Einarsson frá Deloitte &
Touche og Jón Guðmundsson frá Ármannsfelli.
FLÍSABÚÐIN keypti stærstan hluta í Stórhöfða 21. Fremri
röð frá vinstri: Haukur Magnússon Ármannsfelli og Þórður
Rúnar Magnússon Flísabúðinni. Aftari röð: Sverrir Kristins-
son Eignamiðluninni, Þóroddur Ottesen Ármannsfelli, Reyn-
ir Þórðarson Flísabúðinni og Guðmundur Sigutjónsson
Eignamiðluninui.
Mat á greiðslugetu
Markaðurinn
Með greiðslumati er annars vegar verið að
leggja mat á hvort umsækjandi getur fjár-
magnað kaup og hins vegar staðið í skilum
með lán, segir Þóranna Jónsdóttir, mark-
—————————————————————————————————————
aðsstjóri Ibúðalánasjóðs. Því beri ekki að
túlka greiðslumat sem hnýsni.
EGAR húsbréfakerfíð tók gildi
árið 1989 var gerð krafa um að
framkvæmt væri mat á greiðslu-
getu umsækjanda áður en lánsum-
sókn hans yrði afgreidd. Krafan um
greiðslumat er enn tii staðar. Nú er
sá háttur hafður á að greiðslumat er
framkvæmt um ieið og sótt eru um
húsbréfalán hjá banka eða spari-
sjóði.
Þegar greiðslumat vegna íbúðar-
kaupa er framkvæmt er fyrst og
fremst verið að leggja mat á tvennt.
Annars vegar hvort umsækjandi
geti fjármagnað fyrirhuguð íbúðar-
kaup og hins vegar hvort umsækj-
andi geti staðið í skilum með af-
borganir lána. Greiðslumat ber því
ekki að túlka sem hnýsni um fjár-
málahagi umsækjanda heldur svar
við þeirri spurningu hvort gera
megi ráð fyrir að lánið sem verið er
að óska eftir verði greitt til baka
með umsömdum hætti.
Auk þess að leggja mat á getu
umsækjanda tii að standa í skilum
gefur greiðslumat umsækjanda
ágætis yfirsýn yfir eigin fjárhags-
stöðu og auðveldar honum að skipu-
leggja fjármál sín með tilliti til íbúð-
arkaupa. Þegar kemur að gjalddög-
um ætti því ekkert að koma íbúðar-
kaupandanum á óvart.
Þrátt fyrir að opinbera húsnæðis-
lánakerfið hafí riðið á vaðið hvað
varðar kröfu um greiðslumat, eru
fjármálafyrirtæki í vaxandi mæli
farin að nota þessa aðferð þegar
meta þarf hvort viðskiptavini er
veitt lánafyrirgreiðsla.
Hvernig er greiðslu-
geta metin?
Við útreikning á greiðslugetu er
tekju- og eignastaða umsækjanda
lögð til grundvallar. Eignirnar
verða að nægja til að greiða þann
hluta kaupverðs sem ekki er fjár-
magnaður með lántöku. Tekjurnar
verða að duga fyrir framfærslu,
rekstri bifreiðar og íbúðar auk af-
borgana allra lána. Dugi tekjurnar
ekki fyrir þessum þáttum er ljóst að
umsækjandi getur ekki staðið í skil-
um með afborganir lána. Mjög
kostnaðarsamt er að lenda í vanskil-
um. Það er því verið að huga að
hagsmunum umsækjanda ekki síður
en lánveitanda þegar greiðslugeta
er metin.
Hvað telst til tekna?
Ailar skattskyldar og framtaldar
launatekjur, auk meðlags og barna-
og örorkubóta, er unnt að leggja til
grundvallar við útreikning á
greiðslugetu. Námslán og styrkir
teljast einnig til tekna í þessum
skilningi. Dagpeningar og öku-
tækjastyrkur skoðast sem endur-
greiðsla á útlögðum kostnaði og
teljast því ekki til tekna.
Leigutekjur, að frádregnum þeim
kostnaði sem leigusali hefur af
leiguhúsnæðinu, er heimilt að teija
til tekna svo fremi sem þær komi
fram á skattframtali umsækjanda.
Kaup eða Ieiga?
Oft hafa umsækjendur haldið því
fram að fyrst þeir ráði við að borga
45.000 kr. leigu á mánuði ættu þeir
að hafa getu til að greiða a.m.k.
sömu upphæð af húsnæðislánum. I
þessu sambandi ber að hafa í huga
að kostnaður íbúðareiganda er
mun meiri en afborganir lána, því
einnig ber að taka tillit til fast-
eignagjalda, trygginga og viðhalds
þegar mánaðarleg leigufjárhæð er
borin saman við mánaðarleg út-
gjöld vegna húsnæðis í eigin eigu.
Einnig ber að hafa í huga að íbúð-
arkaup krefjast talsverðra fjárút-
láta í byrjun. Fjármagna þarf með
eigin fé það sem ekki er fjármagn-
að með lánum auk þess sem kostn-
aður við sölu, lántöku og þinglýs-
ingar skiptir tugum og jafnvel
hundruðum þúsunda.
Greiðslumat er vís-
bending ekki ti-ygging
Þrátt fyrir að greiðslumat hafí
margt til síns ágætis og gefí góða
vísbendingu um hvort umsækjandi
ráði við tiltekin kaup, er það ekki
trygging fyi'ir því að umsækjandi
geti undantekningarlaust staðið í
skilum.
Greiðslumat miðast alitaf við nú-
verandi aðstæður, eða öllu heldur
aðstæður síðustu mánaða eða árs.
Ekki má gleyma þeim möguleika að
aðstæður geti nánast fyrirvaralaust
batnað eða versnað og íbúðarkaupin
því reynst auðveldari eða erfiðari en
búist var við.
Greiðslumat er ekki síður hagur
umsækjanda en lánveitanda. Krafa
um greiðslumat felur ekki á
nokkurn hátt í sér tortryggni í garð
umsækjanda. Þvert á móti ætti
greiðslumat að tryggja að bæði um-
sækjandi og lánveitandi hafí sem
skýrasta mynd af stöðu mála og
gangi til samnings út frá réttum
forsendum.
Samstarf Reykjavíkur
og Ölfushrepps
Mikilvægt
fyrir
byggða-
þróunina
HÖFNIN í Þorlákshöfn skapar skil-
yrði til þess að aukinni hafnsækinni
starfsemi sé valinn staður í Ölfus-
hreppi og nyti hann þá jafnframt
góðs af nálægð við háhitasvæðin
austan til á Hellisheiði. Þetta kemur
m.a. fram í greinargerð Ölfushrepps
og Reykjavíkui-borgar vegna viljayf-
irlýsingar sveitarfélaganna um sam-
starf þeirra á milli í atvinnu- og
orkumálum.
Sesselja Jónsdóttir, sveitarstjóri
Ölfushrepps, segir mikilvægt fyrir
Ölfushrepp og allt Suðurland að efla
atvinnulíf og fá fleiri atvinnutæki-
færi. Hún segir kaup Reykjavíkur-
borgar á nokkrum jörðum í Ölfusi
með hugsanlega orkuframleiðslu í
huga og breytt umhverfi í orkusölu
eiga að geta orðið til þess að íbúar og
lögaðilar í Ölfushreppi geti búið við
sama orkuverð og Reykvíkingai'. I
þessu sambandi segir hún mikilvægt
að ný orkuöflun geti þýtt að ný störf
gætu komið tii í Þorlákshöfn og það
sé þá ekki síst vegna nálægðar
byggðarinnar við orkulindirnar.
Einnig samstarf
í umhverllsmálum
Sveitarfélögin munu taka upp
samstarf í umhverfismálum en lönd
sveitarféiaganna liggja saman á
Hengilssvæðinu og Hellisheiði.
Verður horft til samvinnu um skipu-
iag svæðisins með tilliti tii orku-
vinnslu og útivistar, svo sem legu
gönguleiða. Einnig verður horft til
annarra þátta, svo sem náttúru-
verndar, uppgi-æðslu lands, maiar-
náms og vegagerðar.
Fasteignasölur
í blaðinu
í dag
Agnar Gústafsson bls. 4
Ársalir bls. 13
Ás bls. 22
Ásbyrgi bls. 24
Berg bls. 4
Bifröst bls. 5
Borgir bls. 3
Eignamiölun bis. 16-17
Eignaval bls. 28
Faseignas. lögm. Rvík bls. 19
Fasteignamarkaður bls. 29
Fasteignamiölunin bls. 9
Fasteignasalan Suöurveri bls. 25
Kjöreign bls. 11
Fjárfesting bls. 4
Fold bls. 21
Framtíðin bls. 7
Frón bls. 14
Garður bls. 9
Gimli bls. 27
H-gæði bls. 18
Hátún bls. 12
Hóll bls. 32
Hóll Hafnarfirði bls. 6
Hraunhamar bls. 10
Húsakaup bls. 20
Húsvangur bls. 15
Höfði bls. 30
Kjörbýli bls. 7
Kjöreign bls. 11
Lundur bls. 25
Miöborg bls. 26
Óðal bls. 31
Skeifan bls. 23
Stakfell bis. 9
Valhöll bls. 8
Þingholt bls. 24