Skírnir - 01.01.1869, Side 123

Þýzkaland.
FBJBTTIR.
123
J)ingum og utanþings, er varöa einkarjettindi lendra manna e8a
ijettindi kirlíjunnar. BæSi í Baden og Bayern hafa veriS allstríSar
deilur áriS sem leiS og í vetur út af skóla- og kirkju-málum. I
báSum iöndunum hafa menn viljaS leysa skólana úr tilsjónar-
böndum klerkanna, en slíkt kalla þeir guSsmenn aS gera skólana
ókristilega. í Constanz (í Baden) geiSi horgarstjórinn þá fyrir-
skipan um stjórn skólanna, aS klerkanum þótti sjer vera fyrir-
munuS ráSin, en erkibiskupinum í Freiburg þótti, aS hjer mætti
eigi minna á móti konia, en aS maSurinn yrSi „settur af sakra-
mentinu“. Borgarstjórinn fór eigi aS hótunum biskups, og bæjar-
menn lýstu því yfir, aS hann ætti beztu þakkir skiliS fyrir alla
frammistöSu sína í embættinu, en altarisbanniS varS hann aS
þola. Stjórninni þótti þetta grálega leikiS, og Ijet stefna enum
kaþólska presti og umboSsmanni biskupsins fyrir þaS, er þeir
befSu beitt kirkjuvaldinu um lög fram og viljaS aptra bæjarstjór-
anum aS gegna embættisskyldu. Erkibiskupinn tókzt dú sjálfur
för á hendur og gekk alskrýddur í dóminn. Hann vísaSi ákærunni
af hendi og bar þaS fyrir sig, aS þaS befSi veriS „maSurinn“ en
eigi bæjarstjórinn, er hefSi átt aS sæta banninu. Lengra var
máliS ekki komiS, er seinast frjettist. Annars eru menn alstaSar
farnir aS herSa' sóknina raóti kirkjunni á þýzkalandi, og einkan-
lega gera alþýSuskólana henni óháSari, eSur, álíka og á Hollandi,
hætta öllum greinarmun eptir trú eSa trúarjátningu. ÍMannheimi
((í Baden) áttu allir húsfeSurnir fund meS sjer í vetur og ræddu
um þetta mál, eSur um aS láta barnaskólana skipta sjer aS eins
af almennu námi, en eigi trúarkennslu, og urSu flestir á þaS
sáttir (allir GySingar, flestallir prótestanta og 3/4 kaþólskra
mauna).
Auk apturhaldsmanna (konungasinna, eSalmanna, klerka-
flokksins á sumum stöSum) eru á öllu þýzkalandi tveir aSalflokkar,
er eigi sjaldan komast í deilur, þó þá beri saman um sum efni.
þaS eru þjóSernismenn eSur þjóSlagsmenn og frelsis- eSa fram-
sóknarflokkurinn, en hinir frekustu af þeim flokki eru lýSvalds-
eSa þjóSvaldssinnar. Sem högum horfir á NorSurþýzkalandi ber
þar lítiS á enum síSarnefnda flokki, einkanlega hinum frekari
þeirra manna, því frelsismenn eru þar flestir í hinna flokki, en