Skírnir - 01.01.1869, Side 138

138
FRJETTIR.
Austurríki.
keisaranum me8 mestu virktum og viShöfn, en blöS Czeka kváSu
sem berast upp t>ær kröfur, er fyrr er getiS. Ýmsir af helztu
forgöngumönnum Czeka höfSu tal af Auersberg og keisaranum, en
landstjórinn (Kellersberg greifi) rjeS honum aS senda eptir Beust
og hleypa honum á samningavaSiS viS flokkaformenn Czeka. 21.
júní vígSi keisarinn brúna og mælti þá bæSi á jjýzku og czeknesku,
en þann dag ber upp á aftökudag czekneskra eSalmanna 1621.
MeSan keisarinn var viS brúna gengu czekneskir stúdentar og meS
J>eim margar þúsundir manna fram bjá, sem í líkfylgd, og sungu
sálm á sína tungu frá fyrri tímum, en ferS þeirra bar út af borg-
inni til „fjallsins hvíta“ þar sem Pragarbúar eru vanir aS
minnast þess harmadags í sögu þjóSarinnar. J>ann dag hafSi einn
skólakennari, þjóSverskur, dregiS upp „svart-rau3-gula“ fánann á
húsi sínu, en verkmenn og stúdentar kipptu honum ofan og tættu
hann í sundur, en sumir þeirra höfSu flyksurnar um hattana,
eSa veifSu þeim í þeirri fylgd út aS fellinu. Daginn á eptir vítti
keisarinn harSlega tiltæki stúdentanna viS rektor háskólans. þegar
Beust kom, átti bann tal viS þá Palacky og Rieger, og er sagt
hann hafi leitaS fast á þá, um ráS þeirra og tilætlan, en einkum
þaS, er sagt væri um traust þeirra á fulltingi Rússa. J>eir kváSu
hafa tekiS fjarri um allar ráSagerSir eSa samkomulag viS stjórnina
í Pjetursborg, og sagt sjer einhugaS, ab halda óbrjáluSu sam-
*) Eptir binn mikla og mannskæða bardaga á því fjalli, með her líöh-
mensmanna og her Ferdinands keisara annars 8. nóv. 1620, þar sem
hinir fyrri biðu dsigur, byrjuðu bæði trúarofsdknir og allskonar þjáningar,
er þjóðin hefir aldri beðið bætur. Lendir menn voru drepnir eða gerðir
landrækir hundruðum saman, en eignir þeirra fengnar þjdðverskum
eðalmönnum; prótestantar urðu undir það ok keyrðir, að trú þeirra
nálega gjöreyddist í landinu. þjóðhetjur Böhmensmanna hafa verið
bæði forvígismenn fyrir frelsi trúarinnar og forræði landsins, og þó
Czekar sje nú kaþólskir, halda þeir i hátiðarminningu píslarvætti Jó-
hans Húss, er lagður var á bál í Constanz 6 júlí 1415. í fyrra var
sú minningarhátið haldin um alit land, en 25Ó manna vitjuðu legstaðar
hans I þeirri borg (j Baden), er vjer nefndum, og höfðu með sjer
mikinn kaleik (fánamark Hússita) af steini, og settu hann á varða þann,
cr Húss var reistur fyrir nokkrum árum.