Morgunblaðið - 24.11.1999, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVEMBER 1999 27
ERLENT
EgyptAir-slysið við Nantucket
Menningarárekst-
ur flækir rannsókn
HRAP egypsku Boeing-breiðþot-
unnar við strönd Massachusetts í
lok október hefur auk alls annars
valdið menningarárekstri milli
Egypta og Bandaríkjamanna. Hin-
um fyrrnefndu þykir samgönguör-
yggisráðið bandaríska, NTSB,
ekki hafa gætt nægilegrar vark-
ámi þegar farið var að túlka það
sem heyrðist á hljóðupptökum
flugmannanna.
NTSB ákvað í liðinni viku að
færa stjóm rannsóknarinnar á
harmleiknum undir alríkislögregl-
una, FBI, en hætti við það vegna
mótmæla stjórnvalda í Kaíró. f’au
töldu að orð sem aðstoðarflugmað-
ur lætur falla í upptökunum hefðu
verið oftúlkuð sem merki um að
hann hygðist steypa þotunni í haf-
ið. Einnig virðist ljóst að á bak við
tjöldin sé háð barátta milli stofn-
ana í Bandaríkjunum um yfir-
stjórn rannsóknarinnar. Þannig
sagði Jim Hall, yfiraiaður NTSB, í
vikunni að ekki væri rétt að full-
yrða nokkuð um orsökina.
Hann kvartaði undan því að
upplýsingum um rannsóknina
hefði verið lekið í fjölmiðla og sagði
ennfremur að ásakanir um sekt að-
stoðarflugmannsins hefðu valdið
fjölskyldu mannsins miklum sár-
sauka. Einnig hefðu þær skaðað
samskipti Egypta og Bandaríkja-
manna.
Egyptar segja að hefðbundin
bænarorð múslima hafi strax verið
túlkuð sem yfirlýsing um að flug-
maður hygðist fyrirfara sér og
draga 216 manns með sér í dauð-
ann. Segja margir Egyptar að
skýring bandarísku rannsókna-
rmannanna sé snöggsoðin og lýsi
hroka og fáfræði um trúarbrögð og
hefðir múslima, sem líta á sjálfsvíg
sem ófyrirgefanlegan glæp.
Vitað er að sjálfsvíg era jafn al-
geng meðal Egypta og annarra
þjóða, að sögn dr. Josetter Abdull-
ah, yfirmanns sálfræðideildar
Bandaríska háskólans í Kaíró, en
það sé ekki rætt hreinskilnislega
um slík mál. Ef fólk er spurt svar-
ar það því til að enginn Egypti
fremji sjálfsvíg, segir Abdullah.
Með sjálfsvígi kallar gerandinn
auk þess mikla skömm yfir fjöl-
skyldu sína og alla ættina.
Gjáin breikkar
í dagblaðinu Los Angeles Times
segir að atburðurinn hafi enn
dýpkað gjána á milli Bandaríkja-
manna og þjóða islams. Orð að-
stoðarflugmannsins Gameels El-
Batoutys, „Tawakalt ala Allah“,
séu bænarorð sem trúaðir arabar
fari með á degi hverjum, orðin
merki einfaldlega: Ég treysti Guði.
Á hinn bóginn segja heimildar-
menn að varla geti talist eðlilegt að
maðurinn hafi endurtekið bænar-
orðin svo oft; samkvæmt sumum
þeirra segir hann þau alls 14 sinn-
um á nokkram mínútum.
I bandarískum fjölmiðlum var
einnig fullyrt að El-Batouty hefði
sagt „Ég hef tekið ákvörðun" en
Jim Hall hefur lýst því yfir að setn-
ingin sé alls ekki á upptökunum.
Sagt er að þótt samskipti ríkis-
stjóma landanna tveggja hafi ekki
versnað í kjölfar slyssins gegni
öðra um þjóðirnar. Efast megi um
að egypskur almenningur muni
nokkum tíma fást til að trúa því að
aðstoðarflugmaðurinn hafi fyrir-
farið sér og dregið aðra um borð
með sér í dauðann. Að sögn banda-
ríska blaðsins fullyrðir háttsettur,
vestrænn stjómarerindreki að
Egyptar hafi frá upphafi reynt að
hampa öllum öðram skýringum en
þeim sem varpi ábyrgð á Egypt-
Air. Emad Din Adid, ritstjóri dag-
blaðsins Aí Aíam A1 Aom, er ósam-
mála og segir að telji egypskur
almenningur að rannsóknin sé
heiðarleg muni hann sætta sig við
að Egyptar beri ábyrgðina.
Fordómar gagnvart
múslimum
Egyptar telja að fordóma gagn-
vart þeim og öðram múslimum
gæti í rannsókninni. Þeir minna
einnig á að þegar þota TWA-fé-
lagsins fórst fyrir nokkram áram
og einnig þegar hús alríkislögregl-
unnai-, FBI, var sprengt í loft upp í
Oklahoma hafi menn verið of fljót-
ir á sér. I bæði skiptin hafi
fjölmiðlar og almenningur um-
svifalaust skellt skuldinni á
hryðjuverkamenn úr röðum músl-
ima en síðar hafi komið í ljós að
enginn fótur hafi verið fyrir þeim
ásökunum.
Almenningur í Egyptalandi og
öðram ríkjum Miðausturlanda er
einnig tortryggnari en Banda-
ríkjamenn og flestar vestrænar
þjóðir þegar stjórnvöld ber á
góma. Ef gefið er í skyn að flug-
maðurinn hafi valdið slysinu era
flestir Egyptar reiðubúnir að líta
svo á að um samsæri sé að ræða,
reynt sé að dylja að eitthvað ann-
að, til dæmis bilun í flugvélinni,
hafi verið orsökin. Talsmenn
Bandaríkjastjórnar séu vísir til að
vernda frekar hagsmuni Boeing-
verksmiðjanna en komast að sann-
leikanum.
Reynsla fólks í Miðausturlönd-
um af valdhöfum, sannleiksást
þeima og réttlæti í aldanna rás er
ekki slík að þeir trái umsvifalaust
skýringum þeirra. Því finnst
Egyptum bandarískur almenning-
ur ótrálega einfaldur og trúgjarn.
Einhver, t.d. ísraelska leyniþjón-
ustan, Mossad, eða sú bandaríska,
CIA, geti vel hafa hróflað við hljóð-
upptökunum til að þær hentuðu
hagsmunum annarra en hinna
látnu. Flýtirinn við að fínna aðra
skýringu en tæknigalla eða bilun
bendi eindregið til þess að sam-
særi sé á ferðinni.
Annað sem skilur á milli þjóð-
anna er afstaðan til tæknilegra
lausna. „Bandaríkjamaður álítur
sig hafa stjórn á eigin lífi og leggur
traust sitt á tækni og vísindi en
niðurstaða Egyptans er að eilífðin
sé sterkari en maðurinn, enginn
geti staði einn og betra sé að hafa
Guð sér til halds og trausts," segir
Mohamed Abdel Moneim, ritstjóri
tímarits í Egyptalandi.
Daihatsu f er þínar eigin spamaðarleiðir
f®

kJLrmiQS
SAH/vm
w y
?*»>**. •*-
TERIOS
GRAIM MOVE
APPLAUSE
fágaður og öflugur fjölskyldubíll með 100 hestafla vél. rúmgóður fjölnotabíll sem hentar jafnt í snúninga sem ferðalög. fjórhjóladrifsbíll með læsanlegum millikassa og tregðulæsingu
---------
CuoRE
ofursparneytinn fimm dyra smábíll á einstöku verði.
SIRION CX
stílhreinn og framsækinn smábíll með öllu.
SIRION 4x4
öruggur sparnaður með alsjálfvirku fjórhjóladrifi.
Reiknaðu dæmið til enda
Japönsku gæðingamir frá Daihatsu eru annálaðir
fýxir gott verð, spameytni, lítið viðhald og auðvelda
endursölu. Lægri bifreiðagjöld og tryggingariðgjöld
koma eigendum Daihatsu enn frekar til góða.
brimborg.is
Daihatsu býður fjölbreytt úrval bíla, með miklum
staðalbúnaði. Daihatsu hefur þá sérstöðu að allir
bílamir fást sjálfskiptir. Þú getur skoðað bílana á
brimborg.isogsannreyntkostiþeirra í reynsluakstri.
DAIHATSU
Brimborg Akureyri
Tryggvabraut 5, Akureyri
Slmi 462 2700
Bíley
Búðareyri 33, Reyðarfirði
Sími 474 1453
Betri bílasalan
Hrlsmýri 2a, Selfossi
Sfmi 482 3100
Bílasalan Bílavík
Holtsgötu 54, Reykjanesbæ
Sími 421 7800
Tvisturinn
Faxastíg 36, Vestmannaeyjum
Sími 481 3141

brimborg