Skírnir - 01.01.1869, Side 58

58
FKJETTIB.
Frakkland.
heldur guggna fyrir. Rit vort mun geta framar þeirrar viðureignar
í næstu þingsögu sinni. Hitt deilumáliS var um lán úr ríkissjóbi
til gufuskipafjelags, er þeir Pereirar, bræSurnir, standa fyrir, þeir
voru fyrr forstöSumenn fyrir bankanum Gredit Mobilier, og urSu
aS gefa upp forstöSuna fyrir ýms tortryggileg brögS, er komust
upp þegar bankann sótti í þrot (sbr. Skírni í fyrra bls. 60).
þeir hafa sjálfir græSt fje milljónum saman, en fjöldi manna látiS
allt er þeir áttu, þeir er keypt höfSu hlutabrjef í þeim banka'.
BræSurnir eiga sæti á þinginu, en maSur úr mótmælafiokkinum,
er Pouyer Quertier heitir (verkiSnamestari frá RúSu, stórauSugur),
lýsti svo aSferS þeirra og brögSum, aS sumum þótti þeim sæmra
aS sitja í betrunarhúsi en í þingsal Frakklands. Rouher þreytti
fyrir þá vörnina, því sjálfir voru þeir utan viS þessar umræSur,
en hjer þótti þó fremur sókn en vörn, og fjellust þingmenn á, aS
þetta fjelag þeirra skyldi ekkert lán fá úr ríkissjóSi, fyrr en öll
hiu greinilegustu skil væru greidd af höndum um hag þess og
fjárneyzlu. Stjórnin gekk og aS þeim málalokum. Hún fjekk aS
vísu samþykki þingsins um lántekjuna, en henni var þó hleypt
niSur um 11 milljónir, og öllum fannst aS þingmönnum í þetta
sinni hefSi brugSiS meir til vandlætis og eptirlits um ýmsar fjár-
kvaSirnar en nokkurn tíma áSur. 29. júlí var þinginu slitiS.
Fyrir þaS á keisarinn og stjórn hans lof skiliS, hversu kapp-
samlega er gengiS eptir, aS bæta atvinnuhag og uppfræSingu al-
þýSunnar. Duruy, ráSherra skólamálanna, fjölgar mjög skólum um
allt ríkiS,* og meSal æSri skóla, er enn er ráBiS aS stofnsetja, má
nefna jarSyrkjuháskóla, og marga námskóla um allt land í eSlis
og efnafræSi, eSa (sem þeir eru kallaSir) verkasali (laboratoria)
til sýningarkennslu í þeirn fræSum. Duruy er prótestantatrúar en
í öndverðu voru hlutabrjelin reiknuð til 500 fronka, en þegar bankinn
var upp á sitt bezta, voru gefnir fyrirþau 1980 franka. 1865 voru þau
komin niður i 700, ári síðar i 500, en f fyrra fengust tæplega fyrir
þau I30frankar. Mál heOr vcrið höfðað mdti þeim bræðrum, og þegar
seinast frjettist, höfðu þeir boðizt til að svara út 33 mill. franka lil
þeirra, er tjönin höfðu beðið. þetta þykir þö sýna, að þeir vita með
sjer ekki allt sem heillegast, cnda er ösjeð enn, að þeir sæti eigi
öðru en fjárbötunum.