Morgunblaðið - 20.06.2000, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
Suðurlandsskjálftar ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 2000 C 3
Ibúðarhúsið á Arbakka í Landsveit gjöreyðilagðist f jarðskjálftanum
Þetta er
ólýsanleg
martröð
„ÞETTA er óþverraleg lífsreynsla.
Það er ekkert skemmtilegt við
þetta og þetta er ekki upplifun sem
maður vildi hafa lent í eftir á, þó að
við höfum öll sloppið ómeidd. Svona
lífsreynsla er ekkert lík því að verða
vitni að eldgosi eða einhverju því-
líku. Þetta er ólýsanleg martröð,“
sagði Anders Hansen, hrossabóndi
á Arbakka í Landsveit, en íbúðar-
hús hans eyðilagðist í jarðskálftan-
um. Hann og fjölskylda hans voru
inni í húsinu þegar ósköpin dundu
yfir. Arbakki er innan við 10 kíló-
metra frá upptökum skjálftans.
Húsið á Arbakka er byggt árið
1950 úr holsteini og einangrað með
vikurplötum. Það er járnklætt að
utan og virðist því við fyrstu sýn
sæmilega heillegt. Annað blasir þó
við þegar inn er komið.
Gátum ekki staðið í fæturna
„Við vorum heima, ég og Valgerð-
ur Brynjólfsdóttir, konan mín,
ásamt tveimur dætrum okkar, sem
eru fímm og fjórtán ára, og sænsk-
um tamningamanni. Við vorum að
ijúka við að drekka síðdegiskaffi.
Konan mín hafði staðið upp og
gengið að eldhúsvaski og ég var að
standa upp úr sæti mínu þegar það
kemur feiknarlega mikið högg. Við
sögðum eitthvað á þá leið að þetta
væri nú meiri skjálftinn, en þá fyrst
byrjuðu ósköpin. Húsið gekk til og
frá svo við áttunp erfitt með að
standa í fæturna. Ég datt á gólfið
og var að reyna að styðja konuna
mína því að hún er nýkomin úr upp-
skurði á hné. En maður gat enga
björg sér veitt meðan á þessu gekk.
Loftið fylltist af steypuryki. Hlutir
hrundu úr hillum. Klæðningar úr
veggjum hrundu inn á gólfið og
skápar féllu fram á gólf. Síðan varð
örlítið hlé, að því er okkur fannst,
þannig að við náðum að hlaupa út.
Við óttuðumst að sænski strákurinn
væri ennþá inni, en hann hafði þá
komist út um aðrar dyr.
Um leið og við vorum komin út
jukust lætin aftur og okkur fannst
að okkur væri varla óhætt þar sem
við stóðum 10 metra frá húsinu. Það
var eins og jörðin kraumaði eða
lemdist til undir manni.“
Anders sagðist varla vera dóm-
bær á hvað skjálftinn hefði staðið í
langan tíma, en hann sagðist þó
telja að hann gæti hafa staðið í 30-
40 sekúndur, jafnvel lengur.
Ætlar að búa i hesthúsinu
Enginn slasaðist í hamagangin-
um og sagði Anders að miðað við
ástandið á húsinu væri ekki hægt
annað en að vera þakklátur fyrir
það. „Það er auðvitað ekkert annað
en tilviljun að enginn slasaðist.
Þarna fór stór skápur á hliðina þar
sem krakkarnir höfðu verið að leika
sér. Veggir hrundu yfir hjónarúmið
og þar fram eftir götunum. Það er
þó merkilegt að engin rúða er brot-
in í húsinu,“ sagði Anders.
Skorsteinn á húsinu féll af því og
kom niður skammt frá útidyrum.
Anders sagðist telja að hann hefði
verið lentur þegar fjölskyldan hljóp
út.
„Maður les í símaskránni leið-
beiningar um hvernig maður eigi að
haga sér í jarðskálftum, t.d. að
koma sér út í dyrakarma. Það var
hins vegar engin leið að hreyfa sig.
Ég datt strax á gólfið. Þetta var
eins og að stíga ölduna í haugasjó."
Anders sagðist telja að tjónið
sem hann hefði orðið fyrir væri eitt-
hvað á annan tug milljóna. Ibúðar-
húsið væri ónýtt. Gömul útihús, sem
búið var að breyta í hesthús, væru
sömuleiðis ónýt. Ennfremur væru
sprungur í hesthúsunum en þau eru
tiltölulega nýleg hús.
Anders Hansen var í eldhúsinu þegar skjálftinn reið yfir. Hann komst út ásamt fjölskyldu sinni, en húsið er ónýtt.
Litlu munaði að par lokaðist inni í
herbergi húss við Freyvang
Hissa hve fólk
hefur verið rólegt
LITLU munaði að ungt par yrði inn-
ly ksa í litlu herbergi í húsinu að
Freyvangi 19 á Hellu þegar skjálft-
inn gekk yfir. Miklar sprungur
komu í veggi hússins, einkum tengi-
byggingu við viðbyggingu, og
gengu hurðir til svo mjög að parið
nærri lokaðist inni. Svo fór þó ekki
og náðu ungmcnnin að flýja út í
garð undan hrynjandi innan-
stokksmunum og öðru lauslegu.
Heimilisfaðirinn, Knútur Schev-
ing, var staddur úti í garði við smíði
sóipalls þegar ósköpin dundu yfir,
og hlupu sonur hans, Kristinn, og
Theresa, sænsk vinkona hans, út til
hans. „Ég fann jörðina titra og gerði
mér strax grein fyrir því að um
kröftugan jarðskjálfta væri að
ræða,“ segir Knútur. „Síðan ætlaði
ég að huga að krökkunum þegar
þau hentust út í garð í ofboði.“
Kristinn segir að þau hafi undir-
eins ætt til dyra þegar húsið byrjaði
að titra og nötra. „Maður náði ekk-
ert að hugsa sig um - aðalatriðið var
að komast út,“ segir hann.
Gríðarlegt tjón varð á eignum
Knúts og fjölskvldu í skjálftanum,
en eiginkona hans, Anna Helga
Kristinsdóttir, segir þó fyrir öllu að
allir hafi sloppið heilir úr hildar-
leiknum. „Hér var allt í rúst og sást
vart í gólfið. Heimiliskettirnir þutu
undir rúm og voru þar í marga
klukkutíma að jafna sig. Þetta var
rosalegt.“
Litlar skemmdir urðu á elsta
hluta hússins, sem byggt var um
1970, en tengibygging í viðbygg-
ingu fór illa í hamförunum. Hún er
svo gott sem ónýt; bæði eru veggir
spiungnir víðast hvar og sökkull
farinn þannig að gólfefni hanga
nánast á líminu einu saman.
Þegar Morgunblaðið bar að garði
á sunnudag var heimilisfólkið í óða-
önn við tiltektina. „Ég er þegar far-
inn að leita eftír smiðum. Ætli flestir
hér hafi ekki nóg að starfa á næst-
unni. Líklega er best að leita fyrir
sunnan," sagði Knútur Scheving.
Margrét Schevlng var í óða önn að koma skikkan á herbergið sitt, en allt lauslegt endaði á gólfinu við skjálftann.