Morgunblaðið - 26.11.2000, Qupperneq 21

20 B SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 2000 B 21
-----------------------------<
I sambúð með
vondum pennum
Skrifin hafa
setið á hakanum
Ljóð rata sjaldan
til Hollywood
um flíkum og gefa regluleg
falsfyrirheit um sjálfsmorð.“
-Eru ungir höfundar teknir
alvarlega eða eru þeir í besta
falli álitnir „efnilegir"?
„Eins og ég segi er nauðsyn-
legt fyrir ungan höfund að
finna sér fyrirmyndir, starf-
andi skáld. Þá á ég ekki við
fyrirmyndir til þess að herma
eftir, heldur fremur spegil-
myndir - fólk sem deilir
sterktí tjáningarþörf. Þegar ég
sýndi „spegilmyndunum“ mín-
um skrif mín, sögðu þær að
hugmyndirnar væru alls ekki slæmar. Ég
skyldi hins vegar fá mér vinnu við aflest-
ur gasmæla í bili. Þetta hélt ég að myndi
gera mig fráhverfan skrifum en áhrifin
voru öfug. Ungir höfundar þurfa nefni-
lega að læra að bíða - þá fyrst kemur í
ljós hvort töggur eru í þeim.“
-Eru verk þín sérítölsk á einhvern
hátt?
„Ég veit það ekki. Sögurnar mínar eru
fyrst og fremst ferðalag í gegnum þján-
ingar venjulegs fólks og slíkt fólk finnst
víða. I hverjum einstaklingi býr „lítið
leikhús“, eins og Carver orðar það ein-
hvers staðar. Ég vil vera vitni að þessum
litlu sýningum, leita að þeim og finna
þær, og þá skiptir ekki máli hvort sögu-
sviðið er Italía eða önnur lönd.“
-Sérðu eitthvað sameiginlegt með
verkum ungra evrópskra rithöfunda?
„Þessu er dálítið erfitt að svara. Ég
held að verk ungra höfunda í Evrópu í
dag sýni of oft neikvæða hlið á atburðum
sem ættu annað skilið. I stað þess að taka
góðar polaroid-myndir láta þeir sér
nægja litlar negatífur og afgreiða þannig
kynlíf með ríðingum, þjáningu með mæðu
og ofbeldi með dauða. Svo eru líka til þeir
sem halda að þeir þurfi að bíða hand-
anheimsins til þess að hitta Guð. Þeir vita
ekki af hverju þeir eru að missa.“
-Hvað með aiþjóðlegt samstarf með
öðrum rithöfundum?
„Eiginlega hef ég fátt um það að segja
enn því ég er rétt núna að byrja að
„kynna mig“ á erlendri grundu. Auðvitað
hlýtur slíkt samstarf að vera til góðs, en
það verður þá að vera á jöfnum grundvelli
og án framafýsnar og sjálfhverfu."
-Hverju fínnst þér þátttaka Bologna í
menningarborgarsamstarfímu hafa skil-
að?
„Ég held að við höfum grætt pening og
sólundað fé. Ég held að þarna hafi verið
gerðir góðir og snjallir hlutir, en líka
óhjákvæmileg mistök, byggð á röngum
hugmyndum um fjölmenningu."
-Er spennandi að vera ungur rithöfun-
dur á okkar tímum?
„Já, það er spennandi að eiga enda-
lausa möguleika á að eltast við það sem
maður heldur að maður hafi þegar fang-
að. Það er jafnframt gaman að fá að sinna
starfi sem heldur manni í fjarlægð frá
leiðanum. Leiði er nefnilega nokkuð sem
er manni sjálfum að kenna, ólíkt þjáning-
unni. Eins og aðalpersóna kvikmyndar-
innar Naked eftir Mike Leigh segir: „Þið
getið sagt það sem þið viljið um mig, en
segið aldrei að mér leiðist. Ég læt mér
ekki leiðast."
-Hvaða hættur steðja helst að bók-
menntunum?
„Leti, hégómi og fjarlægð frá hlutum,
fólki og hinu raunverulega lífi. Stundum
finnst mér reyndar eins og þessar hættur
vofi yfir öllum sviðum samfélagsins, eða
því sem næst.“
-Hvert fínnst þér helsta hlutverk lista-
mannsins - er hann „bjargvættur heims-
ins“?
„Ég lít reyndar ekki á mig sem lista-
mann, í besta falli rithöfund. Og jú, ég hef
hlutverki að gegna: Meiri hluti lífsins líð-
ur í bið, eins konar „stand by“. Kannski
eru það mistök, en þannig er það nú samt.
Bið eftir símtali, nýrri vinnu, ákveðnu
húsi, konu sem hefur ekki ennþá leitað
manns, barni sem reyndar kemur ekki ef
engin er konan, og svo framvegis. Góð
bók fyllir fáeinar klukkustundir af þess-
um biðstundum og sem rithöfundur hef
ég það hlutverk að veita þeim sem bíður
sem bestan félagsskap. Slíkt er hlutverk
rithöfundarins og það skyldi ekki van-
meta.“
-Ertu með verk ísmíðum?
„Ég er tilbúinn með skáldsögu. Hún
heitir Prófessor Baltazar og leit að út-
gefanda stendur yfir í þessum orðum töl-
uðum.“
Morgunblaðið/Sigurbjörg Þ
Cristiano; með túnískt hálsmen og
uppbrettar ermar á háskóla-
svæðinu í Bologna.
-Hvernig aðstaða er ungum
listamönnum búin í þinni borg?
„Aðstæðurnar í Bologna eru býsna
furðulegar. Hér er viðvarandi hugmynda-
ólga sem gerir að verkum að margir álíta
borgina eins konar Ameríku fyrir þá sem
telja sig vera listamenn. Éins konar
Klondike þar sem upplagt er að leita að
gulli, eða réttara sagt; selja sitt eigið gull.
Það er vissulega rétt að í slíku andrúms-
lofti á listamaðurinn meiri möguleika en
ella á að finna hugarfóstrum sínum stað.
Um leið þarf hann hins vegar að vera til-
búinn í sambúð með athyglissjúklingum,
vondum pennum, slöppum leikstjórum og
innantómum unglingahljómsveitum.
Sjálfur hef ég verið svo heppinn að til-
heyra þeim hópi ungra höfunda sem hef-
ur notið leiðsagnar og athygli mér fræg-
ari höfunda - alvöru skálda á borð við
Davide Rondoni. Þeir sem ekki eru slíkr-
ar gæfu aðnjótandi - þeir sem lenda utan
hringsins - hætta á að stikna í eins konar
útihátíðareldi, þar sem fjöldinn er upp-
hafinn en einstaklingurinn lítillækkaður."
-Geta ungir, ítalskir listamenn lifað af
listinni?
„Ég held að atvinnulist sé víðara hug-
tak en við höldum. Draumur okkar allra
hlýtur að vera að smíða okkur starf úr því
sem við kunnum og gerum best og ef okk-
ur tekst það erum við að mínu viti at-
vinnulistamenn. Ég stýri bókmennta-
þætti í útvarpi og starfa hjá
Ljóðamiðstöðinni í Bologna og reyni
þannig að sameina lífsnautnir mínar þeim
fáu atvinnutækifærum sem gefast á því
sviði. Annars virðist það vera viðtekið við-
horf að starf í listaheiminum, hvort sem
er við kvikmyndagerð eða bókmenntir,
tryggi kynni við „merkilegra“ fólk en
annars staðar og því séu slík störf eftir-
sóknarverð. Ég hef sjaldan heyrt fárán-
legri fullyrðingu. Hinn raunverulegi lista-
maður er að mínu áliti sá sem getur
samsamað sig starfsbræðrum sínum í
hvaða starfi sem er. Ekki sá sem reynir
að búa til listamann úr sjálfum sér með
því að slíta sig frá öðru fólki, safna svört-
Nafn: Cristiano Governa.
Fæðingarár: 1970.
Staða: Rithöfundur og dagskrárgerðar-
maður.
Útgefin verk: Smásagnasafnið Baranowski
1999. Smásagan „Edueazione“ (Upp-
fræðsla) í safnbókinni Racconti di fíne mil-
lennio (Sögur við þúsaldarlok) 2000. Smá-
sagan „Come Mork e Mindy“ (Eins og
Mork og Mindy) sem hlaut LOGOS-verð-
launin 2000 í ágúst sl.
Úr smásögunni „Come Mork e
Mindy“ (Eins og Mork og Mindy).
Faðir skrifar 14 ára dóttur sinni
bréf eftir að hafa uppgötvað að
hann er fremur kona en karl:
Bráðum skilurðu að það sem ég
hef áttað mig á er nokkuð sem
hendir eins og fárviðri, hlátur cða
löðrungur; dageinn gerist það,
nema að uppfrá þeim degi hættir
það ekki að gerast.
Ekki fítja upp á nefíð á þér efég
segist ennþá elska mömmu - að ég
muni alltaf elska hana. Ástin, þú
veist, er ekki líkamlegur árekstur,
hún ermeira eins og aðfangadags-
kvöldið þegar rafmagnið fór, við
sáum ekki hvert annað en vissum
að við vorum öll þarna; hún er eins
og Súpermann-búningurinn sem
þeir í fatahreinsuninni afhenda
þér í misgripum.
Guð?
Það er allt eins ogþú heldur,
ekkert hefur breyst. Hann er
þarna enn og er sá sem hefur
minnstar áhyggjur íþessu máli.
Fyrir mina parta mun ég sjá til
þess að enginn af kossum mínum
verði af öðrum hvötum en ást og
svo - þegar ég „kem upp“ - mun-
um við fínna sameiginlcga lausn.
Eins og ég hef sagtþér, ergestris-
nin það langbesta við Guð: því
fleiri bolla sem þú brýturfyrir
honum, því oftar býður hann þérí
kaffi - hann er þannig gerður.
Cristiano Governa
Úr einleiknum Háaloft. Kona með geðhvörf lýsir viðureign sinni við sjúk-
dóminn, inni á stofnunum og úti í hversdagslífinu:
K: Einu sinni kom ég til læknisins míns, þegar ég var inni, ég hef verið oft
inni,já,já, oft ogmörgum sinnum ... alveginn og út, inui úti að skíta, og útial-
veginn ímig, inn, iít, inn, úti að aka, inn út inn og út úr skápnum ... sem sagt
einu sinni kom ég og var búin að vera svolítið erfíð víst, og hann var eitthvað
fúll og pirraður og spurði: „Hvað viltu nú Karítas?“ Eg brosti og var hálf vand-
ræðaleg og átti svolítið erfítt með að segja h vað ég vildi, svo hann byrjaði að
þylja upp:„ Viltu dópamín, díasipan, mandólin, deodorant, magnyl, parasetam-
ol, asperín, tópas, gítar?“ og ég veifaði örbylgjupoppkornspokanum framan í
hann og sagði: „Nei, popp - við kunnum ekki á örbylgjuofninn. “ Hann var mjög
pirraðurþvíhann sagði: „Farðu og stingdu hausnum inn í ofninn og kveiktu
svo á lionum. “ Næsta sem ég veit er að ég er með stutt hár og brennd eyru.
(þögn)
Trúðuð þið þessu ? Nei, læknirinn minn er fínn. Hann er stundum mjög
þreyttur ogþá verður hann hvítur íkringum augun eins og afí. Já. Og stundum
þá langar hann ekkert að vera geðlæknir, hann segir það oft. „Eg vildi óska ég
væri ekki hér, “ segiv hann þá. Ég skil það vel. Ég segi honum bara að skella í
sig tveimur hressandi, nú eða drffa sig ígöngutúr. Manni líður alltafbetur á
eftir og helst að hafa Jóa á inn á deild með sér út að labba þvíhann peppar
mann svo upp.
Morgunblaðið/Ásdís
Vala Þórsdóttir
ala; í sænskum bol og heiðgulum
skóm í eldhúsi í vesturbæ Reykja-
víkur.
- Hvernig aðstaða er ungum
listamönnum búin í Rcykjavík?
„Ef við tölum um fjárhagslegt um-
hverfi, þá eru margir um hituna varðandi
styrki og starfslaun listamanna. Þar af
leiðir að miklu færri fá styrki en sækja
um. Mér virðist frekar erfitt sem leikrita-
skáld að fá styrk eða starfslaun þar sem
rithöfundasjóðurinn er ansi vinsæll og
margir rithöfundar virðast vera nánast í
„áskrift" hjá honum. Það er sem sagt erf-
itt fyrir ný skáld að komast að. Sjálf hef
ég sótt fjórum sinnum um og ekki fengið
ennþá, hvorki hjá rithöfundasjóðnum né
leiklistarsjóðnum. Annars veit ég svo sem
ekkert eftir hverju nefndin fer. Aðrir
styrkir virðast heldur ekki liggja á lausu
en reyndar er styrkjakerfið völundarhús
sem maður þarf tíma til að kynnast."
- Geta ungir, íslenskir listamenn lifað af
listinni?
„Ég hef hingað til lifað af leiklistinni, en
ekki skrifunum sem slíkum, það er að
segja; ég leik í hinum ýmsu uppfærslum,
kenni, leikstýri og skrifa. Skrifin hafa allt-
af setið meira á hakanum þar sem ég hef
þurft að vinna fyrir mér á með leiklistinni.
Sem leikskáld hef ég einbeitt mér að
einleikjum og hef hingað til sett þá upp
hvort sem ég hef haft efni á því eða ekki. í
ár er í raun í fyrsta sinn sem ég fæ að
minnsta kosti hluta af þeim tekjum sem
leikritaskáld eiga að fá fyrir verk sín og
það er stórt skref fram á við fyrir mig.“
- Eru ungir höfundar teknir alvarlega
hér eða eru þeir í besta falli álitnir „efni-
legir“?
„Ég heM að þeir séu teknir þokkalega
alvarlega. Á opnun leiklistarhátíðarinnar
,Á- mörkunum" um daginn kom fram
skilningur og vilji menningarforkólfa á því
að gefa okkur ungu leikskáldunum tæki-
færi til þess að þróa skrif okkar, til dæmis
með ráðningu til skrifta hjá leikhúsunum.
Þetta gladdi mitt litla hjarta, en hvort
þessi orð voru einungis sögð „spari“ á eft-
ir að koma í ljós.“
- Eru verk þín séríslensk eða eiga þau
meira skylt við þverþjóðlega strauma í
greininni?
„Ég tel að verkin mín séu ekki sérís-
lensk, enda hef ég unnið mikið í Englandi
og sýnt þau víða um Evrópu þar sem þau
hafa fallið í mjög góðan farveg. Ég spyr á
móti, hvað er eiginlega séríslenskt?"
- Hefurðu reynslu af alþjóðlegu sam-
starfí á listasviðinu?
„Ég hef tekið þátt í leiklistarhátíðum og
farið í leikferðir erlendis, svo og á fjölda
námskeiða í leiklist og skrifum á erlendri
grundu. Að mínu mati er mjög mikilvægt
að halda sambandi við listafólk erlendis til
að skiptast á skoðunum um lífið og hjálp-
ast að, því þegar allt kemur til alls tök-
umst við á við svipuð vandamál þótt þjóð-
irnar séu ólíkar. Aukinn skilningur og
virðing gagnvart ólíkri menningu eru að
sjálfsögðu eitt það mikilvægasta sem ger-
ist við slíkt samstarf.“
- Hefurðu tekið þátt í viðburðum menn-
ingarársins og hverju fínnst þér þátttaka
Reykjavíkur hafa skilað?
„Menningarborgin 2000 hefur verið
mjög gefandi verkefni í heild, held ég, fyr-
ir alla. Ég hef tekið þátt í því starfi á
þrennan hátt. Fyrst sem einn af höfund-
um Ijóðabókarinnar Bók í mannhafið, sem
kom út um áramótin og er safn ljóða eftir
þrettán unga höfunda. Síðan tók ég þátt í
Tilraunaeldhúsinu, sem var elektrónísk
kammeróperetta og loks sem leikskáld og
leikkona í Háalofti sem er verk á leiklist-
arhátíð sjálfstæðu leikhúsanna, Á mörk-
unum, sem er hátíð styrkt meðal annars af
menningarborginni.“
- Eiga leikskáld margt sameiginlegt
með ljóðskáldum og rithöfundum, eða eru
þau sér á parti?
„Ég held að leikskáld, ljóðskáld, rithöf-
undar og handritshöfundar séu í grund-
vallaratriðum að takast á við það sama; að
virkja orðið, búa til myndir, leggja fram
hugmyndir og reyna að framkalla hughrif
hjá lesanda, hlustanda eða áhorfanda. í
vor, þegar ég var á norrænu námskeiði
rithöfunda í Svíþjóð, sá ég ekki neinn mun
á minni stöðu og hinna, og ég var eina
leikskáldið."
- Hvað er að þínu mati mest spennandi
við að vera ungt leikskáld í dag?
„Kannski helst möguleikinn á að færa
sig út í aðra miðla. Myndbönd og kvik-
myndir eru sífellt að verða aðgengilegri
með ódýrari og betri tækni og sú þróun
fjölgar tækifærum leikskálda til þess að
sjá verk sín verða að veruleika. Svo er
blöndun miðla einnig spennandi form.“
- Einhverjar hættur sem steðja að
lciklistinni?
„Umm ... Við erum svolítið „commerci-
al“ hér heima og víða erlendis reyndar
líka. Það væri gaman að sjá meiri áhættu
tekna í greininni. Annars skilur maður svo
sem ástæðurnar fyrir því að það er ekki
gert - það borgar sig gjarnan ekki eins
vel. Miklu öruggara að sýna verk sem
þegar hafa verið samþykkt sem „góð
verk“ eða náttúrulega söngleiki sem selj-
ast alltaf svo vel...“
- Hvert fínnst þér helsta hlutverk höf-
undarins - fínnurðu hjá þér þörf til þess
að breyta heiminum...?
„Hingað til hafa verk mín snúist um
málefni sem skipta mig máli þannig að -
jú - ég trúi því að höfundar geti hugsan-
lega breytt einhverju í þessum heimi þó
það gerist hægt. Ef ég teldi að það sem ég
er að gera hefði engan tilgang þá væri
varla nokkur glóra í þvi að standa í
þessu!“
- Að lokum, næsta verk?
„Eins og er þá er ég nýbúin að
frumsýna nýtt verk eftir mig, Háaloft, svo
að ég hef ekki alveg ákveðið hvað ég geri
næst. Mig langar að skrifa barnabók,
einskonar vegaævintýri, og ég er með
sjónvarpshandrit sem ég þarf að vinna í
en þetta kemur annars allt í ljós...“
Catharina Gripenberg
atharina; í frönsku pilsi, með hár-
ið í böndum á kaffihúsi í miðborg
Helsinki.
- Hvernig aðstaða er ungum
listamönnum búin íHelsinki?
„Ég held ég verði fyrst að taka fram að
ég er sænskumælandi Finni, þannig að
mitt tilfelli er kannski ekki dæmigert fyrir
heildina. Um 6% Finna eru sænskumæl-
andi þannig að það leiðir af sjálfu að
áheyrendahópur okkar er minni en
finnskumælandi Finna, við fáum líka um-
sagnir í öðrum tímaritum og komum ekki
út hjá sömu forlögum. Ég verð þó að segja
að menningarsamfélag hinna finnskumæl-
andi sinnir okkur vel; við fáum talsvert
mikla athygli þrátt fyrir að vera jafnfá og
raun ber vitni.
Hvað viðkemur mér persónulega er ég
ánægð með þá hvatningu sem ég hef feng-
ið. Eftir útgáfu fyrstu bókar minnar fékk
ég styrk til þess að geta skrifað í sumar-
fríum og fyrir bókina vann ég einnig verð-
laun í formi peninga. í báðum tilfellum
átti hin svonefnda „bókmenntastofnun“
hlut að máli. Ég held að almennt þyki ung-
ir höfundar áhugaverðir í Finnlandi. Ut-
gáfufyrirtæki mitt, Schildts förlag, hefur
til dæmis „fjárfest" í fjölda ungra höfunda
á síðustu árum, sem er vel.“
- Geta ungir, fínnskir listamenn lifað af
listinni?
„Mmm, ég veit það ekki. Ég held ekki -
nema maður lá£f:4ér nægja að hanga gjör-
samlega á horriminni. Þeir sem aðeins
hafa gefið út eina eða tvær bækur eiga
ekki von á miklum launum eða styrkjum
til lengri tíma - rejmdari rithöfundar eiga
meiri möguleika á slíku. Ég býst við því að
ungur höfundur verði einfaldlega að vera í
hliðarvinnu til þess að skrimta. Nema
fyrsta bókin hans slái samstundis í gegn á
heimsvísu, komi út á tuttugu tungumálum
innan tveggja mánaða og dragi að hóp
Hollívúdd-manna sem vilja festa sér kvik-
myndaréttinn - sem gerist reyndar sjald-
an með Ijóðabækur!"
- Eru ungir höfundar teknir alvarlega
eða eru þeir flokkaðir „efnilegir“ - og þá
hversu lengi?
„Það er eðlilegt að nýjar kynslóðir, fólk
framtíðarinnar, veki áhuga þeirra sem
fyrir eru. Þótt ungir höfundar séu reynd-
ar ekki allir svo heppnir að vera álitnir at-
hyglisverðir er almennur áhugi fyrir því
sem er nýtt, fyrir „ljóðlist hins nýja ár-
þúsunds" ef hægt er að komast svo hall-
ærislega að orði. Það er rétt, að þegar
ungur höfundur gefur út frumraun sína er
sjálfkrafa byrjað að spá í hvernig næsta
verk hans verði, „efnilegi stimpillinn“ er
samstundis dreginn fram. Þetta setur
óneitanlega pressu á höfundinn en þá er
það líka hans að ákveða hvort hann svarar
væntingum eða skiptir algerlega um stíl í
næstu bók til þess að koma á óvart. Hins
vegar getur þessi stimpill verið býsna
þrálátur. Ætli maður hætti ekki að vera
álitinn efnilegur eftir, segjum, tíundu bók.
Þá annað hvort er maður, eða er ekki.“
- Eru ljóðin þín þjóðleg eða alþjóðleg?
„Hinn dæmigerði ljóðstíll í mínu mál-
samfélagi er alvarlegur og nánast gjörsn-
eyddur sjálfsíróníu, þó með undantekn-
ingum eins og Tua Forsström og Claes
Andersson. Mér er mikið í mun að brjót-
ast út úr „ég-er-sænskumælandi-þung-
lyndur-og-þjáður-Finni“-mynstrinu og
hef því tilhneigingu til þess að veita brjál-
semi og fyndni inn í ljóðin mín. Af þessum
sökum held ég að bókin mín sé ekki dæm-
igerð fyrir finnska ljóðlist á sænsku.“
- Sérðu eitthvað sameiginlegt með
verkum ungra evrópskra ljóðskálda í dag?
„Ég hef mest verið innan um ung, nor-
ræn skáld og veit þannig meira um þau en
önnur evrópsk skáld. Það er erfitt að
segja hvað þau eiga sameiginlegt. Helsti
skurðpunkturinn er kannski sá að við
skrifum öll á þann hátt sem okkur dettur
sjálfum í hug, við getum valið af vild úr
hefðinni og jafnvel búið til nýjar
bókmenntagreinæ- ef okkur sýnist. Við
þetta bætast svo vísanir í okkar eigin
æsku og sameiginlegan menningarbakgr-
unn - svo sem sjónvarp og kvikmyndir.
Ég hugsa að við séum líka að verða hnatt-
rænni í hugsun en á sama tíma höfum við
þörf fyrir að skilja hver við erum og þann-
ig kafar hver og einn djúpt í sína eigin
þjóðarvitund."
- Þú hefur sem sagt reynslu af alþjóð-
legu listsamstarfí?
Nafn: Vala Þórsdóttir.
Fæðingarár: 1968.
Staða: Leikskáld og leikkona.
Uppsett verk: Einleikirnir „Eða þannig... “,
„Kíkir, súkkulaði, fýlugufa og rusl“, „Haf-
rún“ (saminn í samstarfi við Möguleikhúsið),
„Dario Fo, his dramatic technique and polit-
ical criticism“ og „Háaloft“. Leikritin „Lem-
on Sisters“ (samið í sameiningu við The
Icelandic Take Away Theatre) og „Sítrónu-
systur" (samið með Ágústu Skúladóttur).
Ór-útvarpsleikritið Curiqsity Killed The Cat
og skemmtidagskráin „íslensk kvöld“ fyrir
Kaffileikhúsið.
Morgunblaðið/Ásdís
Morgnnblaðið/Sigurbjörg Þ
Úr Ijóðræna leikritinu „En finner en ö“ (Einn finnur eyju). Samtal þriggja
persóna, Claudiu, Petru og Simons, en skilin milli persónanna eru reyndar
giska óijós:
P: Veðrið er gott, maturinn er góður og fólkið vingjarnlegt, aðeins steinsnar
frá sjónum, ég minnist Ragnars eins og það hefði gcrst ígær.
Eins og hann hafði góða reglu á sokkahuxunum nu'num.
Eins og hann hafðigóða reglu á skónum mínum.
Hann með þessi litlu, sorgmæddu augu þegar hann burstaði hár mitt.
Einu sinni í mánuði bleikti hann tennur minar með dýru krcmi frá Amríku.
Á kvöldin lagðist ég andspænis honum með mfnarhvítu tennur. Hann stóð í
glugganum og veifaði, hvað hét hann nú aftur, hann scm hafði svo góða reglu á
skónum mínum.
C: Sylvester hét hann, hann hvarf, alveg sporlaust, ogþú munt aldrei fínna
hann aftur. Hann hét Sylvester, dóttirmín vargagntekin afhonum en éghef
sent hana íburtu, út á leyndardómsfulla hciðina þar sem hún valhoppar um.
S: Óttist ekkert. Svo lengi sem labradorinn minn heldur þefvísinni mun ég sjá
til með ykkur. Ég á sko mína eigin sakaskrá. Þar eru myndir af ykkur. Þar er
líka mynd af mér.
■ tj.
„Já, ég hef lesið ljóðin mín á mörgum al-
þjóðlegum ljóðahátíðum í Finnlandi og í
Svíþjóð, en einnig í Noregi og Kanada.
Það er svaka fjör, þar hittir maður aðra
höfunda, skemmtir sér með þeim og kynn-
ist skrifum þeirra. Ég hef líka tekið þátt í
ritlistarnámskeiðum með útlendum ljóð-
skáldum sem er ekki síður skemmtilegt."
- Hvað fínnst þér Helsinki hafa grætt á
þátttöku í menningarborgum Evrópu
2000?
„Líf. Líf í hversdeginum. Það hafa verið
sett upp leikrit á götum úti, ljóð lesin og
listaverk felld inn í umhverfið - einmitt
þar sem listin á best heima. Ég bý í mið-
borginni og á hverjum degi geng ég fram
hjá stórri, hvítri kirkju. Þar var einn dag-
inn litskyggnusýning á kirkjuvegg, annan
daginn hafði listamaður fóðrað
kirkjutröppumar með vetrarflíkum,
og svo framvegis. Fólk hefur líka
hunskast oftar út úr húsum sín-
um í ár til þess að sækja listvið-
burði og þannig hefur skapast
meira líf á götunum. Ég myndi
vilja hafa svona mikið líf alltaf.
Við höfum líka grætt menning-
aráætlun til framtíðar sem borg-
aryfirvöld neyddust til þess að
setja saman í tilefni menning-
arársins.“
- Hvað fínnst þér mest
spennandi við að vera ungt
skáld í dag?
„Að vita ekki hvert í ver-
öldinni skrifin eiga eftir að
leiða mann.“
- Sýnast þér cinhverjur
hættur steðja að Ijóðinu?
„Ógnin stafar helst af
því fólki sem les ekki
ljóð og vill ekkert af
ljóðum vita. Banda-
menn ljóðsins eru
samt ennþá margir
og ég sé ekki
ástæðu til þess að
óttast um framtíð
hins skrifaða orðs. A
sókn að námskeiðum í skapandi skrifum
er ein sönnun þess.“
- Sem skáld, hvert fínnst þér vera þitt
helsta hlutverk?
„Ég skrifa til þess að bjarga heiminum
mínum og með því vonast ég til þess að
bjarga í leiðinni heimi einhvers annars.
Mig langar að hjálpa sjálfri mér til þess að
skilja heiminn og hjálpa í leiðinni ein-
hverjum öðrum til þess að skilja hann.
Mig langar að koma fólki til þess að hlæja
og hugsa eða segja því einfaldlega sögu.
Helst góða sögu. Hins vegar veit ég ekki
hvers vegna aðrir skrifa - hver og einn
hefur sínar ástæður."
- Að hverju ertu að vinna einmitt núna?
„Um þessar mundir er ég að skálda
unda- rlegan texta um áttavillta
manneskju. Enn er
ekki ljóst hvort
þetta er ljóða-
bálkur, prósi eða
leikrit en ég
vonast til þess
að komast að
því innan tíð-
ar.“
Nafn: Catharina Gripenberg.
Fæðingarár: 1977.
Staða: Ljóðskáld og háskólanemi.
Útgefin/uppsett verk: Ljóðabókin Pá diabilden
ár huvudet proppfullt av lycka (Á litskyggnunni er
höfuðið stútfullt af hamingju), 1999. Leikritið „En
finner en ö“ (Einn finnur eyju), 2000.
n