Alþýðublaðið - 15.09.1959, Blaðsíða 6

Hún ihóf feril sinn sem
söngkona aðeins fjórtán
ára gömul. Hún var at-
vinnulaus, en bjó í litlu.her
bergi með móður sinni. —
Þær sultu hálfu og heilu
hungri. Kvöld nokkurt
stalst Billie inn á nætur-
klúbb og faldi sig Þar til
líða tók á nóttina og menn
voru farnir ,að gerast ölv-
aðir. Þá laumaðist hún úr
fylgsni sínu og bað um að
fá að syngja með hljóm-
HÚN FÆDDIST utan
hjónabands. Föreldrar,
hennar voru barnung, beg-
ar bau giftu sig, — faðirinn
átján ára, móðirin sextán
ára og sjálf var hún orðin
þriggja ára.
Þegar hún var tíu ára var
henni rænt af hvítum
manni, fertugum að aldri.
Hann var tekinn fastur ef t-
ir' skamman tíma og hlaut
fjögurra ára fangelsi fyrir
ránið. En litla fórnariamb-
ið hlaut líka dóm. Hún var
dæmd til uppfósturs 4 ka-
þólsku unglingaheimili.
Þar hlaut hún illa með-
ferð, — varð að vinna baki
brötnu frá morgni til
kvölds. Ef hún braut ein-
hverja af hinum mörgu og
ströngu reglum, varð hún
að ganga í eldrauðum klæð
um í refsingarskyni og eng
inn á heimilinu mátti tala
við hana.
Þannig er í stuttu máli
upphafið á ævisögu jazz-
söngkonunnar Billie Holi-
day, sem lézt fyrir mánuði
síðan — í fangelsi. Dánar-
orsök — eiturlyfjanautn. í
haust var ráðgert að gera
kvikmynd um hina við-
burðaríku og hörmulegu
ævi hinnar þeldökku söng-
konu. Hún átti sjálf að
leika og syngja í myndinni.
sveitinni. Hún kunni aðeins
tvö lög, og söng þau við
svo góðar undirtektir, að
begar hún fór heim var hún
orðin 57 dollurum ríkari.
Allt lék í lyndi fyrir
henni eftir þetta. Hún söng
inn á hverja hljómplötuna
eftir aðra og var á svip-
stundu orðin þekkt og við-
urkennd söngkona.
Strax á fyrsta ári ferils
síns snart ógæfan Billie
með hinum beitta sprota
sínum. Hún byrjaði að
neyta eiturlyfja, en hafði
ekki hugmynd um, hvað
slíkt hefði í för með sér.
Hún vissi ekki einu sinni
hvað eiturlyf voru. Henni
var boðið þetta og hún þáði
það og varð þræll þess. —
Hún var dauðadæmd að-
eins fjórtán ára að aldri.
Billie Holiday komst
fljótt að raun um, að negri
var á þessum árum lítið bet
ur settur, þótt hann hefði
getið sér einhverrar frægð-
ar. Kynþáttahatrið tók ekk
ert tillit til þess. Hún mátti
ekki sitja til borðs með
hljómsveitinni, sem hún
söng með, af því að allir
meðlimir hennar voru hvít-
ir. Hún mátti ekki fara á
almenningssalernin á veit-
ingastöðunum, þar sem hún
söng.
Á stríðsárunum söng — Ég hef aldrei verið
Billie mest í New York, í eins f'egin á ævi minni, —
52. götu. Á hverju kvöidi sagði hún, þegar þessu var
var komið til hennar með lokið. Ég hafði fyrir löngu
vönd af hvít'um gardínum gert mér Ijóst, að ég var
og skammt af eiturlyfjum. orðinn sjúklingur, og ég
Það skipti sér enginn af var hálft í hvoru hreykin
eiturlyf j anautn hennar og yfir því, að hafa s jálfviljug
engum datt í hug að kæra farið 1 sjúkrahúsið.
hana. En ógæfan var á næsta
Það var fyrst, þegar hún leiti. Þegar Billie kom út
ætlaði að reyna að venja af sjúkrahúsinu stálslegin
sig af þessari hættulegu og endurnýjuð, beið lög-
nautn, sem vandrdæðin reglubifr'eið fyrir utan hús-
steðjuðu að. Hún lét leggja ið. Einhver hafði kjaftað
sig inn á sjúkrahús og þeir frá.
lofuðu, að bjarga henni, en Hún var dæmd fyrir að
að sjálfsögðu gegn gjaldi hafa keypt eiturlyf á ólög-
— 50.000 krónum. legan hátt og nejytt Þeirra.
KAEI plöntufótur
hefur misst trú á
mér sem skríbent.
Eftir að hafa tætt
í sundur ritsnilld
mína — orð fyrir
orð ■— hefur hann
látið tilleiðast að
bjarga menningunni með
einu hárfínu pennastriki.
Ég gef honum því með eft-
irvæntingu orðið strax í
upphafi:
Á' stökkpalli sinnar forn-
helgu menningar stendur
eyþjóðin litla í norðrinu —
mesta menningarþjóð
heims, þótt hún sé ekki
nema di'opi í mannhaíi þióð
anna — vígreif og framsæk
in og reiðubúin að glíma
við vandamál nútímans. —
Meðan stórþjóðir heinis
beina skeytum sínum að
tunglinu. gengur hún út í
sinn bókmenntagarð til
þess að hlúa að rósum og
fjólum . . .
Á sama tími gengur einn
stoltur faðir og álitlegur
skattgreiðandi inn í dyngju
dóttur sinnar, stórmenning
arlegrar, hámenntaðrar og
háskólagenginnar til þess
að ganga á vit æskunnar og
framtíðarinnar, því að æsk-
an og framtíðin hl.jóta að
haldast í hendur og vera
eitt og hið sama. Ef æskan
vill i'étta þér örvandi hönd
Béttarhöldin vöktu geysi-
lega athygli
Það kom í Ijós, að Billie
hafði í tekjur íjórðung úr'
milljón á ári og samt var
hún örsnauð. Peningarmr
fóru allir eins og þe.:r lögðu
sig í eiturlyfin. Það komst
einnig upp, að þeir sem
höfðu útvegað henni lyfin,
keyptu þau á fimm eða tíu
dollara, en selclu Billie þau
síðan á 200 doilara.
í fangelsinu hlaut hún
hræðilega meðíerð og má
það vissulega íurðulegt telj
ast, að meðhöndla algera
sjúklinga eins og þeir væru
forhertir afbrötamenn.
‘ í þriátíu ár-baröist hún
við eiturlyfjanautnina. —
Hvað eftir annað hélt hún,
að hún hefði sigrað og væri
orðin heil heilsu. En avltfí
sótti í sama horfið og fyr-
ir rúmum mánuði síðan
lézt hún 44 ám að aldri.
FANGAR
FRUMSKÓG ARINS
ELÐFLAUGIN brunar af
stað út í himingeiminn með
ógurlegum hamagangi. —
Loftbelgurinn heldur á-
fram upp á við. Kannski
mun hann fara hærra ‘og
hærra og springa í loft upp
að lokum. Kannski hann
hafni einhvers staðar í
Kyrrahafinu og týnist þar.
En vonanði eru þetta ein-
ungis hræðslusýnir. Eld-
flaugin tekur nú fyrir eig-
in kraft stefnu að hæsta
laginu. Frans stendur agn-
dofa og fylgist með öllum
mælitækjunum og appa-
rötunum. Honum er Ijóst,
að hann hefur hætt sér út
í tvísýnt ævintýri, því að
hvar og hvenær mun hann
geta stigið fæti á gömlu
jörðina? Hann fær bak-
þanka augnablik, en kastar
Þeim síðan frá sér og sér að
það er of seint að iðrast.
Hann verður að gera sitt
bezta úr Því sem komið er.
Eldflaugin fer stöðugt
hærra og hærra mót
stjöi'nubjörtum himninum.
Og loftbelgurinn er kom-
inn hærra en nokkurt far-
artæki hefur áður komizfc-

•sm
. . ,og svo framveg
og segir í Hávamáh
Og hann mælir ti'
sinnar stoltri rödc
manns, sem veit. a
hefur geit skyldu s
þjóðfélagið og menn
— Hvað ertu að
góða mín?
Hún réttir honurr
bókina, fáein heft b’
litprentaðri kápu o
farandi yfirskrift —
— aukahefti.
— Sjáurn til, tau'
irinn og tekur út
FRÆGUR hlj
arstjóri var á f(
með sinfóníuhljóms
heimsóttu þeir eih
smáþorp, þar sei
menningarinnar höf
áður verið tendruð.
Eftir fyi'stu hlj
ana, barst hljóm;
stjóranum svohl
bréf frá einum ve
um hlustanda:
— Ég vildi bara ]
ur vita að maðurir
átti að slá saman ji
unum. — hann ge:
aldrei nema þér ho
hann!
★
0 HANN yar a
henni heim af
leik, Það var liðið fi
ir miðnætti, niðamy:
lítil umferð á vegur
Skyndilega stanzaði
og ungi maðurinn sj
úr til þess að athugc
Han.n kallaði til stúl
að rannsókn lokinr
— Hvílík óheppr
hver hefur sett vatn
íntankinn og við kc
ekki úr sporunum.
iStúlkan andvarp
kveikti sér í sígari
svaraði:
— Komdu inn!
hefur svosem lent
áður. Það eina, sem
um gert, er að sitj
andi og hreyfingarh
litla stund. Þá
vatnið aftur í benzi
★
í£, EINHVERJUs:
viti reistur á ó
strönd norðvestur ;
ada. Eskimóarnir I
af áhuga með b:
Þessa furðuverks, s
að koma í veg fyrir
0 15. sept. 1959 — AlþýðublaðiS